دانلود مقاله پیکرتراشی در عصر اشکانی

پیدایش و آغاز هنر پیکر تراشی که رشته یی از آموزش هنری است دنباله ی صنعت و هنر کوزه گری و سفال سازی می باشد که آریاهای ایرانی از زمان بسیار دور با آن آشنایی داشته اند.
کوزه گران این دوره در فن قالب ریزی نیز مهارت داشته اند و شکل ابتدایی مجسمه ها را با گل به وسیله قالب ریزی تهیه می کرده اند.
در آغاز برای تقدیم هدایا و نذر به پیشگاه رب النوع به خاطر امید و حمایت از اغنام و احشام، انواع مجسمه های جانوران را به وسیله ی قالب ریزی می ساخته اند چنانکه گیرشمن می نویسد:
((تعدادی مجسمه های سفالین از رب النوع مادر و خداوند خصب نعمت و فراوانی در دست است که اغلب هم بدون سر پیدا شده و این نقس عمدی بوده است زیرا می خواسته اند بدین وسیله دیگران را از استعمال پیکرهای سفالین پس ار مرگ مالک آن مانع شوند.))
اینگونه مجسمه ها و پیکرهای ابتدایی گلین مربوط به طبقات اولیه سیالک از نظر هنری و تناسب اجزا بسیار جالب است و تخصص و مهارت سازندگان آنها را در این رشته از هنرها می رساند.
در طبقات بعدی سیالک، علاوه بر مجسمه های سفالین ، مجسمه های برنزی نیز دیده می شود و در مقایسه با مجسمه های پیشین روشن می سازد که در چند هزار سال قبل، کسانی که این مجسمه ها را می ساخته اند، از دانش های نسبتا غنی مربوط به هنر مجسمه سازی برخوردار بوده اند.باید این مجسمه ها را محصول کار افرادی دانست که در فن و هنر پیکرتراشی استادی و مهارت قابل توجهی داشته و تحت نظر مربیان و استادانی ماهر و دانش آموخته ، آموزش دیده اند.اورارتوهای آریایی نیز مانند اسلاف خود در زمینه های هنری از جمله حجاری و پیکر تراشی پیشرفتهای شایانی داشته اند چنانکه پیوتروفسکی می نویسد:
(( در شمال شرقی توپراغ قلعه ویرانه هایی از پرستشگاه وجود دارد که بارها به کاوش علمی باستان شناسان درآمده و دستخوش حفاریهای تاراجگران شده است.از این ناحیه مجسمه ها و اشیا برنزی به دست آمده که از بهترین آثار هنری اورارتو به شمار است ... از مجسمه ها ی بزرگ دوران اورارتو تنها یک مجسمه ی سنگی در دژ صخره ی وان به دست آمده که فاقد سر و پا است.این مجسمه اکنون در موزه ی دولتی گرجستان در شهر تفلیس نگاهداری می شود و آن یا مجسمه یکی از فرمانروایان اورارتو یا مجسمه یکی از خدایان است و تصور میرود مجسمه ی خدای خلد، خدای بزرگ اورارتو باشد.))
در میان اشیا به دست آمده در ناحیه حسنلو مجسمه هایی پیدا شده و می رساند که هنرمندان آن دوه سعی کرده اند که شکل مجسمه ها را با طبیعت اشیا وفق دهند و جنبه ی تخیلی آنها بسیار کم باشد.از جمله آثار هنری این ناحیه مجسمه هایی از مفرغ است که به صورت شیر و حیوانات دیگر ساخته شده است.
در زمان هخامنشیان به نسبت سایر پیشرفتها و ترقیات، هنر مجسمه سازی و پیکرتراشی نیز بهتر و مترقی تر گشته و آنچه به عنوان تزیینات قصرهای:پاسارگاد و تخت جمشید و شوش و نقش رستم و صخره های بیستون به دست آمده از نظر هنری و موزون بودن اجزا و سبک ، همگام با پیشرفت صنعت و هنر معماری بوده و استادی هنرمندان این عصر را آشکار میسازد، به طوری که برخی از نویسندگان و خاورشناسان گفته اند:
هنر مجسمه سازی در دوره ی هخامنشیان از جهت یکپارچگی و جزییات و ریزه کاریها جنبه ی ناتورالیستی داشته است. از بررسی و تجزیه و تحلیل آثار مختلف این دوره بر می آید که هنرمندان در ساخت و خلق حجاری ها و پیکرهای مختلف از فنون هنری کاملا آگاهی داشته و مدتها وقت خود را صرف فرا گرفتن و تکمیل معلومات در این زمینه ها کرده اند.

