دانلود مقاله آشنایی با گستره کاربرد روبات های پرنده

به زودی نه تنها در عرصه نظامی بلکه در عملیات های امدادی و کمک رسانی به مردم نیز از حشرات کوچک روباتیک که MAV نامیده می شوند، استفاده خواهد شد.وزارت دفاع ایالات متحده تاکنون بیش از سی میلیون دلار برای طراحی و ساخت این روبات های کوچک هزینه کرده است. از آنجا که استفاده از این روبات های کوچک، بهترین راه حفاظت نیروها از خطرات موجود در عملیات های شناسایی است، سازمان پروژه های تحقیقات دفاع پیشرفت ایالات متحده (DARPA) از چندین گروه تحقیقاتی برای ساخت روبات هایی که طول، عرض و ارتفاع شان کمتر از 20 سانتی متر باشد، حمایت مالی به عمل آورده است.در واقع این روبات های پرنده، کوچک ترین هواپیماهای بدون سرنشین هستند که تاکنون ساخته شده اند.این روبات های کوچک پرنده به تقلید از حرکات پرواز و نحوه بال زدن برخی از حشرات (از جمله سنجاقک، زنبور عسل و مگس) طراحی شده اند. به طور مثال پرواز مگس نکات بسیار زیادی از علم هوانوردی را به بشر یاد می دهد که بسیاری از آنها را نمی توان با بررسی بال های ثابت هواپیماها یاد گرفت زیرا اصول و قواعد پرواز حشرات و حرکت بال های آنها، از اصول و قواعد موجود برای پرواز با بال های ثابت هواپیما متفاوت است.«مایکل دکینسون» استاد زیست شناسی دانشگاه برکلی کالیفرنیا در این زمینه می گوید: «می توان به سادگی ثابت که زنبور عسل هرگز پرواز نمی کند چرا که اگر تئوری بال های ثابت را در مورد بال های حشرات هم به کار بریم می توان محاسب کرد که پرواز این حشرات غیرممکن است، بنابراین به طور حتم باید از دئوری دیگری درباره اثبات چگونگی پرواز این حشرات استفاده کرد.» پروفسور دکینسون یکی از اعضای گروه مربوط به برنامه MFI یا حشرات پرنده میکرومکانیکی است. وظیفه دکینسون و همکارانش در این پروژه، ساخت روبات های کوچک پرنده یی است که از اصول پرواز حشرات در طراحی آنها استفاده شده است.این پروژه با همکاری سازمان طرح های تحقیقاتی دفاع پیشرفته در حال انجام است.حشره روباتیکی که اعضای برنامه تحقیقاتی MFI (پرنده میکرومکانیکی) آن را طراحی کرده اند و به زودی ساخت آن به اتمام می رسد، تنها 15 تا 25 میلی متر عرض خواهد داشت که حتی از اندازه های مورد نظر سازمان برنامه های تحقیقاتی هم کوچک تر است و در آن از بال های ثابت استفاده نشده است.شاید جالب باشد که بدانید هواپیما نیروی لازم برای بلند شدن از زمین به دلیل وجود جریان هوای سریع تر در بالای بال ها نسبت به قسمت پایین آنها تولید می کند. این سیستم در هواپیماها به «آیرودینامیک دائمی» معروف است. ولی بدون شک هیچ زنبور یا سنجاقکی از چنین سیستمی برای پرواز استفاده نمی کند زیرا بال های آنها همواره در حرکت است. به گفته «جان وانگ» فیزیکدان کالج مهندسی کورنل امریکا، برعکس پرواز هواپیماهای با بال ثابت، حشرات در میان انبوهی از حلقه های جریان هوا که با حرکت دادن بال هایشان تولید کرده اند، پرواز می کنند. جریان هوای موجود در این حلقه ها در جهت مخالف جریان هوای اصلی حرکت می کند و در اصل همین حلقه های جریان هوا هستند که به حشرات قدرت پرواز می دهند. دکینسون همچنین معتقد است که درک مکانیسم پرواز حشرات و بهره گیری از آن در ساخت حشرات روباتیک بسیار مفید بوده است.
در حال حاضر دو پروژه بزرگ «روبات های پرنده» تحت حمایت مالی آژانس تحقیقات دفاع پیشرفته در حال انجام است و مراحل پایانی ساخت را می گذراند. یکی از این پروژه ها برنامه گروه پروفسور دکینسون است و طرح دیگر را پروفسور «رابرت میشلسن» هدایت می کند. یعنی دقیقاً زمانی که دکینسون در حال ساخت حشرات میکرومکانیکی در دانشگاه کالیفرنیا بود، رابرت میشلسن هم در مجتمع فناوری «جورجیا» مشغول فعالیت روی پروژه انتومتر بود.




در اواسط سال 2000 میلادی اداره ثبت اختراعات فنی ایالات متحده (IEEE) روبات الکترومکانیکی چند منظوره رابرت میشلسن را با نام «انتومتر» و به نام موسسه فنی جورجیا به ثبت رساند. این روبات پرنده به منظور فعالیت در محیط های نظامی و همچنین کمک رسانی و با الهام از نوع باز و بسته کردن بال پرندگان طراحی شده بود. روبات الکترومکانیکی انتومتر از یک واکنش شیمیایی نیرو می گیرد.به این شکل که یک سوخت در داخل بدنه آن ریخته شده و به وسیله آن یک واکنش شیمیایی رخ داده و گازی آزاد می شود.فشار حاصل از این گاز به پیستون داخل بدنه که به بال ها متصل است نیرو وارد کرده و باعث به حرکت درآمدن بال ها می شود. ضمن اینکه قسمتی از گاز هم از راه دریچه موجود در بال ها خارج می شود. در حال حاضر این روبات پرنده با توجه به تغییراتی که در آن ایجاد شده کمتر از 20 سانتی متر پهنای بال دارد. در وسیله یی با این ابعاد هر قسمت باید وظیفه خاصی انجام دهد. به طور نمونه یک آنتن رادیویی که به این وسیله وصل است در عین حال که عامل ایجاد تعادل در هنگام پرواز آن است، کار مخابراتی و دریافت پیام را هم انجام می دهد یا پاهای این روبات که علاوه بر تعادل، وسیله یی برای ذخیره سوخت هم هست.سازمان تحقیقات دفاع پیشرفته تاکنون بیش از سی میلیون دلار برای ساخت حشرات روباتی، سرمایه گذاری کرده است. محققان برای ساخت این روبات ها آزمایش های بسیاری برای شناخت نوع پرواز حشرات انجام دادند. به طول مثال حسگرهای برای اندازه گیری نیروی بال ها به آنها متصل شده است. محرک فیزوالکتریک که باعث به حرکت درآوردن بال ها خواهد شد، با انرژی خورشید فعال می شود.این روبات های پرنده اکنون مراحل پایانی آزمایش های خود را طی می کنند و توانسته اند بیش از 90 درصد از نیرویی را که برای پرواز نیاز دارند به وسیله عملکرد بال های خود به دست آورند.گام بعدی در کامل تر ساختن این روبات اضافه کردن بخش کنترل پرواز و ارتباط برای کنترل از راه دور آن بود. بدون شک با توجه به حمایت هایی که سازمان تحقیقات دفاع پیشرفته از این سرح به عمل آورده است، اولین استفاده از این روبات ها در عملیات های جاسوسی خواهد بود. از این حشرات روباتی می توان در مأموریت های شناسایی استفاده کرد که به وسیله سربازان کنترل می شوند. از این روبات ها فقط برای تصویربرداری از تحرکات نیروهای دشمن استفاده نمی شود بلکه می توان روی تانک، نفربر یا هر وسیله نظامی دیگری یک برچسب الکترونیکی نصب کرد تا نیروهای خودی به راحتی آنها را هدف بگیرند.پیشرفت های حاصل شده در میکروتکنولوژی، به خصوص در زمینه سیستم های میکروالکترومکانیکی باعث قدرتمندتر شدن این روبات ها شده است. به طور مثال میکروسیستم هایی مانند دوربین های ccd-array، حسگرهای کوچک مادون قرمز و نیز ردبپای کوچک با ظرافت خاصی به سادگی در ساختار این روبات ها جای گرفته اند. ضمن اینکه این روبات ها باید برای عملکرد عالی، دارای دامنه پروازی معادل 10 کیلومتر باشند و محدودیتی برای پرواز در شب نداشته باشند و حداقل یک ساعت در آسمان پرواز کنند. ضمن اینکه سرعت ایده آل برای آنها 70 تا 100 کیلومتر در ساعت است. این پرنده های کوچک روباتی به وسیله ایستگاه های زمینی که به آنتن های مخصوصی برای هدایت آنها مجهز هستند، کنترل می شوند.فعالیت این روبات ها تنها در عرصه نظامی نیست بلکه قرار است نسل جدید کاوشگران فضا نیر باشند. در واقع سازمان فضایی ناسا به قدرت و توانایی های آنها پی برده است و به منظور استفاده از آنها به عنوان کاوشگر در مریخ از مؤسسه تحقیقاتی جورجیا، حمایت مالی به عمل آورده است. حشرات روباتی مزیت های بسیار زیادی برای استفاده در امور فضایی برای ناسا خواهند داشت. البته انتومترها برای استفاده در مریخ باید در اندازه یی بزرگ تر ساخته شوند و پهنای بال آنها هم حداقل یک متر باشد تا بتوانند در اتمسفر مریخ به پرواز درآیند.این حشرات روباتی پس از وقوع بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و ... نیز کاربردی فوق العاده خواهند داشت. به این دلیل که به کمک اندازه کوچک خود به راحتی بر فراز مناطق آسیب دیده به پرواز در می آیند و می توانند به مکان هایی که هیچ چیزی نمی تواند در آن نفوذ کند، رفته و به جست و جوی افراد آسیب دیده بپردازند.از دیگر کاربردهای مهم این روبات های پرنده کنترل ترافیک در شهرهای پر جمعیت است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  21  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله کارآموزی شیمی هپکو

