کارآفرینی شرکت رب مسما مشهد ، برای رشته صنایع غذایی ، با فرمت ورد ، 23 صفحه
عناوین :
کارآفرین و کارآفرینی:
فرآیند تولید رب و تاریخچه کارخانه :
سرمایه شرکت :
و دیگر محاسبات و جداول مربوط به طرح
فهرست مطالب :
مقدمه
انگیزه انتخاب موضوع
اهمیت موضوع
سوالات و فرضیات
روش تحقیق
کلیات (تعاریف و تاریخچه دادرسی اطفال)
الف: مفهوم طفل در حقوق ایران، شرع مقدس اسلام و پیمان نامه حقوق کودک
تعریف قانونی طفلمبانی شرعی صغر ( طفل در آیینه شرع ) مفهوم طفل در پیمان نامه حقوق کودکب: دادرسی اطفال در قانون مجازات عمومی مصوب 1304
معایب دادرسی اطفال در قانون مجازات عمومی مصوب 1304 محاسن دادرسی اطفال در قانون مجازات عمومی مصوب 1304ج: اصلاحات آیین دادرسی کیفری تا قبل از قانون مصوب 1338
معایب اصلاحات محاسن اصلاحاتد:طبقه بندی اطفال در قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب 1338
اطفال کمتر از 12 سال2- اطفال بین 12 تا 15 سال
3-اطفال بین 15 تا 18 سال
هـ : اصول دادرسی اطفال در قانون تشکیل دادگاههای اطفال بزهکار مصوب 1338
1-معایب دادرسی اطفال در قانون تشکیل دادگاههای اطفال بزهکار مصوب 1338
2-محاسن دادرسی اطفال در قانون تشکیل دادگاههای اطفال بزهکار مصوب 1338
و: شباهت آیین دادرسی اطفال با آیین دادرسی بزرگسالان
ز: تفاوت آئین دادرسی اطفال با آئین دادرسی بزرگسالان
فصل اول: معایب آئین دادرسی اطفال در قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378
الف: دادگاه اطفال در قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378
دادگاه تخصصی یا اختصاصی تفاوت دادگاه اختصاصی با دادگاه تخصصی فقدان سازمان قضائی تخصصی برای دادگاه اطفالب: ابهامات و کاستی های قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378
نحوه مجازات افشاء کنندگان جریان دادگاه نحوه دادرسی در غیاب طفل متهم ابهامات موجود در تصمیمات قابل تجدید نظر خواهی دادگاه اطفال خلاء وجود پرونده شخصیت برای اطفال بزهکار تسری دادن رسیدگی به جرائم اشخاص بالغ زیر 18 سال خلاء وجود پلیس اطفالنتیجه گیری فصل اولفصل دوم: محاسن دادرسی اطفال در قانون سال 1378الف: حمایت شکلی از اطفال شرایط قاضی دادگاه اطفال صلاحیت دادگاههای نوجوانان سن مسئولیت کیفری دادرسی ویژه نوجوانان تکلیف دادگاه در مورد اعلام به ولی یا سرپرست قانونی طفل در جهت حضور در دادگاه مرجع صالح تعقیب و تحقیق (قاضی یا ضابط) مراتب احضار طفل راهکارهای قانونی جهت دسترسی آسان به طفل برای دادرسی تخفیف مجازات: حربه ای مناسب برای حمایت از طفل رعایت حقوق طفل در هنگام جبران خسارت حکم به اقدامات آموزشی مجازاتهای تادیبی اقدامات کمک آموزشی برای محافظت از جوانان در معرض خطر تحقیق درباره وضعیت روحی و روانی طفل (اهرمی مناسب برای یک برخورد افتراقی) تعیین وکیل تسخیریب: ضمانت ها و تدابیر ماهوی در جهت حمایت از طفل
نتیجه گیری فصل دوم
جایگزینها
نتیجه گیری کلی
منابع و مآخذ
الف: کتببه زبان فارسی به زبان بیگانهعربی انگلیسی فرانسهب: مقالاتج: پایان نامه ها
د: نشریات و مجلات
ه : قوانین و آئین نامه ها
مقدمه.......................................................................................................................... 2
بخش اول : پیش درآمد........................................................................................... 3
بخش دوم: واژه شناسی لوث............................................................................... 27
الف – معنای لغوی لوث.................................................................................. 27
ب – معنای اصطلاحی..................................................................................... 27
بخش سوم: مشروعیت لوث.................................................................................. 29
مبحث اول: احادیث............................................................................................ 29
مبحث دوم: توجیهات عقلانی............................................................................. 30
مبحث سوم: نظر فقها........................................................................................ 31
گفتار اول: دلایل جمهور قائل به وجوب عمل به لوث.................................... 33
گفتار دوم: دلایل قائلان به عدم جواز عمل به لوث....................................... 35
گفتار سوم: دلایل ابوحنیفه و ابویوسف و … در خصوص لوث................... 35