دکتر ارنست هرتسفلد که حجارهای مهم را تشریح کرده است می نویسد:
(( میزان استادی و مهارت صنعتی و همچنین وضع لباس و اسلحه ساکنین قدیم ایران را می توان از سه حجاری که در صخره های نزدیک سرپل(محلی در نزدیک قصر شیرین) ساخته شده تعیین نمود.))
ملاحظه و تعمق در حجاری های نیمه تمام نواحی مختلف دوره ی هخامنشی میرساند که کارگزاران و حجاران در مواقعی که شاهنشاه در آن محل نبوده به تکمیل تزیینات و حجاری های ساختمان مبادرت ورزیده اند و در سایر موارد موقتاً کار را تعطیل کرده اند. حجاری های ظریف و زیبای ناحیه ی(تچر) معلوم میدارد،که استادان فن در این حجاری ها نهایت هنر نمایی را در طراحی و استحکام و زیبایی کاخها به کار برده اند.
دکتر کریستی ویلسن(Dr.Ch.Wilson) در کتاب صنایع ایران مینویسد (( حجاری ها و نقوش برجسته زمان هخامنشی علاقه ایرانیان را به حیوانات و مهارت و استادی صنعتگران را در فاصله دادن و تعیین مقیاس و اندازه ها و هم آهنگی و تجسم حرکت در تصاویر جمعی به خوبی نشان می دهد.))
در زمان اشکانیان بعد از دورهی انحطاط و رکودی که در نتیجه حمله ی اسکندر و جانشینانش در ایران به وجود آمده بود، سنگ بری و پیکرتراشی نیز متداول گشت. نمونه هایی از این هنر در بیستون، سبک و کار استادان و هنرمندان اشکانی را نشان می دهد.
در نواحی(برده نشانده ی بختیاری) نزدیک بنای مربوط به آتشکده ستونهایی سنگی به طور پراکنده برجا مانده که بر روی آنها، صورتها و نقش های حجاری شده ی آن دوره را کاملا روشن می سازد.
به طوری که شواهد و مدارک نشان میدهند، مجسمه های مفرغی نیز در ناحیه ی فوق در پرستشگاه وجود داشته که فقط قطعاتی از آنها موجود است. در میان قطعات فوق دو مجسمه ی مفرغی و سربی کوچک به دست آمده که نماینده ی جنگجویان پارتی در لباس محلی است، و این مجسمه های کوچک هنرمندی و مهارت استادان اشکانی را آشکار می سازد.دیاکونوو می نویسد: ((آثار زیادی از مجسمه های پارت در موقع حفاریها به دست آمده است.در این قسمت هم مانند سایز رشته های هنر مکاتب و طریقه های زیادی وجود دارد، که ریشه آنها همان سبکها و شیوه های محلی است.
یکی از آثار برجسته مجسمه سازی پارتها مجسمه ی بزرگ مفرغی یکی از معاریف پارت در شمی(الیمایید) است، که لباس مخصوص پارتها را به تن دارد و این لباس دارای چین و شکنهای زیادی است که در مجسمه کاملا منعکس گردیده است.
در همان شمی، کله مرمری یک شاهزاده و بعضی دیگر از مجسمه ها کشف شده است.
گویا کله ی مرمری یک ملکه که احتمالا متعلق به موزا زن فرهاد چهارم است و متعلق به پایان قرن اول قبل از میلاد می باشد و اخیراً کشف شده، به وسیله یک نفر یونانی اهل شوش در زمان خود ساخته شده است .
تصویر سنگی مرد ریش داری هم که به دست آمده ظاهراً به دوران بعدی تعلق دارد و خطوط طرح آن نشان میدهد که در آن دوره تدریجاً هنر رو به انحطاط گذاشته است.
در نسا علاوه بر مجسمه های مرمری به سبک و شیوه ی هلنیان مجسمه های مختلفی از مردان و زنان که با خاک رس در روی قالب سربی و چوبی و یا نی ساخته شده به دست آمده است و این مجسمه ها تماماً رنگ آمیری شده است ، همچنین در نسا مجسمه های گلین بسیار زیبایی پیدا شده، که مجوف است و مطلا یا رنگ آمیزی شده است.))
سطح آموزش هنری پارتیان نسبتاً عالی بوده و هنر مجسمه سازی نیز مانند دیگر شئون هنری در این دوره احیا گردیده است.مکتبها و سبکهای هنری این دوره ناشی از سنتهای اصیل محلی بوده ومیرساند که علیرغم انحطاطی که در نتیجه ی حمله اسکندر و سلوکیان در ایران آن زمان به وجود آمد، ایرانیان پارتی اصالت و رسالت ملی خود را حفظ کردئه و استادان زبردستی برای احیای تمدن و هنر ایرانی از آن میان برخاسته اند.
با ارائه ی نمونه ها وشواهدی که موجود است می توان گفت که هنر پیکرتراشی و مجسمه سازی اشکانیان محصول نفوذ هنر یونانی نبوده، بلکه گواه بر پیدایش هنری نوین و مستقل می باشد که جنبه های نیک هنر یونانی را در خود مستحیل کرده و پاسدار هنر هخامنشی است.
بعد از اشکانیان می توان در تاریخ ایران باستان، ساسانیان را از جمله نو آوران ایرانی دانست که در تمام زمینه های هنری از جمله هنر پیکرتراشی و حجاری پیشقدم بوده و تغییرات و تحولات بسیار ارزنده ای در تاریخ هنر ایران به وجود آورده اند.
هنر ساسانی به عقیده ی بسیاری از دانشمندان، آخرین جلوه گاه هنر مشرق زمین بوده و قدمت این هنر را به چهارهزار سال میرسانند.
هنر مجسمه سازی و سنگ تراشی در این دوره با هنر و صنعت معماری که پیشرفت زیاد کرده بودارتباط کامل داشته است.
مجسمه ی شاپور اول، در مدخل غار شاپور در نزدیکی کازرون و همچنین مجسمه ی خسروپرویز در طاق بستان موید و گویای پیشرفت و توسعه ی هنر مجسمه سازی در دوران ساسانیان است.
در این دوره، هنر پیکرتراشی و حجاری ایرانی نه تنها در ایران بلکه در کشورهای همجوار نیز گسترش یافته و ممالک زیادی را تحت تاثیر هنر خود قرار داده است.
تجلی این هنر بیشتر به صورت حجاری و نقوش برجسته بر روی دیواره ی کوهها و مجسمه های این دوره قابل دقت و تامل است.مجسمه ی نیم تنه ی دیگری مربوط به شاپور دوم که در موزه ی اکسفورد نگه داری می شود نیز در نوع خود بدیع و از نظر هنری قابل توجه و حاکی از پیشرفت و رواج این هنر در دوره ی ساسانی است. آثار این دوره بسیار با شکوه و مجلل بوده و نمایشگر فکر و اندیشه و دقت هنرمندان است.قرینه سازی ها و حالت ساده و بی تکلف تصاویر و نقوش و مجسمه ها، تجسمی از واقع بینی و ظرافت هنری این دوره می باشد.
پروفسور هرتسفلد معتقد است که : ((اصول و سبک این حجاری ها از روی نقاشی بوده است و نمونه مجسمه سازی حقیقی نیست.با همه اینها حجاری های ساسانی قسمتی مهم از صنایع ایران و دنیاست و شکی نیست که بعضی از آنها توسط صنعتگران درجه اول ساخته شده است.
از مهمترین مراحل هنر ساسانی حجاری های مفصل و متنوع هنرمندانه ایست که در نقوش طاق بستان(کرمانشاه) .... نقوش تنگاب فیروزآباد،برم دلک شیراز،نقش بهرام دوم ساسانی در گویم شیراز،نقش بهرام دوم در (سرمشهد)کازرون، حجاری های نقش رجب،نقش رستم دیده می شود ...
در حجاری های طاق دوم نقوش طاق بستان خسرو پرویز شهریار ساسانی را نماید که بر اسب کوه پیکر خود(شبدیز) سوار و سپر و نیزه بلندی در دست دارد. این نقوش از لحاظ ریزه کاریهایی که برای نمایاندن جزییات سلاحها و لباسها،مخصوصا لباس شاه و محارم و درباریان و حالات مختلفه حیوانات شده بسیار جالب و از لحاظ شناسانیدن صنعت بافندگی و طراحی پارچه ها حائز کمال اهمیت می باشد.))
از حجاری های دیگر دوره ساسانی که ارزش هنری بسیاری دارد و اهمیت کار استادان این دوره را نشان میدهد، حجاری های موجود طاق بستان می باشد که عبارتند از نقش برجسته ی اردشیر دوم و نقش برجسته ی شاپورها و طاق بزرگ یا طاق خسرو دوم.
حجاری ها و مجسمه های ساخت این دوره بسیار است و در حدود سی حجاری بر تخته سنگ های نقاط مختلف، پیروزی های شاهان ساسانی را نشان می دهد و گرچه با یکدیگر متفاوتند ولی با تامل و دقت می توان به هنرمندی و ظرافت کار استادان و قدرت آفرینندگی چنین آثاری پی برد.
از روی این آثار و آثار متعدد دیگر این دوره می توان استنباط کرد که هنرمندان و هنرآموزان با فرا گرفتن فنون حجاری و پیکر تراشی از سطح دانش و آموزش بسیار عالی هنری بهره مند بوده و شاید گزاف گویی نباشد،اگر گفته شود که استادان و هنرمندان این عصر ساسانی از نظر آموزش هنری و تعلیم و تدریس این هنرها سرآمد دیگران بوده اند.
تنوع هنر و پیشرفت آن در این دوره محصول و نتیجه ی سیستم آموزشی پیشرفته یی است که احتیاج و نیاز به آموزش مداوم و مستمر در طول زمان داشته وتا عصر حاضر ادامه پیدا کرده است.
پیکرتراشی، دیگر جلوه ی هنری دوره هخامنشی است. این شاخه از هنر ایران باستان که به نوعی وارث رموز تزیینی آشور، بوده امروزه به صورت پیکره های زیبایی ازپادشاهان جانورانی نظیر اسب، گاو، سگ، شیر برجای مانده است. سنگ تراشان افراد و جانوران را معمولا به صورت نیم رخ نقش می کردند و در نمایش صحنه ها و اتفاقات تاریخی و سیاسی همواره بر بزرگ جلوه دادن شاهان خود تأکید زیادی داشته اند. در آثار باقیمانده از پیکرتراشی های هخامنشی قدرت تجسم بخشی، خلاقیت هنری و دقت در انتخاب موضوع به خوبی به چشم می خورد.
در نتیجه گیری کلی می توان گفت هنر ایران در عصر هخامنشی به پیشرفت قابل ملاحظه ای نایل آمده است ، بدین صورت که ایرانیان جلوه های مختلف هنری قدیم مشرق زمین را جذب کرده و از آن ها ترکیبی خاص با خصوصیات اصیل ایرانی ساختند. سهم هخامنشیان دراین دوره ترکیب، ظرافت بخشیدن، تناسب دادن و عظمت بخشیدن به شاخه های مختلف هنری بود به گونه ای که آن را به اوج عظمت و شکوه خود رساند.
هنر پیکرتراشی در عهد اشکانیان
از هنر این دوره اطلاعات زیادی در دست نیست و آثار مکشوفه به دلیل در دسترس نبودن معیارهای معتبر تاریخ گذاری، کم تر راهگشا هستند با این حال اندک آثار موجود، حاکی از رهایی تدریجی هنر این دوره از تأثیر هنرهای یونانی و رومی است. در دوره ی اشکانیان هنر ایران تا حدودی ملهم و متأثر از سنت های پیشین خود بود. با این حال این هنر کاملاً ایرانی به شمار می رفت و اگر چه از نظر تکنیک و موضوع تا حدی دچار انحطاط شده بود ولی صبغه ی ملی خود را حفظ کرده بود. هنرمندان این عهد به اقتضای زمان، کم کم آثار هنر، یونانی را که محصول حکومت اسکندر و جانشینان او بود از خاطره ها زدودند و هنری نو و ایرانی به وجود آوردند.
از جلوه های مهم هنری این عهد، هنر گچ بری را می توان نام برد که رواج بسیاری داشت و نقوش آن تلفیقی از سبک یونانی و هخامنشی است. بهترین آثار هنری گچ بری این عهد بر روی دیوارهای مکشوف در آشور، اوروک (در عراق) و کوچه خواجه (در سیستان) یافت شده است. رونق هنر گچ بری بیشتر به سبب وفور گچ معدنی و سهولت کار با آن بوده که رغبت بیشتری در استفاده از این روش تزیینی را سبب می شده است. در آن روزگار ملاط گچ به سهولت بر دیوار کشیده می شد و به سرعت خود را می گرفت و سفت می شد لذا هنرمندان اشکانی به سرعت و سهولت می توانستند سطح وسیعی را با نقش و نگاره های زنجیره ای بپوشانند. رواج این نوع نقوش تکرار شونده را برخی مرتبط با نقوش مشابهی می دانند که در بافته های ایلیاتی پارتیان چادر نشین مشاهده می شود.
در دوره ی اشکانی صنایع دستی نیز ترقی کرد و این خود عامل مهمی در تجارت و بازرگانی با بنادر سوریه و فینیقیه بود. یکی از عمده ترین کالاهای صادراتی زمان اشکانیان، بافته های پارچه ای بود که به نقش ها و تصاویر مقتبس از نقوش اساطیر ایرانی و یونانی مزین بود. برخی از این پارچه ها نیز با پولک های نقره و نخهای زری و نقوش زرین تزیین می شد.
حجّـاری ها و مجسمه های کوچکی که از گل پخته شکل گرفته اند و مجسمه های مفرغی که از جنس عاج و به نحو ناشیانه و زمخت ساخته شده اند، نمونه هایی از آثار این دوره محسوب می گردند. کوزه های سفالین عهد اشکانی عمدتاً دارای نقش هایی بوده اند و انواع ساده و رنگی آنها دارای اهمیت هنری چندانی نمی باشند.
هنر چهره پردازی اشکانیان نیز نوعی شیوه واقع نمایی را اختیار کرده و تضاد با شیوه ی آرمانی یونانیان به ویژه در مسکوکات این دوره مشهود است. به گونه ای که در نقش روی سکه های این دوره حتی به جزییات ناچیز هم توجه شده است. هنر اشکانی، پرتو افکن تمدن های همجوار خود نیز شد و بر اقوام بدوی همسایه از اعراب جنوب خلیج فارس تا شرق و غرب و شمال قفقاز ، تا دشت های روسیه جنوبی و حتی چین تاثیر گذاشت و حتی هنر مهرپرستان ایرانی نیز به اروپا نیز نفوذ کرد. اشکانیان به نوبه ی خود از هنر این اقوام الهام گرفتند و شیوه ی جواهرسازی رنگارنگ و پر زرق و برق از آن زمان در ایران رایج گردید. در مجموع باید گفت با وجود شاخصه های هنری مزبور به دلیل آن که سلاطین اشکانی و اطرافیان آن ها توجه زیادی به امور هنری نداشتند در مدت طولانی حکومت آنان هنر ایران به پیشرفت قابل ملاحظه‌ای دست نیافت.
آثار برجای مانده نیز نشان می دهد که هنرمندان پارتی چندان در فکر ابداع و نوآوری نبودند و بیش تر به ظواهر امور علاقه نشان می دادند. با این حال هنر پارتی راه خود را به سوی آینده گشود و موفق شد آن چه را که میراث اجدادی و ملی خود محسوب می شد احیا و به قرون بعد رهسپار سازد.
معرفی مجسمه مکشوف در شمی (از نواحی لرستان) ـ ویژگی‌های پیکرتراشی دوره اشکانیان ـ سرمجسمه‌از ازسنگ آهک باندازه طبیعی (درموزه بغداد)، مجسمه سریکی ازشاهان هخامنشی، شرح جزئیات مجسمه 20/2 متری مرمرین واقع در موزه بغداد ـ مجسمه‌ای ازیک افسر عالیرتبه اشکانی واقع در موزه موصل، مقایسه یک نقش برجسته عهد هخامنشیان با مجسمه‌های فوق‌الذکر ازعهد اشکانی
مجسمه مکشوفی در شمی (از نواحی لرستان) بزرگترین مجسمه‌ای است که تا کنون در خاک ایران پیدا شده، و تنها مجسمه برنزی بزرگی است که از دوران‌های قدیم ایرانیان به یادگار باقیمانده است. ولی مجسمه های کوچک خصوصاً از عهد اشکانیان و ساسانیان در کشور ما زیاد ساخته شده و تمام خصوصیات پیکر تراشی ایران نیز در این مجسمه‌های کوچک دیده می‌شود. با این حال مجسمه بزرگی از «اوتان» پادشاه «الحضر» از مرمر تراشیده‌اند و اکنون در موزه موصل محفوظ است و 20/2 متر ارتفاع دارد و حال اینکه ارتفاع مجسمه شمی از 90/1 متر تجاوز نمی‌کند. می‌گویند یکی از خصایص پیکر تراشی ایرانیان در عهد اشکانیان این بود که مجسمه را از مقابل می‌تراشیدند و به ‌آن حرکت نمی‌دادند . مثلاً اگر مجسمه‌ی مرمری را که از دوره اشکانیان است و امروز در موزه موصل محفوظ می‌باشد با مجسمه دیسک انداز، کار «میرون» مجسمه ساز معروف یونان در قرن چهارم پیش از میلاد مقایسه کنیم اختلاف زیاد میان آن دو مجسمه مشاهده می نمائیم. در مجسمه دیسک انداز یک پا عقب‌تر از پای دیگر قرار داده شده و کمر بطرف جلو خم شده و دست یکی بطرف عقب و یکی بطرف جلو به حرکت درآمده.
در مجسمه «اوتال» پادشاه الحضر پای چپ فقط کمی جلوتر از پای راست قرار داده شده و کفشها کاملاً شبیه به کفشهای مجسمه شمی است. پادشاه الحضر نیز مانند امیر شمی شلوار بلند ی بر تن کرده که تا زانویش می‌رسد و روی قبا کمربندی بسته تا شمشیر خود را به آن آویزان کند ولی کمربند کمی پایین تر از حد معمول بسته شده. شاید شمشیر سنگینی کرده و آن را پایین آورده.
«اوتال» دست چپ خود را روی قبضه شمشیر گذاشته و این عادتی است که حتی در عصر حاضر نیز دیده می شود. ولی دست راست خود را کاملاً بلند کرده مانند اینکه صحبتی می کند و با این حال دهان او بسته است
این سه مجسمه که خارج از ایران هستند بانضمام مجسمه بزرگ شمی کاملاً خصوصیات هنر پیکر تراشی ایرانیان در عهد اشکانی را بما نشان می‌دهند و آن را از دوره‌های دیگر متمایز می‌نمایند ولی برای تکمیل این خصوصیات مجسمه دیگری را که آن نیز در موزه بغداد است و در الحضر پیدا شده نشان می‌دهیم.
این مجسمه نیز 20/2 متر ارتفاع دارد و از مرمر ساخته شده و صاحب آن «سناترک» پادشاه الحضر است. موهای این شخص مانند موهای امیر شمی با نواری بسته شده و در طرفین صورت آویزان است. وی نیز مانند «اوتال» پادشاه الحضر دست راست خود را بلند کرده و در دست چپ بجای شمشیر، یک برگ زیتون یا خرما که علامت صلح است بر دست دارد. لباس و کمر او که دارای تزئینات فراوان است شباهت زیاد به لباس سفرای کبار کشورهای کنونی دارد. شلوار او بلند است و چین دارد بدون شک شلوار بلند چین دار که چیزی شبیه به شلوار مردم امروزی در آذربایجان غربی می‌باشد در زمان اشکانیان بسیار معمول بوده است. «سناترک» نیز مانند امیر شمی گردن بندی [8] بر گردن و گوشواره‌ای بر گوش دارد. در بالای سر او پیکر عقابی دیده می شود که بالهایش را گسترده و این عقاب ما را درباره کلاه که بر سر بعضی از صاحب منصبان عالی‌مقام عهد ساسانی دیده می‌شود روشن می‌نماید.
از همه این مجسمه‌ها عجیب‌تر مجسمه دو متری است که در سنگ آهکی تراشیده شده و از الحضر بدست آمده و امروز در موزه موصل محفوظ است. این مجسمه یکی از افسران عالی رتبه اشکانیان را نشان می‌دهد که دست چپ را روی قبضه شمشیر قرار داده و دست راست را بلند کرده است و از این جهت شباهت به «اوتال» پادشاه الحضر پیدا می کند . ملاحظه می‌شود که دست راست تمام مجسمه‌ها بالا است و شاید به علامت احترام یا سلام باشد. شلوار این افسر کاملاً شبیه به شلوار امیر شمی است و چین فراوان دارد ولی شنلی که بر دوش خود انداخته و در سمت راست سینه بوسیله تکمه آن را بسته شباهت به لباس رومیها دارد. تنها نقصی که این مجسمه دارد این است که ریش او کوتاه است.
خوانندگان متوجه این مطلب شدند که تمام این مجسمه‌ها از الحضر بدست آمده و الحضر یکی از پایتختهای قدیم ایران در عهد اشکانیان است که روی فرات قرار گرفته و چون در سر حد ایران و روم بود چندین بار بوسیله رومیها خراب شده و اکنون خرابه های آن برپا است . ولی بدون شک نظایر این مجسمه در نقاط دیگر ایران باستان وجود داشته است و فقط دست روزگار آن را از بین برده.
برای مقایسه یکی از نقوش برجسته عهد هخامنشی را که گزارش بعرض شاهنشاه می رساند نشان میدهد ارائه می‌دهیم و از آن چنین نتیجه می‌گیریم که هنر پیکر تراشی از عهد هخامنشی تا عهد اشکانی در ایران فقط تغییر مختصری کرده و خواص کلی خود را محفوظ داشته است.