تاریخچه وروند رشد تکامل شرکت هپکو
شرکت هپکو در سال 1354 شمسی باهدف تولید ماشین آلات راهسازی با سرمایه بخش خصوصی وسازمان گسترش ونوسازی صنایع وبا همکاری شرکت های اینترنشنال، پوکلین، ساکایی، دایناپاک ولوکومو در زمینه مونتاژ محصولات در زمینی به مساحت 90 هکتار در شهر صنعتی اراک، شروع به فعالیت نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی وبا توجه به سیاستهای دولت جمهوری اسلامی ایران در زمینه خودکفایی، نیار به توسعه وتعمیق فعالیتها در جهت ساخت وتولید ، این شرکت توانست در زمینه های فضای تولیدی ماشین ابزار وتعمیق وتوسعه ساخت به پیشرفتهای چشمگیری نائل گردد. این فهالیتها ابتدا با کپی کاری غلطکها آغاز شد ودر سال 1363 طی یک مناقصه بین المللی قرارداد انتقال تکنولوژی با شرکت لیبهر آلمان برای تولید دونوع بلدوزر، دونوع بیل مکانیکی {هیدرولیکی}، یک نوع گریدر وبا شرکت ولووسوئد برای تولید دونوع لودر منعقد گردید، همچنین به منظور عملی نمودن پروژه طرح توسعه این کارخانه در راستای افزایش ظرفیت تولید در سال 1364 با نظارت سازمان گسترش ونوسازی صنایع قرارداد دیگری با شرکت لیبهر آلمان منعقد گردید وبا همکاری های فنی واقتصادی دوطرف سرانجام پروژه طرح توسعه این کارخانه در سال 1370 به اتمام رسید ومورد بهره برداری قرار گرفت. شرکت هپکو با تخصیص هزینه ارزی معادل 48میلیون دلار وهزینه ریالی معادل 15میلیارد ریال جهت افزایش توانایی ها وظرفیت تولید به عنوان یکی از صنایع استراتژیک ملی محسوب می گردد. این طرح در دوفاز به اجرا در آمده است که فاز اول آن با توان تولید سالانه 2100 دستگاه هم اکنون مورد بهره برداری قرار گرفته وامکان بهره برداری از فاز دوم آن با توان تولید 3400 دستگاه وجود دارد. این کارخانه مجهز به بخش های عملیات اولیه مشتمل بربرشکاری و فرمکاری، جوشکاری مشتمل برجوشکاری سبک وسنگین، ماشین کاری اعم از ماشین کاری سبک وسنگین ، سالن رنگ قطعات ومجموعه ها وخطوط مونتاژ ماشین الات می باشد. به دلیل استفاده از ماشین های ابزار پیشرفته کامپیوتری واستفاده از آخرین تکنولوژی های شناخته شده جهانی دراین شرکت، این کارخانه قادر است علاوه برطراحی استراکچر {شناخته شده جهانی دراین شرکت، این کارخانه قادر است علاوه برطراحی استراکچرB. O. M ومدل سازی ماشین آلات راه سازی انواع شاسی ها و اطاقها وتانکها، فیکسچرها وقطعات سنعتی با استفاده از سیستم های اطلاعاتی مرکز کامپیوتر شرکت از مرحله ساخت تا مونتاژ ، تولید نماید. این کارخانه درحال حاضر با عنوان شرکت ساخت ماشین آلات راهسازی ایران در شهر اراک کیلومتر 5جاده تهران مشغول فعالیت می باشد.
امکانات، تجهزیات وتاسیسات موجود در هپکو
1- سالن های مونتاژ ماشین آلات با مساحت 40000 متر مربع مشتمل برخطوط مونتاژ بلدوزر، بیل مکانیکی «هیدرولیکی»، گریدر، لودر ، غلطک وانبارهای تولیدی.
2- سالن های ساخت به مساحت 60000 متر مربع مشتمل بربخش های عملیات اولیه، جوشکاری، ماشین کاری ، سالن رنگ قطعات ومجموعه ها و سایر بخش های کمکی تولید.
3- سالن رنگ نمایی محصول.
4- کارگاه تولید اکسیژن با ظرفیت 165 متر مکعب در ساعت به منظور تامین اکسیژن مورد نیاز ماشین های برش شعله.
5- کارگاه تولید گازکربنیک با ظرفیت 150 کیلوگرم در ساعت به منظور تامین گاز مورد نیاز ایستگاههای جوشکاری.
6- انبارهای روباز به منظور نگهداری مواد خام در پریودهای 6ماهه و15روزه به مساحت 198000 متر مربع.
7- تجهیزات موتورخانه مرکزی وتاسیسات که مجهز به 4دستگاه دیگ بخار با ظرفیت کلی 64000 پوند. هرکدام 16000 پوند.
8- بخشهای آزمایشگاه کنترل کیفیت، آزمایشگاه برق والکترونیک، انبارهای قطعات ، ابزار، جیک وفیکسچر وستادهای مهندسی، برنامه ریزی، کنترل کیفیت، خدمات فنی، مرکز کامپیوتر، مرکز آموزش، امور مالی وامور اداری.
9- انواع ماشین های ابزار پیشرفته برش، پرس ، فرزوبورینگ.« تعداد ماشین ابزارهای نصب شده جمعا 403 دستگاه ماشین سبک وسنگین می باشد».
10- تاسیسات تامین انرژی برق مورد نیاز کارخانه شامل چهار پست ترانسفور ماتور فشارقوی که برق مورد نیاز رااز پست خط هوایی بیست کیلوولت شبکه به کارخانه منتقل وبه وسیله کابل های زمینی توزیع می کند.
11- توانایی انجام عملیات برشکاری، جوشکاری، ماشین کاری ورنگ قطعات ومجموعه های سبک وسنگین بامواد خام تا ضخامت 180 میلیمتر.
12- مجهز بودن کلیه ایستگاههای کاری بخشهای مختلف تولید به کرنهای شعاعی 1تن، 2تن و 5تن کرنهای دروازه ای سرتاسری تا ظرفیت 15 تن، سیستم حفاظت ایمنی اطفای حریق، اگزوزفنهای موضعی بخش جوشکاری جهت تهویه هوای سالنها وسیستم سرمایش وگرمایش.
13- بخش CNC مشتمل برکادر برنامه نویسی وکادر آموزشی که تحت پوشش واحد مهندسی کارخانه می باشد قادر است که علاوه برانجام عملیات نقشه کشی وطراحی CAD، برنامه نویسی ماشین های ابزار، شبیه سازی وآموزش پرسنل درگیر شرکت، در زمینه های آموزش پرسنل، برنامه نویسی وسایر مسائل مرتبط با سیستم های کامپیوتری ماشین های کامپیوتری ماشین های ابزار سایر واحدهای صنعتی به نحو بهینه ا ی ارائه خدمات بنماید.
14- آزمایشگاه کنترل کیفیت به جهت داشتن تجهیزات ویژه آزمایشگاهی ، توانایی انجام انواع تستهای مخرب وغیر مخرب از قبیل تستهای ضربه، کشش، سختی سنجی، آلتراسونیک، مغناطیس ، مایعات نافذ رابا دقت بالا دارا می باشد. همچنین آزمایشگاه کنترل کیفیت این شرکت توانایی تشخیص ساختار کریستالی مواد وقطعات به همراه عکسبرداری ازاین ساختار وانحام عملیات حرارتی برحسب آلیاژهای متفاوت با کیفیت بالا را دارا می باشد.
15- اطاق اندازه گیری کنترل کیفیت به جهت داشتن میز اندازه گیری سه بعدی، توانایی انجام تست ابعادی قطعات ومجموعه ها در سه محور با ابعاد 70/2 * 4*8 متر وحداکثر وزن 2500 کیلوگرم را دارا می باشد.
16- دوایر خدمات بعداز فروش وادارات سرویس در شهرهای کرج، اراک، اهواز، مشهد ، کرمان، رشت، ودر کشور پاکستان- بندر کراچی.
17- دفتر مرکزی وادارات فروش وبازرگانی واقع در تهران- خیابان سمیه.
توان عملیات جوشکاری در کارخانه هپکو
ناحیه جوشکاری این کارخانه مشتمل بر360 ایستگاه به جهت داشتن تجهیزات خاص جوشکاری اعم از ماشین الات جوش الکترود و CO2 با حداکثر شدت جریان 500 آمپر، ماشین جوش زیر پودر جهت قطعاتی که می بایست دارای استحکام ویژه ای با حداکثر شدت جریان 1000 آمپر، ماشین آلات جوش طولی اتوماتیک NC وسایر ماشین آلات جوشکاری ویژه قطعاتی که نوعا دارای مقطع دایره می باشند قابلیت اجرای پروژه های جوشکاری مربوط به صنایع سازی وسایر سازه های فلزی رابا کیفیت ودقت لازم دارا می باشد.
توان عملیات رنگ آمیزی قطعات ومحصولات در کارخانه هپکو
سالن رنگ این کارخانه با ظرفیت رنگ آمیزی 4000 قطعه «سبک ، نیمه سنگین، سنگین» در روز وبا به کارگیری روش های نوین در زمینه رنگ آمیزی قطعات صنعتی ، توانایی ارائه خدمت در زمینه های مرتبط با رنگ آمیزی را همراه با کیفیتی مناسب دارا می باشد. قطعاتی که دارای پروسه رنگ می باشند پس از زنگ زدایی، توسط محلولهای اسید سولفوریک ، اسید نیتریک و اسید کلریدریک وارد مرحله شستشو شده وپس از انجام عملیات چربی زدایی توسط مواد قلیایی وعملیات فسفاته توسط مواد فسفات آهن ویا روی به جهت افزایش قابلییت چسبندگی رنگ به سطح قطعه کار، با آب خالص تحت فشار 150 bar ودرجه 90-70 درجه سانتی گراد به طور کامل شسته می گردند. سپس قطعات سبک شسته شده توسط کانالهای هواساز وقطعات سنگین شسته شده توسط فشار هوا خشک گردیده ووارد مرحله رنگ آستری گردیده «نوع رنگ آستری آکلید وهوا خشک» می باشد وپس از این مرحله آن دسته از مجموعه ها وقطعاتی که که نیاز به رنگ E POXY رنگ آمیزی داخل تانکهای سوخت وهیدرولیک دارند به کابین EPOXY هدایت می شوند وسپس بنا به نوع قطعه وارد کابین های رنگ سبک وسنگین می شوند ورنگ رویه نوع رنگ رویه آکلید وهوا خشک می باشد وپس از اجرای مرحله رنگ رویه جهت خشک شدن، قطعات سبک به کوره حرارتی با حرارت 350-0 درجه سانتی گراد وقطعات سنگین به زیر کانالهای هوا ساز هدایت می شوند. ضمنا پریود عملکرد کوره توسز سوئیچ سنسورهایی که بدین منظور تعبیه شده اند بنا به نیاز قابل تنظیم می باشد. در این سالن 4کابین رنگ جهت قطعات سبک و2کابین رنگ جهت قطعات سنگین وجود دارد که هریک از کابین های رنگ قطعات سبک دارای 1 حوضچه وهریک از کابین های رنگ قطعات سنگین دارای 2 حوضچه که هر یک ازاین حوضچه ها محتوی 25000 لیتر آب محلول به ماده WATER WASH جهت جذب ذرات معلق رنگ می باشند، همچنین هریک از کابین های رنگ مجهز به آبشارهای مصنوعی است که عمل جذب، ذرات رنگ معلق موجود در هوا کمک می نماید. ضمنا فرآیند رنگ آمیزی دراین سالن به صورت پاششی است وتغذیه رنگ در کانالهای هریک از کابین ها به صورت مرکزی انجام می گردد وشدت جریان هریک ار پمپ های پاشش رنگ که از نوع پیستونی هستند مقدار 220 لیتر رنگ در مدت 4ساعت می باشد. ظرفیت رنگ آمیزی قطعات به لحاظ تناژی حداکثر تا 5000 کیلوگرم و همچنین ظرفیت رنگ آمیزی قطعات به لحاظ ابعادی 3*2*6 متر می باشد. پس از مونتاژ محصول ساخته شده به سالن رنگ محصول ارسال وپس از انجام عملیات ششتشو، یتونه، سمباده، کاغذ گیری « کاور نمودن نفاطی که نباید رنگ شوند» ورفع اشکالات ظاهری رنگ رویه به طریق مجاری رنگ تعبیه شده که به صورت مرکزی کنترل می گردد در دوکابین رنگ با دهانه هایی به ابعاد 8*10 پاشیده می شود.
طراحی، ساخت ، نصب وراه اندازی سیستم اتوماتیک بازیافت مواد شستشو سالن رنگ
این طرح شامل اجرای سیستم شستشوی اتوماتیک وبازیافت مواد شستشو سالن رنگ قطعات وخطوط سبک وسنگین و مجتمع تولیدی ساخت ماشین آلات راهسازی ایران « هپکو» می باشد. طرح برای خط سبک دوخط مجاور که به ترتیب شامل عملیات چربیگیری قلیایی، آبکشی، فسفاتاسیون وآبکشی نهایی است. برای خط سنگین عملیات شامل چربیگیری قلیایی وآبکشی نهایی است. کل طرح شامل طراحی ، تهیه وتدارک مواد وقطعات وتجهیزات مورد نیاز ونصب وراه اندازی وتحویل سیستم و آموزش پرسنل است .
مقدمه: عملیات آماده سازی قطعات قبل از رنگ فرآیندی است که به روشهای مختلف قابل انجام است. اصولا این عملیات به دو منظور انجام می شود. هدف اول از انجام این کار، چربیگیری وتمیز نمودن سطح است. همانگونه که در ادامه مشاهده می شود برای هردوخط سبک وسنگین عملیات چربیگیری پیشنهاد شده است. این عمل سبب می شود که سطح فلز از هر گونه مواد اسیدی وچربی ها پاک شود. هدف دوم ازانجام این عملیات ایجاد زبری مناسب برای جذب رنگ وحفاظت در برابر خوردگی است. دراین طرح برای خط سبک عملیات فسفاتاسیون دیده شده است. برای خط سنگین به دلیل این که قطعات قبل از عملیات شات بلاست می شوند ظاهرا نیازی به عملیات فسفاتاسیون دیده نشده است. البته این طرح به گونه ای تنظیم شده است که در صورت تمایل شرکت محترم هپکو، می توان در خط سنگین از مواد چربی گیر- فسفاته به طور همزمان استفاده نمود. طرح اخیر در سه یخش مستقل تهیه گردیده است. بخش اول شامل بحث شیمیایی وارائه پیشنهادیه برای انجام کاراست. دراین قسمت ضمن معرفی نحوه انجام کار، پروسه ها تعریف می شوند. بخش دوم شامل قسمت برق وکنترل است. دراین قسمت نحوه انجام پیشنهادیه بیان شده است . معرفی کارتهای مختلف مورد استفاده نحوه مانیتورینگ وارتباط قسمتهای مختلف دراین قسمت بیان شده است. بخش سوم مکانیک است که LAYOUT انجام کار، معرفی پمپ ها و شیرآلات ، تعداد نازلهای مورد نیاز واموری ازاین دست دراین بخش معرفی می شوند.
قسمت شیمیایی: شرایط مواد شیمیایی درگیر در سیستم چربی گیری وفسفاته سالن رنگ قطعات شرکت هپکو در دوخط سبک وسنگین.
الف- خط سبک: به جهت این که قطعات شارژ شده دراین خط از ابعاد کوچکتری تشکیل شده اند وضخامت ورقهای قطعات ساختی پایین می باشند وهیچگونه عملیات Blasting روی آنها انجام نشده است آماده سازی قطعات باید با دقت زیادی انجام گیرد. عموما سطح ورقها با روغنی طی فرایندی گرم پوشش داده شده است ودر نتیجه باید از چربی گیری استفاده نمود که براین پوشش فائق آید. از طرفی در نواحی جوشکاری روغن های موجود در اسپری های آنتی اسپات که باید در مواد چربیگیر مورد استفاده لحاظ شده باشد.
مشخصات فنی چربیگیر پودری قلیایی وعملیات چربیگیری
- پودری سفید از ترکیبات قلیایی که به نسبت 5/1-1 درصد در آب با سختی ppm 200-100 ساخته می شود.
- دمای محلول داخل مخزن 80 درجه سانتی گراد باید برسد که پس از پمپاژ به سرنازلها ونهایتا در بوخورد به سطح قطعه با 10 درجه افت، حدودا 70 C را تامین کند.
- فشار پاشش باید 1.5 bar بوده واندازه حرکت پاشش ذرات برروی قطعه را تامین کرده باشد. اگر برخورد مستقیم ندارد. باریزش مواد هدف، که همانا چربیگیری است انجام گیرد.
- زمان: مدت زمان عملیات باتوجه به چربی قطعه وخواص مواد مصرفی 4تا5 دقیقه برواحد می باشد.
- بازیافت: در هر دوره یک روزه کاری مواد جمع آوری شده در مخزن به دوروش آماده سازی می گردد.
1- به جهت این که روغن وجربی های آزاد شده در محلول سبک هستند برحسب شکل مخزن ارتفاع 10تا 15 سانتی متر ازروی سطح محلول را اشغال می کند که می توان با سیستم سرریز این مقدار چربی را جدا کرد. قبل از شروع پروسه .
2- کاهش مقدار محلول ناشی از مورد اول وافتی که محلول پیدا می کند را به جهت غلظت می توان به روش تیتراسیون تعیین نمود به این صورت که حجم خالی شده را مجددا توسط آب جبران نمود وسپس با برداشت محلول به اندازه 10 میلی متر پس از اختلاط وعمل تیتراسیون با اسید کلریدریک دسی نرمال به ازای هردرجه کاهش تیتراسیون نسبت به نمونه اصلی با معرف متیل اورانژ به میزان 100تا150 گرم از پودر چربیگیر به مخزن اضافه می کنیم.
- باید توجه داشت که پس از سپری شدن هر دوره سه ماهه کاری باید محلی برای تخلیه رسوبها ولجنهای ناشی از فرآیند کاری در انتهای مخزن قرار دارد.
آب کشی: دراین قسمت می بایست قطعات را از کابین اول خارج نمود وتوسط آب تازه توسط یک دوش به طور اتوماتیک آبکشی کرد تا مواد قلیایی کاملا ازروی قطعات زدوده شود. باید توجه داشت که قطعات امکان دارد فضاهایی داشته باشند که در آنجا آب یا محلول چربیگیر جمع می شوند که در این قسمت باید توسط دستگاههای مکش یا فشار باد این موضوع رابرطرف ساخت.
فسفاته: عملیات فسفاتاسیون دراین قسمت به جهت به وجود آوردن یک لایه میکروکریستال خوردگی توسط فسفاته روی یا آهن می تواند انجام گیرد. باید متذکر شد که اصولا در سیستم های پاششی که مانند سیستم مورد بحث شکل قطعات متفاوت هستند وبرخورد مایع با قطعه به جهت یکنواخت بودن آرایش نازلها متغیر است نتیجه مطلوبی به دست نمی آید وپروسه رابه مخاطره می اندازد. در نتیجه پیشنهاد می گردد دراین مرحله از فسفاته آهن استفاده گردد. مع الوصف شرایط هردو محلول به قرار زیر است:
فسفاته روی میکروکریستال: مواد درگیر دراین پروسه باید دارای افزودنی تسریع کننده وضد حباب هیدروژن باشند. به این صورت که در حین عملیات حبابهایی تشکیل می شوند که عملیات را دچار اشکال می کنند.
غلظت مواد: برای انجام این عملیات از فسفاته روی به میزان 10-8 درصد استفاده می شود.
- دمای کاربردی در فرآیند باید 70C باشد که دما را می بایست در سه نازل تامین نمود. به دلیل افت در مسیر دمای مخازن باید حدود C 80 باشد.
- فشار عملیاتی باید bar 5/1 باشد واین فشار باید در سه نازل تامین گردد.
- زمان انجام فرآیند به ازای هر واحد سطح باید 12-10 دقیقه باشد. کاهش غلظت مخزن فسفاته باید توسط عملیات تیتراسیون درهر روز کاری قبل از شروع عملیات کنترل گردد. به این ترتیب که 10 میلی متر از محلول فسفاته را برداشته واندازه 3تا5 قطره معرف فنل فتالئین به آن اضافه می کنیم وتوسط سوددسی نرمال تیتر می کنیم . افت درجه تیتراسیون نسبت به محلول اصلی را یادداشت کرده وبه ازای هردرجه به میزان 2تا 5/2 کیلوگرم فسفاته روی اضافه می کنیم.
- قطعات خارج شده ازاین مرحله باید پوششی خاکسترس روی آنها تشکیل شده باشد که باید آمورف بوده وبه صورت کریستالهای ریز باشد. دراین مرحله قطعات پس از آب کشی مانند مرحله اول با هوای گرم خشک شده وآماده رنگ آمیزی می باشند.
فسفاته آهن: غلظت- برای آماده سازی مخزن محلول فسفاته آهن می بایست به میزان 5-4 درصد فسفاته رابه مخزن اضافه نمود.
- دمای کاربردی در فرآیند 70تا65 درجه سانتی گراد می باشد که این دما را باید در سه نازلها تامین نمود.
- ف-شار عملیاتی: دراین پروسه کافی است سطوح چربی گیری شده در معرض مایع فسفاته قرار گیرند تا عملیات انجام پذیرد.
- زمان انجام عملیات فسفاته به ازای واحد سطح 3-2 دقیقه می باشد.
- کاهش غلظت مخزن باید در هر روز کاری قبل از شروع عملیات کنترل گردد. به این ترتیب که 10 میلیمتر محلول را توسط سوددسی نرمال ومعرف فنل فتالین تیتر می کنیم وکاهش عدد تیتراسیون را نسبت به محلول اولیه به ازای هر درجه 5/1-1 کیلوگرم مایع فسفاته آهن اضافه می کنیم.
- قطعه خارج شده ازاین مرحله توسط آب تازه مانند مرحله اول شستشو داده سپس بافشار باد خشک می کنیم، نتیجه عمل باید به صورت رنگ بنفش یا طلایی برروی قطعه ظاهر شود.
ب- خط سنگین: به جهت این که قطعات ساختی شارژ این خط از ضخامت بالایی برخوردار هستند در ورقها مورد مصرف دراین خط قبلا پروسه شات بلاست را گذارنده اند. در نتیجه می توان اززیر سازی سطوح چشم پوشی کرده وعلاوه برآن سطح را در مقابل اکسیداسیون محافظت کند. برای این مرحله می توان از:
1- چربیگیرـ فسفاته آهن دترجنتی توام
2- پودر چربیگیر قلیایی همراه مواد ضد اکسید کننده
استفاده نمود که سیستم ساخت آنها وعملیات پاششی آنها برای مورد دوم شبیه مرحله اول چربیگیری خط سبک است.
در مرحله اول، مراحل به ترتیب زیر می باشد:
1- غلظت : چربیگیر- فسفاته توام را به نسبت 15% در مخزن آماده سازی می کنیم.
2- دما: دمای کاربردی این محلول به میزان 70-65 درجه سانتی گراد در سه نازل باید تامین شود.
3- فشار، فشار عملیاتی باید به میزان Bar 5/1 باشد که از نیروی پاششی برای چربیگیری نیز کمک گرفته می شود.
4- زمان: مدت زمان عملیات برای چربیگیری وفسفاته 5-3 دقیقه به ازای واحد سطح بوده که این زمان به نسبت ابعاد ومقدار چربی قابل تغییر است.
5- تنظیم غلظت محلول توسط تیتراسیون جهت فسفاته به قرار شرح فسفاته آهن واضافه کردن میزان 2% روز کاری می باشد. باید در نظر داشت کاهش حجم مخزن به جهت سرریز باید در تامین مواد در نظر گرفته شود. قطعات خروجی ازاین مرحله باید رنگ بنفش ویا طلایی فسفاته آهن در سطح آنها پدید آمده باشد وپس از عملیات آب کشی به قرار مشروح توسط فشار باد خنک شوند. باید در نظر داشت که برای هر مخزن باید سیستم لجن زدایی وتخلیه از کف مخزن قرار دارد. سختی گیری از آب ورساندن سختی به حدود 100-200 ppm برای شارژ ا.ولیه کافی به نظر می رسد.
PH عامل کنترلی در مواد جدید نمی باشد وتنها با غلظت کنترل ها صورت می گیرد. فیلتراسیون لازم نیست. تنها این عمل باسرریز تامین می شود. تخلیه لجن ورسوبها پس از هرسه ماه کاری لازم می باشد.
قسمت برق وکنترل: سیستم کنترل ومانیتور رینگ سالن رنگ شامل دوبخش سخت افزار می باشد که خود سخت افزار سیستم شامل دوبخش است: یکی سیستم مانیتورینگ ودیگر شامل سنسورها وعمل کننده ها می باشد. سیستم مانیتورینگ شامل کامپیوتر LCD کارتهای اینترفیس کارت تبادل داده کارت خروجی رله کارت ورودی ایزوله دیجیتال کارت آنالوگ به دیجیتال کارت ورودی ترمولوپل وغیره می باشد. سنسورها شامل PH کمتر سختی سنج سنسورهای اندازه گیری دما { RTD] سطح سنج وچشم الکترونیکی وغیره می باشد. عمل کننده ها نیز شامل شیرهای برقی، الکتروموتور ، پمپها وغیره می باشد.
شرح سیستم کنترل: جهت قطعات سبک پس از شروع به کار نمودن دستگاه فرمان حکن کانوایر توسط الکتروموتور از طریق کامپیوتر به کارت تبادل داده و pc 1722 واز آنجا توسط کارت رله خروجی [ pc Id 78213] out put Relay صادر می شود وقطعه کار وارد اتاقک چربی گیری می شود توسط یک چشم الکترونیکی ورود قطعه به داخل اتاقک چربی گیری احساس می شود. باورود قطعه به داخل اتاقک چربی گیری از طریق برد تبادل داده 722 pcI خروجی رله out put relay فرمان به شیر برقی جهت پاشش چربی گیر به نازلها صادر می گردد. پس از چند ثانیه تاخیر پمپهای سیرکولاسیون چربی گیر مواد چربی گیر را سیر کوله نموده وبه مخزن ذخیره چربی گیر انتقال می دهد. پس از گذشت مدت زمان مشخص که توسط یک تایمر به کمک اپراتور مشخص می گردد فرمان حرکت موتور صادر می گردد تا قطعه کار از اتاق چربی گیر به اتاق شستشو انتقال یابد وقطعه دوم وارد اتاق چربی گیر شده وعملیات چربی گیری برروی آن انجام گردد. فطعه اول وارد اتاق شستشو می گردد. پس ازاین که توسط چشم الکترونیکی وجود قطعه در اتاق شستشو مشخص گردید فرمان شستشو از طریق کامپیوتر وبردهای اینترفیس به شیر برقی صادر می گردد. پس از گذشت زمان مشخص مجددا فرمان حرکت الکتروموتور از طریق کامپیوتر صادر می گردد وقطعه سوم وارد اتاق چربی گیری قطعه دوم وارد اتاق شستشو وقطعه اول وارد اتاق فسفاته زدایی می گردد ودر اتاقک فسفاته زدایی می گردد ودر اتاقک فسفاته زدایی نیز پس از سنس قطعه کار توسط زدایی چشم الکترونیک نازلها به طور اتوماتیک عمل فسفاته زدایی را آغاز نموده وپس از اتمام زمان عملیات فرمان حرکت به الکتروموتور داده شده تا قطعه کار جدید وارد سیستم گردیده وقطعه فسفاته زدایی شده به اتاق شستشو انتقال یابد وعمل شستشو برروی قطعه کار صورت پذیرد وپس از گذشت شستشو انتقال یابد وعمل شستشو برروی قطعه کار صورت پذیرد وپس از گذشت زمان لازم برای شستشو پایان عملیات برروی قطعه اعلام می گردد. لازم به ذکر است کلیه سنسورها مانند چشم الکترونیکی توسط یک کارت ورودی دیجیتال ایزوله pc 885 به کارت تبادل داده pcI 818 انتقال یافته وازاین کارت توسط کامپیوتر خوانده می شود. همچنین سطح مخازن چربی گیر، فسفاته زدا وآب شستشو دائما توسط سنسورهای مربوطه اندازه گیری وبه کمک کارت تبادل داده AID به سیگنال تبدیل شده وتوسط کامپیوتر خوانده می شود وبرروی صفحه مانیتور به نمایش در می آید ودر صورتی که این مقادیر از حد مجاز بیشتر به نمایش گردید به صورت آلارم وروی صفحه مانیتور به نمایش در می اید. همچنین فشار مواد توسط سنسور مربوطه خوانده وتوسط کارت PCL 818 به دیجیتال تبدیل می گردد وبه کامپیوتر انتقال می یابد وبرروی صفحه مانیتور به نمایش در می آید.دمای مواد دائما توسط کامپیوتر کنترل می گردد و اینها ثابت نگه داشته می شود اگر دما کمتر از مقدار مورد نظر گردد هیترهای مخصوص گرم کردن مواد توسط کامپیوتر روشن می شود. فشار سرنازلها نیز توسط یک فشار سنج اندازه گیری شده وبه توسط کارت تبادل داده PCL 818 به کامپیوتر منتقل می گردد وپردازش لازم برروی آنها انجام شده وتسط یک پروپشنال ولو خروجی تنظیم می گردد. تعداد نازلهای مورد استفاده نیز می توانند توسط اپراتور با توجه به شکل قطعه از طریق کامپیوتر انتخاب گردد. همزمان باکار هر نازل پمپ سیرکولاسیون مربوط به همان منطقه روشن می گردد. دیاگرام ارتباط سخت افزار سیستم به کامپیوتر مطابق شکل 1 می باشد. سیستم کنترل جهت قطعات سنگین نیز مشابه سیستم کنترل برای قطعات سبک می باشد . بااین تفاوت که در این سیستم فقط چربی گیری وشستشو صورت می گیردکلیه کارتهای به کار رفته از نوع Advantech بوده وسنسورهای به کار رفته نیز از نوع معتبر خارجی می باشد.
قسمت مکانیک:
باتوجه به ضخامت ارائه شده در بخش شیمی وبخش برق وکنترل، ترتیب قرار گیری المانها صرف نظر از نوع ماده ای که در آن مصرف می شود به شرح ذیل است:
1- سیال عامل { چربیگیر یا فسفاتهج داخل مخزن به دمای مورد نظر می رسد. سپس توسط پمپ واز طریق لوله ها عبور کرده وپس از گذشتن از شیر برقی وارد نازل می شود. وجود شیرهای برقی متعدد سبب می شود که بتوان برای سایزهای مختلف قطعات نازلهای متعدد رابه کار انداخت وبدین ترتیب در مصرف مواد صرف جویی نمود. پس از عبور از نازل ، سیال در کلکتور زیر جمع می شود و سپس به وسیله یک پمپ مجددا وارد مخازن می شود. سنسورهای مختلف ومحل قرار گیری آنها در قسمت کنترل شرح داده شده است. نحوه عبور قطعه از داخل مخزن بسته به این که در خط سبک یا سنگین باشد متفاوت است. در خط سبک قطعه ابتدا وارد قسمت چربیگیر شده وبعداز گذشت زمان مشخص وارد قسمت شستشو می شود . قسمت شستشو دارای روشهای مخصوصی بوده که سبب شستشوی قطعه می شود. پس عبور قطعه از قسمت شستشو وارد قسمت فسفاتاسیون شده وپس از عبور ازاین قطعه از قسمت شستشو وارد قسمت فسفاتاسیون شده وپس ازعبور ازاین قسمت نیز وارد قسمت شستشو ی نهایی می شود برای هریک ازاین قسمتها به حدود 25/2 طول اتاقک نیاز است. کابین حدود 1 متر اضافه شود. در خط سنگین قطعه ابتدا وارد قسمت چربیگیر شده است وبعد از گذشت زمان مشخص وارد قسمت شستشو می شود. طول هر قسمت در اینجا 5/5 متر است که به این ترتیب لازم است تا طول کابین حدود 3متر افزوده شود. نحوه حرکت داخل کابین با توجه به پروسه های ارائه شده در قسمت شیمی، اتوماتیک بوده ولی پیوسته نیست. روش حرکت قطعات استفاده ازیک موتورالکترونیکی ویک مکانیزم مکانیکی است. در ادامه شما تیک قرارگیری نازلها ونحوه چیدن المانها نشان داده شده است. در خط سبک در هر طرف یک کابین تعداد 25 نازل قرار دارد که به صورت شبکه بندی مربعی قرار می گیرند وزوایای آنها به گونه ای تنظیم شده است که کل سطح قطعه را پوشش دهد. فاصله هر نازل از نازل کناری 20 سانتیمتر در نظر گرفته شده است. در خط سنگین در هر طرف کابین تعداد 100 عدد نازل قرار دارد که در اینجا نیز از شبکه بندی مربعی استفاده شده وزوایای آنها به گونه ای تنظیم شده است که کل سطح قطعه را پوشش دهد. فاصله هر نازل از نازل کناری 20 سانتیمتر در نظر گرفته شده است.