مبحث چهارم: تعارض ادله................................................................................ 36
بخش چهارم: لوث از احکام تأسیسه یا امضایی................................................. 39
فصل دوم: احکام ، آثار و اجرای لوث............................................. 43
بخش اول: لوث........................................................................................................ 44
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت................................................................................ 44
مبحث دوم: دیدگاه امامیه..................................................................................... 45
مبحث سوم: دیدگاه حقوق جزا............................................................................ 47
مبحث چهارم: لوث یکی از مواردی است که با وجود آن قسامه قابل اعمال است 47
موارد لوث از نظر حقوقدانان............................................................................ 48
بخش دوم: خلاف قاعده بودن لوث........................................................................ 50
بخش سوم : کیفیت قسامه در صورت وجود لوث................................................ 52
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت................................................................................ 52
مبحث دوم: دیدگاه امامیه و حقوق جزا............................................................... 52
چند نکته پیرامون کیفیت قسامه در صورت وجود لوث.................................... 52
بخش چهارم: شرایط قسم خورندگان در صورت وجود لوث.............................. 54
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت................................................................................ 54
مبحث دوم: دیدگاه امامیه و حقوق جزا............................................................... 55
بخش پنجم: کمیت و توزیع قسامه در صورت وجود لوث.................................. 57
نتیجه گیری......................................................................................................... 59
پیوست شماره 1 : مقالات................................................................................... 61
پیوست شماره 2 : استفتائات.............................................................................. 72
چکیده :
نقش متغیرهای شناختی، شخصیتی و اجتماعی در تبیین رابطه بین نگرش مذهبی و و تقلب دانشجویان از اهمیت ویژهای برخوردار است، اما کمتر به صورت تجربی مورد بررسی قرار گرفته است؛ بدینمنظور در این پژوهش به بررسی رابطه نگرش مذهبی و تقلب پرداخته شده است.
هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و تقلب دانشجویان دانشگاه ایذه بوده و فرضیه اصلی تحقیق این است که بین نگرش مذهبی و تقلب دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه رابطه وجود دارد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه مورد بررسی 100 نفر از دانشجویان که در رشتههای مختلف علوم تجربی، علوم انسانی و ریاضی فیزیک و …در سال تحصیلی 88-89 مشغول به تحصیل بودند و به صورت نمونهگیری تصادفی ساده از میان پنج کلاس انتخاب گردیدند. آزمون نگرش مذهبی (دارای 20 سؤال، سه گزینهای) و پرسشنامه پژوهش (GHQ) برای سنجش ملاکهای سلامت، شامل مذهبی بودن ، ارتباط با خداوند، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی به عنوان ابزار تقلب تحقیق استفاده شد و دادههای بهدست آمده با روش آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرمافزار (SPSS-13) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان داد که بین نگرش مذهبی و وتقلب (r = -0/23)، همچنین بین نگرش مذهبی و اضطراب(r = -0/20) و اختلال در کارکرد اجتماعی (r = -0/21) در سطح معناداری (p<0/05)رابطه وجود دارد؛ اما بین جسمیسازی و افسردگی با نگرش مذهبی رابطه معنیداری دیده نشد. ضرایب همبستگی منفی بدینمعنی است که هرچه نگرش مذهبی بالاتر باشد، علائم دیدگاه مذهبی و درنتیجه تقلب بیشتر است. بهطور خلاصه میتوان گفت یافتههای این پژوهش بیانگر آن است که نگرش مذهبی با افزایش تقلب دایان در رابطه است. پژوهشهای آینده لازم است میزان تعمیمپذیری این یافتهها را بررسی کنند.
