پروژه: مجموعه بازار وکیل؛ پیشینه و کارکرد
مجموعه بازار وکیل؛ پیشینه و کارکرد
126 صفحه
چکیده:
بازار وکیل شهر شیراز، از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. امروزه در مرکز شهر شیراز (شرق میدان شهدا) واقع شده است. بازار وکیل از محدوده دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم (بازار حاجی و اردو بازار امتداد دارد. این بازار مشتمل بر حجره‌هائی با سکوی پهن در طرفین و هفتاد و چهار دهانه طاقهای بلند و خوش تناسب است و چهار سوق بلندی در میان آن قرار دارد که بازارهای فرعی و غربی و شرقی آنرا ارتباط می دهد. در شمال شرقی بازار وکیل چندین کاروانسرای قدیمی به نام های روغنی، گمرک و احمدی بنا شده است.
مجموعه بازار وکیل به عنوان مرکزیت اقتصادی - فرهنگی بافت قدیم شیراز، اهمیت ویژه ای در بازشناسی حیات اجتماعی طی سده های گذشته شیراز داشته است. این پژوهش با نگرشی تاریخی بازار وکیل را طی سه دوره صفویه، زندیه و قاجار مورد ارزیابی قرار داده است. موقعیت و کارکرد اقتصادی، دینی - فرهنگی، آموزشی و اجتماعی بازار، در زمان های تاریخی مذکور با دگرگونی هایی مواجه بوده است؛ بدین ترتیب که اوج جایگاه آن در دوره زندیه و افول آن طی نیم قرن گذشته بوده است.
مهمترین کارکرد بازار وکیل، به عنوان ساختاری متشکل از راسته اصلی در دو محور ارتباطی شمال و جنوب شهر شیراز قرار داشته و دو دروازه مهم اصفهان و کازرون را به هم مرتبط می ساخته است، که سایر کارکردهای سیاسی اجتماعی و اقتصادی را تحت پوشش خود قرار داد. طی نیم قرن گذشته و با از دست دادن کارکرد تجاری سایر کارکردهای اجتماعی - مذهبی بازار نیز رو به افول رفت. این پژوهش به بررسی چنین روندی و فراز و فرود آن از دوران زندیه تا به امروز پرداخته است.
کلید واژه ها: بازار وکیل، بناهای کریم خان زند، شیراز، بازار