معایب رنگ Paint Defect
1- مقدمه: مهمترین اصول در مورد نحوه کاربرد رنگها وذکر معایب احتمالی آنها را می توان به شرح زیر خلاصه کرد. بطور کلی رنگها از ترکیبات اصلی زیر تشکیل شده اند: رزین، پیگمنت وفیلتر ، حلال وادتیودر فرمولاسیون یک رنگ بخصوص وتکنولوژی ساخت آن. چنانچه وظیفه ای راکه هر کدام از اجزائ فوق برعهده دارند به انجام نرسانند می توانیم بگوییم رنگ عیب دارد. بطور مثال اگر رنگی چسبندگی ضعیف داشته باشد می توان گفت که رزین های استفاده شده در رنگ نامرغوب بوده ویا مقدار آن در فرمولاسیون کم بوده است. ویااگر پوشش رنگی درروی سطح مناسب نباشد می توانیم بگوییم که رنگ ساخته شده از نظر کیفیت پیگمنتها ویا از نظر کمیت استفاده ازآنها ایراد دارد. مطلب دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که عموما عیب مطلق در مورد رنگ وجود ندارد ،‌بدین معنی که اگر موردی رادر یک نوع رنگ عیب بدانیم ممکن است آن عیب در نوع دیگر وسیستم دیگری از رنگ جرو محاسن رنگ باشد. به عنوان مثال اگر در رنگهای فوری هوا خشک یا کوره ای، پوست پرتغالی شدن رنگ عیب این رنگها محسوب می شود، لیکن همین مورد در رنگهای چکشی جزو خواص اصلی ومحاسن به حساب می آید. همین طور یالا وپائین بودن وویسکوزیته یا براق شدن ومات شدن رنگ، سخت بودن یا نرم بودن رنگ، داشتن خاصیت پوششی یا فقدان این خاصیت و.. در برخی موارد حسن ودر گاهی اوقات عیب رنگ به حساب می آید. پس در قضاوت نهایی در مورد کیفیت یک رنگ باید به خصوصیات ومشخصات ارائه شده از طرف سازندگان آن و انتظاراتی که مصرف کننده از کاربرده رنگ دارد، توجه کرد.
2- عوامل بروز ایراد در رنگ: عدم موفقیت در رنگ آمیزی وبروز معایب وایرادت رنگ ممکن است عوامل فراوانی داشته باشد که خود رنگ تنها بخشی ازاین مقوله است. از عوامل موثر برکیفیت پوشش اعمال شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- آماده سازی نامناسب ویا اماده نکردن سطح مورد نظر از رنگ آمیزی.
2- استفاده از روشها وتکنیهای ضعیف ونامناسب
3- مناسب نبودن ضخامت فیلم رنگ
4- عدم انتخاب پوشش مناسب برای سطح مورد نظر ویا شرایط جوی حاکم برفیلم رنگ
5- وجود ایراداتی در رنگ « ویژگیهای نامناسب رنگ»
لازم به ذکر است که در صورت بروز ایراد وبه وجود آمدن مشکل در رنگ، تفکیک موارد فوق ویا تمایز ایرادات از یکدیگر کار بسیار مشکلی است که لازم است برای حل آن اطلاعات کامل ودقیق از رنگ وسیستم داشته باشیم. از نظر دسته بندی ایرادات احتمالی رنگ، این معایب را می توان به چند دسته تقسیم کرد:
الف- معایب رنگ در داخل قوطی ویا ظرف محتوی رنگ « خود رنگ»
ب- معایب رنگ در موقع مصرف وکاربرد آن روی سطوح مختلف « فیلم تر»
ج- معایب فیلم خشک شده رنگ روی سطح وپس از مرور زمان « فیلم خشک»
3- معایب رنگ در داخل قوطی یا ظرف محتوی رنگ: ممکن است رنگ مورد استفاده به هنگام ساخت، در زمان انبار داری وقبل از مصرف دچار مشکلاتی شده باشد که کیفیت پوشش را تحت تاثیر قرار دهد. ایراداتی مانند نداشتن غلظت مناسب وجود رسوب در رنگ ، رویه بستن ، کف داشتن وجود ژل، دویاچند فاز شدن ، تجمع پیگمنت ، تغییر بو و… که عمدتا مربوط به فرمولاسیون وتکنیکهای ساخت از طرف سازنده بوده ورفع معایب احتمالی برعهده سازندگان رنگ می باشد. در زیر به دلایل ایجاد و روشهای جلوگیری ازآن در خصوص برخی از ایرادات فوق اشاره می نمائیم.
4- ته نشین یا روسوب گذاری: برخی از رنگها پس از مدت کوتاه یا طولانی انبار به مقدار زیادی ته نشین می گردند که از دلایل آن علاوه برعدم استفاده از ضخیم کننده در فرمولاسیون رنگ ونیز بالا بودن نسبت پیگمنت به رزین [ p/ b] می توان موارد زیر ار نیز ذکر کرد:
الف- سرد بودن بیش از حد رنگ یا تینر در هنگام رقیق کردن
ب- اضافه نمودن سریع حلال به رنگ
ج- اضافه نمودن رنگ به تینر
د- استفاده از حلال نامناسب
هـ – نگهداری رنگ در گرمای زیاد یا مصرف آن با اسپری داغ
5-گاز دار شدن: ظهور تدریجی گاز « معمولا H 2 » در ظرف در بسته محتوی پیگمنت آلومینیوم یاروی موجب تخریب ظرف یا پرت شدن قوطی رنگ می شود. پیگمنتهای آلومینیوم نسبت با ساید حساسند ولی آب در مقادیر کم نیز می تواند موجب گازدار شدن رنگهای آلومینیومی گردد. بهترین روش برای جلوگیری از گازدارشدن استفاده از سیستمهای دوجزئی است که در آن سایر اجزای رنگ از پیگمنت جدا می گردد.
6-ژل شدن رنگ: ژل شدن یا رفتن ویسکوزیته رنگ در اثر عوامل زیر بوجود می آید:
1- بازبودن درب ظرف رنگ وتبخیر حلال یا ورود هوا واکسیداسیون رنگ
2- عدم نگهداری رنگ در جای خشک
لازم به ذکر است که افزایش ویسکوزیته در رنگهای فوری با افزودن حلال فوری کاهش می یابد ولی در مورد رنگهای هوا خشک این کار انجام پذیر نیست وچه بسا مجبور به دورریختن رنگ گردیم.
7-رویه بستن رنگ: برروی اغلب دنگهای هوا خشک دردرون ظرف پس از مدتی یک لایه تشکیل می شود. که به آن پوسته زدگی ویا رویه بندی می گویند. از دلایل آن می توان موارد زیر رابرشمرد.
الف- عدم استفاده از مواد ضدرویه در ساخت رنگ
ب- بسته نشدن کامل درب ظرف وپلیمریزاسیون لایه رویی رنگ
ج- سرخالی بودن ظرف رنگ
د- استفاده زیاد از خشک کن در فرمول رنگ
8- تاول زدگی فیلم رنگ: تشکیل حبابهای توخالی در فیلم رنگ را تاول گویند. این عیب اکثرا به علت وجود مایعات یا گازها در زیر فیلم رنگ ایجاد می شود که معمولی ترین آن است وعمومی ترین مکانیسم تاول مربوط به خاصیت اسمزی می باشد. انجام اقدامات زیر می تواند ازایجاد تاول در فیلم رنگ جلوگیری نماید.
الف- سطح مورد نظر باید کاملا خشک شده وعاری از رطوبت باشد.
ب- سطح مورد نظز باید کاملا تمیز وعاری ازرنگ ویا آلودگی دیگری باشد.
ج- شرایط پاشش رنگ از نظر دما وروطوبت مناسب باشد
د- رنگ برروی لایه قبلی که کاملا خشک شده اعمال شود.
هـ – پوشش مناسب انتخاب شده باشد.
و- پوشش پس از اعمال سریع تغییر درجه حرارت نداده باشد.
ز- چوب قبل از اعمال لایه آستری، روغن اندود شده باشد.
9-تبله کردن فیلم رنگ: نرم شدن فیلم رنگ یا جلا پس از خشک شدن به وسیله پوشش دومی که برروی آن اعمال می شود، به صورت چروکهایی در پوشش اول آشکار می گردد. تبله کردن معمولا در اثر نفوذ حلال قوی به زیر فیلم رنگ به وجود می اید که در نتیجه فیلم دوم متورم شده وباعث ازبین رفتن چسبندگی فیلم رنگ به سطح می گردد.
10- پوست پرتغالی شدن: برخی از رنگها چون در هنگام اعمال سیالیت وروانی کافی ندارند، ذرات رنگ به درستی باز نمی شوند وپس از پاشش سطح رنگ یکنواخت به نظر نرسیده وموج هایی شبیه پوست پرتغال نشان می دهد. برخی از دلایل پوست پرتغالی شدن فیلم رنگ عبارتند از:
الف- ویسکوزیته بالای رنگ
ب- نسبت حلالها مناسب نیست وبرخی از حلالها بافراریت سریع منجر به بالا رفتن ویسکوزیته می شوند.
ج- فشار هوای نامناسب
د- عدم تنظیم رنگپاش
هـ – آلودگی سطح به روغن وگریس وسیلیکون
11- سوراخهای چشم ماهی یا کاسه ای شدن: پیدایش فرورفتگیهای کاسه مانند در فیلم رنگ را می گویند که به وسیله شکستن حبابهای هوادر سرتاسر فیلم بوجود می آید. عمده ترین دلیل بروز آن مربوط به وجود آلودگی در سطح است « سیلیکون ، واکس، گریس وروغن» این مشکل بیشتر در مورد رنگهای اپوکسی، اکریلیک وپلی اورتان اتفاق می افتد
12- سوراخ شدن فیلم رنگ: بعضی از رنگها پس از استعمال از خود سوراخهایی که شبیه ته سنجاق می باشد باقی می گذارند. سوراخهای مزبور بعضی اوقات به علت وجود هوا یا حبابهای گازی است که در موقع پاشیدن رنگ بوجود می آید . این سوراخها معمولا درحین خشک شدن یا پولیش خوردن سرباز می کنند. از دلایل بوجود آمدن سوراخ شدگی در رنگ می توان موارد زیر را ذکر کرد:
الف- وجود حباب در رنگها
ب- وجود ذرات ژل شده رزین هنگام خشک شدن
ج- کوتاه بودن زمان پرش حلال Flash off وعدم تبخیر حلال
د- ضخامت بالای فیلم رنگ
هـ – وجود چربی ، گریس وخصوصا سیلیکون در رنگ ویا سیستم
ز- بکاربردن حلال اشتباه
13- سینه دادن وشره: سینه دادن حرکتی است که فیلم رنگ در فاصله زمانی بین استعمال و خشک شدن از خود بروز می دهد دراین حالت رنگ به شکل موج به طرف پایین حرکت می نمایدو در نتیجه قشرناصافی درروی سطح رنگ شده مشاهده می شود. در چنین حالتی قشر رنگ در نقاطی که سینه داده است لبه ضخیمی ازخود باقی می گذارد. شره، حرکت فیلم رنگ یا پوشش به طرف پایین به علت تجمع رنگ یا پوشش در نواحی نامنظم وغیر یکنواخت « مانند ترکها وسوراخها ولبه ها» می باشد. معمولا شره پس از خشک شدن نسبی رنگ تولید می گردد. از جمله دلایلی که منجر به بروز ایراد سینه دادن یا شره می گردد، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
الف- ضخامت زیاد فیلم رنگ
ب- رقیق کردن بیش از اندازه رنگ
ج- نزدیک بودن دهانه رنگ پاش به سطح
د- کافی نبودن مواد در فرمولاسیون رنگ « مواد ضد شره»
هـ- گرم بودن بیش از حد سطح رنگ پاشی شده
14- عدم پوشانندگی فیلم رنگ: وقتی قیلم توانایی محو کردن سطح زمینه یا پوشش زیرین را نداشته باشد، پوشانندگی ضعیف بوجود می آید. برخی از دلایل ایجاد آن عبارتند از :الف- ضخامت کم فیلم رنگ ب- قدرت پوشانندگی پایین پیگمنت ج- رقت بیش از اندازه که باعث کم شدن ذرات جامد فیلم رنگ می شود. د- به هم نخوردن کافی رنگ هـ- اعمال پولیش زیاد برروی فیلم رنگ ز- تجمع پیگمنت در هنگام نگهداری رنگ در انبار
15- خشک نشدن پس از رنگ آمیزی:گاهی اوقات مشاهده می شود که پس از عبور جسم رنگ شده از کوره پخت، رنگ کاملا خشک نشده واصطلاحا ناخن خوری دارد وبا کشیدن ناخن روی رنگ خش ایجاد می شود. اولین پارامتر کنترلی در چنین مواقعی کوره پخت می باشد که باید شرایط ودمای کوره را دقیقا کنترل نمود. تهیه گراف حرارتی از کوره ومقایسه آن با گرافهای مرجع واستاندارد موجود ومورد نظر سازنده رنگ ، می تواند اطمینانی باشد بر عملکرد صحیح کوره، عوامل دیگری نیز ممکن است در پخت ناقص رنگ موثر باشد که تعدادی از آن عبارتند از:
الف- آلودگی سطح به واکس ، روغن، سیلیکون ، بنزین و..
ب- افزودن مواد اشتباهی به رنگ « ایراد فرمولاسیون یا تثبیت رنگ»
ج- اتمام تاریخ مصرف رنگ
د- پوشش به یک باره « نه در چند مرحله» اعمال شده است.
16- سرخ فام پذیری: در هنگام اعمال یک لایه برروی لایه های قبلی رنگ و یا آستر، ممکن است پیگمنتهای رنگی لایه زیرین در حلالهای رنگ رویه حل گردند وبه سطح فیلم بیایند که بدان سرخ فام پذیری ویا روافتادن گویند.مثلا وقتی رنگ سفید فوری برروی رنگ قرمز هوا خشک زده شود ممکن است حلال فوری، پیگمنت موجود در رنگ قرمز رادر خود حل ودر نتیجه به فیلم حالت خونی یا سرخ فامی بدهد. قبل از اعمال رنگ نهایی برروی لایه زیرین که به رنگ قرمز می باشد، بهتر است برروی یک قسمت از آن تست انجام گرفته وسپس سطح بطور کامل رنگ آمیزی شود. معمولا در چنین مواقعی ازرنگ رویه ای که حلال آن قادر به انحلال پیگمنت آستری باشد استفاده نمی شود.
18- سفیدک زدن: کدر یا شیری شدن رنگ فوری در هنگام اسپری یا تینت رنگ را بلاشینگ گویند. علت بروز آن عمدتا مربوط به اثر رطوبت می باشد. در صورت تبخیر وبیش از حد حلال فوری، رطوبت موجود در هوای اطراف فیلم، کندانس شده ودر صورت نفوذ به فیلم تر، نیتر وسلولز یا دیگر مواد موجود در رنگ رسوب نموده ولذا سطح فیلم حالت کدری یا شیری رنگ بخود می گیرد. از عوامل بروز این مشکل که در مورد رنگهای روغنی بلومینگ نام دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد: الف- استفاده از فشار هوای زیاد در پیستوله
ب- استفاده از حلال یا حلالهای بسیار سریع فرار ج- وجود رطوبت زیاد در کابین رنگپاشی
د- ناسازگاری رنگ با حلال
لازم به ذکر است که گاهی ایراد فوق خصوصا در مورد رنگهای متالیک پس از پخت رنگ وبعداز کوره قابل رویت است که در این مورد عمدتا ناشی از ناسازگاری رنگ وکیلررنگ متالیک ویا استفاده از حلال نادرست در کیلر می باشد.
19- مه گرفتگی فیلم رنگ: مه گرفتگی قشر نازک سفید رنگی است که اغلب روی رنگ براق یا جلا بوجود آمده وبرق ان را کاهش می دهد ومانع از شفافیت عمق رنگ می شود. مه گرفتگی رابا توجه به شرایط بروز آن می توان به گروههای زیر تقسیم بندی کرد:
الف- مه گرفتگی بلورین: رسوبی از کریستالهای ریز سولفات آمونیوم است. قطرات منقبض شده آب روی فیلم، آمویناک ودی اکسید گوگرد رادر خود حل می کند وبه آهستگی واکنش شیمیایی انجام می دهد که سولفات آمونیوم به صورت مه گرفتگی برروی فیلم باقی می ماند.
ب- مه گرفتگی لاکی: مه گرفتگی لاکی یا دائمی به وسیله انبساط رطوبت در نتیجه سرد شدن حاصل از فقدان سریع حلال فرار تشکیل می گردد. رطوبت باعث رسوب نیترات سلولز یا رزین دریک حالت خیلی ریز وظریف می شود. «مشابه کدر شدن»
ج- مه گرفتگی کوره ای: در فیلم رنگهای کوره ای ظاهر می گردد که شامل مقداری جوهر رنگدانه است. در دمای کوره، مقدار معینی از جوهر رنگدانه در رنگپایه حل می شود ومقداری از آن در اثر سرد شدن جدا می شود. به صورت مه گرفتگی در روی سطح قرار می گیرد.
19- عدم چسبندگی: چسبندگی عبارت است از میزان همبستگی بین فیلم رنگ یا جلا با لایه زیر آن که ممکن است رنگ یا مواد دیگری مانند فلز، چوب، گچ و.. باشد. پوسته شدن وجداشدن فیلم رنگ از سطح عمدتا به خیس بودن وتمیزی سطح اولیه بستگی دارد . این مورد خصوصا در مورد رنگهای تعمیراتی باتوجه به عدم امکان آماده سازی کامل سطح وناسازگاری رنگها بیشتر بوجود می آید. از دلایل مهم بروز این ایراد می توان به موارد زیر اشاره کرد: الف- توقف بیش از حد رنگ در داخل کوره ب- جذب فاز مایع رنگ به وسیله سطح زیرین
ج- قرار گرفتن فیلم رنگ در مقابل هوا « در مورد رنگهایی که قابلیت اکسید شوندگی دارند».
د- ازدست دادن مواد نرم کننده از طریق تبخیر یا مهاجرت نرم کننده
هـ- وجود آلودگی هایی مانند روغن، گریس، رنگ یا مواد زائد برروی سطح قبل از رنگ آمیزی
و- واکنش شیمیایی بین سطح فلز ورنگ که موجب گسیختگی پیوندهای چسبندگی رنگ به سطح می گردد. ز- اعمال رنگ برروی سطوح صاف صیقلی وشیشه ای مانند
ر- ضخامت بالای فیلم رنگ
20- گچی شدن: تشکیل پوششی از پودر برروی سطح فیلم رنگ به علت تاثیر هوا وجدا شدن اجزای فاز مایع را گچی شدن گویند. این مشگل عموما در مورد رنگهای سفید حاوی پیگمنت Tio2 بوجود می آید ولی برروی پوششهای قرمز مانند هم یک لایه پودری سفید یا رنگی ایجاد می شود برخی از پرکننده همانند تالک نیز تمایل به گچی شدن دارند.
الف- عدم استفاده بیش از حد مواد اضافه شوند کمکی در رنگ
ب- انتخاب صحیح حلال، نوع استر وضخامت رنگ متناسب با سیستم ومحیط
ج- عدم استفاده از محلولهای صابونی قوی برای شستشوی اتومبیل ها
د- عدم وجود منفذ در آستر
21- کاهش براقیت فیلم رنگ: گاهی اوقات مشاهده می شود که فیلم چند ساعت یا چندماه پس از مصرف درخشندگی وبراقیت خودرااز دست می دهد وفیلم رنگ شکل تیرگی ومه وغبار به خود می گیرد وظاهر فیلم زیبایی خود رااز دست می دهد. از دلایلی که برای کاهش برق فیلم وجود دارد. می توان به موارد زیر اشاره کرد: الف- ناسازگاری رزینها پس از خشک شدن
ب- استفاده از مخلوط حلال نامناسب ج- کاهش دمادر زمان خشک شدن رنگ
د- اعمال رنگ برروی پوششی که کاملا خشک وسخت نشده است
هـ- عدم وجود هوای تازه در هنگام خشک شدن رنگ کاهش براقیت می تواند مقدمه ای برگچی شدن باشد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   73 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله روش تحقیق بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی

روش تحقیق بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان است.
فرضیات پژوهش عبارتند از:
1- گذراندن درس مهارت های زندگی، عزت نفس دانش آموزان را افزایش می دهد.
2- گذراندن درس مهارت های زندگی، سازگاری اجتماعی دانش آموزان را سبب می‌شود.
3- گذراندن درس مهارت های زندگی، موجب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می‌شود.
4- گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب حالت دانش آموزان را کاهش می دهد.
5- گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب صفت دانش آموزان را کاهش می دهد.
به همین منظور از بین 360 نفر دانش آموز دختر سال اول دوره دبیرستان، 60 نفر دانش آموز، بطور تصادفی، انتخاب شدند. سپس با آرایش تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند.
پس از این که، پیش در گروه آزمایشی و کنترل اجراء شد. گروه آزمایشی، آموزش مهارت های زندگی را به مدت 16 هفته و هفته ای یک جلسه دریافت نمود. پس از اتمام دوره آموزش، پس آزمون در دو گروه آزمایشی و کنترل اجرا گردید.
نتایج پژوهش حاضر به شرح زیر است:
1- پس از گذراندن درس مهارت های زندگی، عزت نفس دانش آموزان، بطور معنادار افزایش پیدا کرده است.
2- پس از گذراندن درس مهارت های زندگی، سازگاری اجتماعی دانش آموزان بطور معنادار افزایش پیدا کرده است.
3- پس از گذراندن درس مهارت های زندگی، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بطور معنادار بیشتر شده است.
4- پس از گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب حالت دانش آموزان بطور معنادار کاهش پیدا کرده است.
5- پس از گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب صفت دانش آموزان بطور معنادار کاهش پیدا کرده است.
6- بین وضعیت اشتغال پدران با اضطراب حالت و عزت نفس دانش آموزان ارتباط معنادار وجود دارد.
7- بین سطح تحصیلات والدین با عزت نفس دانش آموزان ارتباط معنادار وجود دارد.
8- بین ترتیب تولد دانش ، اضطراب حالت، اضطراب صفت و عزت نفس دانش آموزان ارتباط معنادار وجود دارد.
مقدمه:
زندگی بشر تحت تاثیر تغییرات وسیع صنعتی، اجتماعی، فرهنگی، دچار تحول شده است. شمار زیادی از افراد قادر نیستند بین محرکهای متنوع بیرونی ونیروهای متعارض درونی توازون ایجادکنند ودر فرایند رشد موزون و همه جانبه که همانا هدف اصلی تعالی انسان است، دچار مشکل می شوند. بدیهی است که کودکان ونوجوانان به سبب بی تجربگی و نا آگاهی از مهارتهای بازدارنده و تسهیل کننده، اصلاحی، بیشتر در معرض آسیبهای جدی درونی و اجتماعی هستند. دانش آموزانی که مهارتهای مقابله با موقعیتهای تنش زا را ندارند، به نوعی مقهور آنها خواهند شد و بدین ترتیب مستعد اختلالات روانی، عاطفی، افسردگی، اضطراب و احتمالاً مصرف مواد مخدر و رفتارهای ضد اجتماعی خواهند شد این دانش آموزان در فرایند تصمیم گیری نیز دچار مشکل می‌شوند.
بنابراین با توجه به نقش مهم مدارس در تامین بهداشت روانی دانش آموزان، برنامه آموزش مهارتهای زندگی، روش موثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تامین بهداشت روانی دانش آموزان است.
آموزش مهارتهای زندگی، نوعی کوشش است که در سایه آن نوجوانان ترغیب می شوند تا خلاقیت خود را به کار گیرند و به طور خود جوش راههای موثر را برای حل تعارضات و مشکلات زندگی خود بیابند.
به نظر می رسد آموزش مهارت‌های زندگی گام موثری در این جهت باشد که استعدادها و توانمندیهای دانش آموزان بکار گرفته شود تا خود فعالانه سر نوشت خویش را بدست گیرند و انتخاب گر باشند. ضمناً فرایند خود باوری در نوجوانان مسیر درست خود را طی کرده و نوجوان ضمن استفادة درست از مهارت ها، مسئولیت اعمال و احساسات خود را می پذیرد و مهارتهای لازم را برای اتخاذ تصمیم های مهم زندگی کسب می کند.
بیان مسئله
کودکان و نوجوانان به دلیل تجربه ناکافی وعدم آگاهی از مهارتهای لازم از جمله آسیب پذیرترین قشر از اقشار اجتماعی هستند و به رغم انرژی واستعدادهای بالقوه و سرشار، آنها از چگونگی بکار بردن توانمندیهای خود در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی آگاه نیستند.
آموزش و پرورش بهترین بستر برای ارائه این آگاهی به نوجوانان است. بنظر می رسد آموزش مهارتهای زندگی می تواند توانمندی افراد را برای مقابله موفق با چالشهای زندگی، افزایش دهد. عزت نفس آنها را بالا ببرد و به آنها یاد بدهد که چطور بتوانند خشم خود را مهار نموده و برای برخورد با ناکامیها روش درستی را اتخاذ نمایند دانش آموزان می توانند با استفاده از مهارت حل مساله تصمیمات مهم زندگی را بگیرند ومشکلات خود را درست تحلیل نمایند.
به همین جهت با توجه به اهمیت موضوع، سازمان بهداشت جهانی (WHO) به منظور افزاش سطح بهداشت روانی و پیشگیری از آسیبهای روانی – اجتماعی، برنامه‏ای تحت عنوان آموزش مهارتهای زندگی تدارک دیده و در سال (1993) در یونیسف «صندوق کودکان سازمان ملل متحد» پیشنهاد کرد. از آن سال به بعد، این برنامه در بسیاری از کشورها مورد آزمایش واجرا قرار گرفته است (سازمان بهداشت جهانی، ترجمه نوری قاسم آبادی، محمد خانی،1377). در این ارتباط تحقیقات نشان داده اند که فشارهای ناشی از مسائل روز مره، برای افرادی که دارای عزت نفس بالا هستند و از سیستم حمایتی خوبی برخوردارند کمتر است. بنابراین به نظر می رسد با استفاده از آموزش مهارتهای لازم میتوان حس کنترل درونی را فعال نموده و حالت خود کار آمدی و عزت نفس را تقویت نمود. با آموزش همین مهارت و در نتیجه افزایش سطح عزت نفس و کاهش تاثیرات منفی استرسهای روزمره، می توان به سلامت روان فرد کمک کرد.
کودکان در فرآیند رشد و بالندگی خود، مهارتهای ارتباطی و نحوه مقابله با چالشهای زندگی را یاد می گیرند. این آموزش بصورت الگو برداری از طریق خانواده، مدرسه، جامعه و حتی دوستان، به شکل غیر منظم و اتفاقی فرا گرفته می‌شود. به نظر می رسد فرزندان خانواده های توانمند (از نظر بکارگیری مهارتهای مقابله ای) در بکارگیری مهارتهای مقابله ای مثبت، موفق ترند و بر عکس فرزندان فاقد و والدین توانمند از این امر محروم می‌باشند. بدیهی است که نهاد آموزش و پرورش بعنوان یکی از نهادهای زیربنایی جامعه می تواند در این خصوص نقش مهم و ارزنده ای را ایفا نماید. کشورهای توسعه یافته مدتها است در این ارتباط اقدام موثر داشته اند و به دنبال تحقیقات گسترده آموزش مهارت‌های زندگی به صورت رسمی و مدون در برنامه ریزی آموزشی آنان گنجانیده شده است. در کشور ایران نیز در سالهای اخیر آموزش مهارتهای زندگی در برخی مدارس به صورت مقدماتی (ضعیف از نظر محتوی) به اجرا درآمده است.
1- همچنین به نظر می رسد که انجام پژوهشهای متعدد به ویژه به صورت آزمایشی توجه مسئولین را بدین امر مهم معطوف می‌کند.
اهمیت و ضرورت پژوهش
با شیوع روز افزون ابتلا به انواع اختلالات روانی در سطح جهان از یک طرف و اهمیت جهانی مفهوم بهداشت روانی از طرف دیگر، روز به روز لزوم انجام تحقیقات گسترده و متنوع و اهمیت و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی آشکارتر می شود. اساس پیشگیری اولیه همانا آموزش است. مطالعات نشانگر این امر است که آموزش مهارت های مقابله ای، سطح بهداشت روانی کودکان و نوجوانان را ارتقاء می بخشد.
سه عامل مرتبط با مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر عبارتند از عزت نفس ضعیف، ناتوانی در بیان احساسات و فقدان مهارتهای ارتباطی، همچنین پژوهش ها نشان داده‌اند که بین خود کار آمدی ضعیف و مصرف سیگار و الکل، مصرف مواد مخدر، رفتارهای مخاطره آمیز و ضعف عملکرد شناختی رابطه معناداری وجود دارد. مطالعان نشان داده اند که ارتقا مهارت های مقابله‌ای و توانایی های روانی اجتماعی در بهبود زندگی بسیار موثر است. توانایی های روانی- اجتماعی عبارتند از آن گروه توانایی هایی که فرد را برای مقابله موثر و پرداختن به کشمکش ها و موقعیت های زندگی یاری می کنند. این تواناییها فرد را قادر می سازند تا در رابطه با سایر انسانها، جامعه و فرهنگ مثبت و سازگارانه عمل کند و سلامت روانی فرد را تأمین می‌کنند.‌(کلینکه، ترجمه محمدخانی،1380)
براساس تحیقیات مهمترین و موثرترین دوره سنی جهت آموزش پیشگیرانه دوره نوجوانی است، لذا با توجه به مطالب فوق و اهمیت و نقش ارزنده آموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس افراد بخصوص نوجوانان و با توجه به تاثیر مثبت برنامه های پیشگیرانه در مدارس، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی، بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت دانش آموزان سال اول دوری دبیرستان می پردازد. و همچنین رابطه اشتغال پدران، سطح تحصیلات والدین و ترتیب تولد دانش آموزان با عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت آنها نیز در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرند.
اهداف تحقیق
هدف کلی این تحقیق، گردآوری اطلاعات در مورد اثرات آموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس و وضعیت رفتاری نوجوانان است. همچنین نشان دادن درستی این نظریه است که استفاده از آموزش مهارت‌های زندگی سبب پرورش مهارت‌های روانی، اجتماعی و رفتاری می گردد، زیرا افراد بالغ برای حضور در صحنه روابط بین فردی، مدرسه، محل کار و به طور کلی اجتماع به این مهارتها نیاز دارند.
فرضیه‌های اصلی تحقیق:
در جامعه دانش آموزان دختر در سال اول دوره دبیرستان در شهرستان کرج:
1- گذراندن درس مهارت های زندگی، عزت نفس دانش آموزان را افزایش می دهد.
2- گذراندن درس مهارت های زندگی، سازگاری اجتماعی دانش آموزان را سبب می شود.
3- گذران درس مهارت های زندگی، موجب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود.
4- گذراندن درس مهارت های زندگی سطح اضطراب حالت دانش آموزان را کاهش می دهد.
5- گذراندن درس مهارت های زندگی، سطح اضطراب صفت دانش آموزان را کاهش می دهد.

فرضیه های فرعی پژوهش:
در جامعه دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان در شهرستان کرج
1- بین وضعیت اشتغال پدران و عزت نفس دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
2- بین وضعیت اشتغال پدران و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
3- بین وضعیت اشتغال پدران و پیشرفت تحصیل دانش آموزان رابطه وجود دارد.
4- بین وضعیت اشتغال پدران و اضطراب حالت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
5- بین وضعیت اشتغال پدران و اضطراب صفت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
6- بین سطح تحصیلات والدین و عزت نفس دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
7- بین سطح تحصیلات والدین و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
8- بین سطح تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
9- بین سطح تحصیلات والدین و سطح اضطراب حالت دانش آموزان رابطه وجود دارد.
10-بین سطح تحصیلات والدین و سطح اضطراب صفت دانش آموزان رابطه وجود دارد.
11-بین ترتیب تولد و عزت نفس دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
12-بین ترتیب تولد و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
13-بین ترتیب تولد و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
14-بین ترتیب تولد و سطح اضطراب حالت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
15-بین ترتیب تولد و سطح اضطراب صفت دانش آموزان، رابطه وجود دارد.
متغیرهای پژوهش
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی با اضطراب حالت و اضطراب صفت دانش آموزان دختر سال اول دوره دبیرستان شهر کرج می پردازد، بنابراین متغیرهای پژوهش عبارتند از:
1- متغیر مستقل:
در این پژوهش، آموزش مهارت های زندگی متغیر، مستقل است که تاثیر آن بر متغیرهای وابسته‌ی پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.
2- متغیرهای وابسته:
در این پژوهش متغیرهای وابسته عبارتند از عزت نفس، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب حالت و اضطراب صفت که تاثیر مستقل بر آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
3- متغیرهای مداخله گر (تعدیل کننده):
سطح تحصیلات والدین، وضعیت اشتغال پدران و ترتیب تولد دانش آموزان به عنوان متغیرهای مداخله گر پژوهش هستند که در بررسی یافته های جانبی پژوهش، ارتباط متغیرهای مذکور یا متغیرهای وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

4-متغیرهای کنترل:
سن، جسن و پایه تحصیلی از متغیرهای کنترل پژوهش هستند، به این صورت که دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان با حدود سنی 16-15 ساله جهت جامعه و نمونه پژوهشی انتخاب شدند.
تعریف عملیاتی عزت نفس:
در این پژوهش عزت نفس، نمره ای است که فرد در آزمون عزت نفس کوپر اسمیت بدست می آورد.
تعریف عملیاتی مهارت های زندگی:
در پژوهش حاضر مهارتهای زندگی عبارت است از تمرین عملی کردن پس از ارائه اطلاعات در مورد هر یک از مهارت‌های حل مسأله، استفاده از سیستمهای حمایتی، آشنایی با برنامه ریزی و تعیین هدف، مشارکت جویی و آموزش مهارتهای اجتماعی، همدلی و برقراری تعامل درست، حفظ کنترل درونی، حرف زدن با خود در هنگام چالشها، استفاده از شوخ طبعی، ورزش کردن، آشنایی با مفهوم خشونت و روشهای مهار آن آشنایی با سلامت جسمانی، مهارت جرأت ورزی و اظهار وجود (نه گفتن)، پاداش دادن به موفقیتهای خود و تمرین تفکر مثبت.
جهت آموزش مهارت‌های زندگی از ‍(کتاب مهارت‌های زندگی) و نیز (راهنمایی آموزش مهارتهای زندگی) استفاده شده است، مبنای این آموزش به صورت فعالیتهای گروهی آزمودنیها و تشکیل کارگاه آموزشی بوده است و برای هر جلسه تمرین عملی ارائه شده است.
تعریف عملیاتی سازگاری اجتماعی:
در این پژوهش سازگاری اجتماعی، نمره ای است که فرد در آزمون سازگاری اجتماعی واینلند به دست می آورد.
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی:
در این پژوهش پیشرفت تحصیلی عبارت است از میانگین نمره های امتحانی در یک دوره تحصیلی.
تعریف عملیاتی اضطراب حالت:
در این پژوهش اضطراب حالت، نمره ای است که آزمودنی از تست اضطراب حالت STAI کسب می‌کند.
تعریف عملیاتی اضطراب صفت:
در این پژوهش اضطراب صفت نمره ای است که آزمودنی از تست اضطراب صفت STAI کسب می‌کند.