آناهیتا در زمان اشکانیان :
یک قرن و نیم پس از سقوط هخامنشیان،مهرداد اول اشکانی در آغاز کار خود با غارت معبدهای آتنا و آرتمیس [آناهیتا]به ثروت هنگفتی رسید.ظاهراً غارت معبد آناهیتای همدان به وسیله آنتیوخوس الگوی کار مهرداد قرار گرفته بود.آنتیوخوس سوم توانسته بود خزانه خالی خود را با غارت خشت های زرین آناهیتا پر کند.بعید هم نیست که با شکست سلوکیه معبدها به آناهیتا تعلق یافته باشند.
شاهان سلوکی به معبدها به چشم منبع درآمد خود نگاه می کردند و هر وقت دچار مشکل مالی می شدند با غارت معبدهایی چون آناهیتای همدان،کنگاور و نهاوند به وضع مالی خود سروسامان می دادند.شاهان سلوکی معتقد بودند در مقام شاه شوهر آناهیتا هستند و در هنگام تنگنای مالی از او تقاضای جهیزیه می کردند.
بنا به روایتی آنتیوخوس سوم هنگام غارت معبد آناهیتا الیمائیس ،به دست مردم کشته شد و پسرش نیز آنتیوخوس چهارم سرنوشتی همانند پدرش داشت. اشکانیان معتقد بودند برای مقابله با نفوذ فرهنگی سلوکی وارثین راستین هخامنشیان هستند.تعصبات ملی ارتباطی به دین اشکانیان نداشت ،نمونه ای از این تعصبات:در زمان خسرو تخت شاهان اشکانی به دست تراجان افتاد، خسرو و دیگر پادشاهان هرگز پس گرفتن تخت خاندان خود را از یاد نبردند. در سفرهای هادریان به آسیا و دیدار او با خسرو قول داد که تخت زرین را به دربار ایران برگرداند،ولی هرگز چنین کاری نکرد.
میترا در زمان اشکانیان میترا با مهریشت با یک دگرگونی به بدنه اصلی آیین زرتشت پیوند می خورد. البته اشکانیان توجه عمیقی به دین زرتشت نداشتند آنها با روحیه جنگجویی خود بیشتر به جنبه های نمایشی دین و بسته بودند.تیرداد اول اشکانی هنگامی که به پادشاهی ارمنستان برگزیده شد،تصمیم گرفت برای حل اختلافات دیرین به روم رفته و تاج شاهی را از دست نرون (امپراتور روم) بگیرد

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  35  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله نگاهی گذرابه عالم (ذر)موطن عهد ومیثاق آدمیان

آیا دیوانگان هم درعالم ذر بوده اند؟
نگاهی گذرابه عالم (ذر)موطن عهد ومیثاق آدمیان

کم هستند افرادی که با شنیدن نام عالم ذربرای لحظاتی سکوت اختیار نکنند در مقابل سوالاتی از قبیل اینکه (عالم ذر) کجا وچه زمان بوده؟مخاطبان چه کسانی بوده اند؟آیامشرک وکافر ودیوانه ومجنون نیز پاسخ گفته اند ؟عقیده مکاتب وفرقه ها درباره این عالم چیست؟

تاکنون بارها این جملات راکه انسان به طور فطری موحد است ویا انسان ذاتاً و فطرتا به خدای یگانه اعتقاد دارد شنیده اید اما آیا به همان اندازه به عمق این جملات وعلت گفتن آنها فکر کرده اید؟

برخی می گویند علت این گفته وجملات شاید این باشد که انسان دربحرانی ترین لحظات مثلاً در حال غرق شدن درمیان امواج سهمگین اقیانوسی خشن درآن لحظات تنها از نیرویی فراتر وقدرتمندتراز نیروهای انسانی ،یاری می طلبد وامید نجاتش به موجودی بزرگتر وعظیم تر از خود وهمنوعانش است،بنابراین او براساس فطرت پاک خود آن نیروی بزرگ تر وآن موجود عظیم تر را قبول دارد وتأیید می کند وآن نیرو همان خداست یعنی زمانی که از همه نیروها وعوامل مادی نا امید است به یک عامل قوی غیر مادی امید دارد.