مقدمه
اگر دانشجویی یک بار از طریق تقلب موفق شود نمره ی خوبی بگیرد دیگر نمی تواند با فکر خودش امتحان دهد ودر مقابل وسوسه ی نوشتن ازروی دست دیگران پایداری نکند.
بیشتر دانشجویان در طول سالهای دانشگاه حداقل یکی دوبار تقلب می کنند ودر بیشتر این موارد بدون ان که مطلب درسی را فهمیده باشند با نمره ی غیر واقعی به کلاس بالا راه می یابند و این موضوع مشکلات بسیاری را بوجود می آورد بیشتر والدین می خواهند فرزندان آنها درک کنند که تقلب کردن کار درستی نیست حتی اگر بدون تقلب نمره ی بالا تری را نگیرند . (عبدالوهاب،1999) در یک تعبیر خشن شاید بتوانیم بگوئیم فردی که تقلب می کند مانند کسی است که دزدی میکند اما با شیوه ی دیگر. همانطور که در دزدی پنهان کاری، ترس و تجاوز به حقوق دیگران وجود دارد در تقلب هم وجود دارد.اما گفته میشود که تقلب میتواند چیزی شبیه دروغگوئی باشد. به نظر میرسد که فرد سالم نباید تقلب کند گر چه نتواند به همه سئوالات امتحانی پاسخ دهد. چون او میداند تقلب از سنخ چه نوع اعمال و رفتاری است. (آزاد،1381)
روانشناسان تقلب را یک بیماری روحی شخصیتی میدانند ومی گویند وقتی یک پیام روشن ودقیقی در مورد نادرستی تقلب به دانشجو نمی دهیم وبه اندازه ی کافی آن را اشکار نمی کنیم چگونه می توان انتظار داشته باشیم آنها در دانشگاه تقلب نکنند. ( الوندی ،1382)در همین راستا برخی مطالعات دلیل اصلی بروز تقلب را ناشی از دو عامل میدانند :
1-فشار ها وانتظاراتی که بر دانشجوه هان برای کسب موفقیت وارد میشود .
2- برآورد دانشجویان از احتمال گیرافتادن او در جریان تقلب .بنابر این معلم برای به حداقل رساندن تقلب می تواند اقدامات متعددی را انجام دهد. در این مقاله سعی بر ان است. علل گرایش دانشجویان به تقلب و راهکارهای پیشنهادی برای آن را بررسی کنیم.
بیان مساله :
دلیل گسترش بسیاری از رفتارهای ناهنجار در جامعه از جمله تقلب در محیطهای آموزشی، این است که افراد با انجام رفتار خلاف قانون، به خواسته خود میرسند یا به بیان علمی رفتار بد پاداش میبیند؛ یعنی رفتار بد نتیجه میدهد. بعضی از این افراد نیز شاید نه از روی نیت بد بلکه از روی اضطرار دست به تقلب میزنند. (اوجی،1382).
به هر حال علت هر چه باشد، تقلب موریانهای است که بنیان آموزش را میخورد. در بسیاری موارد با دانشجویانی روبهرو شدهام که با تعجب میپرسند مگر میشود که کسی تقلب نکند یا حتی باور نمیکنند که کسی در طول تحصیل تقلب نکرده باشد! در مقایسه با دو دهه پیش که خودم روی صندلی و نیمکت کلاس مینشستم، تصور میکنم در حال حاضر از قبح تقلب تا اندازهای کاسته شده است. شاید توجهی که مسئولان نظام آموزشی به دیگر مسائل میکنند، سبب شده است تا از توجه به این ناهنجاری که بهصورت نگرانکنندهای متداول شده است، بازبمانند. اگر قرار است کیفیت آموزش در تمام سطوح ارتقا یابد، یکی از راههای آن اِعمال مقررات موجود در زمینه برخورد با تقلب است. (بروستاد ،1998)
اهمیت و ضرورت تحقیق :
این تحقیق صرفاً در رابطه با مسائل آموزش و پرورش و نظام آموزش و پرورش کشور می باشد و با توجه به بررسیها وتحقیقاتی که در این زمینه می شود می توان مشخص نمود که چه عواملی می توانند در نظام آموزش و پرورش دخیل باشند و از این عوامل چه عواملی مضر و چه عوملی می توانند مفید باشند .و چه عواملی می تواند به بهتر درس خواندن دانش آموزبدون افکار منفی و تقلب با دل سرشاز از اطمینان و تکیه به خداوند و نگرش مثبت (مذهبی) می توان باشد .
بررسی نمودن این عوامل و تحقیق و کار کردن بر روی آنها می توان بررسی رابطه نگرش به تقلب و نگرش مذهبی در بین دانشجویان و از آنجائیکه تعلیم و تربیت امریست پیوسته ،مستمر و همه جانبه ، تاثیر فاکتورهای چون شراط خانواده و میزان تحصیلات و آگاهی اولیاء شرایط فرهنگی و اقتصادی و مجموعه شرایط محیط آموزش بر یکدیگرو نتیجتاًدر تعلیم و تربیت امری است اجتناب ناپذیر ، لذا مطالعه هر یک بدون در نظر گرفتن تاثیر و تاثر شرایط دیگر امریست دشوار با این پیش فرض ما برای تاثیر میزان تحصیلات و آگاهی اولیاء و دانش آموزان در عملکرد تحصیلی فرزندانشان را مورد بررسی قرار داده ایم .
از مجموعه نظرات روان شناسی اجتماعی ، روان شناسی تربیتی در روانشناسی رشد چنین بر می آید که دانشجویان همه مهارتهای و ارزشها را از محیط خود کسب می کنند و اولین محیط اجتماعی مهم خانواده است و بعد دانشگاه چه آگاهانه و چه ناآگاهانه ، چه مستقیم و چه غیر مستقیم تحت تاثیر پدر و مادر خود قرار می گیرندو در دانشگاه تحت تاثیر اساتید و مجموعه پیرامون آن . و به دست آنها تربیت می شوند .
اهداف تحقیق :
الف-هدف کلی:
هدف کلی از این انجام این تحقیق بررسی رابطه نگرش به تقلب با نگرش مذهبی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه در سال های 88-89 بوده است .
ب-اهداف اختصاصی:
– بررسی رابطه نگرش به تقلب با نگرش مذهبی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه در سال های 88-89
– بررسی سطح سواد دانشجویان پسر شهرستان ایذه در سال 88-89 دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
– بررسی سطح سواد دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
– بررسی رابطه شغل دانشجو و میزان سواد و یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
– بررسی بررسی میزان تدریس اساتید در کلاس و سطح تفهیم دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
– بررسی رابطه امادگی ذهنی دانشجو در روز امتحان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
– بررسی میزان ترس و دلهره دانشجو در کلاس درس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه
فرضیه های تحقیق :
فرضیات تحقیق عبارتند از:
1- بین نگرش مذهبى به تقلب تفاوت وجود دارد.
2- بین میزان تحصیلات والدین و نگرش مذهبى رابطه وجود دارد.
3- بین نگرش مذهبى به تقلب و پایه تحصیلى رابطه وجود دارد.
4- بین نگرش مذهبى و الگوهاى موردتقلب مورد ارائه به دانشجویان از طریق رسانههاى گروهى رابطه وجود دارد.
