پایان نامه ی بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی خراسان در عصر محمود غزنوی. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 118 صفحه

پایان نامه  برای دریافت  درجه کارشناسی ارشد (M.A)

گرایش: تاریخ اسلام

چکیده:

ظهور سلسله غزنویان را در پهنه ی تاریخ ایران باید نقطه ی عطفی در تاریخ شرق ایران بحساب آورد.

عصری که شکوفایی فرهنگی آن عصر دنباله عصر سامانی است.

در این پایان نامه سعی و تلاش بخرج رفته تا جایگاه این پدر و پسر « سبکتکین و محمود» در پهنه تاریخ اسلام بی طرفانه مورد داوری قرار گیرد.

از غزنویان به عنوان سلسله ترک با خواستگاه غلامی  با رهبری پویای سبکتکین و پسرش محمود  صحبت شده این ترکان پادشاه سرزمین هایی شدند که هنگام مرگ محمود به سال 421 ه.ق / 1030 م وسیع ترین امپراطوری شرق اسلامی بعد از خلافت عباسی بوده است.

چگونگی به حکومت رسیدن غزنویان و سیاست و دیوانسالاری محمود و برخورد او با سلجوقبان ، همچنین سیاست مسعود در برابر سلجوقیان و درگیری با آنها در نتیجه انقراض حکومت غزنوی و به حکومت رسیدن سلجوقیان در این پایان نامه در شش فصل به ترتیب زیر بحث شده است.

در فصل اول کلیات و علت انتخاب موضوع توضیح داده شده است. در فصل دوم نگری بر تاریخ سامانیان انجام شده و در فصل سوم خاستگاه عزنویان و چگونگی به سلطنت رسیدن آنها توضیح داده شده است. در فصل چهارم به اوضاع سیاسی خراسان در دوره غزنویان پرداخته شده است. در فصل پنجم نگرش بر اوضاع اجتماعی در این دوره انجام گرفته و نهایتاً به روابط غزنویان با سلجوقیان و درگیری های آنها پرداخته شده است.

پیشگفتار:

مهمترین عاملی که باعث گردید این پایان نامه را جهت تحقیق انتخاب نمایم این بود که علاقمند بودم که چگونگی ظهور سلسله غزنویان را در پهنه تاریخ ایران بررسی کنم چرا که نقطه عطفی در تاریخ شرق ایران بحساب می آید، عصری که شکوفایی فرهنگی آن دنباله ی عصر سامانی است و دیگر اینکه می خواستم زندگی نامه محمود را بررسی نموده از دوران کودکی تا به حکومت رسیدن وی را مطالعه نمایم. در پایان نامه سعی شده  تا جایگاه این پدر و پسر(سبکتکین و محمود) در پهنه ی تاریخ اسلام بی طرفانه مورد داوری قرار گیرد.

اینکه چگونه بر خراسان حکومت می کرده و وضع خراسان در دوران محمود چه از لحاظ سیاسی و اجتماعی چگونه بوده است مورد مطالعه قرار گرفته و همچنین آشنایی با علل سقوط خراسان مورد توجه قرار گرفته است.

مقدمه:

همزمان با تأسیس حکومت هایی که زمینه را برای استقلال سیاسی ایران فراهم می کردند، در جهان اسلام به ویژه مرزهای شرقی تحولاتی در شرف وقوع بود. ادامه این تحولات بر وضع کشور ما تأثیر گذاشت، هنگامی که  مسلمانان در جریان پیش روی خود به ماوراءالنهر رسیدند؛ با اقوام ترک همسایه شدند . گروهی از ترکان با پذیرش اسلام یا به عنوان غلام وسپاهی یا به صورت قبایلی وارد شدند و سپس، با دست یابی به مراتب بالای نظامی به تدریج در جهان اسلام اهمیت یافتند؛ آنها به عنوان تازه واردان برای کسب قدرت سیاسی دست به عمل زدند. از اواخر قرن چهارم هجری قمری به مدت بیش از سه قرن ( تا آمدن مغولان) سلسله های حکومتی ترک نژاد یعنی غزنویان و سلجوقیان حکومت را در ایران به دست گرفتند؛ مورخان این دوره را عصر ترکان نامیده اند.

حضور ترکان به رغم پاره ای مشکلات ناشی از آن نتوانست ایران و تمدن آن را از تکاپو باز دارد. حتی ترکان خود را نیازمند میراث های این تمدن می دیدند و به همین دلیل، به ناچار مشوق آن شدند.

تأسیس سلطنت غزنوی در شرق ایران  نمایشگر نخستین سد شکنی بزرگ قدرت ترک در برابر سلایه‌های بومی آن نواحی است. غزنویان غیر مستقیم تحت تأثیر حال و هوای دولت سامانی که گرفتار تجزیه، انقلابات دربار و توطئه های ناگهانی بر سر جانشینی بودند ظهور کردند.

الپتگین سردار ترک در لشکر سامانی در غزنه به حکومت رسید و پس از او مادرش سبکتکین در سال 366 .ق جانشین او شد و سلسله غزنویان را پدید آورد.از این تاریخ سبکتکین فرمانروایی بیست ساله ی خود را تحت عنوان ظاهری والی سامانیان آغاز کرد. در واقع بنیاد قدرت مستقل غزنوی که محمود، پسر سبکتکین از آن امپراطوری پر قدرتی ساخت، اساساً در لیام فرمانروایی سبکتکین پی ریزی شده بود.

هنگامی که سبکتکین در سال 387.ق در گذشت،‌محمود در خراسان سپهسالار بود به غزنه آمد و بعد از شکست برادرش اسماعیل بر تخت سلطنت نشست.

اما مهمترین هدف سیاسی دولت غزنوی زمان محمود کسب مشروعیت از القادرباا...، خلیفه عباسی بود. او خلعت و لقب معروف یمین الدوله را برای محمود فرستاد. غزنویان پیوسته دقت داشتند تا با گرفتن موافقت خلیفه و حمایت ظاهری از مذهب تسنن پایه های قدرت خود را تحکیم بخشند.

در سده ی چهارم هجری/ دهم میلادی دیلمیان اسماعیلی جمعیت های مسلمان سند را به سوی آرمان شیعه کشاندند. سلاطین غزنوی آثار و نشانه های اسماعیلیه را بشدت تمام در قلمرو خود قلع و قمع کردند و در سال 403 ق. که الحاکم خلیفه فاطمی قاهر، مأمور سیاسی نزد خلیفه فرستاد، رسول نگون بخت را اعدام کرد.

ساختمان دولت غزنوی به آشکارا از روی نمونه دستگاه اداری دولت سامانی در بخارا بود. امپراطوری غزنوی پنج ادراه ی دولتی بزرگ داشت که عبارت بودند از: دیوان وزارت، دیوان رسالت، دیوان عرض، دیوان اشراف و دیوان وکالت.

شغل وزارت رشک بر انگیز نبود و از وزرای محمود، ابوالعباس اسفراینی، احمد بن میمندی (شمس الکفاء) و حسنک وزیر بود. فرهنگ سلاطین نخست غزنوی، فرهنگی عمیقاً ایرانی اسلامی و متأثر از تمدن ایرانی سرزمین هایی بود که بتصرف آنها درآمده بود. محمود سنی متعصبی بود، و دست به کشتار شیعیان اسماعیلی می زد، دربار واقعی غزنویان بر مبنای شیوه سنتی ایران سازمان یافته بود. سلاطین غزنوی در ساختن اهتمام می ورزیدند و در سراسر شهر های بزرگ امپراطوری قصرها و باغهای با شکوه برآورده بودند، طوری که محمود وصیت کرد که بعد از مرگش او را در یکی از باغ های معروفش به نام فیروز دفن کنند.

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول کلیات

مقدمه  بیان مساله اهداف تحقیق

1-2-2 اهداف کاربردی ضرورت های خاص تحقیق روش تحقیق  سوابق تحقیق نقد و بررسی منابع و مآخذ

1-6-1 زین الاخبار( تاریخ گردیزی)

1-6-2 طبقات ناصری

1-6-3 درباره بیهقی

1-6-4 تاریخ سیستان

سیر الملوک(سیاست نامه)

ترجمه تاریخ یمینی

فصل دوم نگرشی بر تاریخ سامانیان

2-1 یادی از سامانیان

2-2 تشکیل دولت ها و اختلاف آن ها با سامانیان

2-3 آمدن سلجوقیان به ماوراءالنهر

2-4 تشکیل دولت ها و تعارض آن ها با سامانیان

2-5 عوامل انحطاط سامانی

2-6 چگونگی افزایش قدرت ترکان و نارضایتی دهقانان و طبقات شهری

2-7 نبرد دندانقان

فصل سوم خواستگاه غزنویان و چگونگی جلوس محمود بر تخت سلطنت

3-1 شرحی به شهر غزنه

3-2 اسماعیل بن سبکتکین و علت انتخاب او به جانشینی

3-3 شخصیت سلطان محمود

3-4 جنگ ها و محاربات سلطان محمود

3-5 کشورگشایی محمود

3-6 غزوات محمود

3-7 جلوش محمود

3-8 سبکتکین در کنار الپتگین

3-9 محمود و چگونگی جلوس بر تخت سلطنت

3-10 چگونگی اعطای لقب سلطان به محمود

کشور گشایی محمود

فصل چهارم اوضاع سیاسی خراسان در عصر سلطان محمود غزنوی

4-1 تاریخ سیاسی  خراسان

4-2 غارت خراسان به دست ترکمانان

4-3 حدود و موقعیت جغرافیایی خراسان

4-4 رابطه سیاسی با کشورهای اطراف

4-5 رابطه سیاسی محمود با امراء

4-6 وضعیت سیاسی غزنه در زمان محمود

4-7 آغاز افول حکومت مرکزی محمود

4-8 دستاورد های ناخوب حکومت محمود غزنوی

4-9 روابط خارجی محمود در رابطه با عباسیان

4-10 استفاده از فیل در جنگها

4-11 تویعه و تحکیم حکومت

4-12 سکوت و رضایت خلیفه و بزرگان دین

4-13 بنیانگذار حکومت غزنوی

4-14 حدود جغرافیایی خراسان

4-15 وضعیت خراسان در زمان محمود

4-16 وضعیت سیاسی و نظامی خراسان در عهد سلطان محمود و مسعود غزنوی

4-17 وضعیت مالیات در دوره ی غزنوی

4-18 رابطه سیاسی محمود با خلفا و یا جایگاه محمود در میان خلفا

4-19 اسماعیل بن سبکتکین و علت انتخاب او به جانشینی

4-20 در تاریخ برگزیده آمده است

4-21 وضعیت خراسان در دوره اول غزنوی

فصل پنجم اوضاع اجتماعی خراسان در عصر محمود غزنوی

5-1 اوضاع اجتماعی خراسان

5-2 طبقات مردم

5-3  خراسان و نقش آن در قرون نخستین اسلامی

5-4 وضعیت شهر و روستاهای خراسان

5-5 مال و دوستی محمود و ثبات خراسان

5-6 وضعیت علم و ادب در دوران سلطان محمود

5-7 هرات در زمان محمود

5-8 پایه های اقتصادی پیشرفت نیشابور تجارت وصنعت

5-9 عصبیات خراسان

5-10 مذهب کرامیه خراسان

5-11 مذهب محمود غزنوی

5-12 بناهای غزنوی

فصل ششمروابط غزنویان با سلجوقیان و چگونگی رویارویی سلطان  محمود ومسعود با ترکان مهاجم

6-1 وجه تسمیه و نژاد سلجوقیان

6-2 چالشهای سلجوقیان با دیگر اقوام در دستیابی به اقتدار

6-3 نبرد دندانقان و استقلال سیاسی سلجوقیان

6-4 روابط سیاسی طغرل با دولت های خارجی

6-5 امرای محلی و غزنویان

6-6 سلجوقیان در پهنه ی تاریخ ماوراءالنهر و خراسان

6-7 وضعیت خراسان در زمان مسعود و سلاجقه

نتیجه گیری

کتابنامه

چکیده انگلیسی

منابع و مأخذ:

1-         ابن حسول،‌1940 م، تفضیل الاتراک، نشر و ترجمه شرف الدین بالتقیه.

2-         ابن اثیر، عزالدین علی بن محمد، 1351 ش، الکامل فی التاریخ، ابوالقاسم حالت، 21 جلد، تهران،‌انتشارات علمی فرهنگی.

3-         ابن جوزی، ابوالفرج، 1359، المنتظم فی التاریخ الملوک و الامم، جلد 8، مطبعه المعارف العثمانیه، حیدرآباد کن.

4-         ابن خلکان، شمس الدین احمد بن محمد، 1968 م، وفیات الان و انباع  زمان،‌به اهتمام احسان عباس، بیروت.

5-         اصفهانی، فتح بن بندری، 1356 ش، زبده المصر، محمد حسین جلیلی، تهران: انتشارات بنیاد و فرهنگ ایران.

6-         ابن عبری، ابوالفرج، تاریخ المختصر الدول،‌1362، دکتر محمد علی تاج پور، تهران: انتشارات دنیای کتاب.

7-         اقبال آشتیانی،‌عباس، 1347، تاریخ مفصل،‌به اهتمام دبیر سیاقی،‌تهران: انتشارات خیام.

8-         -، 1378، تاریخ ایران پس از اسلام ( از صدور اسلام تا انقراض قاجاریه)، تهران: نشر نامک.

9-         النرشخی،‌ ابوبکر محمد بن جعفر،‌1363، تاریخ بخارا، تصحیح و تحشیه مدرس رضوی، تهران: انتشارات توس.

10-       اصطخری، مالک و ممالک.

11-       اصطخری، ابواسحق ابراهیم، مالک و ممالک، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی ، 1368.

12-       -، ابوالفصل محمد، 1326، تاریخ مسعودی، ( تاریخ بیهقی)، تهران: انتشارات سنایی، جلد اول.

13-       بار تولد ،‌و. و، 1353، ترکستان نامه، کریم کشاورز، جلد اول ، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.

14-       باسورت، ادموند کلیفورد، 1372، حسن انوشه، ج اول، تهران: انتشارات امیر کبیر

15-       برتولد، اشپولر، تاریخ ایران، در قرون نخستین اسلامی ترجمه جواد فلاطوری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، سال 1364.

16-       برتولد، اشپولر، 1377، تاریخ ایران در قرون نخست اسلام، میر احمدی، ج دوم: انتشارات علمی و فرهنگی ایران.

17-       بیهقی، ابوالفصل محمد بن حسین، 1381، تاریخ بیهقی، به کوشش خطیب رهبر، تهران: انتشارات مهتاب.

18-       ابوالفضل محمد،1362، تاریخ مسعودی، ( تاریخ بیهقی) ، تهران: انتشارات سنایی، جلد اول .

19-       بیهقی، خواجه ابوالفصل،‌محمد بن حسین 1368، چاپ اول، تاریخ بیهقی، به کوشش دکتر خطیب رهبر، تهران، انتشارات سعدی.

20-       باسورت، تاریخ غزنویان و جداول.

21-       بیهقی، ابوالحسن علی بن زید، 1370، تاریخ بیهقی، با تصحیح احمد بهمنیار، تهران: انتشارات سعدی

22-       بیهقی،‌سعید نقیس،‌جلد دوم، تهران، 1342

23-       برتولد،‌اشبولر،‌جهان اسلام، ترجمه قمر آریان، تهران، انتشارات امیرکبیر،‌چاپ اول، سال 1354

24-       پطرو شمسکی، ای. ب، وعده مورخین روسی، 1346، تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هیجدهم، کریم کشاورز، جلد 1، تهران: انتشارات امیر کبیر.

25-       بهجت، اکبر هیکل آبادی و صغری، سلجوقیان، جلد اول، انتشارات هماذر، 1384

26-       تاج بخش، احمد، 1381، تاریخ تمدن و فرهنگ ایران از اسلام تا صفویه، شیراز: انتشارات نوید.

27-       حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده، جرفادقانی، ترجمه یمینی.

28-       جرزجانی، منهاج سراج، 1393، طبقات ناصری، تصحیح عبدالحی حبیبی، جلد اول، تهران: دنیای کتاب.

29-       جرفادقانی،ابو اشراف ناصح بن ظفر، 1357، به انضمام حاتم یمینی، تهران: دنیای کتاب.

30-       راوندی، مرتضی، 1354، تاریخ اجتماعی ایران، تهران،: انتشارات امیر کبیر، جلد دوم.

31-       راوندی، محمد علی، 1333، راحه الصدور آیه السرور، به تصحیح محمد اقبال، تهران: امیر کبیر.

32-       ر.ک: کامل: تاریخ بزرگ اسلام و ایران، جلد 15.

33-       ر.ک: به ترجمه مقاله پذوفسور س.ا.حسن، مجله بررسیهای تاریخی.

34-       -، 1380، تاریخ هزار ساله ایران، تهران: انتشارات اقبال،‌جلد سوم.

35-       دبیل. التون. ل .تاریخ سیاسی اجتماعی خراسان، ترجمه ( مسعود رجب نیا) تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

36-       زیباپور، فرزاد، 1382، سرگذشت سامانیان،( برگرفته از تاریخ بخارا اثر جعفر نرشخی)، تهران، انتشارات رویداد.

37-       زرین کوب، عبدالحسین، ایران بعد از اسلام، تهران امیر کبیر، 1371.

38-       فرای، ریچارد( گردآورنده) و دیگران،‌1360، تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه،‌ حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر، جلد 4.

39-       عباسی، پرویز، تاریخ دیالمه و غزنویان،‌ شرکت سهامی انتشارات کتب ایران 1336.

40-       فرای، ر. ن، تاریخ ایران( کمبریج)،‌ ترجمه انوشه، تهران: امیرکبیر، 1372، جلد 4.

41-       قدیانی،1354، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: انتشارات امیر کبیر، جلد دوم.

42-       -، تاریخ فرهنگ و تمدن ایران( در دوره غزنویان و خوارزمشاهیان)، تهران: انتشارات فرهنگ مکتوب.

43-       گرانتوسکی، آ. آو [ دیگران]، 1359، تاریخ ایران زملن باستان تا امروز، کی خسرو کشاورز، چاپ ورامین، انتشارات پویش.

44-       گردیزی، ابوسعید عبدالحی ضحاک، 1362، زرین الخبار( تاریخ گردیزی)، تصحیح و تحشیه عبدالحی  حبیبی، تهران، دنیای کتاب.

45-       گروسه، رنه، 1368، امپراطوری صحرانوردان و عبدالحسین مکیده، تهران: انتشارات عملی و فرهنگی .

46-       مبین، ابوالحسن، 1382، سرگذشت سلطان مسعود غزنوی، ( بر گرفته از زرین الخبار زیر نظر اکبر ایرانی)، تهران،: موسسه فرهنگی اهل قلم.

47-       مصاحب،‌غلامحسین،‌دایرخ المعارف فراسی، جلد دوم، تهران، 1368.

48-       میر خواند، محمد بن برهان الدین خاندشاه، 1339، روضه الصفاء ،‌تهران: انتشارات امیر کبیر، جلد چهارم.

49-       مورن، پل، 1349، تاریخ مختصر ایران،‌رضا زاده شفق، تهران: نشر علمی و فرهنگی کتیبه.

50-       مدیر شانچی، کاظم، حدود خراسان در طول تاریخ، مجله دانشکده المهیات.

51-       ناظم،‌ محمد ،‌1318 ، سلطان محمود غزنوی، عبدالغفور امینی،‌کابل.

52-       نظام الملک، ابوعلی حسن بن اسحاق بن العباس طوسی، 1347، سیاست نامه، به اهتمام هیوبورت دارک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

53-       -، 1357، سیاست نامه، تصحیح  عباس اقبال، تهران، انتشارات اساطیری.

54-       نفیسی، سعید، 1342، پیرامون تاریخ بیهقی، تهران، انتشارات فروغی، جلد دوم.

«مقالات»

55-       آلیاری، حسین، 1379، جزوه تاریخ سامانیان و غزنویان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

56-       -،1387، شخصیت و حیات سیاسی محمود غزنوی، فصلنامه گلشن راز، سال اول، شماره اول، اسفند.

57-       -، 1384، طغرل با شکوه، فصلنامه گلشن راز، سال اول شمره دوم و سوم.

58-       ماهنامه حافظ، شماره 30 تیر 1385.

59-       مجله انجمن پادشاهان آسیایی، توماس، سکه های هند و شاهان، کابل،( 1848).

دانلود پروژه اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی قرن چهارم و سید رضی

موضوع: برای شناخت و شناساندن شخصیتهای برجسته علمی، یکی از بهترین روشها بررسی آثار مکتوب آنان است که بازتاب آرا و اندیشه ها و تجلیگاه علم و دانش آنهاست از آنجائیکه شناخت دقیق افکار و اندیشه های هر یک از بزرگان  می تواند چراغ روشنگری فراروی نسل جوان باشد ما را بر آن داشت تا برای تحقق این آرمان مقدس، دست به دامن آسمان پرستاره ی علم ادب ببریم تا چراغی برگیریم.

لذا در این کهکشان، ستاره ای را رصد کردیم که هرچند غبار غرض ورزی وجهل آمیخته با گذشت زمان، چهره ی عالمتاب او را تا حدودی پوشانده است و آنگونه که شایسته شخصیت او بوده برای جهان علم و ادب شناخته نشده است.

 وی شخصیت بی نظیری است که با داشتن مناصب فقاهت و زعامت و نقابت علویان و مناصب مختلف سیاسی، هیچگاه شیفته مظاهر و زخارف دنیوی نشد و لذا بواسطه ی اتصال به حقیقت هستی، اهل دل بود. عاطفه ی سرشار، روحیه ی حساس، وقریحه ی وقاد او باعث گردید که برای بیان حقایق و ثبت وقایع سلاح قدرتمند خود را بکار گیرد و در جهت تحقق اهداف و آرمانهایش گوش به ندای دل دهد که نتیجه آن اشعار نغز و دلنشین و سخنان زیبای اوست که دیوان شعری با چنین گلهایی فراهم آورد. با توجه به اینکه دیوان اشعار این نادره ی دوران بازتاب اندیشه های عمیق و آئینه ی تمام نمای سلوک عرفانی اوست ایجاب می کند که برای شناسایی اندیشمند فرزانه و شاعر گرانمایه، دیوان اشعار او را درکنار آثار گرانبها و ارزشمند فقهی و کلامی اش کاملاً مورد نقد و بررسی علمی و ادبی قرار گیرد.

 اهداف: لذا در این کار تحقیقی هدف ما بر آن بوده است که آرا  و اندیشه های یگانه ی دوران را از میان اثر ارزنده ی ادبی اش( دیوان اشعار) مورد ارزیابی و نقد بررسی قرار داد  تا از میان اشعار به بازخوانی نظریات و افکار عالمانه ی    « شاعر فقیه» بپردازیم. بنابراین در شناخت ابعاد شخصیتی این ادیب گرانقدر نیازمند آن هستیم که پاسخ های قانع کننده ای در قبال پرسش های زیر داشته باشیم:

نحوه ی تجلی افکا رو اندیشه های رضی در دیوان چگونه بوده است؟تأثیر شریف رضی بر ادبای پس از خود و ادبیات عرب به چه میزان بوده است؟جلوه های انتساب به دودمان علوی و میزان تأثیر آن بر شخصیت وی چقدر می باشد؟گردآورنده نهج البلاغه واقعاً کیست؟ و تأثیر آن بر ادبیات عرب چگونه و تا چه اندازه ای بوده است؟

فرضیه ها:

 با توجه به اینک رضی یک فقیه برجسته و آشنا به ظرایف علوم اسلامی است ولی اشعار خود را مرکب اندیشه های علمی و ادبی و مباحث فلسفی قرارداده و برای بیان مقاصد وتشریح مسائل علمی و عملی بهره های فراوان از آن برده است و در هر جائی که نیاز بوده  به طرح مباحث اخلاقی و مبانی فلسفی انسان شناسی و معادشناسی پرداخته است. سبک منحصربه فرد او در هجویات نمونه ی بازر اخلاق اسلامی است. و یا غزلهای عاری از وصف« می» و توصیف نوازندگان و خوانندگان زیباروی، حاکی از محتوای مکتب و تعالیم عرفانی وی است.

 وی با تأسیس اولین دانشگاه مدرن علوم اسلامی و تربیت شاگردان فاضل و فقهای نامداری چون شیخ  طوسی(ره) و نگارش و گردآوری کتاب گوهربار

« نهج البلاغه» تأثیر انکارناپذیری بر ادبیات جهان اسلام و عرب و ادبای پس از خود برجای گذاشت. لذا او با این اقدام خدمت ارزنده ای به جهان ادبیات و علم و اندیشه ی بشری نمود. ولی کار پرثمر او دچار تردید واقع شده و در برخی از محافل سخن از گردآورنده و یا نگارنده نهج البلاغه به میان می آید که او واقعاً کیست؟

 ما نیز د راین مجموعه با توجه به اسلوب نگارش نهج البلاغه و تطبیق آن با سبک نوشتاری رضی در کتابهای ماندگارش و با بیان دلایل وشواهد و قرائن ثابت نمودیم که افتخار گردآوری نهج البلاغه همچنان برای رضی بوده و خواهد بود.

 انتساب رضی به خاندان علوی وشرافت ذاتی این خاندان باعث گردید که نیروی عجیبی در رضی بوجود آید و چنان مقتدرانه پا به عرصه گذاشت ک در مطالبه ی علنی حقوق خانوادگی خویش در امر خلافت از هیچ مقامی و منصبی هراس به دل نداشت و لذا جسورانه خلیفه ی عباسی را مورد خطاب قرار می دهد و گاهی هم خواسته های قلبی خود را در قالب ستایش پدر به منصه ی ظهور می رساند.حتی برای ابراز انزجار از خلافت عباسی به خلیفه ی فاطمی که در جد و مرام تا اندازه ای با او مشترک بوده اظهار علاقه و محبت می کند.

مرثیه های رضی هم از این خواسته ی او خالی نیست و شاید اوج قدرت او در نکوهش خلافت اموی و عباسی باشد. وی در ضمن سوگنامه های حضرت سیدالشهداء(ع) با شیوه ای نو، به بیان وقایع تاریخی و ستم های قدرتمندان غاصب می پردازد.

فایل ورد 270 ص