اگر بخواهیم مستند ومستدل سخن بگوییم باید دلایلی قانع کننده بیاوریم. اولین منبع ومرجع برای ما مسلمانان کتاب دینی وآسمانی مان قرآن است،به سراغ این معجزه الهی می رویم .

یکی ازآیاتی که مسأله توحید فطری را دربردارد و دلالت می کند که انسان دریک موطنی شاهد وحدانیت حق بوده و ربوبیت خدا رامشاهده کرده وبه طوری که قابل غفلت ونسیان نیست این آیه کریمه است:
«واذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم واشهدهم علی انفسهم الست بربکم قالوا بلی شهدنا ان تقولوا یوم القیامه انا کنا نحن هذا غافلین اوتقولوا انما اشرک آباؤنا من قبل وکنا ذریه من بعدهم افتهلکنا بما فعل المبطلون»1
وای رسول ما به یاد آر (وخلق را متذکر ساز)هنگامی که خدای تو از پشت فرزندان آدم ذریه آنها را برگرفت وآنها را برخود گواه ساخت که آیا من پروردگار شما نیستم همه گفتند بلی ما به خدایی تو گواهی می دهیم که دیگردرروزقیامت نگویید ما از این واقعه غافل بودیم یا آن که نگویید که چون منحصراً پدران ما به دین شرک بودند وما هم فرزندان بعد از آنها بودیم آیا به عمل زشت اهل باطل ما را به هلاکت خواهی رسانید.؟

درتفسیرآیات مذکور مسأله پیمان گرفتن ازنوع بشر بر ربوبیت پروردگار را ذکر می کند وخود ازدقیق ترین آیات قرآنی از حیث معنا وزیباترین آیات قرآنی از نظراسلوب ونظم است . در این آیه مبارکه کلمه «اخذ»آمده که به معنا ی گرفتن چیزی از چیزدیگر است که مستلزم جدایی اولی از دومی است به نحوی که مستقل از دومی باشد وخداوند بعد از جمله «واذ اخذ ربک من بنی آدم » که تنها جدایی مأخوذ را از مأخوذ منه می رساند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 16   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله روانشناسی و ورزش

مقدمه :
امروز شاهد رشد و تحول در جهان ورزش هستیم از جمله جا به جا شدن رکوردها در رشته های مختلف این امر است و با گسترش حرفه ای گری در ورزش برنامه ریزان و دست اندرکاران دنیای ورزش به دنبال آن هست های علمی و عملی بهره گیرند. سالهای زیادی است که ورزش از حالت سنتی خود خارج شده است و اگر مللی در آن عقب بماند در جهان ورزش حرفی برای گفتن نخواهد داشت بدیهی است که تمامی اعمال بشری از دو جنبه فیزیکی بررسی می باشد و با عنایت به نقشی که جنبه های روانی در اعمال و رفتار بشر دارند توجه به رشته روانشناسی خاصی برخوردار است.
روانشناسی ورزش جدیدترین اطلاعات روانشناسی مطرح روز ورزش را در اختیار علاقمندان قرار می دهد.
تئوریها و پژوهشهای جدید اساساً در حوزه های شخصیت نگرشهای نسبت به ورزش پرخاشگری در ورزش اضطراب و استرس نفوذهای اجتماعی انگیزش و کسب مهارت می باشد همچنین نمونه های متنوعی از رشته های ورزش از جمله فوتبال وزنه برداری و .... را شامل می شود.
به دلیل وجود شیوه های مختلف در جهت به کارگیری روانشناسی در حوزه ورزش و وجود فعالیتهای متنوع در فرهنگهای مختلف تحت عنوان فعالیت های ورزش لازم است تا تعریف کاملاً گسترده ای از روانشناسی ورزش را از انجمن روانشناسی ورزش اروپا (FEPSAC) با کمی اختصار ارائه دهیم. روانشناسی ورزش به بررسی فرایندهای بنیادین روانشناسی و تاثیرات آن بر ورزش می پردازد.
تعریف ورزش :
شامل کلیه فعالیتهای جسمانی است که به منظور رقابت، تفریح، تربیت و سلامتی انجام می پذیرد.
روانشناسی ورزشی :
ضرورت روانشناسی ورزشی :
آیا می دانید علت اینکه وزنه برداری در رده تیم ملی اعزامی به المپیک وقتی روی صحنه می رود فراموش می کند به دستان خود گچ بزند چیست؟
آیا می دانید علت اینکه تکواندو کاری در رده تیم ملی اعزامی به المپیک وقتی روی تشک مسابقه می رود فراموش می کند کلاه مخصوص خود را بر سر گذارد چیست؟
آیا می دانید علت اینکه دوچرخه سواری در رده تیم ملی اعزامی به مسابقات آسیایی وقتی در ابتدا خط استارت قرار می گیرد چنان پاهایش می لرزد که نمی تواند روی پنجه رکاب دوچرخه نیرو وارد کند و از مسابقه باز می ماند چیست؟
مسلماً پاسخ شما شامل توضیح مسائل فنی این رشته های ورزشی نیست و بر روی کلمه اضطراب متفق القول هستید.
اضطراب یکی از مهمترین مسئله هایی است که انسان با آن دست به گریبان است. به خصوص زمانی که پای رقابت در میان باشد. در اکثر کتابها و مقالات بیشتر به مسائل تخصصی رشته های ورزشی توجه شده است.
اما آیا می دانید طبق تحقیقات به عمل آمده بسیاری از عدم موفقیت های ورزشی ریشه در علل روانی دارد.
از آن رو تصمیم گرفتیم تا با طرح سلسله مقالات روانشناسی و آموزشی اضطراب، نقش کوچکی در موقعیت های آتی ورزشکاران شطرنج باز ایران عزیزمان داشته باشیم.
روان شناسی ورزش چیست؟
روانشناسی در ورزش، محدده ای از موضوعات شامل «انگیزه پایداری و موفقیت، ملاحظات روانش شناختی در صدمات ورزشی و توان بخشی، روش های مشاوره با ورزشکاران، ارزیابی استعدادها، پیگیری تمرینات، خودباوری برای موفقیت، مهارت ورزشی، ورزش جوانان و روش های بالا بردت کارایی و خودتنظیمی» را دربر می گیرد.
هر چند غالباً برداشت عمومی چنین است که روانشناسی ورزش تنها مربوط به ورزشکاران حرفه ای است اما این حوزه تخصصی دربر گیرنده محدوده وسیعی از موضوعات علمی، کلینیکی و کاربردی مربوط به ورزش و تمرینات است. دو زمینه اصلی در روان شناسی ورزش وجود دارد : یکی کاربرد روانشناسی در بالا بردن انگیزه و کارآیی و دیگری تاثیر ورزش در بهبود سلامت روانی و عمومی.
آمادگی روانی چیست؟
همه ما با مراجعه به حافظه خود می توانیم لحظاتی را در مسابقات ورزشی به خاطر آوریم که تیم با ورزشکاری با وجود آمادگی کامل جسمانی وقتی، به دلیل شرایط نامناسب روانی از ارائه بهترین عملرکد خود ناتوان مانده است.
ضعف آمادگی روانی در ورزشکاری که آمادگی جسمانی مطلوب دارد، به مثابه اتومبیل آماده و پرسرعتی است که راننده ای ناشی و ناآماده در آن نشسته باشد.
هرقدر هم که جسم آماده و ورزیده باشد، اگر ذهنی که آن را هدایت می کند فاقد ورزیدگی و آمادگی باشد جسم به درستی هدایت نخواهد شد.
احتمالاً در 30 سال پیش، واژه آمادگی جسمانی برای مربیان و ورزشکاران قدری نامفهوم بوده است، اما امروزه در پاسخ به مفهوم آمادگی جسمانی، بی درنگ عوامل متشکله آمادگی جسمانی مانند : قدرت، استقامت و ... به ذهن خطور می کند. همانطور که آمادگی جسمانی مستلزم صرف زمان کافی برای تمرین و تقویت عوامل آن است، آمادگی روانی نیز از عواملی همچون مهارت در توجه، مهارت در کنترل اضطراب و استرس، حفظ انگیزش، حفظ و افزایش اعتماد به نفس و ... تشکیل می شود. رسیدن به آمادگی روانی نیز به مرور و با صرف زمان و امکان پذیر می شود و مستلزم این است که مدیران و مربیان آگاه چنین فرصتی را برای ورزشکاران فراهم آورند.
ضرورت آمادگی روانی :
بستکتبالیستی که در تمرین همه پرتاب های پنالتی را تبدیل به گل می کند، چه می شود که در مسابقه از به ثمر رساندن یک پنالتی ناتوان می ماند؟ آیا وضعیت او با تمرین جسمانی و مهارتی بیشتر، بهتر خواهد شد؟ بعید به نظر می رسد، زیرا او مهارت لازم را دارد و این را در تمرین نشان می دهدف ممکن است مشکل او ناتوانی در حفظ توجه و کنترل اضطراب ناشی از هیجان مسابقه باشد. این مسئله با هدایت وی به سمت تمرینات توجه و تمرکز و یا مهارت کنترل اضطراب قابل حل است وگرنه انجام تمرینات جسمانی بیشتر، مشکل او را حل نخواهد کرد.
امروزه، قهرمانان سطوح عالی و المپیک بخشی از زمان تمرینات خود را صرف تمرینات آمادگی روانی می کنند. در بسیاری از رشته های ورزشی، تا 10 نفر اول مسابقات جهانی، به لحاظ فنی و جسمانی در یک سطح اند و آنچه نفرات برتر را متمایز می سازد، آمادگی روانی آنهاست (تفاوتی که ایجاد تفاوت می کند). در دنیای امروز رقابت دیگر فقط بر سر تکنیک برتر نیست، ورزشکاری پیروز است که از آمادگی روانی بالاتری برخوردار باشد.
روانشناس ورزش چه کاری انجام می دهد ؟
روان شناس ورزش، روانشناسی است که در حوزه های زیر تخصص دارد :
- بهبود کارآیی از طریق به کارگیری مهارت های روان شناسی
- موضوعات مربوط به سلامت روانی ورزشکاران
- همکاری با سازمان ها و نهادهای متولی ورزش
- عوامل رشدی و اجتماعی موثر بر مشارکت ورزشی
با وجودی که روان شناسی ورزش یکی از رشته های روان شناسی محسوب می گردد اما معمولاً دوره های آموزشی آن در دانشکده های تربیت بدنی و ورزش ارائه می شود نه در دانشکده های روان شناسی. البته در اکثر دانشکده های روان شناسی، درسی با عنوان روان شناسی ورزش ارائه می شود.
این حرفه برای چه کسانی مناسب است؟
هر فرد تنها براساس تناسب با نیازها، علائق، استعداد و اهدافش می تواند در مورد یک حرفه تصمیم بگیرد. اگر کسی به ورزش یا تمرینات ورزشی علاقه مند نباشد احتمالاض این حرفه مناسب او نیست. اما اگر فردی از کمک به دیگران برای رسیدن به حداکثر توانائیشانف حل مسائل پیچیده و کارکردن در قالب یک تیم لذت می برد احتمالاً روان شناسی ورزش می تواند شغل مناسبی برای او باشد.
مزایا و معایب این حرفه :
روان شناسی ورزش نیز مثل تمامی حرفه ها دارای مزایا و معایب خاص خود است. از جمله مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- کار به صورت مشارکتی و تیمی
- فرصت های تخصصی گسترده و متنوع (مثل آموزش، ورزش جوانان، آموزش ورزشکاران حرفه ای).