5- بین وضعیت اقتصادى خانواده و تقلب و نگرش مذهبى دانشجویان رابطه وجود دارد
تعریف واژه های بکار رفته :
تقلب چیست:
همه ما با معنی و مفهوم تقلب آشنا هستیم گر چه تقلب میتواند به مصداقهای زیادی تعمیم داده شود اما منظور ما تقلب در امتحانات درسی است.شاید کمتر کسی باشد که تقلب نکرده باشد اما این گستردگی باعث آن نمی شود که زشتی آنرا از بین رفته بدانیم. بلکه تلاش ما باید این باشد که با این پدیده مبارزه کنیم. ( اوجی،1382)
این مقاله می کوشد علل گرایش دانشجویان ابتدایی به تقلب و راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از تقلب را بررسی کند و متغیرهای که در آن وجود دارد عبارتند از:دانشجویان ، معلم ها، دوستان، والدین. که هر کدام از این متغیرها به نحوی با هم دیگر رابطه دارند ومی توان گفت که علل تقلب بعضی از دانشجویان می تواند معلم ودوستان و والدین باشد. (رمضانی،1382).
مثلا: برخی از والدین به جای دانش فرزندشان صرفاً به نمرات وی تکیه کرده و چنانچه نمره ممتاز یا قابل قبولی نگیرد، مرتب او را با دیگر دانشجویان مقایسه و سرزنش می کنند.
ویا دلیل دیگر معلمان ودانشگاه است،به این دلیل که درصد قبولی کلاس و یا دانشگاه یا دانشگاه بالا برود در سرجلسات امتحان با مسامحه کاری برخورد می کنند. .(کین ولارکین،1999). و دانشجویان هم برای درس نخواندن و تنبلی و گرفتن نمرات غیر واقعی عادت به تقلب کردند و این واقعیت مخصوصا در مدارس ابتدایی و راهنمائی رخ داده است.
و از اهداف دیگر این مقاله عبارتند از :
1-راهکار های پیشنهادی به معلمان و والدین برای جلو گیری از تقلب .
2- راهکار های پیشنهادی به خود دانشجویان برای جلوگیری از تقلب .
3-توضیح انواع روش های تقلب در دانشگاه ها ورا ههای جلوگیری از ان.
4-بیان نتایج تقلب از نظر روانی .
5-و….
معنای تقلب در ذهن یک دانش آموز چیست؟
تا به حال از خودتان پرسیدهاید! در معنای لغوی تقلب میخوانیم: وارد شدن در کاری به نفع خود و به ضرر دیگری، حقه زدن و دغلکاری کردن. از کنار تقلب؛ حتی از کنار کلمهاش ساده نگذرید وقتی معنایی به این وحشتناکی دارد: حقه زدن، دغلکاری کردن! شاید به نظرتان تقلب کردن دانشآموزان یک عمل ساده و حتی عادی بیاید که رزوی شما هم انجام دادهاید اما همین خطاهای کوچکی که اتفاق میافتادند کمکم بزرگ میشوند؛ بزرگتر میشوند و عدم توجه به آنها تبدیل میشود به تهدیدی برای جامعه و ترویج فرهنگ تقلب و دروغ و از دیگران سوءاستفاده کردن، تقلب در مردسه؛ تقلب در رعایت نوبت صف اتوبوس، تقلب در انتقال حقیقت و ساده بگوییم تقلب یعنی دروغی که نباید ساده از کنار آن گذشت. نمره دروغین، مثل حرف دروغ است مثل عملکرد دروغ است که اگر حل نشود، درون ما و فرزندان و دانشآموزانمان نهادینه میشود. (لوزوف، 1999)
همانطور که شاید خیلی از ما تا به حال به معنای تقلب و تاثیر آن روی زندگیمان دقت نکردهایم بچهها و دانشآموزان و دانشجویان هم معنای تقلب را نمیدانند و این اولین و مهمترین و کاربردیترین راه برای جلوگیری از تقلب است.