فصل دوم: (مروری بر پیشینه پژوهش)
مقدمه:
امروره در سراسر دنیا، آموزش و پرورش، صرفاً تدریس کتابهای درسی و انباشتن اطلاعات را بر عهده ندارد، بلکه آموزش در جهت تغییر در نگرش و رفتار دانش آموز و برانگیختن آنان برای استفاده از قدرت تفکر و خلاقیت خویش مدنظر می باشد. دانش آموزان باید در سایه تعلیم و تربیتی که می یابند قادر باشند مشکلات خود را در زندگی اجتماعی حل کنند و با کسب مهارتهای مختلف و مناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی، افرادی موثر و مفید به حال خود و دیگران باشند.
پیشرفت علم و تکنولوژی در سالهای اخیر، انسان ها را به انبوهی از مسائل گوناگون مواجه نموده است. اغلب نوجوانان با مشکلات عدیده ای همچون احراز شغل، ادامه تحصیل و تعارضات مختلف اجتماعی و انواع تصمیم گیری ها در زندگی روبرو هستند. توانایی حل موثر مسائل و مشکلات شخصی و اجتماعی مستلزم مهارتهای مهم و مفیدی است که نقش تعیین کننده ای در تامین سلامت روانی فرد دارد. همه انسانها به طور فطری و بالقوه توانایی حل مشکلات زندگی را دارند. بدیهی است که این توانایی بالقوه، باید مطابق شرایط و موقعیت فرد، پرورش یابد.
آموزش مهارت های زندگی به عنوان یک طرح پیشگیرانه مورد تأیید و توجه خاص بسیاری از کشورهای جهان و بخصوص «سازمان بهداشت جهانی» است، زیرا براساس برنامه های بهداشت مدارس، مداخلات پیشگیرانه در مدرسه می تواند موجب اشاعه‌ی رفتار درست و افزایش آگاهی دانش آموزان در رابطه با به کار بردن راه حل های متمرکز بر مشکل در مقابله با چالش های زندگی باشد. به وسیله آموزش مهارتهای زندگی به شکل فعال، دانش آموزان با مشارکت جویی در امور اجتماعی، فرهنگی و علمی آشنا می‌شوند.
انسان معاصر درگیر مسائل و مشکلات زیادی است که برای از بین بردن یا کاهش آنها، باید از ابزارهای مختلفی بهره گیرند.
دوره های حساسی در زندگی انسانها وجود دارد که طی آن افراد، مستعد فراگیری موضوعات معینی می باشند. بلوم دوره کسب مهارتهای لازم در آموزش و پرورش افراد را (دوره حساس) نامیده است و اعتقاد دارد که باید حداکثر استفاده از دوره حساس آموزش و پرورش افراد به عمل آید. تا آنان بتوانند به صلاحیت های مورد نیاز برای زندگی اجتماعی نائل آیند. اگر برنامه ریزی آموزش و پرورش برای کودکان و نوجوانان بر این اساس باشد که آنان وظایف و تکالیف خود را در ابعاد جسمانی عاطفی و اجتماعی به خوبی یاد بگیرند و بتوانند به طور موثر و مناسب در دوره های سنی معین به کار ببرند، به نظر می رسد اینگونه برنامه ریزی موجبات رشد شخصیت افراد را فراهم آورد.
بنابراین، دوره تحصیل عمومی که همزان با دوره حساس یادگیری افراد است، می تواند دوره آموزش مهارتهای لازم در جهت احراز صلاحیت های فردی و اجتماعی باشد. با استفاده از آموزشهای مناسب مهارتهای زندگی و ایجاد عادت مثبت و مطلوب در افراد، بی تفاوتی، منفی گرایی و بی انگیزگی جای خود را به نشاط مشارکت و مثبت اندیشی می دهد.
تعریف عزت نفس
سیف (1368) عزت نفس را به معنی نیاز به احترام یا کسب موفقیت، تأیید، یا نیاز فرد به ایجاد تصور مثبت در مورد خود و دیگران و اینکه او را فردی قابل احترام بدانند تعریف کرده است.
شاملو (1368) عزت نفس را به عنوان درجه تصویب، تأیید، پذیرش و ارزشمندی آن فرد نسبت به خویشتن احساس می‌کند، تعریف نموده است. این احساس ممکن است در مقایسه با دیگران و یا مستقل از آنان باشد، ما ا در اکثریت قاطع موارد، گروه مرجع برای فرد، همگنان، همدرسان یا همسالان اوست.
عزت نفس، از تفاوت بین خود ادراک شده یا خود پنداره (یک نظر عینی از خود) و خود ایده آل (آنچه که شخص با ارزش می داند یا می خواهد که دوست داشته باشد) نشأت می گیرد، به طوری که تفاوت و فاصله زیاد این دو منجر به عزت نفس پایین می شود. «این تناسب منطقی» با توجه به انواع علائق و سعی و کوششهایی که یک فرد در زمینه های مختلف زندگی از خود نشان می دهد، به وجود می آید (بیابانگرد 1378).
عزت نفس به این معناست که ما در مجموع چگونه خود را ارزشیابی کنیم، یا چه احساسی در خود داریم. آزمونهای روان شناختی، عزت نفس را به طور کلی اندازه گیری می کنند (بیابانگرد 1379).
شکل گیری عزت نفس:
عزت نفس هر فرد براساس ترکیبی از اطلاعاتی در مورد خودش و ارزشهای ذهنی برای آن اطلاعات، قائل است، بنا نهاده می شود. در بررسی عزت نفس، اولین کار توسط ویلیام جیمز (1980) انجام شده است وی به توضیح و تمیز بین «خود شناخته» و «خوشناسانده» پرداخته است و آن را به سه عنصر مادی (بدن، خانواده، خانه)، اجتماعی (فرد در عین داشتن سطوح مختلف اجتماعی، برای سایر افراد قابل شناخت است) و روحانی (حالات هوشیاری و تمایلات) تقسیم کرد. او معتقد بود که تصور فرد از خود در حین تعاملات اجتماعی، یعنی از زمانی که متولد شده است مورد شناسایی دیگران واقع می شود، شکل می گیرند.
جرج کلی (1902) به گسترش این عقیده، «یعنی توجه به خود» پرداخت و اهمیت واکنش‌های در افراد دذیگر در شکل دادن به عزت نفس، مورد تایید قرار داد. استور (1379) . مکتب روان پویایی در تعریف عزت نفس بیان می دارئ که نوزاد پس از تولد، به تدریج از نیاز به بزرگسالان و ناتوانی خود آگاه می گردد. حال اگر در خانواده ای متولد شده باشد که مورد پذیرش و توجه و محبت باشد، پس در طی رشد و تکامل خود احساس ارزشمندی می‌کند و حس ارزشمندی در فرد درونی می شود. در غیر این صورت اگر در خانواده ای به دنیا آمده باشد که مورد پذیرش، توجه و محبت نباشد دچار احساس فقدان ارزشمندی می شود. این نقیصه در طی فرایندهای رشد روانی به طرق مختلف بر رفتار فرد تاثیر می گذارد.
اهمیت عزت نفس
گرینبرگ در نظریه (مدیریت وحشی) بیان می دارد، چون عزت نفس، ما را از اضطراب محافظت می‌کند به آن نیاز داریم (گرینبرگ 1992). وی در توضیح این مطلب اظهار می دارد: از بدو تولد تا اوایل کودکی، تنها اساس سلامتی و امنیت، مراقبتی است که از جانب والدین اعمال می شود. پس از مرحله نوزادی کودکان برای دریافت محبت و مراقبت بایستی خوب و ارزشمند جلوه کنند و تا زمانیکه کودک خوبی باشند، پاداش دریافت می کنند. در غیر این صورت خطر عدم مراقبت و پشتیبانی والدین، آنها را تهدید خواهد کرد. در نتیجه احساس امنیت با «خود مثبت» و احساس اضطراب و وحشت، با «خود منفی»، همراه می شود. از این زمان به بعد افراد برای خودداری از احساس اضطراب و وحشت باید باور داشته باشند که خوب و ارزشمند هستند. یعنی انسان برای مقابله با اضطراب به عزت نفس نیاز دارد.
با افزایش تواناییهای شناختی کودک، او می بیند، گاهی حتی والدین نیز نمی توانند وی را از پیامدهای خاص محافظت کنند. بدین ترتیب برای رهایی از اضطرابِ نابودی، اساس بالاتری از ارزش و حمایت بوجود می آید. خوشبختانه فرهنگ از طریق ارائه ارزش ها، نقش ها، تصور منصفانه نسبت به دنیا و امکان جاودانگی، چنین اساسی را فراهم می آورد. کودک به تدریج در می یابد که درون بافت فرهنگی که نسبت به آن متعهد است، دارای ارزش و شایستگی است، به این ترتیب، برای فرد بزرگسال، عزت نفس، سپری در برابر اضطراب فرهنگی است (بامیسر 1396) .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   156 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله کاشی و سرامیک

مقدمه
کاشیکاری یکی از روشهای دلپذیر تزئین معماری در تمام سرزمینهای اسلامی است. تحول و توسعه کاشی ها از عناصر خارجی کوچک رنگی در نماهای آجری آغاز و به پوشش کامل بنا در آثار تاریخی قرون هشتم و نهم هجری انجامید. در سرزمینهای غرب جهان اسلام که بناها اساسا سنگی بود، کاشی های درخشان رنگارنگ بر روی دیوارهای سنگی خاکستری ساختمانهای قرن دهم و یازدهم ترکیه، تأثیری کاملا متفاوت اما همگون و پر احساس ایجاد می کردند.
جز مهم کاشی، لعاب است. لعاب سطحی شیشه مانند است که دو عملکرد دارد: تزیینی و کاربردی. کاشی های لعاب دار نه تنها باعث غنای سطح معماری مزین به کاشی می شوند بلکه به عنوان عایق دیوارهای ساختمان در برابر رطوبت و آب، عمل می کنند.
تا دو قرن پس از ظهور اسلام در منطقه بین النهرین شاهدی بر رواج صنعت کاشیکاری نداریم و تنها در این زمان یعنی اواسط قرن سوم هجری، هنر کاشیکاری احیا شده و رونقی مجدد یافت. در حفاری های شهر سامرا، پایتخت عباسیان، بین سالهای 836 تا 883 میلادی بخشی از یک کاشی چهارگوش چندرنگ لعابدار که طرحی از یک پرنده را در بر داشته به دست آمده است. از جمله کاشی هایی که توسط سفالگران شهر سامرا تولید و به کشور تونس صادر می شد، می توان به تعداد صد و پنجاه کاشی چهارگوش چند رنگ و لعابدار اشاره کرد که هنوز در اطراف بالاترین قسمت محراب مسجد جامع قیروان قابل مشاهده اند. احتمالا بغداد، بصره و کوفه مراکز تولید محصولات سفالی در دوران عباسی بوده اند. صنعت سفالگری عراق در دهه پایانی قرن سوم هجری رو به افول گذاشت و تقلید از تولیدات وابسته به پایتخت در بخش های زیادی از امپراتوری اسلامی مانند راقه در سوریه شمالی و نیشابور در شرق ایران ادامه یافت. در همین دوران، یک مرکز مهم ساخت کاشی های لعابی در زمان خلفای فاطمی در فسطاط مصر تأسیس گردید.
تاریخچه تولید سرامیک و کاشی در ایران
نخستین نشانه های کاشیکاری بر سطوح معماری، به حدود سال 450 ه.ق باز می گردد که نمونه ای از آن بر مناره مسجد جامع دمشق به چشم می خورد. سطح این مناره با تزئینات هندسی و استفاده از تکنیک آجرکاری پوشش یافته، ولی محدوده کتیبه ای آن با استفاده از کاشیهای فیروزه ای لعابدار تزئین گردیده است.
شبستان گنبد دار مسجد جامع قزوین( 509 ه.ق) شامل حاشیه ای تزئینی از کاشیهای فیروزه ای رنگ کوچک می باشد و از نخستین موارد شناخته شده ای است که استفاده از کاشی در تزئینات داخلی بنا را در ایران اسلامی به نمایش می گذارد. در قرن ششم هجری، کاشیهایی یا لعابهای فیروزه ای و لاجوردی با محبوبیتی روزافزون رو به رو گردیده و به صورت گسترده در کنار آجرهای بدون لعاب به کار گرفته شدند.
تا اوایل قرن هفتم هجری، ماده مورد استفاده برای ساخت کاشی ها گل بود اما در قرن ششم هجری، یک ماده دست ساز که به عنوان خمیر سنگ یا خمیر چینی مشهور است، معمول گردید و در مصر و سوریه و ایران مورد استفاده قرار گرفت.
در دوره حکومت سلجوقیان و در دوره ای پیش از آغاز قرن هفتم هجری، تولید کاشی توسعه خیره کننده ای یافت. مرکز اصلی تولید، شهر کاشان بود. تعداد بسیار زیادی از گونه های مختلف کاشی چه از نظر فرم و چه از نظر تکنیک ساخت، در این شهر تولید می شد. اشکالی همچون ستاره های هشت گوش و شش گوش، چلیپا وشش ضلعی برای شکیل نمودن ازاره های درون ساختمانها با یکدیگر ترکیب می شدند. از کاشیهای لوحه مانند در فرمهای مربع یا مستطیل شکل و به صورت حاشیه و کتیبه در قسمت بالایی قاب ازاره ها استفاده می شد. قالبریزی برخی از کاشی ها به صورت برجسته انجام می شد در حالی که برخی دیگر مسطح بوده و تنها با رنگ تزئین می شدند. در این دوران از سه تکنیک لعاب تک رنگ، رنگ آمیزی مینائی بر روی لعاب و رنگ آمیزی زرین فام بر روی لعاب استفاده می شد.
تکنیک استفاده از لعاب تک رنگ، ادامه کاربرد سنتهای پیشین بود اما در دوران حکومت سلجوقیان، بر گستره لعابهای رنگ شده، رنگهای کرم، آبی فیروزه ای و آبی لاجوردی-کبالتی- نیز افزوده گشت.
ابوالقاسم عبد الله بن محمد بن علی بن ابی طاهر، مورخ دربار ایلخانیان و یکی از نوادگان خانواده مشهور سفالگر اهل کاشان به نام ابوطاهر، توضیحاتی را در خصوص برخی روشهای تولید کاشی، نگاشته است. وی واژه هفت رنگ را به تکنیک رنگ آمیزی با مینا بر روی لعاب اطلاق کرد. این تکنیک در دوره بسیار کوتاهی بین اواسط قرن ششم تا اوایل قرن هفتم هجری از رواجی بسیار چسمگیر برخوردار بود.

 کاشی های هشت پر ستاره ای و چلیپا - قرن هفتم هجری - امامزاده جعفر دامغان

 کاشی زرین فام - قرن پنجم هجری – کاشان
با رو به زوال نهادن حاکمیت ایلخانیان در اواسط قرن هشتم، عصر طلایی تولید کاشی پایان یافت. کاشی های معرق-موزائیکی- تک رنگ و نه چندان نفیس در رنگهایی متفاوت جانشین قابهای عظیم زرین فام و کتیبه ها شدند.
این تکنیک برای نخستین بار در آغاز قرن هفتم هجری در آناتولی اقتباس شده و یک قرن بعد در ایران و آسیای مرکزی پدیدار شده است. این نوع از کاشی ها برای ایجاد طرحی پیچیده در کنار یکدیگر چیده می شده و از آنها برای تزئین محراب ها استفاده می شد. شیوه کار به این صورت بوده است که سفالهای لعاب داده شده را بر مبنای طرح اصلی می بریدند و سپس با در کنار هم قرار دادن آنها، طرح اصلی را می ساختند. در دوره ایلخانیان برای نخستین بار این تکنیک مورد استفاده قرار گرفت؛ مانند آنچه که در مقبره امام زاده جعفر اصفهان (726 ه.ق) به چشم می خورد؛ اما کاربرد وسیع آن در دوره میانی قرن نهم هجری رواج پیدا کرد. طیف وسیع و پیشرفته ای از کاشی های معرق بر روی تعدادی از بناهای مهم یادبود این دوران دیده می شوند که به عنوان نمونه می توان به مسجد گوهرشاد در مشهد، مدرسه آلغ بیک در سمرقند و مدرسه خرگرد اشاره کرد.

 کاشی معرق - پنجره مشبک کاری مسجد شیخ لطف الله اصفهان
با توجه به وقت گیر بودن نصب کاشی های معرق، در اواخر قرن نهم هجری تکنیک ارزان تر و سریع تری با نام هفت رنگ، جایگزین آن شد. این تکنیک، ترکیب رنگهای مختلف و متعددی را بر روی کاشی ممکن ساخته بود. همچنین در چنین شیوه ای، رنگ ها مجزا بوده و درون مرزهای یکدیگر نفوذ نمی کردند؛ زیرا توسط خطوط رنگینی مرکب از منگنز و روغن دنبه از یکدیگر جدا می شدند. در بسیاری از بنا های تیموریان شاهر رواج مجدد کاشی کاری به شیوه هفت رنگ هستیم که به عنوان نمونه، می توان از مدرسه غیاثیه خردگرد که در سال 846 ه.ق تکمیل شده یاد کرد.
مساجد و مدارس صفویه به طور کلی با پوششی از کاشی ها در درون و بیرون بنا تزیین شده اند. در حالیکه کاربرد کاشی های معرق تداوم می یافت، شاه عباس که برای دیدن بناهای مذهبی کامل نشده اش بی تاب بود، استفاده بیشتر از تکنیک سریع کاشی هفت رنگ را تقویت کرد.
در عصر صفویه، کاشی هفت رنگ در قصرهای اصفهان به نحوی گسترده مورد استفاده قرار گرفت و نصب کاشی های چهارگوش درون قابهای بزرگ، منظره هایی بدیع همراه با عناصر پیکره ای و شخصیتهای مختلف، به وجود آورد.
در قرن دوازدهم هجری، با روی کار آمدن زندیه عمارت سازی در اندازه های جاه طلبانه به ویژه در شیراز، پایتخت زندیان، از سر گرفته شد و به همین دلیل، جنبش جدیدی در صنعت کاشی سازی پدید آمد. در این عصر، تصاویر کاشی ها با نوعی رنگ جدید صورتی که در دوران حکمرانی قاجار نیز استفاده می شده، نقاشی می شوند.
صنعت کاشی سازی اسلامی در دوره هایی از پورسلین-ظرف چینی وارداتی از دوران تانگ و سونگ- تأثیر پذیرفته است. حاصل این تأثیرات، ساخت کاشی هایی با لعاب سفید و طرح های آبی است. اقتباس هنرمندان اسلامی از چینی های آبی-سفید قابل ملاحظه است. در اواسط قرن نهم هجری، نقشمایه های چینی کاملا در نقشمایه های دوران اسلامی جذب شده و حاصل آن، پدیدار شدن یک سبک اسلامی-چینی دو رگه دلپذیر و قابل قبول بود.
هنر کاشی کاری ترکیه تا حد زیادی تحت تأثیر سنتهای ایرانی قرار داشت. در قرن نهم هجری (تا سال 875 ه.ق) هنرمندان تبریزی با انگیزه اشتغال به فعالیت در ترکیه می پرداختند.
در قرن دهم هجری، ایزنیک مرکز تولید ظروف سفالی و کاشی در ترکیه محسوب می شد. یک رنگ قرمز درخشان جدید و یک دوغاب غنی شده از آهن به صورت ضخیم غیر قابل نفوذ به زیر لعاب، به کار گرفته می شده که از ویژگی های کاشی ایزنیک به شمار می آمد. یک سبک برگدار زیبا با طراحی های واقعی از گل های لاله، سنبل و میخک نیز بر روی کاشی ها، منسوجات، جلدسازی و سایر هنرهای ترکیه قرن دهم مورد استفاده قرار گرفتند اما پس از قرن یازدهم هجری، کیفیت کاشی ایزنیکی رو به افول گذاشت و از این دوران به بعد، ساخت کاشی در شهر کوتاهایا در مرز فلات آناتولی ادامه یافت.
ساخت کاشی در سوریه نیز صورت می گرفته است. سفالگران دمشقی در قرن نهم هجری کاشی های سفید-آبی تولید می کردند اما یک قرن بعد طرح کاشی های سوریه ای بازتاب کاشی های ایزنیک بود. کاشی های سوریه در رنگ های سبز روشن، فیروزه ای و ارغوانی تیره خاصی در زیر لعاب نقاشی شده اند. بهترین دوره برای کاشی سازان دمشق، قرن دهم هجری است. پس از آن، گرچه تولید کاشی تا قرن سیزدهم ادامه یافت اما کیفیت آن کاهش یافت و طرح های کاشی های سوریه یک دست شد.
نوع شغل:
شغل تولید سرامیک و کاشی همانطور که از نام آن برمی آید یک شغل تولیدی از دیرباز تا به امروز است.محصولات تولیدی سرامیک و کاشی پس از طی مراحل مختلف تولید در کارخانجات این محصولات به بازارهای فروش عرضه می شوند و ومشتریان با توجه با سلایق و علائق خود کاشی و سرامیک تولیدی مورد نظر را انتخاب می کنند و از این محصولات تولیدی استفاده می کنند.
عمده فروشی یا خرده فروشی در این شغل
در شغل تولید سرامیک ما بیشتر به نوع عمده فروشی در وهله اول برمیخوریم.کارخانجات چه در داخل و چه خارج از ایران همواره با تولید انبوه محصولات نبض بازار فروش را بطور عمده در دست دارند.اما این امر مانع از خرده فروشی نیز نمیشود چرا که همواره در سطح هر شهر تولیدی های کوچک این محصولات وجود دارد که این تولیدی های بطورخرده به کار فروش و ارائه خدمات به مشتریان می پرداند.
نوع خدمات ارائه دهنده تولید کاشی و سرامیک:
تولید لعاب
لعابها طیف وسیعی از ترکیبات آلی و معدنی را در بر می‌گیرند. لعاب مربوط به سرامیک معمولا مخلوط شیشه مانندی متشکل از کوارتز ، فلدسپار و اکسید سرب (PbO) است. این اجزا را پس از آسیاب شدن و نرم کردن به صورت خمیری رقیق درمی‌‌آورند. آنگاه وسیله سرامیکی مورد نظر را در این خمیر غوطه‌ور کرده و پس از سرد و خشک شدن ، آن را در کوره تا دمای معین حرارت می‌دهند. پس از لعاب دادن روی چینی ، روی آن مطالب مورد نظر را می‌نویسند و یا طرح مورد نظر را نقاشی می‌کنند و دوباره روی آن را لعاب داده و یک بار دیگر حرارت می‌دهند. در این صورت وسیله مورد نظر پرارزش‌تر و نوشته و طرح روی آن بادوام‌تر می‌شود.