به عنوان معایب این حرفه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تاکید بر کار گروهی بای افرادی که دارای ذهن مستقلی هستند می تواند مشکل باشد.
- نیاز به آموزش، تمرین و تجربه ی زیاد
تاثیر موسیقی در هنگام ورزش کردن :
مقدمه ای بر تاریخچه ورزش :
ورزش کمابیش از دوره باستان در همه جوامع حضور داشته است و از آنجایی که انسانها همه چیز را به قاره خود به ویژه یونان و روم باز می گردانند اصل ورزش را از یونان دانسته اند.
در زمانهای قدیم مادران به دختران خود فنون خانه داری و پدران به پسرانشان فنون تیراندازی ماهیگری شکار و جنگ را می آموختند تا برای حفاظت و حراست از جان خود به کسی نیازی نداشته باشند.
در میان تمامی کشورها ایران تنها کشوری بود که به امور ورزشی و تربیت بدنی اهمیت زیادی می داد زیرا ورزش را به منظور چابکی و ایجاد انرژی در بدن و توانایی و سلامتی را وسیله مهمی برای ارتشی قوی و پیرومند می دانستند. ایرانیان از پنج سالگی تا بیست سالگی سه چیز را می آموختند :
1 ) سواری 2 ) تیر و کمان 3 ) راستگویی
موسیقی می تواند یک عامل محرک برای ما در هر لحظه از زندگی باشد حال اگر ما بخواهیم تاثیر آن را در هنگام ورزش کردن کودکانمان بخوانیم در ابتدا ما نمی توانیم سبکه خاصی را به انها تحمیل کنیم ولی پیشنهاد ما این است که از موسیقی هایی که محرک های خوبی هستند در هنگام ورزش کردن استفاده کنیم، به عنوان مثال سبک (Techno) .
چرا این سبک از موسیقی راما پیشنهاد می کنیم؟
زیرا شدت و سرعت (Tempo) این سبک نا خداگاه ما را به حرکت در می آورد و این حرکات را اگر ما فرم و نظم خاصی به آنها دهیم حرکات فرمیک و یا ورزشی می توانیم نامگذاری کنیم که تعداد آنها و فرم صحیح شان باید مشخص باشد تا انرژی زیادی از ما هدر نرود و خستگی بعد از این حرکات به جای شادابی برای ما باقی نماند.
اگر هر روز صبح در کنار فرزندانمان ورزش کنیم و آنها را به این امر عادت دهیم که فقط روزانه با موزیک 30 دقیقه ورزش کنید، بعد از یک مدت سیستم بدن به این برنامه روزانه عادت می کند و این عادت موجب سلامتی بدن می شود که در آینده آن شخص نشان داده می شود.
همان طور که در مقاله قبل گفته شد که صبح ها از موسیقی برای کودکانمان استفاده کنیم و حس حاکم بر فضایی را که انها دوست دارند برایشان ایجاد کنیم. اگر ما بتوانیم ورزش را در این برنامه روزانه قرار دهیم یک برنامه تقریباً کامل را برای آنها درست کرده ایم.
نکته : بچه ها اگر مقدار خوابشان کامل باشد صبح ها به راحتی از خواب بیدار می شوند و آن روز را از صبح با این برنامه ایی که هر روز برایشان تکرار شده است خوب شروع می کنند ولی اگر شب زمان زیادی را نشسته باشند و خواب کافی نداشته باشند به این برنامه هیچ وقت تن نمی دهند و یا اگر آنها را مجبور کنیم که ورزش کنند و موسیقی شاد گوش کنند می توانیم بگوییم روز خوبی را شروع نکرده اند و بداخلاقی از زمانی که از خواب به زور بلند شده اند شروع می کنند و در مدرسه یا مهد کودک به جای گوش کردن به مطالب به چرت زدن می پردازند.
ورزش می تواند یک عامل محرک خوب برای روحیه و شادابی کودکانمان باشد ولی اگر طبق برنامه و قائده و اصول باشد. پس بیائیم آن حس حاکم بر فضایی را که فرزندانمان برای ورزش کردن دوست دارند برایشان درست کنیم تا با شادابی خاصی هر روزشان را شروع کنند.
درمان افسردگی با ورزش :
جسم و روح، دو بعد سازنده یک انسان و هستی دهنده به او، از گذشته به عنوان مبحثی فراگیر مورد بحث و بررسی فلاسفه و بزرگان علم و ادب و مربیان تعلیم و تربیت بوده و هنوز هم پایه و اساس تئوریهای انسانگرایانه قرن حاضر است. انسان امروزی، به علت گسترش و رشد چشمگیر تکنولوژی و روابط میان فردی، کمتر فرصت تأمل و اندیشه ژرف در رفتار و کردار خود را یافته و بیشتر تحت تاثیر، نفود و تسلط محرکهای بیرونی و محیطی قرار گرفته و دچار از خود بیگانگی و مشکلات روحی و روانی گشته است که به نوبه خود، چنین مشکلاتی مسبب دوری انسان از مسیر رشد و تکامل به هنجار شده و او را به سمت و سوی نابهنجاری سوق می دهد.
افسردگی به عنوان یکی از معضلات و ناراحتی های روحی و روانی، در حال حاضر طیف وسیعی از مراجعان به کلینیک ها و درمانگاههای مشاوره و روانشناسی را تشکیل می دهد. مالیخولیا از زمانهای دور، با زندگی انسان در کشاکش بوده و آن را دچار رکود وبی نظمی ساخته است و نویسندگان و هنرمندان بسیاری از جمله ویلیام شکسپیر، ونسان ونگوگ، تئودور داستایوفسکی و دیگران در مورد آن اثراتی به جا گذاشته اند.
افسردگی به عنوان یک بیماری روانی، تاثیرات عمیقی در خلق و خو، میزان حرکتی بدن، رفتار خودآزارانه ( منجر به خودکشی)، اختلالات شناختی، فیزیولوژی و بی نظمی های مربوط به زمان خواب را به دنبال داشته و در زمینه های فردی و اجتماعی شخص را به انزوا کشانده و از اجتماع و فعالیتهای آن بازداشته و سیر قهقرایی را در روند رشد فرد باعث می شود. در حیطه درمان افسردگی همچون دیگر بیماریهای روانی، تحقیقات و پژوهشهای بی شماری صورت گرفته و تکنیک های دارو درمانی، روان درمانی، شوک درمانی و درمانهای شناختی و ... از جمله تکنیکهای خاص درمانی در این نوع به خصوص بیماری مدنظر قرار گرفته و هر روزه با گذشت زمان گامهای موثری در جهت شناخت، بررسی و درمان آن برداشته می شود.
ورزش به عنوان یکی از بدیع ترین روشهای درمانی در افسردگی، بیش از پیش و با اتکا به تحقیقات و بررسی های محققان، توجه عموم را به خود جلب کرده و بیماران و مراجعین افسرده ای که ذهنیتی منفی و مایوس شونده از دیگر روشهای درمانی دارند، با تکیه بر این شیوه درمانی، افق روشنی در بهبود خود از ناراحتی ها و تنشهای روحی را تجربه کرده اند.
در پژوهشی با مقایسه سه عامل «دویدن» «روان درمانی با زمان محدود» و «روان درمانی با زمان نامحدود» به درمان افسردگی پرداخته شد. در این پژوهش، تعداد 24 مرد و زن به طور تصادفی به یکی از سه گروه موردنظر گمارده شدند. بیماران شرکت کننده در گروه درمان ورزشی «دویدن» مطابق برنامه ای از قبل تعیین شده، طی 10 هفته و هر هفته سه بار می دویدند. از آنها خواسته شده بود که فقط روی دویدن تمرکز و از بحث درباره افسردگی شان خودداری کنند. بیماران تحت روان درمانی به مدت 12 هفته به طور سرپایی در یک درمانگاه درمان شدند. در پایان همه گروهها با استفاده از فهرست علائم (1) (90 - SCL) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی در هر سه گروه نشان دهنده کاهش نمره های افسردگی در مقایسه با قبل از درمان بود.
در مطالعه دیگری به وسیله گریست و همکارانش (1984) 60 آزمودنی مبتلا به افسردگی خفیف به طور تصادفی به یکی از سه وضعیت درمانی یعنی ورزش، گروه درمانی (2) و آرامش آموزی گمارده شدند. پس از 12 هفته درمان سطح افسردگیف اضطراب و حساسیت بین فردی آزمودنی های سه گروه ارزیابی شد. تحلیل نتایج دهنده بهبود هر سه گروه در مقایسه با قبل از
تعریف روانشناسی از روش و سلامت روحی :
سلامت حالت کامل آسایش و کامیابی زیستی، روانی و اجتماعی است و صرف فقدان بیماری یا معلولیت (ناتوانی) سلامت نیست .... .
در تلاش برای تعریف روانشناسی سلامت، ابتدا باید سعی شود که سلامت به مثابه یک مفهوم تعریف شود. مشهورترین تعریف سلامت در نظامنامه سازمان بهداشت جهانی(world heal the organization) به شرح زیر صورت گرفته است :
سلامت حامل آسایش زیستی، روانی و اجتماعی است و صرف فقدان بیماری با معلولیت (ناتوانی) سلامت نیست.
ابعاد منفی و مثبت این تعریف به وسیله داونی 1996(Dawnie etall) ، و همکاران 1996 ، مورد ملاحظه قرار گرفته است. در قسمت اول تعریف، آنها اعتقاد دارند که سلامت به مثابه یک مفهوم مثبت نگریسته می شود (کیفیت مثبت : آستیش، بهزیستی) در قسمت دوم تعریف، سلامت در بعد منفی به مثابه فقدان بیماری یا معلولیت نگریسته می شود (اشاره ضمنی به ابعاد منفی دارند). با درنظر گرفتن هر دو بعد تعریف، این مطلب را می رساند که سلامت حقیقی هم شامل پیشگیری از نابهنجاری و بیماری (مثل ناخوشی، بیماری) و نیز ارتقای سلامت مثبت است که این امر (ارتقای سلامت مثبت) خیلی مورد غفلت قرار گرفته است.
بنیارد 1996 (Banyard)؛ تعریف سلامت برمبنای کامل صحت و آسایش زیستی، روانی و اجتماعی را مورد انتقاد قرار داده و اظهار می کند که رسیدن به آن حالت در عمل خیلی مشکل است. از سوی دیگر این تعریف از عوامل گسترده اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که ممکن است در این حالت سهیم باشند، غفلت کرده است. این تعریف همچنین مستلزم آن است که افرادی که کامل نیستند، سالم نیز نیستند. در زمینه روان شناسی سلامت، رویکردهای متفاوتی وجود دارد از جمله مدل زیستی پزشکی(Biomedical model) و مدل زیستی روانی اجتماعی (Biopsychosocial model) که در اینجا به آخرین مدل ارائه شده توسط دوانی و همکاران 1996 ، اشاره می کنیم/
مدل جدید سلامت روحی و روانی با ورزش :
به عنوان راهی برای حل بعضی از مسائل زندگی، با درنظر گرفتن سلامت به مثابه یک مفهوم نسبی، به جای مفهوم مطلق، دوانی و همکارن 1996، مدل جدیدی از سلامت را ارائه داده اند که در شکل 1 نشان داده شده است.
با درنظر گرفتن سطح مثبت سلامت، دوانی و همکاران مفهوم « سلامت و رفاه حقیقی» را به جای اصطلاح سلامت ذهنی به کار بردند زیرا، اصطلاح اخیر ممکن است فریبنده باشد و از تاثیراتی ناشی شود که نسبت به کنش وری فرد مضر باشند یا برای اجتماع زیان آور باشند. در عوض، دوانی و همکاران عقیده دارند که سلامت حقیق، فرایند نیرومند شدن و قادر بودن توام با داشتن یک «زندگی خوب» را منعکس می کند. به عنوان مثال، داشتن دوستان، خشنودی از نیازهای عادی، داشتن کنترل زندگی، قادر بودن برای انتخاب آنچه فرد می خواهد انجام دهد با قادر بودن به گسترش و توسعه خلاقیت های فرد و داشتن اختیارات توسعه کمیاب، تمام این کیفیات سلامت حقیقی زندگی ما را تشکیل می دهند.
دوانی و همکاران خاطر نشان می کنند که سلامت مثبت، اندیشه تناسب اندام را نیز دربر می گیرد. این مفهوم بر اسنادهای جسمی سامت متمرکز است و در چهار مقوله قدرت و استحکام نیروی بدنی، انعطاف پذیری و مهارتها خلاصه می شود.
در کل، تمام اید مربوط به مدل جدید سلامتف به تعریف سلامت از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی 1964 ؛ ارتباط پیدا می کند و عدم تعادل بین سلامت مثبت و منفی را دوباره جبران کرده و التیام می بخشد. این هدف با ارتقای سلامت مثبت و استفاده از ارتقای سلامت به مثابه وسیله ای برای رسیدن به سلاکت متعادل مثبت جسمی، روانی و اجتماعی بالا توام با پیشگیری از بیماری جسمی، روانی و سلامت متعادل مثبت جسمی، روانی و اجتماعی بالا توأم با پیشگیری از بیماری جسمی، روانی و اجتماعی قابل وصول است.
روانشناسی و سلامت با ورزش :
نقش روانشناسی و پیشگیری، کنترل و ارتقای سلامت ما، به مثابه یکی از چالش انگیزترین و جالبترین وظایف قرن بیستم نمود پیدا کرده است. تاسیس روانشناسی سلامت به عنوان بخش 38 در انجمن روانشناسی امریکا (American psyholigical Association ) (Apa)در 1978 و دادن کرسی در انجمن روانشناسی انگلیسی(British psychological society) (Bpa)، نیاز و ارزش فرایند کاربرد اطلاعات را در نتایج مراقبت های بهداشتی و سلامت در روانشناسی نشان می دهد. (متارازو 1994)(Matarazzo).
در طول 10 سال اخیر، روانشناسی سلامت در شناخت رفتارهای فردی و سبکهای زندگی که سلامت جسمی شخصی، پیشگیری و درمان بیماری را تحت تاثیر قرار می دهد. مشارکت کرده است. همچنین در شناخت عوامل خطر مربوط به ناخوشی، بهبود بخشیدن به سیستم های مراقبت بهداشتی از طریق شناخت کارهای عملی خوب و شکل دادن دیدگاه عمومی براساس سلامت عامه مردم، روانشناسی سلامت سهم قابل ملاحظه ای داشته است.
روانشناسی سلامت همچنین در کنترل و مقابله با استرس، تشکیل درد، کاهش و ترک بسیار و تعدیل سایر رفتارهای پرخطر درگیر بوده است. در سطح ارتقای سلامت و بهداشت، روانشناسان در تشویق به تمرین منظم ورزش و داشتن رفتارها و تفکر مثبت فعالیت داشته اند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   25 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله فن‌آوری‌های نوین دریایی در زمینة سازه و مصالح

 
هدف از تحقیقات این گروه، ارزیابی واقع‌بینانه از مسائل و مشکلات مرتبط با زمینة سازه و مصالح در محیط‌‌های دریایی، و نیز دستیابی به روش‌های مناسب و عملی جهت حل چنین مسائل و مشکلاتی می‌باشد. در همین ارتباط، محورهای تحقیقاتی زیر مشخص شده که پروژه‌های مرتبطی در هر زمینه تعریف شده و یا در حال تعریف است.

1- بارگذاری و تحلیل سازه‌های دریایی و ساحلی
یکی از مسائل موجود در اسکله‌ها، سکوها و به طور کلی سازه‌های ساحلی و دریایی که در چند دهة اخیر بسیار مورد توجه بوده است، تحلیل این نوع سازه‌ها در مقابل بارهای وارده است. مسئلة عمده‌ای که این سازه‌ها را از سازه‌های متعارف جدا می‌سازد، وجود آب در تماس با سازه است. وجود آب نه تنها در ارتعاشات تأثیر می‌گذارد، بلکه خود می‌تواند به وسیلة امواج، عاملی مهم برای ایجاد نیروهای خارجی باشد. چنین نیروهایی ممکن است بخش مهمی از بارگذاری اسکله‌ها و سازه‌های دریایی را تشکیل دهند. این مسئله هم بر قسمت‌های بالایی سازه و هم بر فونداسیون سازه که اکثراً به صورت شمع می‌باشد، تأثیر می‌گذارد.
در مواردی که تحلیل سازه‌های دریایی با ابعاد بزرگ، نظیر سکوهای ثقلی و موج‌شکن‌ها موردنظر باشد، باید از تئوری پراکندگی (Diffraction theory) برای تعیین اثرات آب استفاده نمود. لیکن برای سازه‌های بلند و لاغر که نسبت ابعاد قسمتی از سازه‌ها که در معرض امواج قرار دارد به طول موج کوچک باشد، مسئله به صورت دیگری مطرح می‌شود. در حقیقت در این موارد، نیروهای وارده ناشی از اثرات متقابل آب و پایه اغلب تابعی از سرعت‌های نسبی بین آب و پایه می‌باشد. سرعت و شتاب ذرات آب را می‌توان با استفاده از تئوری موج تعیین نمود؛ لکن تعیین سرعت پایه در لحظات مختلف اساسی‌ترین مشکل را در تحلیل ایجاد می‌کند؛ خصوصاً از این نظر که این نیروها با توان دوم سرعت نسبی بستگی داشته و باید هم جهت سرعت نسبی در نظر گرفته شوند. به بیان دیگر، در هر لحظه برای آن که بتوان نیروهای وارده ناشی از عملکرد آب بر پایه را به‌دست آورد، باید سرعت نسبی بین آب و پایه را تعیین نموده و نیروی وارده را متناسب با توان دوم این سرعت و هم‌جهت با آن در نظر گرفت.
از طرفی از آنجا که عموماً قسمتی از پایه‌های سازه‌های دریایی و ساحلی نظیر سکوها و اسکله‌ها به صورت شمع در خاک کوبیده می‌شود، مسئلة عمدة دیگری که در تحلیل دینامیکی اسکله ایجاد می‌شود، وجود خاک در اطراف شمع و تأثیر آن در ارتعاشات اسکله تحت بارهای دینامیکی است. برای تعیین اثرات خاک می‌توان از مدل‌های گوناگونی که توسط محققین ارائه شده استفاده نمود. ارزیابی این مدلها و انتخاب بهترین مدل برای هر نوع سازة خاص، نیاز به بررسی مسئله به صورت دقیق و انجام تحلیل‌های فراوان دارد.
علاوه بر تحلیل دینامیکی سازه‌های دریایی و ساحلی تحت امواج، اثرات زلزله بر سازه نیز از اهمیت به سزایی برخوردار می‌شود. این اثرات را می‌توان به صورت اثرات زلزله بر آب به صورت تولید موج و بالطبع اثر متقابل آن بر سازه، همچنین اثر زلزله بر جرم سازه و نیز اثر زلزله بر خاکی که اطراف پایه‌های سازه را در برگرفته است، خلاصه نمود. بررسی این اثرات نیز کار چندان ساده‌ای نبوده و امروزه در هر مورد مدل‌های بسیار متنوعی ارائه شده است. انتخاب مدل مناسب در هر مورد و برای هر سازة به خصوص نیز از اهمیت بسیار ویژه برخوردار بوده و نیاز به انجام تحقیقات مفصل و همچنین کسب تجربه دارد.