روانشناسان توصیه میکنند اگر متوجه شدید دانشآموز یا فرزندتان مدام در حال تقلب کردن است به جای اینکه اول از همه شروع به مواخذه کردن او کنید، اول معنای تقلب را برای او توضیح دهید. (ویلیامز،2006)
اگر دانشآموز یا فرزند شما بهگونهای تربیت شده باشد که نسبت به این مفاهیم
ـ دروغگویی، دزدی ـ احساس بدی داشته باشد وقتی متوجه شود این نوع عملکردش هم به نوعی دروغگویی یا دزدی و فلان به حساب میآید: نیروی کنترل درونیاش خودبهخود جلوی عملکرد نادرستش را میگیرد.
پیشگفتار
پیوند اعضا تقریباً در همه کشورهای اسلامی انجام می شود. این پیوندها عموماً شامل اهدای کلیه از سوی نزدیکان زنده بیمار است، اما اهدا اعضا از جسد هم رو به افزایش است. تأیید معاد جسمانی توسط قرآن باعث مشخص شدن بسیاری تصمیم گیری های مذهبی و اخلاقی در مورد اجساد شده است. مثله کردن و نیز سوزاندن جسد به شدت نکوهش شده است. با این حال، کالبدشکافی، گرچه در کشورهای مسلمان غیرمعمول است، تحت شرایط خاصی برای مثال هنگام احتمال وقوع جنایت مجاز دانسته می شود. به طرز مشابهی، بسیاری از عالمان مسلمان، پیوند عضو از جسد را مجاز شمرده اند.
به هر ترتیب، یکی از مسایل رایج در دنیای متمدن و پیشرفته امروزی، مسئله پیوند عضو از یک انسان به انسان دیگر است. در گذشته به خاطر پیشرفت نکردن علم پزشکی این مسئله مطرح نبوده است اما امروزه پیوند قلب از یک جسد یا یک انسان مرده به انسان دیگر امری عادی است. پیوند کلیه، قرنیه، ریه، پوست و ... از پیوندهای رایج است؛ بنابراین به طورکلی میتوان گفت: پیوند اعضا در سه حالت ممکن است اتفاق بیفتد:
1- پیوند عضوی از اعضای حیوان به انسان
2- پیوند عضوی از اعضای انسان زنده به انسان دیگر
3- پیوند عضوی از اعضای انسان مرده به انسان دیگر
مسئله پیوند عضو علاوه بر این که یکی از مسائل قابل بررسی و تحلیل در عالم پزشکی است در عالم فقه و حقوق هم مسئلهای بسیار مهم و درخور توجه است.
این مساله خصوصاً در فقه مسئله با حساسیت زیادی مطرح گردیده است و از آنجا که این عمل به تمامیت جسمانی افراد مرتبط است و دراحکام وظیفه شرع مقدس به انسان و تمامیت جسمانی او به عنوان خلیفهالله اهمیت ویژه داده میشود.[1]
بنابراین اولین سؤال ی که در فقه با آن مواجه هستیم این است که عمل پیوند عضو، عملی مشروع است یا نامشروع؟
اگر جواب این باشد که پیوند عضو نامشروع است با سؤال ات بعدی مواجه نیستیم؛ اما اگر جواب مثبت باشد و عمل پیوند عضو را مشروع بدانیم، در مقابل سؤال های زیادی قرار میگیریم. در فقه، فقهای جدید در این خصوص اختلافنظر دارند. عدهای به استناد این که پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان زنده دیگر موجب اضرار به نفس انسان اهداکننده عضو و اذلال نفس او میشود، این کار را مجاز نمیدانند و در مورد پیوند عضو از انسان مرده به انسان دیگر به دلیل این که موجب مثله شدن میت میشود و پیامبر این کار را منع کردهاند و همچنین موجب ارتکاب جرم و جنایت بر میت و تأخیر در دفن میت میشود، این نوع پیوند عضو را حرام میدانند.
در مقابل آن دسته از فقهایی که با پیوند عضو مخالف هستند عدهای دیگر از فقها قائل به مشروعیت پیوند عضو هستند. چه پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان زنده دیگر باشد و چه پیوند عضو از یک انسان مرده به انسان زنده دیگر.[2]
البته اگر پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان دیگر صورت گیرد باید اهدای عضو به نحوی باشد یا عضو اهدا شده از اعضایی باشد که بهرغم اهدای آن اهداکننده بتواند بدون آن عضو زندگی کند. این دسته از فقها به استناد قواعد فقهی مانند: قاعده اهم و مهم و احکام ثانویه راهحلهایی برای مشروعیت پیوند عضو یافتهاند.[3]
در مورد پیوند عضو از جسد، عدهای از فقها حتی جسد انسان فوت شده را در اختیار ولی امر مسلمین میدانند و معتقدند هر اقدامی که پس از وصیت میت و اذن او جایز باشد انجامش به دستور ولی امر مسلمین و حاکم اسلامی به اعتبار ولایتی که بر مسلمانان دارد جایز است.
آن چه که در حال حاضر مشهود است این است که پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان زنده دیگر امری مرسوم و عده زیادی از فقها با آن موافق هستند و در مورد انسانی که وصیت میکند که اعضای بدن او را پیوند بزنند باز این مسئله امری است رایج و فقهای زیادی در مشروعیت آن تردید ندارند.
در هر صورت مساله اهدای اعضا، یکی از مسائل روز جهان محسوب می شود. امروزه در سراسر جهان کمبود شدید اعضای زنده بدن جهت پیوند زدن به افراد محتاج پیوند وجود دارد و این امر حتی شامل پیشرفتهترین کشورهای جهان از نظر علمی و فرهنگی هم میشود. دولت آمریکا گزارش میدهد که روزانه 74 نفر یک عضو پیوندی دریافت میکنند. اگر چه همه روزه 18 نفر دیگر بخاطر کمبود اعضا و انتظار برای پیوندی که انجام نمی شود، میمیرند.[4]
اگر چه پیوند اعضا، یک زندگی تازه را برای آن هایی که عضوی از بدن خود را به هر علت از دست دادهاند، سبب می شود، ولی باعث بوجود آمدن هزاران مساله پزشکی، اخلاقی و دینی در سرتاسر جهان شده است؛ اما در هر صورت، تمام سوالات مربوط به اعضای پیوندی، 3 بعد اخلاقی دارد که باید روشن شود: احترام به شخص اهداکننده، شخص گیرنده و اجتماع و وجدان عمومی به معنای عام کلمه.
در خصوص پیوند و اهدای اعضا در کشور ما نیز کم بحث نشده است؛ اما ما در این پژوهش قصد داریم عمده بحث خود را بر روی شناسایی و تحلیل ظرفیت های حقوقی و پژشکی اهدای اعضای بدن پس از اجرای مجازات قصاص و حدود متمرکز نماییم.
مبحث اول - تبیین موضوع
به طور کلی، پیوند اعضای بدن به سه صورت قابل تصور است:
صورت نخست: پیوند عضو از انسان زنده به بیماری که نجاتش واجب است؛ مثل اهدای یک کلیه به بیماری که هر دو کلیه اش از کار افتاده است؛ زیرا تجربه های پزشکی فراوان، امکان زندگی با یک کلیه را به اثبات رسانده است. این حالت هم از دیدگاه فقهی و هم از نظر اخلاق پزشکی جایزاست.
صورت دوم: پیوند اعضای اصلی که حیات انسان به آن وابسته است و اهدا کننده آن را به دام مرگ می کشد مانند اهدای قلب، کبد، ریه ها و… .
که در این صورت بدون هیچ گونه مناقشه و بحثی هم از دیدگاه شرع و هم از نظر اخلاق پزشکی، ممنوع و غیرقابل قبول است.
صورت سوم: پیوند عضو از انسان مرده به زنده قبل از مرگ آن عضو که این خود دو صورت دارد: پس از سقوط حیات ناگهانی از انسان (مانند مرگ بر اثر سکته قلبی و مرگ مغزی) و یا پس از مرگ بر اثر مجازات (اجرای حد و قصاص در کیفر اسلامی)[5].
موضوع بحث ما موقعیت دوم از صورت سوم و پرداختن به سوالات و ابهامات مربوط به آن می باشد.