زعفران تولید و صادرات 25 ص
25 ص
مشخصات گیاهشناسی :
زعفران گیاهی است علفی، چند ساله ، بدون ساقه که از طریق غیر جنسی و توسط پیاز آن تکثیر می شود.تعداد گونه های زعفران بین 80 تا 100 گونه است. پیاز زعفران از نوع توپر به قطر تقریباً 3تا5 سانتیمتر و پوششی قهوه ای رنگ داردو هر پیاز زعفران شش تا نه برگ چمنی مانند و نیزه ای شکل بوجود می آورد. گل زعفران دارای سه گلبرگ و سه کاسبرگ تغییر شکل یافته و به رنگ بنفش با سه پرچم که طول میله پرچم دو برابر بساک است . حاوی یک تخمدان است و از قسمت تخمدان خامه باریکی خارج می شود این خامه طویل و کشیده بوده و به رنگ زرد کمرنگ است که ببه سه کلاله شفاف قرمز رنگ سه شاخه بطول 20 تا 30 میلی متر منتهی می گردد ، که پس از خشک شدن به عنوان زعفران تجارتی مورد استفاده قرار می گیرد . زعفران خیلی مرغوب قسمت کلاله گل یعنی قسمت انتهایی خامه است و میله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشکیل می دهد .
( عظیمی . علی اکبر .1383. مقاله زعفران)
زیستگاه :
گیاهی است بومی هند و مدیترانه شرقی و در ایران ، اسپانیا ، هند ، فرانسه ، ایتالیا و خاور میانه کشت می شود .
قسمتهای مورد استفاده گیاه :
کلاله و خامه
ترکیبات شیمیایی :
زعفران حاوی یک اسانس مرکب از ترپنها ، الکلهای ترپنیث و استر ها ، گلیکوزید های تلخ (شامل کروسین ) ، کارتنوئید ، ویتامینها ، پیکروتین و پیکروکروسین .
( مواد معطر (اسانس ) که مهم ترین ترکیب آن سافرانال می باشد که گاهی تا 1درصد زعفران را تشکیل می دهد )
( زارع زاده .عباس. 1378 .گزارش طرح تحقیقاتی )
خواص مهم دارویی گیاه :
این گیاه جهت درمان اسهال خونی ، تب ، یرقان ، بزرگ شدن طحال ، عفونتهای ادراری،پایین آورنده قند خون و گاهی جهت درمان ناراحتیهای پوستی استفاده می شود . زعفران مقوی ، مفرح ، محرک اعصاب ، نشاط آور و مفید برای دستگاه تنفسی است . در طب گیاهی چینی کلاله زعفران جهت درمان گرفتگی سینه ، تحریک عادت ماهیانه و برطرف کردن دردهای شکمی مورد استفاده قرار می گیرد. زعفران به علت دارا بودن مواد تلخ موجبات سهولت هضم غذا را فراهم می سازد و از طرف دیگر به علت داشتن اسانس اثر محرک اعصاب دارد .از نظر درمانی دارای اثر مسکن روی اعصاب سطحی بدن است . (زارع زاده . عباس .1378. گزارش طرح تحقیقاتی )
زعفران برای درمان بی خوا بی نیز مفید است . شب قبل از خواب نیم قاشق چایخوری از پودر زعفران با کمی عسل میل شود . روغن زعفران باعث سر باز کردن دمل و کورک است . دم کرده 15 گرم در یک لیتر آب اختلالات قاعدگی را برطرف می کند . ضماد زعفران برای جلو گیری از رطوبت و آبریزش چشم و تسکین قرمزی آن سودمند است .
( جانزاده.علی 1377. اعجاز گیاهان دارویی)
زعفران در فارماکوپه ی اروپا (کتاب رسمی داروسازی) قید شده و به شکل تنطوری با نام OpiiCrocata Tinctura وجود دارد . هم چنین عصاره ی آن به صورت محصولی به نام Bitters Swedish توسط کارخانجات مختلف تهیه و جهت مصارف دارویی مختلف عرضه می شود . بر حسب آزمایش هایی که در اروپا انجام شده است ، زغفران خاصیت کاهش چربی و کلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن در پلاسما را در موش آزمایشگاهی از خود نشان داده است . در طب عوام نقاط مختلف جهان ، زعفران به عنوان آرام بخش ، ضد اسپاسم ، اشتها آور و مقوی معده استفاده می شود . در کشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش ، درمان درد معده و شکم و آسم مصرف می شود .
طرز استفاده :
از زعفران می توان به شکل های مختلف استفاده کرد :
دم کرده دم کرده زعفران یا چای زعفران
2گرم زعفران را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیمساعت روی آتش بسیارملایم بگذارید تا دم بکشد .
تنطور زعفران:
یک گرم زعفران را سائیده و با 10 گرم الکل سفید 80 درجه مخلوط کزده و در شیشه ریخته و در آنرا ببندید . این شیشه رادر جای تاریکی گذاشته و هر روزه آنرا تکان دهید پس از دو هفته آنرا صاف کرده و از آن استفاده کنید .