لعابها در انواع زیر وجود دارند:
• لعاب بی‌رنگ: این نوع لعاب که برای پوشش سطح چینی‌های بدلی ظریف بکار می‌رود، بی رنگ و شفاف است و از مخلوط کلسیم و سیلیس و خاک چینی سفید تهیه می‌شود.
• لعاب رنگی: برای رنگ آبی از اکسید مس (Cu2O) ، برای رنگ زرد از اکسید آهن (FeO) و برای رنگ سبز از اکسید کروم (Cr2O3) ، برای رنگ زرد از کرومات سرب و برای رنگ ارغوانی از ارغوانی کاسیوس استفاده می‌شود.
• لعاب کدر: این نوع لعاب که برای پوشش چپنی‌های بدلی معمولی بکار می‌رود و از مخاـوط SnO2 , PbO , SiO2 , Pb3O4 ، نمک و کربنات سدیم تهیه می‌‌شود که آن را پس از ذوب کردن ، سرد کردن و پودر کردن ، در آب به صورت حمام شیر در می‌آورند و شیئ لعاب دادنی را در آن غوطه‌ور می‌کنند.
تولید سرامیک
مواد سرامیکی خواص ویژه ای از خود نشان می دهند به طوری که این امر موجب می گردد که جایگزین دیگری با مواد دیگر نداشته باشد وبنابراین نقش ویژه ای در تهیه انواع بیشماری از ادوات و تجهیزات بازی می کند. برای ایجاد یک خواص خوب و مناسب ودر نتیجه بکارگیری صحیح مواد سرامیکی دانستن اطلاعات درمورد رابطه بین خواص و ریزساختار مواد سرامیکی ضروری است. ریزساختار مواد بستگی زیادی به فرآیند تولید و روش تهیه دارد. سرامیک های پیشرفته امروز کاربردهای بسیار فراوانی دارند و امروزه سعی بر تولید مواد سرامیکی است که به شکل کامل تولید شده و بعد از تولید نیاز به ماشین کاری و در نتیجه تحمیل هزینه اضافی به سیستم حذف گردد.
مواد جدیدی که امروزه اهمیت ویژه ای برای تحقیق و توسعه این مواد در نظر گرفته می شوند در زمینه سرامیک به شرح زیر می باشند :
بیوسرامیک ها که تاثیر به سزایی در رشد صنعت پزشکی و بهبود وضعیت سلامتی جوامع انسانی داشته اند، مواد ساینده نظیر ابزار برش و چرخ های ساینده که کاربری آن در صنایع کاربردی فلزات و ... است. سرامیک های سخت و بسیار سخت (hard and Super hard ceramics ) موادی هستند که مطالعه بر روی آن ها بسیار پر اهمیت و البته هزینه بر است.
روش های مطالعه رفتار مواد در دماهای بالا، فیلترها، خوردگی مواد نیز نیاز به تقویت دارد. تجزیه SO و NO در فرآیند احتراق محصولات سرامیکی در دماهایی پائین از طریق احیای کاتالیتیک (Catalytic reduction ) مورد بررسی قرار گیرد.
اجزای سرامیکی برای هایپر فیلتراسیون (Hyper filtration ) گازی در اندازه مولکولی در مایع آب مناسب هستند. الکتروسرامیک ها کاربردهای بسیار متنوعی داشته و شامل سرامیک های با هدایت یونی (کاربرد در باتری ها و سنسورها )، عایق های الکتریکی، نیمه هادی ها و سوپرهادی ها می گردند.
سرامیک های فروالکتریک کاربردهای بسیار زیادی در خازن ها، سنسورها، سرامیک های پیزوالکتریک، اجزای الکترواپتیک ترمیتورها دارند که بسیار مورد توجه محققان هستند. سرامیک های فرو مغناطیس نقش اساسی در صنعت الکترونیک ایفا کرده و کاربرد آن در سیستم های ذخیره سازی، ارتباطات ماهواره ای، تلویزیون و سایر سیستم های الکترونیکی است.
اجزای کوچک شده الکتروسرامیک ها (Miniaturization ) موادی هستند که در آینده کاربردهای زیادی خواهند داشت.

فصل دوم

معرفی مهارتهای لازم برای این شغل در بین نیروی کار
در شغل تولید کاشی و سرامیک نیروی مشغول به کار در این واحدهای صنعتی باید با مفاهیم پایه ای آشنا باشند و ضمن بلد بودن ارتباط لازم را بین این اطلاعات و مهارتها ایجاد کنند.
این مهارتها شامل موارد زیر می باشد:
لعاب
لعاب قشرنازک شیشه ای یاشیشه مانندی است که (درفرایندلعابکاری) برسطوح بعضی اجسام سرامیکی پوشش داده می شود.ماده تشکیل دهنده لعاب راکه پودربسیارنرمی است بوسیله ای روی جسم موردنظر لعاب کاری می کنند وسپس می پزند. لعاب،تمام سطح جسم سرامیکی راکاملا به صورت یک پوشش نازک می پوشاند.لعاب همیشه دردمای کمتری نسبت به بدنه های سرامیکی،به حالت خمیری ومذاب درمی آید،یعنی نقطه خمیری پایین تری دارد.
لعابکاری جسم سرامیکی موجب تراکم،سختی،صیقلی ورنگی بودن آن می شودوآن رادرمقابل بعضی ازعوامل شیمیایی مستحکم وپایدارمی سازد.
لعاب،اجسام سرامیکی متخلخل راکاملا متراکم وازنفوذ مایعات وگازها به داخل بافت آنها جلوگیری می کندودرنتیجه ازتاثیر خوردگی وعوامل نامساعد دیگر برآنها می کاهد.
لعابهای سرامیکی درواقع یکی ازانواع شیشه ها هستندبدین جهت برای آشنایی با آنها لازم است اول به بررسی خود شیشه بپردازیم.
بیشتر موادی که قشر جامدزمین راتشکیل می دهند متبلور هستند وشکل بلورهای انها نیز متفاوت است.علت تفاوت آنها به نحوه قرارگرفتن مولکولهای آنها بستگی پیدامی کند.وقتی ماده متبلوری راحرارت می دهیم مولکولها ارتباط ثابت خودرا ازدست می دهند وحالتی بخودمی گیرند که ذوب نامیده می شود. موادی که به حالت مذاب هستند دیگر بلوری درآنها مشاهده نمی شودولی پس از سردشدن این بلورها مجددا به وجودمی آیند.موادی مانندکوارتزفاقدخاصیت اخیرهستند یعنی پس ازسردشدن دیگر نظم مولکول های آنها به حال اول برنمی گرددوبه همان حالت بدون بلور باقی می ماندیعنی حالت شیشه به خود می گیرد.کوارتز در1710درجه سانتی گراد ذوب می شود وبه شیشه تبدیل می گردد.شیشه ای که بدین طریق بدست می آید بسیارمقاوم وسخت می باشد.اگر ظروف شیشه ای معمولی رابدین طریق بسازند به علت دیرگدازبودن کوارتزبسیار گران تمام می شودوبدین جهت ماده ای به کوارتزاضافه می کنند تانقطه ذوب آنرا پایین بیاورد.چنین موادی می توانند سود ویا مرمر باشند.سود ومرر وکوارتز به وفور درطبعت یافت می شوند وازآنها می توان باقیمت ارزان شیشه ساخت.
لعاب نیزهمان کوارتزاست که ماده ای به آن اضافه می کنند تانقطه ذوب آن خیلی پایین بیایدومثلابه 1000درجه برسد.موادی که نقطه ذوب کوارتز راپایین می آورند اصطلاحا فلاکس نامیده می شوند.اکسیدیرب،کربنات دوسود،کربنات دوپتاس،کربنات لیتیم وبوراکس می توانند چنین خاصیتی راداشته باشند.البته مخلوطی ازکوارتز وفلاکس پس ازذوب شدن بسیارسیال است وغلظت نداردوازجداره ظرف سرازیروجاری می شود.برای رفع این نقص ماده ای به آن دو اضافه می کنند که بتواند درموقع ذوب شدن به لعاب غلظت بدهد،چنین ماده ای می توانداکسیدآلومینیوم باشد.اکسیدآلومینیوم راآلومینا می نامند.
لعابی که بدین طریق تهیه می شود بیرنگ است وبرای رنگین نمودن آن باید ازیک اکسید رنگ کننده کمک بگیریم.
تعریف لعاب:
لعاب درنتیجه ذوب کردن مخلوطی ازسیلیکات ها دردمای مختلف به وجودمی آید. اتمهای بعضی ازاین موادمذاب که گرانروی آنها نسبتا زیادبوده،یعنی اصطکاک داخلی آنهاشدیداست،درحین انجمادنمی تواند مجددا نظم کامل بگیرند،بطوریکه امکان تشکیل جوانه بلور نمی یابند ودراین صورت همان حالت شیشه ای (بی شکل) خودراحفظ می کنند.تفاوت بین بلورها وشیشه ها،درچگونگی تشکیل شبکه فضایی آنهاست.یونهای موادبلوری،تشکیل شبکه فضایی منظم بلوری می دهد،درصورتیکه درشیشه (لعاب) این یونها نظم کافی حاصل نمی کندودرنتیجه شبکه ای نامنظم تشکیل می دهد.
اکسیدها:
موادی که درساختن لعاب بکارمی روندپس ازدیدن حرارت تبدیل به اکسیدمی شوند.اکسیدیعنی ترکیب یک فلز با اکسیژن. مثلا وقتی آهن زنگ می زنددرواقع آهن بااکسیژن ترکیب شده است.درلعابسازی آشنایی بااکسیدها بسیارلازم است بدین جهت مابه شرح آنهایی که درلعابسازی دخالت دارندمی پردازیم:
سیلیسSIO2:
سیلیس یا کوارتزیکی ازاکسیدهای اصلی موجود درلعاب است.مقدارسیلیس درلعاب به درجه حرارت لعاب بستگی پیدامیکند یعنی در درجات پایین مقدارسیلیس کم و دردرجات بالا مقدار آن بیشتر می شود.60% قشرجامد زمین راسیلیس تشکیل می دهد. سیلیس ماده ای سخت و بادوام است وکمتر تحت تاثیر تغییرات شیمیایی قرارمی گیرد وهمین خاصیت آن را برای لعاب سازی مناسب نموده است.لعاب های درجات بالا که سیلیس بیشتری دارند نسبت به لعاب هایی که سیلیس کمتری دارند مقاوم ترندوجود مقدارزیاد سیلیس درترکیبات لعابی هیچ عیبی نداردوفقط نقطه ذوب لعاب رابالا می برد.
آلومیناAL2O3:
اگرچه مقدار این اکسید درلعاب بسیارناچیز است ولی وجود ان اهمیت بسزایی دارد زیرا هم به لعاب غلظت می بخشد وهم ازمتبلورشدن ان جلوگیری می کند.
آلومینا ماده دیرگذاری است که در2040درجه سانتی گرادذوب می شودبههمین جهت مقدارزیادآن درلعاب ازذوب شدن آن جلوگیری می کند.هرلعابی که آلومینانداشته باشددرموقع سردشدن کدرمی شود.آلومینا همچنین دوام وسختی لعاب رازیادمی کند.
اکسیدسدیمNA2O:
اکسیدسدیم فلاکسی قوی بشمارمی رودودرلعاب های دیرگداز وزودگدازسهم مهمی دارد.لعاب هایی که اکسیدسدیم دارندمی توانندتحت تاثیراکسیدهای رنگ کننده رنگ های جالبی رابه وجود بیاورند.مثلا رنگ فیروزه ای از اضافه نمودن اکسیدمس به لعاب سدیم داربوجودمی آید.ضریب انبساط سدیم زیاداست وباعث می شودکه لعاب ترک بخورد.عیب دیگر لعاب سدیم دراین است که نرم وقابل خراشیدن بوده ودراسیدحل شده ودرمجاورت هوانیز تجزیه می شود.بسیاری ازشاهکارهای سفالی ایران بعلت عوامل اخیرازبین رفته اند.منابع سدیم اغلب درآن محلولندوتنها فلدسپات هایی که سوددارنددرآب غیرمحلول می باشند.
اکسید پتاسیمK2O:
وجوداکسیدپتاسیم درلعاب هماننداکسیدسدیم بوده ولی ضریب انبساط آن کمترازضریب انبساط سدیم است.اکسیدمنگنز درلعاب پتاسیم داربنفش متمایل به آبی ودرلعاب سدیم داربنفش متمایل به قرمز به وجودمی آورد.
اکسیدسربPbO:
اکسید سرب یکی ازفلاکس های قوی بشمار می رود ودربیشتر نقاط دنیا ازآن استفاده می شود.نقطه ذوب این اکسیدپائین است ودرحدود886 درجه سانتیگراد می باشد. اکسیدهای رنگ کننده درلعابهایی که اکسیدسرب دارندرنگ های شفاف ومتنوعی رابوجودمی آورند.ضریب انبساط سرب کم است وبابیشترسفال ها سازگار می باشد.
ولی اکسیدسرب صرف نظرازمزایای فوق عیوبی نیزدارد.مثلاباید درمحیط اکسیداسیون حرارت ببیند(کوره ای که درداخل آن جریان هواوجودداردمانند کوره های سنتی) واگر با دود یا شعله تماس حاصل کندسیاه می شود(محیط ریداکسیون یا احیاء). لعاب های سربی همچنین دردرجه حرارت های بالاتراز1200درجه فرارمیشوندوبه همین جهت در درجات بالا آنرابکارنمی برندوبه جای آن ازمواددیگری استفاده می کنند.
یکی ازعیوب دیگر ان سمی بودن آن است زیرا سرب به معده وروده ها واردشده وجذب خون می شود.اگردست بریدگی داشته باشد ازآنجا واردبدن می شود.معالجه سمیت های ناشی ازسرب کاری مشکل است .درقرن گذشته درانگلستان راجه به این موضوع قوانینی وضع شدومسئله استعمال اکسیدهای سرب درلعابسازی طرف توجه قرارگرفت. سمیت ازسرب یک مسئله جدی است وآنرانباید دست کم گرفت. ازریختن کوچکترین ذره آن به داخل غذا یا آلوده شدن سیگار به آن بایدجلوگیری کرد. ازپاشیدن آن به وسیله پمپ برروی ظرف نیز باید خوداری کرد.سرب بتدریج دربدن جمع می شودوعوارض خطرناکی رابوجودمی آورد.ولی لعاب سربی اگر فریت شود کاربا آن ندارد.
ظروفی که بالعاب سربی لعاب داده شده اندتحت تاثیراسیدهای ضعیفی که درگوجه فرنگی،سرکه وآب میوه جات وجوداردمقداری از سرب آن به صورت محلول درمی آیدالبته مقدارآن ناچیز است ولی اگرروزانه بطورمرتب ازآنها استفاده شود مقدارسرب دربدن افزایش می یابدومسمومیت ایجاد می کندوبرای اینکه سمیت لعاب رابه حداقل برسانیم باید نسبت مولکولی سیلیس به سرب راسه به یک بگیریم وهمچنین درلعاب سربی باید اکسیدهای گروه RO وR2O وجودداشته وآلومینانیزتا حدممکن درآن زیادباشدوحرارت رانیزبایدبه بالاتراز1050رساند.لعاب های سربی اگردرکوره های برقی پخته شده باشندبیشترازلعاب هایی که درکوره های نفتی پخته شده انددراسیدها محلولند.هرقدرضخامت لعاب بیشترباشد خاصیت محلول بودن آن بیشتر می شود.وجوداکسیدمس درلعاب این خاصیت را افزایش می دهدوازآنها نبایدبرای ظروف غذاخوری استفاده کرد.درآمریکا نیزراجع به لعاب های سربی قوانینی وضع شده است.
1- ترکیبات سربی نظیرسرب سفید،سرنج وسرب زرد(لیتاژ) سمی هستندوبایدبااحتیاط با آنها روبروشد.
2- بجای استفاده ازاکسیدسرب درلعاب باید ازسیلیکات سرب که سمیت ندارداستفاده کرد.
3- خوردن وآشامیدن درظروف لعابی سربی که نقطه ذوب آن پائین است خطرناک است.
4- لعاب های سربی که آلومینا وسیلیس بحد کافی دارندوهمچنین حاوی اکسیدهای مختلف می باشندخالی ازخطرند.
اکسید کلسیمCaO:
بیشترلعاب ها اکسید کلسیم دارند.نقطه ذوب اکسیدکلسیم 2572درجه می باشدودرلعاب های درجه حرارت های بالا خاصیت فلاکسی دارد.وجود کلسیم درلعاب باعث ازدیاد دوام آن می شود.اکسیدکلسیم روی رنگ ها تاثیرمهمی ندارد.کلسیم اگردرلعاب سربی به کار رود استحکام آنرا زیادمیکند ولی ازیادمقداردرصدآن درلعاب باعث ماتی وزیری می شود.
اکسیدباریمBaO:
عمل اکسید باریم وکلسیم درلعاب شبیه به هم اند.باریم دردرجه حرارت های بالا خاصیت فلاکسی داردولی چندان فعال نیست.اگراکسیدباریم درلعاب مصرف شودباعث ماتی وصافی سطح آن می شود.درلعاب هایی که مقداربرن زیادباشدوجوداکسیدباریم ایجادماتی نمی کند.وجوداکسیدباریم درلعاب ها بادرجه حرارت بالا وشرایط ریداکسیدن(دودزدگی) ایجادرنگ فولادی یابرگ بیدی می کند.
اکسیدمنیزیمMgO:
این اکسیدبعنوان فلاکس درلعاب های دیرگذارمورداس
کاشی پرسلانی
امروزه درمیان محصولات رایج جهت پوشش سطوح وسیع،کاشی پرسلانی به عنوان یک کاشی بدون لعاب باپخت دمابالا وتخلخل پایین وجذب آب کمتراز3/. درصدازاهمیت بالایی برخورداربوده وحجم تولید آن نیز روزبروز بیشتر می شود.
مواردزیردررابطه با کاشی پرسلانی به عنوان محصولی باکیفیت برتردرمقایسه انواع کاشی های کف لعاب خورده، بایستی درنظرگرفته شود.ازنقطه نظرصنعتی،Porcelain Stoneware ازدهه هفتادموردبررسی قرارگرفت وازطرفی نیزبه دنبال یک انقلاب تکنولوژیکی درتمام مراحل پروسه تولید ازتغییر وتحول درفرمولاسیون بدنه گرفته تاایجادتغییرات درسیکل پخت وپیشرفتهای قابل توجه درفرآیند اعمال رنگ ودکوراسیون،تمایل به تولید این محصول به گونه ای جدی ترمطرح شد.این تغییروتحول نه تنها درمراحل مذکورمتوقف نشدبلکه دورنمای جدیدی رانیزبه آینده این محصول برای علاقمندان فراهم آورد.
ویژگی های محصول:
کاشی پرسلانی به عنوان یک کاشی بدون لعاب،درمقایسه با سایر انواع کاشی،ازبدنه ای عاری ازهرگونه یکنواختی درترکیب برخورداراست.دررابطه بایک کاشی لعابدارمیتوان گفت که صدمه دیدن وازبین رفتن لعاب سبب ازبین رفتن کاشی ویاکاهش میزان کارایی آن شده درصورتی که هنگام آسیب دیدن کاشی پرسلانی می توان بابازسازی آن ازطریق صیقلی کردن وساب زدن سطح کاشی،کارایی آنرا تاحدقابل توجهی افزایش داد.این کار را می توان حتی پس ازگذشت زمانهای طولانی نیزانجام داد.
همانطورکه گفته شدانجام یک سری عملیات صیقلی وساب زدن برسطح روی کاشی پرسلانی (برداشتن یک لایه چندمیلیمتری ازسطح کاشی) سبب افزایش زیبایی ظاهری کاشی بدون تغییرخواص مکانیکی ودرنتیجه قابلیت کاربردبیشتر وبهتراین محصول می گردد.
بدین ترتیب درخشندگی کاشی به ویژه دررابطه بامواردکاربردخاص افزایش یافته امادربعضی مواردنیزبرخی ازخصوصیات این کاشی بامشکلاتی همراه می شود.درعمل مشاهده شده که به دنبال صیقلی کردن سطح روی کاشی،تخلخل های بسته موجود دربدنه کاشی به منافذبازوسطحی تبدیل شده که خودازعوامل ایجاد آلودگی لایه سطحی کاشی محسوب شده وبدین ترتیب خصوصیت رنگ ناپذیری وسهولت پاکیزگی کاشی کاهش می یابددرنتیجه برخلاف محصولات صیقلی نشده که به طورمعمول به هیچ نوع محافظتی نیازندارد(البته اگردرنواحی با ترددبالا نصب نشوند)،کاشی پرسلانی با سطح صیقلی شده قبل وبعدازنصب به محافظت نیازدارد.
جذب آب:
جذب آب بعنوان یک ویژگی ماکروسکوپی بهترین پارامتربرای تعیین میزان زینترینگ محصول وهمچنین میزان تراکم ساختاری آن می باشد.میزان جذب آب یک کاشی پرسلانی باسطح صیقلی نشده درحال حاضرومطابق بااصول استانداردکمتراز1% برآوردشده است.درحقیقت میتوان که این کاشی متراکم ترین محصول تولیدشده باویژگی های مطلوب فیزیکی – مکانیکی درمقایسه باسایرانواع موجودبشمارمی آیدکه البته ویژگی های مذکور، حاصل میزان بالای زجاجیت ومقدارقابل توجه فازشیشه دربدنه این کاشی می باشد.
استحکام خمشی:
این ویژگی به عنوان یک خاصیت مکانیکی بیانگرمیزان تحمل یک کاشی دربرابرفشارهای استاتیکی ودینامیکی بوده وقابلیت کاشی رابرای کاربردهای کف یادیوارمشخص می سازد.درمیان تمام پوشش های سرامیکی کف ودیوار،کاشی پرسلانی به عنوان بهترین محصول ازلحاظ استحکام خمشی شناخته شده است.بدیهی است که این محصول مناسب ترین نوع کاشی برای سطوح تحت فشارهای بالا می باشد.

مقاومت دربرابر سایش عمقی:
میزان مقاومت دربرابرسایش به عنوان یک خاصیت مکانیکی وابسته به خصوصیات سطح کاشی. مقدارمقاومت بدنه رادربرابرموادیاسطوح درتماس بااین بدنه نشان می دهد.به واسطه میزان تراکم بالا وتخلخل پایین این بدنه،کاشی پرسلانی ازمقاومت بالایی دربرابر سایش عمقی برخورداربوده وتماس اجسام با سطح این کاشی، عملا صدمه ای به سطح کاشی واردنمی سازد.
سختی سطح:
این ویژگی بیانگر میزان مقاومت سطح کاشی دربرابر خراش می باشد،باید دانست که اگر کاشی ازسطحی درخشان بارنگی ساده ویکنواخت برخوردارباشد،هرگونه خراش سطحی باعث خرابی سطح خواهدشدکه کاشی پرسلانی به دلیل دارابودن سطحی سخت ومحکم ازاین قاعده مستثنی است.
مقاومت دربرابریخ زدگی:
مقاومت دربرابریخ زدگی به معنای میزان تحمل بالای بدنه کاشی دربرابرانجماد،درمحیط های مرطوب بادرجه حرارت زیرصفربدون صدمه دیدن می باشد.این ویژگی ارتباط بسیارزیادی بامیزان جذب آب کاشی دارد.
اغلب محصولات دربرابرانجمادمقاوم بوده واحتمال نفوذ آب دربدنه کاشی تنها درتعداداندکی ازآنهادیده می شود.اماکاشی پرسلانی بهترین محصول ازنقطه نظرمقاومت دربرابرجذب آب ودرنتیجه انجمادبشمارمی آید.میزان تخلخل بسیارپایین این کاشی(که عملا به صفرمی رسد)مانع ازنفوذ آب دربدنه کاشی شده وبدین ترتیب مکانیسم انجماد رامختل می سازد.
مقاومت دربرابرموادشیمیایی:
این ویژگی تعیین کننده چگونگی رفتارسطح کاشی به هنگام تماس باموادوعوامل شیمیایی بوده که یابه سطح کاشی آسیب رسانده یادرآن نفوذ کرده ویا به زیبایی سطح کاشی صدمه می رساند.
کاشی پرسلانی باسطح صیقلی نشده جزدربرابر HF(اسیدفلوئوریدریک که حلال شیشه می باشد) ،ازمقاومت بالایی دربرابرموادشیمیایی برخورداراست.
دررابطه باهرکدام ازویژگی های مذکورحداقل میزان تعیین شده ازنظراستاندارد ومیزان هرکدام ازآنها برای انواع موجوددربازاردرجدول زیر نشان داده شده است.این تجزیه وتحلیل به وضوح بیانگر موفقیت تکنولوژی فعلی تولید کاشی پرسلانی باویژگی های لازم است.
مهارتهای نیروی کار
یک تولید کننده کاشی و سرامیک بایستی به طور قطع به نکاتی که در پایین آورده می شود مسلط باشد.
اصولا توسعه و تغییر پایدار در فنون و روشهای تجزیه وجود دارد. طراحی دستگاه بهتر و فهم کامل مکانیسم فرآیندهای تجزیه‌ای ، موجب بهبود پایدار حساسیت ، دقت و صحت روشهای تجزیه‌ای می‌شوند. چنین تغییراتی به انجام تجزیه‌های اقتصادی‌تر کمک می‌کند که غالبا به حذف مراحل جداسازی وقت گیر ، منجر می‌شوند. باید توجه داشت که اگر چه روشهای جدید تیتراسیون مانند کریوسکوپی ، روشهای اکسیداسیون احیایی و استفاده از الکترود حساس فلوئورید ابداع شده‌اند، هنوز از روشهای تجزیه وزنی و تجزیه جسمی (راسب کردن ، تیتراسیون و استخراج بوسیله حلال) برای آزمایشهای عادی استفاده می‌شود.
به هر حال در چند دهه اخیر ، تکنیکهای سریعتر و دقیق‌ترِی بوجود آمده‌اند. در میان این روشها می‌توان به اسپکتروسکوپی ماده قرمز ، ماورای بنفش و اشعه X اشاره کرد که از آنها برای تشخیص و تعیین مقدار یک عنصر فلزی با استفاده از خطوط طیفی جذبی یا نشری استفاده می‌گردد. سایر روشها عبارتند از:
کالریمتری (رنگ سنجی) که به توسط آن یک ماده در محلول بوسیله شدت رنگ آن تعیین می‌شود.
انواع کروماتوگرافی که به توسط آنها اجزای یک مخلوط گازی بوسیله آن از درون ستونی از مواد متخلل یا از روی لایه‌های نازک جامدات پودری تعیین می‌گردند.
تفکیکی محلولها در ستونهای تبادل یونی
آنالیز عنصر ردیاب رادیواکتیو.
ضمنا میکروسکوپی الکترونی و اپتیکی ، اسپکترومتری جرمی ، میکروآنالیز ، طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای (NMR) و رزونانس چهار قطبی هسته نیز در همین بخش طبقه بندی می‌شوند.
خودکارسازی روشهای تجزیه‌ای در برخی موارد با استفاده از رباتهای آزمایشگاهی ، اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. چنین شیوه‌ای ، انجام یکسری تجزیه‌ها را با سرعت ، کارایی و دقت بهتر امکانپذیر می‌سازد. میکروکامپیوترها با قابلیت شگفت‌انگیز نگهداری داده‌ها و بسته‌های نرم افزار گرافیکی بطور قابل ملاحظه‌ای موجبات جمع آوری ، نگهداری ، پردازش ، تقوبت و تفسیر داده‌های تجزیه‌ای را فراهم می‌آورند.
انواع تجزیه
وقتی آزمایش به شناسایی یک یا چند چیز جز از یک نمونه (شناسایی مواد) محدود می‌گردد، تجزیه کیفی نامیده می‌شود، در حالی که اگر آزمایش به تعیین مقدار یک گونه خاص موجود در نمونه (تعیین درصد ترکیب در مخلوطها یا اجزای ساختمانی یک ماده خالص) محدود گردد، تجزیه کمی نامیده می‌شود. گاهی کسب اطلاعاتی در زمینه آرایش فضایی اتمها در یک مولکول یا ترکیب بلورین ضروری است، یا تاکید حضور یا موقعیت برخی گروههای عامل آلی در یک ترکیب مورد تقاضا است، چنین آزمایشهایی تحت عنوان تجزیه ساختمانی نامیده می‌شوند و ممکن است با جزئیاتی بیش از یک تجزیه ساده مورد توجه قرار گیرند.
ماهیت روشهای تجزیه‌ای
روشهای تجزیه‌ای معمولا به دو دسته کلاسیک و دستگاهی طبقه بندی می‌شوند. روشهای کلاسیک شامل روشهای شیمیایی مرطوب ، نظیر وزن سنجی و عیار سنجی است. در واقع تفاوت اساسی بین روشهای دو دسته وجود ندارد. همه آنها مشتمل بر وابستگی یک اندازه گیری فیزیکی به غلظت آنالیت می‌باشند. در حقیقت روشهای تجزیه‌ای محدودی وجود دارند که صرفا دستگاهی‌اند و یا بیشتر آنها متضمن مراحل شیمیایی متعددی قبل از انجام اندازه گیری دستگاهی هستند.
کاربردهای شیمی تجزیه
کنترل کیفیت محصول
بیشتر صنایع تولیدی نیازمند به تولید با کیفیت یکنواخت هستند. برای کسب اطمینان از برآورده شدن این نیازمندی مواد اولیه و همچنین محصول نهایی تولید ، مورد تجزیه‌های شیمیایی وسیعی قرار می‌گیرند.
نمایش و کنترل آلوده کننده‌ها
فلزات سنگین پسمانده‌های صنعتی و حشره کشهای آلی کلردار ، دو مشکل کاملا شناخته شده مربوط به ایجاد آلودگی هستند. به منظور ارزیابی چگونگی توزیع و عیار یک آلوده کننده در محیط ، به یک روش تجزیه‌ای حساس و صحیح نیاز است و در کنترل پسابهای صنعتی ، تجزیه شیمیایی روزمره حائز اهمیت است.
مطالعات پزشکی و بالینی
عیار عناصر و ترکیبات مختلف در مایعات بدن ، شاخصهای مهمی از بی نظمی‌های فیزیولوژیکی می‌باشند. محتوی قند بالا در ادرار که نشانه‌ای از یک حالت دیابتی است و وجود سرب در خون ، از شناخته‌ترین مثالها در این زمینه می‌باشد.
عیارگیری
از دیدگاه تجارتی در برخورد با مواد خام نظیر سنگهای معدنی ، ارزش سنگ معدن ، از روی فلز موجود در آن تعیین می‌شود. این موضوع ، مواد با عیار بالا را نیز غالبا شامل می‌شود. بطوری که حتی تفاوت کم در غلظت می‌تواند از نظر تجاری تاثیر قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. بنابراین یک روش تجزیه‌ای قابل اعتماد و صحیح از اهمیت اساسی برخوردار است.
آینده شیمی تجزیه
بروز مشکلات تجزیه‌ای در شکلهای جدیدش ادامه دارد. میزان تقاضای مربوط به انجام تجزیه در ابعاد وسیع توسط بسترهای دستگاهی بطور مداوم در حال افزایش است. کاوشهای فضایی ، نمونه‌های گمانه زنی و مطالعات اعماق دریاها مثالهایی از نیازهای قابل طرح می‌باشند. در دیگر زمینه‌ها نظیر مطالعات محیطی و بالینی ، فرم شیمیایی و دقیق یک عنصر در یک نمونه و نه غلظت کلی آن ، اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. دو مثال کاملا شناخته شده در این زمینه ، میزان سمیت بسیار زیاد ترکیبات آلی جیوه و سرب در مقایسه با ترکیبات مشابه معدنی است.
استانداردهای صنعت کاشی سازی
کاشی وسرامیک از محصولات عمده خاک رس و سفال می باشند کاشی های سرامیکی سطوح مکان های بهداشتی در داخل منازل و همچنین بیماریستانهای را به صورت فراگیر در بر می گیرند امروزه به علت تنوع طرح و اندازه از آنها در سایر فضاهای عمومی و خصوصی استفاده می کنند و به علت تنوع در مقاوت لعاب در محیط های شیمیایی مختلف و فضاهایی مانند کارخانجات دارای محیط شیمیایی و یا آزمایشگاه ها ، کاشی تنها مصالح مورد مصرف می باشد . سرامیک ها ممکن است لعاب دار و یا بدون لعاب باشند . لعاب کاشی ها در انوع مختلف در دسترس هستند لعاب مات ، نیمه براق ، براق ، سفید یا رنگی وگلدار ، همچنین خشت کاشی نیز در ابعاد ، اشکال متنوع دارای سطحی صاف یا بر جسته ، زبر یا طرحدار می باشد که بر حسب مورد ومحل مصرف انتخاب می شوند . خشک کاشی را که به آن بسیکوئیت می گویند به کمک لعاب مورد نظر اندود می کنند و این لعاب به صورت گرد مخلوط شده در آب به صورت معلق ( سوسپانسیون ) می باشد اندود می کنند .خشت آماده شده وارد کوره پیش پخت و سپس کوره اصلی می شود و پس از پخت درجه بندی و بسته بندی می گردد . درجه بندی کاشی ها بر اساس کیفیت آن ، در ابعاد خشمک و لعاب کاری تعیین می گردد . کاشی باید دارای لبه های قائم ، ابعاد دقیق و لعاب یکنواخت و بدون پریدگی و خال باشد کاشی های لعابی با ضخامت ۴ تا ۱۲ میلیمتر بر حسب مکان مورد مصرف تهیه می گردند . نوعی از این کاشی ها که سطح زبر تری دارند منحصرا برای کف استفاده می شوند سرامیک های موزائیکی نیز نوعی از سرامیک ها هستند که از قطعاتی با شکل هندسی و کوچک که به صورت شبکه ای بر روی ورقه ای از کاغذ گراف مخصوص در کنار هم قرار گرفته اند ، تشکیل می شوند . این سرامیک ها روی بستری از ملات قرار می گیرند و پس از گرفتن ملات ، روی آن را با آب خیس می کنند تا کاغذ آن جدا شود وسپس با دوغاب دور آنها را پر می کنند . به طور کلی در مورد کاشی و سرامیک باید مندرجات استاندارد شماره ۲۵ ایران رعایت شود .
از دو غاب ماسه سیمان برای چسباندن کاشی لعاب دار و یا بدون لعاب روی سطوح قائم استفاده می شود . نسبت حجمی این دوغاب ۵ :۱ است و برا ی پر کردن بندها از دوغاب سیمان و پودر سنگ بهره می برند . دوغاب را می توان با ماده دافع آب مخلوط نمود . در بعضی از موارد برای چسباندن کاشی و سرامیک از چسب های خمیری مخصوص استفاده می کنند . این چسب ها غالبا بر روی دیوارهای بتنی یا گچی استفاده می شوند. این نوع مواد معمولا در مقابل آب ، اسید و مواد نفتی مقاوم می باشند . باید در اجرای کاشی کاری مواردی مثل تراز ، شاقول و قائمه بودن زوایا رعایت شود و به هنگام استفاده از دوغاب ماسه سیمان که با سایر ملات ها به خصوص گچ و خاک و کاه گل چسبندگی ندارند قبلا باید دیوار به کمک ملات سیمان ساخته و یا اندود شده باشدو در اجرای کاشی کاری باید کلیه نکات آجر چینی مورد نظر قرار گیرد .
● کاشی
خاک رس ، نسبت به کانی ذاتی خود ، به گروه کائولین ALO۲, ۲SO۲,۲H۲O و و هالوزیتها al۲o ,۲SO۲,۴h۲o ومونت مورفوفیت تشکیل شده است . کاشیها ، بهترین مصالح موافق از نوع سرامیک می باشند که هم ارزان و هستند و هم استحکام و ظرافت و زیبایی آنها ذخیره کننده است . کاشی ، دارای انواع مختلف ساده ، برای سینه دیوار و انحنا دار برای شروع و انتهای نبشها ونوع مخصوص قرنیز که کاشی را با حالت زیبایی ، به سرامیک یا موزائیک و سنگ کف می رساند، می باشد . کاشیها به صورت رنگارنگ و نقاشیها و صور مشبک و برجسته و یا یک طرح یا در کل به صورت تابلو و نوشته و غیره ساخته می شوند . کاشی در کارخانجات کاشی سازی ، با لعاب و رویه زدن و پختن در جا ، با استحکام و اندازه های مختلف ساخته می شود . لعابها معمولا از کائولین ، کوارتز ، فلدسپاتها و با اضافه کردن گچ و اکسید آهن گرفته می شود که برای لوله های فاضلاب و غیره مصرف و در مورد رنگها از اکسیدهای فلزات استفاده می شود . این مجموعه ها به صورت پودر آهن شده وبا دستگاه روی کاشی کشیده می شود و در کارخانه خشک و پخته می شوند و این عمل کاشی را ضد آب می کند .برای ممکن ساختن چسبندگی کاشی با ملات ، آن را ۵/۱ تا ۲ میلیمتر برجسته می سازند . کاشی با ابعاد ۱۰*۱۰ الی ۴۰*۴۰ برای دیوارهاست . از جمله سایر موارد ، نمی توان به مواردی نظیر کاربردهای بهداشتی مثل وان و روشویی و موارد دیگر که پس از لعاب دادن ، بر روی آنهاکارهای اضافه ، انجام می گیرد و به صورت سبک و تمیز در می آیند ، اشاره کرد . کاشیهای دیواری حداقل ۶ میلیمتر و حداکثر ۱۰ میلیمتر ضخامت دارند تا انقباض نداشته باشند کاشیها را ۱۰۰ درجه گرما داده و فورا داخل آب ۲۰-۱۸ درجه قرار می دهند ، در این قسمت احتمال ترک برداشتن آزمایش می شود
کاشیها در دمای ۱۲۵۰- ۱۲۰۰ درجه پخته شده و سپس از دادن لعاب ، آنها را دوباره ۱۲۶۰ – ۱۱۰۰ درجه حرارت می دهند . کاشیها طبق بند ۷-۴-۲ – آیین نامه سازمان برنامه ، از لحاظ نداشتن نقص ، درجه یک و با داشتن چند خال ۲/۱ میلیمتر در رویه ولبه درجه ۲ واگر این اشکالات ۳-۲ میلیمتر باشد درجه ۳ خوانده می شوند .

● خمیر چسب کاشی و سرامیک به جای بتن ماسه یا دوغاب
این ماده بصورت آماده قابل تحویل است برای نصب کاشی و سرامیک بر روی دیواره های بتنی و گچی و سیمانی و انواع قطعات پیش ساخته و سطوح قدیمی کاشیکاری شده ، یعنی کاشی روی کاشی و سرامیک روی سرامیک و یا هر سطح آماده ای ، مورد استفاده قرار می گیرد .
خمیر چسب کاشی بر پایه رزینهای صنعتی با کیفیت مورد لزوم ساخته می شود و برا ینصب کاشی و سرامیک داخل ساختمان ها مورد مصرف قرار می گیرد این چسب پس از ساخته شدن در مقابل نفوذ آب ، رطوبت و عوامل جوی ، حرارت و یخبندان کاملا مقاوم می باشد از دیگر مشخصات این چسب این است که نصب کاشی و سرامیک را بسیار آسان نموده و دارای قدرت چسبندگی فوق العاده ای بر روی سطوح و خاصیت الاستیک کافی وانعطاف پذیری و مقاوم در قبال نشست ، مخصوصا ساختمان های بلند و در مورد تنش های ساختمانی ، لرزش و انقباض و انبساط ساختمان می باشند از دو طریق سنتی ودوغابی و لقمه چسب موجود که باعث تجمع حشرات مضر می باشند بهداشتی و یا صرفه تر می باشد .
● میزان و طریقه مصرف :
مقدار مصرف بستگی به میزان سطح زیر کار ( زیر سازی) دارد . هرچه سطح صاف و گونیایی تر باشد ، مقدار مصرف کمتر می شود . بهتر است چسب را با ماله دندانه دار بصورت افقی و عمومی چند بار به سطح کشیده آنگاه به دقت کاشی را نصب کرد . در سطوح صاف و یکنواخت میزان مصرف ۲ کیلوگرم بر متر مربع می باشد . پس از کشیدن چسب روی سطح دیوار ، در دمای معتدل ( حدود ۲۰ درجه سانتیگراد ) بهرت است حداکثر ظرف مدت ۲۰ دقیقه ، نصب انجام گیرد اگر دیرتر از این مدت زمان اجرای نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر دیر تر از این مدت زمان ، اجرا نصب صورت گیرد بعلت پوسته ، بصورت قشر نازکی ، گیرش می نماید و اگر در چنین شرایط نصب انجام شود ، اجرا کامل نبوده و قابلیت چسبندگی صحیح نمی باشد . کاشی وسرامیک ها بر روی سطوح تا مدت ۲ ساعت قابلیت جابجایی دارد . دمای محیط باید درحدود ۲۰ درجه سانتیگراد باشد واگر درجه حرارت کافی نباشد باید محیط گرم شود ، سپس شروع به ا جرا کنیم . حداقل ۶۰% در صد کاشی باید آغشته به خمیر یا چسب به دیوار بارشد. در حالت چسباندن کاشی بر روی کاشی قدیمی باید با نوک چکش تیشه دار ، کاشی قدیمی را مضرس نمود تا کار با کیفیت مطلوب صورت گیرد . شرایط نگهداری و انبار داری با هوای معتدل و به دور از یخبندان ۵ ماه می باشد .
● پودر چسب کاشی و سرامیک :
▪ مشخصات : پودر چسب کاشی وسرامیک بر پایه سیمان و سایر مواد شیمیایی متشکله تولید شده و به منظور نصب کاشی و سرامیک در کف یا دیواره های سیمانی مورد استفاده قرار می گیرد .
▪ خواص : پودر مورد بحث ، در مقابل نفوذ آب مقاوم بوده و به همین سبب می تواند جهت نصب کاشی وسرامیک در کف آشپزخانه ، حمام ، دستشویی و هر محلی در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد .
▪ شرایط کار : به دلیل وجود مواد شیمیایی تا ۵+ درجه سانتیگراد قابل مصرف می باشد و در صورت کم بودن درجه حرارت ، یا احتمال کاهش دمای هوا در ۲۴ ساعت آینده ، باید از اجرای کاشی کاری صرف نظر نموده و یا محیط را گرم نگه داشت ، پودر کاشی و سرامیک پس از خشک شدن دارای مقاومت در برابر حرارت از ۳۰- تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد می باشد .
▪ مقدار وطریقه مصرف : برای مصرف چسب پودری ، باید قبلا یک پیما

دانلود مقاله پارک ملّت مشهد

پارک ملت مشهد، یکی از بزرگترین پارکهای عمومی مشهد و بسیار مورد توجه مردم و زائرین حضرت رضا (ع) است.
این پارک اکنون مرکز ورزش صبحگاهی اقشار مختلف مردم مشهد، در تمام سال(باستثناء زمستان) محل مراجعه و اطراق زائرینی است که امکان تهیه محلی برای استقرار نیافته اند. و فضای سبز و زیبا با طراحی مناسب برای تمّکن اعصاب از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشدو فضای سبز آن با ارزش و قابل نگهداری و توسعه باشد.
پارک ملت مشهد با سطحی حدود 72 هکتار در بخش شمال غربی شهر مشهد واقع شده است و از چهار جانب محدود به خیابانهایی می باشد که عمدتاً خیابانهای اصلی شهر و گذرگاههای مهم توریستی مشهد هستند. در گوشه جنوب شرقی آن نیز میدان آزادی واقع شده است. عمده ترین خیابانهای همجوار پارک، در جوانب شرقی و جنوبی آن قرار دارند. خیابان جنوبی بلوار وکیل آباد است که مسیر دسترسی به ییلاقات اطراف شهر مانند وکیل آباد، طرقبه، زشک و شاندیز می باشد و بعنوان مسیری سرسبز همواره بیشترین مورد استفاده را از جانب زوار و توریستها داشته است. بلوار وکیل آباد. در فاصله بین دانشگاه فردوسی مشهد و پارک ملت واقع شده است.
وضعیت طبیعی زمین
اراضی پارک ملت در وضعیت طبیعی خود تقریباً هموار و مسطح و بدون عارضه است مگر در نقاطی که خط القعر نهرهایی است که در سابق از اراضی پارک عبور می کرده اند.
نهر گناباد از جمله مهمترین این نهرها هنوز نیز در بخشی از اراضی پارک از سطح زمین عبور کرده و آب دریاچه پارک گاهاً از این نهر تأمین می‌شود.
کاربریهای زمین
جهت شیب طبیعی زمین از شمال غربی به جنوب شرقی است و بالطبع خط القعر های موجود نیز در این جهت کشیده شده‌اند.
پارک ملت به واسطه وسعت زیاد در نقاط مختلف دارای کاربریهای گوناگون است. بدیهی است که این کاربریها عمدتاً جنبه تفریحی داشته و بر این اساس شکل گرفته اند.ولی اینکه تا چه حد این خصوصیت را حفظ کرده و دارا هستند. بحثی است که به آن خواهیم پرداخت. بخشی از پارک فضای سبز و بیشه و بخش دیگری زمین بایر و رها شده است. فضای سبز عمدتاً در بخشهای جنوبی و مرکزی و بخش کوچکی نیز در قسمت شمالی پارک شکل گرفته است. بخشی اعظم قسمت شمالی پارک را اراضی بی سروسامان و رها شده تشکیل می دهد.
در قسمت جنوبی پارک که دارای فضای سبز نسبتاً سازماندهی شده است، بوفه و مسجد پارک قرار گرفته اند، البته به نظر میرسد استقرار آنها در این نقاط پارک بدون هیچ دلیلی صورت گرفته باشد.
در امتداد ورودی جنوبی دو آبنما واقع شده اند که البته بدلیل طراحی نامناسب، برای رویت آنها حتماً باید به نزدیکی این آبنما ها رفت و در بدو ورود به پارک قابل تشخیص نیستند. این آبنماها با فضای زیبای اطراف، قابلیت های زیادی برای تبدیل به مکانهای تجمع را دارند.
در قسمت غربی پارک، شهر بازی پارک ملت با وسعت حدود 5/1 هکتار واقع شده که در فصول مناسب، تعداد بسیار زیادی از زوار و مسافرین مشهد از این شهر بازی استفاده میکنند. یکی از علل مراجعه بسیار زیاد مسافرین به این شهربازی، استقرار آن در پارکی داخل شهر و با دسترسی های بسیار مناسب است. پس از لحاظ فضای سبز حایز اهمیت است.
در قسمت شمالی پارک، بیشه ای است که دارای امکانات فراوانی برای تبدیل به بخشهای تفریحی و یا جهانگردی است. این بیشه فقط در نوار باریکی در قسمت شمالی انبوه است. این زمین دارای چمن نامرغوب استولی هیچگونه کاربری بجز یک انبار و دفتر پارک که اطاقی کوچک است،‌ در ان پیش بینی نشده است. با توجه به محل مناسب این زمین بدون عارضه و بدون کاربری،امکان ایجاد کاربریهای مختلف در آن وجود دارد.
در نزدیکی ورودی شرقی دریاچه ای واقع شده که با سطح زیاد دارای امکانات متعددی برای تبدیل به یک مرکز تفریحی مجهز و گذران اوقات فراغت است.
در حال حاضر آب دریاچه، ساکن است و امتداد شمالی و جنوبی نهر گناباد نیز تا فاصله ای از دریاچه هنوز وجود دارد.
در قسمت شمال شرقی پارک، گلخانه ای قرار دارد که با استفاده از امکانات موجود. می تواند به گلخانه و نمایشگاه گل مجهز تبدیل شود. که بیشترین مراحل کارآموزی خود را در این قسمت گذرانده، ساختمان گلخانه در دو طبقه و دارای حدود 1725 متر مربع زیربناست. شمال غربی گلخانه درختان از بین رفته اند. فضای باز مقابل گلخانه نیز درحال حاضر از کیفیت نسبتاً مناسبی برخوردار است ولی برای تبدیل این بخش به یک نمایشگاه کل مجهز می بایست این فضا نیز گسترش و سازمان یافته و راه عبور آن نیز از وسط قسمتهای کل کاری شده باز شود.
در بخشهای داخلی پارک، کف برخی جویها که درختان در آن کاشته شده‌اند سنگ چینی شده است. این روش کفسازی جویها گذشته از اینکه از حرکت روان آب جلوگیری میکند، با رسیدن سیمان به ریشه درختان سبب خشک شدن آنها شده و ضمناً لابه لای سنگها نیز آشغال گرفته و تمیز کردن آن با اشکال مواجه میشود.
به نظر می آید پارک ملت نیز مانند اغلب پارکهای کشور دارای طرح پیش اندیشیده. کاشت نمی باشد و بجز چند نقطه که محورها توسط ردیف درختان خاص و متنوع تعریف شده است در داخل قطعات طرح کاشت خاص اجراء نشده است بخصوص اطراف دریاچه و میادین که میتوانست منظرهای جذابی رابرای مردم استفاده کننده بوجود آورد. به کاشت گونه هائیکه دارای تنوع فصلی نیست و یکنواخت است اکتفاء شده است.
منظری که بیننده را آزار می دهد درختان سرو خمره‌ای است که بطور یکنواخت پراکنده داخل قطعات ، زیر درختان بزرگ کاشته شده و هر سال هزینه های زیادی برای فرم دادن آنها صرف میشود. و منظره ایجاد شده نیز شباهت به گورستان پیدا کرده است، که البته در مبانی طراحی در اینمورد بحث بیشتری خواهد شد.
در پارک ملت درختان و درختچه ها و بوته ها بطور عمده به شرح زیر میباشد. ارزیابی کیفیت گونه ها بطور کلی در ستونی مشخص گردیده است.
لیست درختان و درختچه ها و بوته های مهم موجود در پارک ملت مشهد:
نوع درختان کیفیت رشد
1- افرای سیاه Acer regundo عالی
2- افرای ابلق A.N.Var Auratum خیلی خوب
3- کاتالیا Catalpa Specoisa خوب
4- به ژاپنی Chaenmeles Japonica عالی
5- داوودی ها Chrysanthemum Spp عالی
6- یاس زرد Forsythia Intermadia خیلی خوب
7- زبان گنجشک Fraxinlis exceisior خیلی خوب
8- ختمی درختی Hibiscus Syraiacus عالی
9- ترون (برگ نو) ligustrum Ovalifolium عالی
10 – ترون ابلق L.O. var Aureo – Marginatum عالی
11- توت Morus Spp عالی
12- کاج Pinus SPP خیلی خوب
13- چنار Platanus Orienta خیلی خوب
14- سرو خمره ای Platycldus orientali خیلی خوب
15- سپیدار Populus alba خیلی خوب
16- اشن populus laba var خیلی خوب
17- پیروکانتا Pyrocantha coccinea عالی
18- اقاقیا معمولی Robinia Pseudacaia خیلی خوب
19- اقاقیا چتری R.Pvar. Umbaculiefera عالی
20 – رزها Rosa Spp. خیلی خوب
21- بید مجنون Babylonica Salix خیلی خوب
22- بید مرجانی Salix Carmanica خوب
23- بیدها Salix Spp خیلی خوب
24- گزشاهی Tamarix stritca خیلی خوب
25- سرو بلند پارک Tuja Sp. عالی
26- نارون Ulmus Carpinifalia var خوب
27- نارون ها Ulmus Spp خوب

اقلیم
شهر مشهد در استان خراسان و در ناحیه معتدل شمالی واقع است.
شهر مشهد با عرض جغرافیایی 37 درجه در منطقه معتدل کوهستانی قرار گرفته است.
مناطقی که مشهد در بین آنها واقع شده، خصوصیات بسیار متفاوتی دارند و از کویر تا کوهستان راشامل میشوند.
به منظور شناسایی دقیق تر خصوصیات اقلیمی و آب و هوایی مشهد، بررسیهای اقلیمی بصورت دقیق تر در اینجا آورده می شوند.
دما و رطوبت هوا
متوسط حداقل دمای هوا در سردترین ماه سال (ژانویه) 7/4- درجه سلسیوس و متوسط حداکثر آن در گرمترین ماه سال (ژوئیه) 9/33- درجه سلسیوس بوده است. با مقایسه این دو رقم و بطور کلی با مقایسه ارقام مربوط به متوسط حداقل و متوسط حداکثر دمای هوا در ماههای مختلف سال مشاهده میگردد که متوسط حداقل دمای هوا در سه ماه سال زیر صفر است.
پایین ترین دمائی که در طول این دوره آمارگیری گزارش شده است 28- درجه سلسیوس بوده است. تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه در طول سال بطور متوسط 3/100 روز می باشد.
با توجه به ارقام فوق نتیجه گیری میگردد که در این منطقه پایین بودن دمای هوا در ماههای سرد سال اهمیت بیشتری نسبت به بالابودن دما در ماههای گرم دارد. ارقام مربوط به روز درجه های سرمایش و گرمایش نیز مؤید این موضوع اند. کل روز درجه های سرمایش در طول سال 7/346 و مجموع روز درجه های گرمایش در کل سال 3/2338 میباشد. یعنی در طول سال نیاز به گرم هوای داخل ساختمان بیش از 6 برابر نیاز به سرد کردن آن است.
در مورد رطوبت هوا در تابستان هوا کمی خشک است اما در بقیه مواقع سال رطوبت هوا کافی است و مشکلی از نظر رطوبت ندارد.
تأثیر فضای سبز موجود بر طرح آتی
در منظر سازی با گیاهان برای اینکه منظر خوشایند یا زیبا بوجود آید باید سعی شود که اصول مربوط به زیبا شناسی که در اکثر حرفه های طراحی هنری مورد توجه است از قبیل فرم، بافت، رنگ، تکرار، تعادل و ... رعایت گردد تا بیننده و استفاده کننده از فضای بیرونی دچار سردرگمی و ابهام نگردد. فضای سبز موجود پارک ملت به جز در محورهای خاص، مغشوش و درهم ریخته است و استفاده از گونه سرو خمره ای بصورت پراکنده در داخل پارک علاوه بر اینکه کار نگهداری را به علت عدم رعایت اصول زیبایی شناسانه و طراحی کاشت دشوار و پرهزینه کرده است از بوجود آمدن منظر و چشم انداز مطلوب نیز جلوگیری بعمل می‌آورد. یکی از مشکلات طرح آتی تصمیم گیری در مورد جابجایی این گونه در پارک و استفاده از گیاهانی است که تنوع فصلی داشته و بتوانند در زیبایی تمام سال پارک نقش داشته باشند.
به تجربه ثابت شده است که جمعیت استفاده کننده از فضای سبز در پارکها مایلند در پناه درختان خزان دار به نشینند یا اطراق نمایند و سوزنی برگان در منظر چنانکه دارای اندازه و رنگ متنوع باشند می توانند به غنی شدن منظر کمک نمایند. درختان دیگر که غیرقابل جابجائی هستند اگر بر حسب ضرورت در داخل کفسازی پیشنهادی قرار گرفتند با تمهیداتی می‌توان کفسازی اطراف درخت را به گونه ای انتخاب کرد که آب و هوای کافی در اختیار ریشه قرار بگیرد تا درخت نیز حفظ شود.
وزش باد
سرعت وزش بادهائی که در ماههای ژوئن، ژوئیه و اوت یعنی در فصل تابستان وزش دارند بیشتر از سایر بادهاست. گرچه بادهای پائیزی و زمستانی به ترتیب درصد و سرعت کمتری دارند، اما بدلیل سردسیر بودن منطقه و با توجه به اهمیت گرم کردن فضاهای داخلی نسبت به سرد کردن این فضاها، میبایست جهت وزش این بادها را کاملاً مورد توجه قرار داد.
تأثیر اقلیم بر فضای سبز
برای رشد مناسب گیاه نیاز به فراهم آوردن شرایط رشد و نمو است که بخشی از آن مربوط است به خاک، آب، رطوبت هوا و درجه حرارت که برخی از این عوامل نظیر آب را می توان با آبیاری جبران نمود و یا شرایط خاک را با افزودن ماسه، خاک برگ یا کود پوسیده تا حدودی اصلاح و قابل استفاده برای بسیاری از گونه ها نمود و یا خاکهای شور را با زه کشی و شستشو قابل استفاده برای کاشت گیاه نمود. رطوبت هوا را نیز می توان در جاهای خشک با ایجاد بادشکن و آب پاشی بالا برد تا گیاهان حساس به خشکی بتوانند در محیط مناسبتری رشد مطلوبتری داشته باشند. تنها درجه حرارت را در محیط های بیرونی نمی توان بسهولت تغییر داد و برای تغییر درجه حرارت بخصوص درجه حرارت حداقل در زمستان، در هوای آزاد نمیتوان چاره ای اندیشید بجز اینکه هر کدام از گونه ها راکه حساس ترند توسط پوشاندن یا بستن داربست و استفاده از ورقه های پلی اتیلن تا حد زیادی از گزند سرما محفوظ نگهداشت. اینکار برای حفظ یک یا چند گونه مشخص در باغهای کلکسیون عملی است ولی در پارکهای عمومی مقرون به صرفه نبوده و نمیتوان در سطح وسیعی مبادرت به چنین کاری کرد.
با توجه به نکات یادآوری شده دربالا گونه های فضای سبز در مشهد بعلت محدودیت های مربوط به خاک وسرمای زمستانی تا حدودی محدود است و بعضی گوشه ها رشد فوق العاده مناسبی در شرایط مشهد داشته اند که کیفیت گیاه در لیست مربوطه «عالی» ذکر شده است. اگر مشهد را با تهران مقایسه کنیم ملاحظه می کنیم که در شرایط پارکها درخت یا درختچه توری قادر به رشد و گل دادن در مشهد نیست در حالیکه در تهران و شهرهای شمالی ایران بخوبی رشد میکند. در عوض درخت افرای سیاه یا افرای ابلق از رشد قابل ملاحظه ای در مشهد برخوردار است در حالیکه این درخت در تهران مورد حمله کنه های نباتی قرار گرفته و رشد مطلوب را بدست نمی آورد.
مبانی طراحی منظر سبز
همانطور که در توضیحات پوشش گیاهی موجود اشاره گردید پارک ملت نیز همانند اغلب پارکها که در سی سال گذشته در ایران احداث گردیده است فاقد طراحی کاشت بوده و فقط در نقاط خاص یا کنار خیابانها درختکاری با نظم بخصوصی انجام شده است. در داخل قطعات نیز بنا به سلیقه مدیر وقت پارک تعدادی گونه، بعد از طراحی اضافه گردیده است.
در شهرداریهای کشور در مقطع کاشت یک یا چند گوشه مد روز میشود مثلاً کاج و اقاقیا در دهه 40، اقاقیای چتری در دهه 50 و سرو نقره ای در دهه 60 به تعداد زیادی در پارکها و فضای سبز شهرها حتی خیابانها کاشته شده است. بدون اینکه مسئولین از کمیت و کیفیت رشد و خصوصیات منظر سازی این گونه ها اطلاع کافی داشته باشند. در پارک ملت مشهد نیر در یک برهه از زمان که حدس زده می شود پس از انقلاب اتفاق افتاده است. سرو خمره ای بصورت پراکنده در قطعات کاشته شده که نه تنها منظر جذابی را ایجاد نمیکند بلکه مشکلات چمن زنی و قیچی کاری گوشه کاشته شده هزینه سنگینی را نیز بر دوش مدیریت پارک تحمیل می نماید. برای اطلاع چنین وضعی پیشنهاد می شود که اقدامات زیر صورت گیرد.
- در جاهائیکه برخی گونه ها خیلی انبوه کاشته شده است. با جابجا کردن یک یا چند درخت و یادر چنخه منظر بهتری را میشود بدست آورد و یا با هرس کردن مناسب حالت بهتری را برای منظر میتوان ایجاد نمود.
- گونه های مریض یاکم طاقت رامی توان با گونه های بردبارتر به تدریج جابجا و تعویض کرد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  17  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید