پایان نامه ارشد مطالعه تاثیر رقابت حق الزحمه حسابرسی مستقل برکیفیت حسابرسی و گزارشگری مالی در بخش خصوصی و دولتی

چکیده

حق الزحمه حسابرسی آثار متفاوتی بر فرآیند حسابرسی مستقل دارد، اول اینکه، ممکن است حسابرسی در رقابت با دیگران، حق الزحمه کمتری را به روش مناقصه ای به صاحبکار پیشنهاد دهد، اما این خود ممکن است بر کیفیت حسابرسی اثر بگذارد. دوم اینکه، علاوه بر حق الزحمه به کیفیت حسابرسی به عنوان وجه تمایز با دیگر رقبا توجه ویژه داشته باشد.

این تحقیق به دنبال اثر حق الزحمه حسابرسی بر کیفیت حسابری و کیفیت گزارشگری مالی است. روش تحقیق میدانی و کتابخانه ای بوده و از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات در سال 1393 از 100 موسسه حسابرسی در تهران استفاده شده است.

یافته ها نشان می دهد بین حق الزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی، کیفیت گزارشگری مالی، زمان حسابرسی، تجربه حسابرس، تعداد حسابرسان، مصالحه با مدیران و نقش نمایندگی مدیران رابطه معناداری وجود دارد.

واژه های کلیدی: حق الزحمه حسابرسی، حسابرسی مستقل، کیفیت حسابرسی، کیفیت گزارشگری مالی.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در سال های اخیر رقابت در تمام زمینه های اقتصادی ملموس است و تنها کسانی در این بازار رقابتی باقی می مانند که توان رقابت با سایر رقبا را داشته باشند. ارائه خدمات حسابرسی نیز از این امر مستثنی نبوده و نیست. با توجه به روند رو به رشد در حرفه حسابرسی، موسسات حسابرسی که بتوانند بهترین خدمات را در کمترین زمان و با حداقل هزینه ارائه کنند می توانند در بازار رقابتی موجود، موفق باشند. اما بعضی از موسسات حسابرسی برای دریافت کار از صاحبکار اقدام به پیشنهاد حق الزحمه حسابرسی کمتر نسبت به سایر موسسات دیگر می نمایند که گاهی این کاهش حق الزحمه باعث کاهش کیفیت حسابرسی و نهایتا کاهش کیفیت گزارشگری مالی می شود و این امر روز به روز اهمیت بیشتری می یابد.

1-4 اهداف مشخص تحقیق

در این تحقیق به دنبال بررسی تاثیر رقابت حق الزحمه حسابرسی بر گزارشگری حسابرسی و ارائه راهکار کاربردی برای از بین بردن این رقابت که در آینده باعث از بین رفتن کیفیت گزارشگری و همچنین بی اعتمادی استفاده کنندگان به گزارشات حسابرسی می شود، هستیم. اگر امیدی به موسسات حسابرسی برای حفاظت از منافع عمومی وجود داشته باشد، افزایش رقابت بر سر قیمت به شکل تاثیرگذاری این امید را به یاس تبدیل می کند.

بعد از انجام تحقیق و بررسی تاثیر رقابت حق الزحمه حسابرسی بر کیفیت حسابرسی انتظار می رود که اهداف در دو قسمت نظری و کاربردی و به تفکیک زیر تحقق یابد:

1-4-1 اهداف نظری

یکی از اهداف با اهمیتی که این تحقیق به دنبال آن است، تلاش برای ارتقای حرفه حسابرسی و حسابداری در چارچوب مبانی نظری و علمی و تئوری حرفه، برای دانشجویان، علاقه مندان حرفه و جامعه حسابداران ایران است. همانگونه که قبلا اشاره گردید یکی از معضلات موجود در حرفه حسابرسی کشور، مسائل مربوط به کیفیت گزارش های مالی و حسابرسی است که بنا به دلایل متعددی به گواه بسیاری از متخصصان و اساتید و حسابداران رسمی، حلقه مفقوده در اعتباردهی بیشتر به گزارش گری مالی است. با روندی که در چند سال اخیر در مورد الزامات اطلاع رسانی و نظارت برای افزایش کیفیت گزارش های حسابرسی انجام شده است و نیز نقش رو به رشدی که تحلیل گران و مشاوران در بازار سرمایه ایران به عهده گرفته اند، به نظر می رسد انجام تحقیق بتواند نسبت به شناساندن تاثیر رقابت حق الزحمه حسابرسی بر کیفیت گزارشگری حسابرسی و نهایتا گزارشگری مالی برای تصمیم گیرندگان اقتصادی مفید بوده و منشا مناسبی برای شروع تحقیقات در حرفه حسابرسی باشد.

1-4-2 اهداف کاربردی

اهداف کاربردی این تحقیق که برای پاسخگویی به نیازهای کاربران و استفاده کنندگان گزاش های حسابرسی و مالی در نظر گرفته شده است به شرح زیر قابل ارائه است:

نقش رقابت حق الزحمه حسابرسی موسسات بر کیفیت گزارشگری مالی و حسابرسی مشخص شده و رهنمودهای لازم برای نهادهای نظارتی و جامعه حسابداران رسمی برای ارتقاء کیفیت ارائه شود.

بتوان مکانیزم های نظارتی موثر بر رفتار حسابرسی، جهت نیل به کیفیت بالاتر را تامین نماید.

در بلند مدت بتواند با توجه به افزایش کیفیت حسابرسی نقشی مناسب در ارتقاء سطح کارایی بازار سرمایه فراهم سازد.

1-5 فرضیه های تحقیق

1-5-1 فرضیات اصلی

رقابت حق الزحمه حسابرسی توسط موسسات حسابرسی باعث کاهش کیفیت حسابرسی می شود.

رقابت حق الزحمه حسابرسی توسط موسسات حسابرسی باعث کاهش کیفیت گزارشگری مالی می شود.

محددیت زمانی حسابرسی باعث کاهش اثربخشی حسابرسی و قدرت حسابرسان می شود.

کیفیت حسابرسی (تجربه و تعداد حسابرسان) بر گزارش حسابرسی تاثیر مستقیم دارد.

افزایش رقابت باعث مصالحه موسسات حسابرسی با مدیران شرکت ها می شود.

رقابت حسابرسان جهت کسب حق الزحمه حسابرسان باعث می شود ایفای نقش نمایندگی مدیران به ظاهر مطلوب به نظر برسد.

تعداد صفحات 194 word

فهرست مطالب

فصل اول کلیات تحقیق. 1

1-1 مقدمه 2

1-2 بیان مساله 3

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 5

1-4 اهداف مشخص تحقیق. 6

1-4-1 اهداف نظری. 6

1-4-2 اهداف کاربردی. 7

1-5 فرضیه های تحقیق. 8

1-5-1 فرضیات اصلی. 8

1-6 روش گردآوری داده ها 8

1-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 9

1-8 جامعه آماری و روش نمونه گیری. 9

1-9 تعریف واژه ها و اصطلاحات.. 10

فصل دوم پیشینه و ادبیات تحقیق. 12

2-1 مقدمه 13

2-2 حسابرسی در ایران. 21

2-3 شناخت ماهیت حرفه ی حسابرسی مستقل و تعریف آن. 25

2-4 منابع و مخارج حسابرسی. 29

2-5 کیفیت حسابرسی. 33

2-5-1 چارچوب کیفیت خدمات حسابرسی. 39

2-5-2 تعریف کیفیت حسابرسی. 40

2-5-3 کیفیت حسابرسی دررابطه با دستیابی به اهداف آن. 42

2-5-4 تفاوت کیفیت واقعی حسابرسی و برداشت از کیفیت واقعی. 44

2-6 خاصیت ارزش افزوده حسابداری و حسابرسی. 46

2-7 رقابت.. 53

2-7-1 اقتصاد بازار 53

2-7-2 ماهیت اقتصاد بازار 55

3-7 مفهوم رقابت در اقتصاد بازار 56

2-7-4 تحلیلی بر نظریه های رقابت.. 60

2-8 رقابت در حرفه حسابرسی. 61

2-8-1 محدودیت رقابت در حرفه ی حسابرسی. 62

2-8-2 اخلاق حرفه ای و رقابت.. 67

2-9 پیشینه عامل کیفیت حسابرسی در تعیین حق الزحمه ی حسابرسی. 69

2-10 پیشینه عامل اندازه موسسه ی حسابرسی در تعیین حق الزحمه ی حسابرسی. 70

2-11مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق. 71

2-11-1 پیشینه تحقیق در ایران. 73

2-11-2 پیشینه تحقیق در خارج از ایران. 77

فصل سوم روش تحقیق. 82

3-1 مقدمه 83

3-2 فرضیه های تحقیق. 86

3-3 گردآوری اطلاعات.. 87

3-3-1 دوره زمانی تحقیق. 87

3-3-2 جامعه آماری و نمونه انتخابی. 88

3-3-2-1 جامعه آماری: 88

3-3-2-2 نمونه گیری: 88

3-3-3 حجم نمونه 91

3-4 ابزار اندازه گیری: 93

3-5 روایی و پایایی پرسشنامه: 95

3-5-1 قابلیت اطمینان(پایایی): 96

3-5-2 روایی. 97

3-6 معایب پرسشنامه: 98

3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: 99

فصل چهارم: یافته های تحقیق. 100

4-1 مقدمه 101

4-2 تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها: 101

4-2-1 میزان تحصیلات: 102

4-2-2 رشته تحصیلی. 103

4-2-3 تجربه کاری: 104

4-2-4 عضویت در انجمن های حرفه ای: 105

4-3 سوالات پرسشنامه و تجزیه تحلیل آنها: 106

4-4 بررسی ضرایب همبستگی میان متغیرهای دسته بندی شده: 154

4-4-1 همبستگی ها و مرتبط ترین متغیرها: 158

4-5 آزمون فرضیات تحقیق ( آزمون خی دو ): 159

4-6 نتیجه فرضیات: 161

4-7 میزان پایایی پرسشنامه: 164

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات.. 165

5-1 مقدمه 166

5-2 آزمون فرضیات تحقیق. 166

5-3 پیشنهادهای کاربردی. 170

5-4 محدودیت های تحقیق. 171

منابع. 173

منابع فارسی. 173

الف- کتاب: 173

ب- مقاله: 174

ج- پایان نامه 174

منابع لاتین. 177

پیوست.. 178

خروجیهای نرم افزار Spss. 178

Abstract 185