2- بارگذاری و تحلیل شناورهای دریایی
شناورهای دریایی نظیر قایق‌ها، کشتی‌های کوچک و بزرگ، بویه‌ها و زیردریایی‌ها نیز از نظر بارگذاری و تحلیل در چند دهة اخیر بسیار مورد توجه بوده‌اند. بارهای وارده بر چنین سازه‌ها، علاوه بر بارهای معمول و متداول که متأثر از ظرفیت آنها و نیز نحوة استفاده از آنها است؛ شامل بارهای ناشی از اثرات جریان‌های روآبی و زیرآب، اثرات امواج، اثرات متقابل سازه و آب که در اثر بارهای دینامیکی ایجاد می‌شوند، اثر باد، و حتی اثرات انفجار می‌باشد. شناخت این بارها به صورت دقیق موضوع تحقیقات گسترده‌ای در چند دهة اخیر بوده که منجر به معادلات و مدل‌هایی گردیده است. لکن کاربرد این مدل‌ها و روابط در هر منطقه به صورت چشم بسته صحیح نبوده و در هر منطقة خاص نظیر خلیج‌فارس، باید اثرات منطقه‌ای را نیز به صورت مناسب لحاظ نمود. پس از شناخت بارهای وارد بر هر شناور دریایی، لازم است سیستم باربر مناسبی برای آن درنظر گرفته و آن را تحلیل نمود. این سیستم باربر که در حقیقت اسکلت‌بندی سازه‌های شناور را تشکیل می‌دهد نیز از یک طرف نیازمند تجربة فراوان و آشنایی با انواع اسکلت‌بندی‌هایی که امروزه در دنیا به‌کار می‌رود، و از طرف دیگر نیازمند دانش تئوریک سازه‌ای بالا می‌باشد. پس از انتخاب سیستم سازه‌ای مناسب شناور دریایی باید آن را به صورت مناسب تحلیل و طراحی نمود. تحلیل سیستم را می‌توان با استفاده از نرم‌افزارهای قدرتمند موجود انجام داد؛ لکن مسئلة طراحی چنین سازه‌هایی نیز نیازمند تحقیقات فراوان و آشنایی با آئین‌نامه‌های مربوطه در کشورهای مختلف می‌باشد. چنین تحقیقاتی ممکن است به تهیه و تنظیم دستورالعملها، توصیه‌ها و حتی آئین‌‌نامه‌ای مناسب جهت طراحی سازه‌های شناور در شرایط اقلیمی خلیج‌فارس و بر اساس امکانات و شرایط اجرایی موجود در کشور ما گردد.

3- بررسی و انتخاب مصالح جدید متناسب با شرایط خلیج ‌فارس
مصالحی که به صورت سنتی در ساخت انواع سازه‌های موجود در شرایط اقلیمی جنوب ایران و به خصوص شرایط اقلیمی ساحلی و دریایی خلیج‌فارس به‌کار می‌رفته، عمدتاً فولاد و بتن بوده است. از طرفی شرایط آب و هوایی خلیج‌فارس، شرایطی بسیار خشن و متغیر بوده، بتن و به خصوص فولاد را به شدت تحت تهاجم قرار می‌داده است. در این راستا ضرورت مقابله با این تهاجم و حفاظت مصالح به کار رفته در منطقه در مقابل عوامل مخرب از دیرباز مورد نظر بوده و کشورهای پیشرفتة دنیا تحقیقات گسترده‌ای را در این ارتباط انجام داده و تکنولوژی‌های مناسبی را توسعه داده‌اند. با این وجود در ایران متأسفانه کمتر به صورت علمی به این مسئله پرداخته شده است. در همین ارتباط انجام تحقیقاتی به صورت زیر بسیار مناسب به نظر می‌رسد.

الف- حفاظت کاتدیک فولاد در سازه‌های فولادی و نیز میلگردهای فولادی در سازه‌های بتنی
اگرچه حفاظت کاتدیک فولاد از دیرباز در دنیا مطرح بوده است؛ در ایران و به خصوص در سازه‌های دریایی و ساحلی خلیج‌فارس این مسئله کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عمده‌ترین حفاظت به کار گرفته شده در ایران معمولاً‌ استفاده از رنگ‌های مخصوص بوده که این مسئله در مورد میلگردهای به کار رفته در سازه‌های بتن‌آرمه قابل استفاده نیست. به همین جهت در سازه‌های بتن‌آرمة ساحلی و دریایی خلیج‌فارس، بزرگترین مسأله، خوردگی میلگردها و مترادف با آن زوال و خردشدگی بتن بوده است؛ به طوری که گاه عمر سازة بتن‌آرمه را به کمتر از 5 سال نیز تقلیل داده است. تحقیقات مناسب در این ارتباط و تنظیم توصیه‌نامه و دستورالعمل مناسب در جهت حفاظت کاتدیک فولاد به خصوص در سازه‌های بتن‌آرمه، می‌تواند در این راستا بسیار راهگشا باشد. اجباری کردن رعایت چنین دستورالعمل‌هایی در سازه‌های بتن‌آرمة ساحلی و دریایی جنوب توسط مقامات ذیصلاح، به صرفه‌جویی کلانی در سرمایه‌های کشور منجر خواهد شد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  37  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله کنسرو خیارشور

 
خیار از خانواده کدوئیان و خیارشور در واقع یکی از فرآورده های تخمیری است که تهیه آن شامل دو مرحله شور کردن و تخمیر است. مرحله اول اضافه کردن نمک برای متوقف کردن تعداد زیادی از میکروبهای ناخواسته و همچنین دادن طعم مطلوب به محصول است و مرحله دوم تخمیر اسیدلاکتیک می باشد که توسط گروههایی از باکتریهای اسیداستیک که به طور طبیعی در خیار وجود دارند و یا همراه مقدار کمی سرکه طبیعی به آن اضافه می گردند و یا به صورت سوسپانسیون سوش های خالص میکروبی وارد عمل می گردند انجام می پذیرد.
مواد اولیه برای تولید خیار شور
1- خیار: گونه هایی که دارای رنگ سبز روشن و براق بوده و اندازه آنها از حد معینی تجاوز ننموده، سفت و سالم و یکدست و یکنواخت باشند برای این منظور مناسب می باشند، یکدست بودن محصول بویژه از نظر اندازه، وزن و شکل دارای اهمیت است و بنابراین، استانداردهای برای آن تعیین گردیده برای نمونه اگر در ظروف 45 گالنی که برای تولید خیار در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد حدود 800 دانه خیار جا بگیرد خیار درشت، اگر 1200 عدد جا بگیرد خیار متوسط و اگر 3000 دانه جا بگیرد اندازه خیار کوچک است.
یکنواختی اندازه دانه های خیار از نظر میزان نفوذ کلرور سدیم و نشت مواد داخلی آن همچنین از نظر ایجاد حفره های داخلی دارای اهمیت است، چنانچه خیار زیاد از حد رسیده باشد مقدار قند آن کاهش می یابد، کلروفیل تغییر می کند و از این نظر هر چند اندازه آن مناسب باشد قابل استفاده برای تولید کنسرو و خیارشور نیست.
در کشور ما برای تولید خیار شور از گونه های زیر می توان استفاده کرد:
• خیار چنبر، به طول حدود 50 سانتی و متر و عرض 4-6 به رنگ سبز روشن یا سفید مایل به سبز که دارای شیارهای طولانی روی سطح بوده برای تولید خیارشور کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
• گونه آلفا به طول 15-20 به رنگ سبز روشن – ترد و مطبوع و یکنواخت و پر محصول و مناسب برای خیارشور
• گونه زرانی اصفهانی، گونه ای است زودرس، ترد، پرمحصول – خوش طعم، با اندازه مناسب به طول 12-8 به رنگ سبز روشن و مناسب برای تولید خیارشور
• ورامینی یا دولایی- گونه ای زودرس، طول 10-12 و عرض 4 و مناسب برای تولید خیارشور
• گونه باسمنج- گونه ای است زودرس به طول 16-12 و عرض 5-4 به رنگ سبز تیره که برای تولید خیارشور به روش سنتی مناسب است.
• گونه طارم یا شمیرانی به رنگ سبز تیره، به طول حدود 15 و عرض حدود 5 .
• گونه خیار شامی که ویژگی های آن کم و بیش مانند آلفا است و کمی تیره تر است.
2- سرکه: سرکه به مقدار خیلی کم برای اسید کردن محیط به نفع باکتری های اسیداستیک و گاهی برای جبران کمبود قند و گاهی هم برای تلقیح باکتری های اسیداستیک فعال اضافه می شود. برای اضافه کردن سرکه باید اطلاعات لازم درباره ترکیبات شیمیایی ماده اولیه و بویژه مقدار قند آن را در نظر داشت زیرا چنانچه سرکه زیادتر از حد لازم اضافه شود اسیدتیه از میزان استاندارد تجاوز خواهد نمود و کیفیت تغییر می کند.
3- کلرو سدیم: یکی از مهمترین مواد اولیه خیارشور سازی است. از صنایع مختلف در دسترس می باشد که اغلب همراه با ناخالصی های مختلف می باشد. برای نمونه اغلب همراه مواد معلق نظیر باکتریها، پروتوزواها، مواد آلی معلق، مواد محلول مانند سولفات و کلرور کلسیم و منیزیوم، سولفات سدیم و مواد نامحلول مانند نمکهای کلسیم، منیزیم و آهن می باشد.
ناخالصی های نمک در میزان نفوذ آن تاثیر منفی دارد. همچنین بعضی از یون های فلزی موجود در آن بر روی رنگ، مزه و حالت فیزیکی محصول اثرات نامطلوبی به جا می گذارد.
برای تولید خیارشور و به طور کلی در بیشتر موارد استفاده از نمک در صنایع غذایی، نمک معدن مناسب تر است. زیرا از لحاظ شیمیایی دارای درجه خلوص بیشتر و حدود 97% بوده و از نظر میکروبی عاری از باکتری های هالوفیل است. باکتری های هالوفیل مانند pseudomonas salinaria و sareina littoralis دارای آنزیم های پروتئولیتیک قوی بوده و پروتئین را تجزیه می نماید.
به علاوه این باکتری ها در برابر بیشتر مواد سترون کننده مقاوم هستند و بنابراین، در صورت بروز آلودگی مبارزه با آنها مشکل است، محلول یک در هزار هیپوکلریت بر روی آنها موثر است به علاوه آب شیرین هم پس از مدتی تماس آنها را نابود می کند.
4- آب: آب مورد استفاده برای خیارشور سازی باید غیر قلیایی و عاری از سختی زیاد باشد. زیرا قابلیت نفوذ کلرور سدیم و کلسیم موجود در آب سخت بر روی پکتین محصول اثر گذاشته و قابلیت نفوذ کلرور سدیم را کاهش می دهد همچنین تا حدی منجر به سفت شدن فرآورده نهایی می گردد. به علاوه به طور کلی کربنات ها و بی کربنات های سدیم، منیزیوم و کلسیم مقداری از اسیداستیک و اسید لاکتیک حاصل شده به وسیله باکتری ها را خنثی نموده و موجبات کاهش اسیدیته و متعاقب آن فساد محصول را فراهم می سازند. بنابراین، نباید مقدار آنها از 1% بیشتر باشد، آب همچنین باید عاری از یون های آهن و کلسیم باشد، عده ای از متخصصین معتقدند که وجود یون کلسیم مفید است و بنابراین، مقداری لاکتات کلسیم یا کلرور کلسیم اضافه می کنند تا از نرم شدن بافت جلوگیری شود.
5- قند: در پاره ای از موارد بویژه اگر مقدار کربوهیدرات های موجود در خیار کم باشد لازم است مقداری در حدود 1% قند به فرمول اضافه گردد، قند اضافه شده و قند موجود در خیار توسط باکتری های اسیداستیک و باکتری های اسیدلاکتیک تبدیل به اسیداستیک و سایر مواد می شود که در بخش گذشته درباره انها بحث شده است.
6- سبزی و گیاهان معطر مانند سیر: که بیشتر برای بهبود طعم و مزه اضافه می شوند.
مراحل تولید خیارشور:
1- برداشت خیار که باید در حد معینی از رسیدگی و تردی بافت و اندازه size, maturity, texture انجام گیرد.
2- جستجو برای دانه های آفت زده، کپک زده، ناقص، شکسته و بد شکل و جدا کردن آنها از دانه های سالم
3- درجه بندی از نظر اندازه و شکل
4- شستشو برای حذف ناخالصی های مختلف چسبیده به دانه های خیار
5- نمک زدن، در صنعت برای تولید خیارشور گونه مناسب را در داخل بشکه های ویژه و محتوی آب داغ و 5، 8-10 % کلرور سدیم معادل 20،30و 40 درجه سالومتر قرار می دهند، بهتر است محلول آب نمک پیش از استفاده برای این منظور تا حد جوش دما داده شود و قسمت ته ظروف به ارتفاع 25 سانتی متر با آب نمک 10% پر شود و بعد خیارها اضافه شود. طی روزهای بعد به تدریج از مقدار نمک لایه های رویی کم می شود. پس از یک هفته مقدار نمک را حدود 1% افزایش می دهند واین عمل در هفته های بعد همچنان ادامه می یابد تا مقدار کل نمک به حدود 16% برسد دلیل این موضوع این است که خیار محتوی مقادیر زیادی آب است که به تدریج وارد محلول آب نمک می شود و بدین ترتیب از غلظت کلرور سدیم کاسته می شود و لازم است مقداری کلرور سدیم اضافه شود، از طرفی اگر تمام نمک لازم در شروع کار اضافه شود ممکن است منجر به پلاسمولیز میکروب های موثر در تخمیرمرحله بعدی شود و اگر مقدار نمک کمتر از حد معینی باشد نه تنها طعم و مزه مطلوب به دست نمی آید بلکه شرایط رشد و نمو میکروب های زیادی فراهم می شود.
آب شده از خیار محتوی مقادیری مواد محلول مانند قند، پروتئین مواد معدنی و ویتامین ها است که طی روزهای بعد و انجام عمل تخمیر روی خیار به عنوان خوراک مخمرها بکار می روند.
در طی شور کردن لازم است از تغلیظ و یا رقت محلول نمک در یک جای ظرف جلوگیری شود. برای این منظور لازم است محتوی ظروف را به خوبی مخلوط کرده و بهم زد، پس از حدود 25 ساعت که تعادل اسمزی بین معایعات داخل و خارج خیار برقرار گردید محیط برای رشد و نمو و تکثیر باکتری های اسیداستیک آماده می گردد و سایر میکروب های ناخواسته متوقف می شوند.
مقدار اسیداستیک تولید شده بستگی به مقدار قند موجود در خیار دارد و در تخمیر طبیعت مقدار اسیداستیک به حدود 8-5/1% می رسد، در مورد بیشتر گونه های ایرانی مقدار کربوهیدرات کم است و برای جبران آن و همچنین برای تلقیح محیط و بهبود طعم و مزه از مقداری سرکه طبیعی استفاده می گردد.
لیکن باید توجه داشت که مقدار اسیداستیک خیار شور نباید از حدود 5% تجاوز نماید و برای بیشتر گونه های حدود 2% اسیداستیک کافی است.
عمل تخمیر خیارشور، مدتی حدود 9-6 هفته به طول می انجامد. در طی آن رنگ، طعم، حالت فیزیکی خیار تحت تاثیر عوامل مانند غلظت نمک، دما و چگونگی کنترلseum قرار می گیرد.
در طی تمام مراحل تولید خیارشور سطح خیار باید با محلول نمک پوشانده شده باشد و در غیر این صورت روی سطح لایه سفید رنگی به نام seum ایجاد می شود. این لایه ها را باید به طور مرتب برطرف کرد چون در غیر این صورت مقدرای از اسید سنتز شده به وسیله مخمرها از بین می رود، برای جلوگیری از تشکیل scum گاهی ظروف تخمیر را در فضای آزاد و در معرض نور خورشید قرار می دهند، لیکن در این حالت خطر آلودگی با گرد و غبار و سایر آلوده کننده های هوا وجود دارد از طرفی امکان بارندگی و رقیق شدن محلول نمک و یا تبخیر زیاد از حد رطوبت در اثر انرژی خورشید بوجود دارد. بنابراین به جای این کار از اشعه ماوراء بنفش، به هم زدن محتوی ظروف و روغن های معدنی استفاده می گردد.
مقدار نمک مورد استفاده برای شور کردن خیار در نقاط مختلف متفاوت است. در نقاط سردسیر نمک کمتر و در نقاط گرمسیر نمک بیشتری لازم است. لیکن به طور کلی در شروع کار حداقل 20 درجه سالومتر معادل 2/5% کلرور سدیم اضافه می شود و مقدار آن به تدریج افزایش می یابد تا به حدود 60 درجه سالومتر یا سالینومتر معادل 6/15% کلرور سدیم برسد.
در روش دیگر که بیشتر متداول است کار را با محلول 40 درجه سالینومتر شروع می کنند که معادل یک پوند نمک به ازای هر گالن آب مصرفی است و در صورت نیاز مقدار بیشتری نمک اضافه میکند تا به حد معمول برسد. در این مورد حدود 25-20 سانتی متر از تانک را با آب نمک 40 درجه سالومتر پر می کنند. بعد خیار اضافه می کنند و در طی اضافه کردن خیار مازاد نمک اضافه می شود. پس از پر شدن تانکها از خیار در صورت لزوم باز هم محلول نمک 40 درجه سالومتر اضافه می شود تا سطح خیار پوشانده شود، برای تهیه خیار شور خوب لازم است علاوه بر آب نمک 40 درجه سالومتر که در اوایل به کار می رود مقداری نمک اضافه تا خاتمه عمل روی سطح خیارشور ریخته می شود و پمپ تانک به جریان بیفتد تا از کنسانتره شدن و یا رقیق شدن محلول در یک قسمت جلوگیری گردد، مقدار نمک در مراحل بعدی باید طوری اضافه شود که به طور متوسط هر هفته غلظت نمک حدود 2 درجه سالومتر بالا رود. این عمل حدود 5 هفته به طول می انجامد و پس از آن مقدار نمک هر هفته یک درجه سالومتر بالا می رود و زمانی که درجه سالومتر به حدود 60 درجه رسید ختم عمل است. از روی تغییر رنگ محصول که در آخر کار سبز زیتونی و دارای ظاهری Translucent می باشد نیز می توان زمان آخر کار را تعیین نمود. چنانچه در این حالت درجه سالومتر 60 باشد و در همین حدود حفظ شود خیار شور حاصل برای مدتهای طولانی قابل نگهداری است.
بعضی از تولید کنندگان خیارشور سطح تانکهای محصول را با لایه نازکی از پارافین و یا روغن های معدنی بی مزه می پوشانند تا تغییرات اکسیداتیور به حداقل برسد.
حذف نمک اضافی خیارشور
پس از ختم عمل شور کردن مواد لازم برای ایجاد عطر و طعم ویژه به محصول اضافه شده که چون بیشتر محلول در آب هستند به داخل خیار نفوذ می کنند و مزه خوبی به آن می دهند اما خیارشور حاصل بدین راه بسیار شور است و بنابراین، در روزهای پیش از مصرف باید از مقدار نمک آن کاسته شود. برای این منظور از آب شیرین استفاده می شود و آب نمک حاصل از این راه به دلیل دارا بودن مواد جامد محلول در تانکهای بعدی مورد استفاده قرار می گیرد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   20 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید