تعداد صفحات : 65 صفحه -
قالب بندی : word
مقدمه
واژه «خراسان» در فارسی باستان نیامده است ولی نام شهرها و آبادیهایی که هر کدام جزئی از خراسان گذشته یا کنونی بوده و هستند، بارها در کتیبههای مختلف آمده است. واژه «خراسان» به معنای «خاور» یعنی «قسمتی که از خورشید است» میباشد. این واژه ترکیبی است از «خور» به معنی خورشید و «اسان» به معنی آمدن و مجموع ترکیب آن، به معنی «جایی است که از آن، خورشید برمیآید» و خراسان به معنی «محل طلوع خورشید» است. این سرزمین چون در شرقیترین ناحیه ایران زمین قرار داشته است و خورشید زودتر از سایر نقاط در آن طلوع میکرده، این نام را به خود گرفته است از این رو «خور آسان» به معنای پدیدار شدن خورشید یا سرزمین بامدادان و طلوع آفتاب به کار رفته است. با استناد به این توصیف خورآسان را میتوان سرزمین شرقی یا شرقیترین ناحیه ایران زمین نیز تلقی کرد. واژه «خورآسان» در طول اعصار به سبب کثرت استعمال تحول یافته و به «خراسان» امروزی بدل گشته است. در آثار و نوشتههای سعدی نیز واژه خراسان به همان معنای «خاور» به کار رفته است.
استان خراسان رضوی در گذشته بخشی از خراسان بزرگ بود که در سال 1383 خورشیدی با تقسیم استان خراسان به سه استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی ایجاد شد.
عوارض جغرافیایی استان خراسان رضوی
این استان به سبب وسعت زیاد، از نظر شرایط طبیعی، بسیار متنوع میباشد و هر یک از نواحی مختلف آن دارای ویژگیهای خاصی است. به طور کلی ناهمواریهای استان خراسان رضوی به دو بخش کوهستانی و دشت تقسیم میشود. بلندترین نقطه این استان قله بینالود در 3615 متری و پستترین نقطه آن، در دشت سرخس در ارتفاع 299 متری از سطح دریا واقع شده است.
کوههای استان خراسان رضوی
ارتفاعات استان خراسان رضوی را میتوان به ارتفاعات شمالی و جنوبی تفکیک کرد. ارتفاعات شمالی عموماً شرقی- غربی هستند در حالی که ارتفاعات جنوبی امتداد شمالی- جنوبی دارند. کوههای استان دنباله ارتفاعات البرز به سمت مشرق است که به صورت قوسهای موازی از شاهکوه آغاز شده و در جهت شمال غربی به سوی جنوب شرقی تا ارتفاعات هندوکش در افغانستان امتداد مییابد.
در بخش شمالی خراسان رضوی قسمت قابل توجهی از دو رشته کوه کپه داغ- هزار مسجد، آلاداغ- بینالود قرار گرفته است. رشته کوههای هزار مسجد با حدود 3040 متر ارتفاع از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد یافته است و ارتفاع آن در اطراف سرخس کاهش مییابد. این کوهها در یک حوضه رسوبی با گسلهای عمیق شکل گرفتهاند.
بینالود: رشته کوههای بینالود در امتداد البرز شرقی قرار گرفتهاند و شکلگیری آن مشابه هزار مسجد بوده است و بلندترین قله این رشته کوه «بام خراسان» با ارتفاع بیش از 3200 متر میباشد. رشته کوه بینالود بر اثر آخرین فعالیتهای کوهزایی آلپی به وجود آمده است و لایههای آن به سوی نیشابور روی هم رانده شده و چین خوردهاند. از دیگر قلل این رشته کوه میتوان به شیرباد با ارتفاع 3250 متر، فلسکه با ارتفاع 3100 متر و قوچگر با ارتفاع 3050 متر را نام برد. بینالود از شمال شرق به دره کشف رود و دشت مشهد و از جنوب غربی به چاله ساختمانی دشت نیشابور مشرف است. در بخش شمالی این رشته کوه، کوههای فرعی وجود دارند که دارای درههای صخرهای با ارتفاع 200-300 متر میباشند که معروفترین و پرآبترین آنها، اخلمد است که دارای چندین آبشار میباشد. آبشار اصلی آن 40 متر ارتفاع دارد. کلیه آبریزهای شمالی این کوهستان به کشف رود و آبریزهای جنوبی آن به کال شور میریزند. مهمترین رودها و ریزآبهای بینالود؛ فاروب رمان، دیزآباد، چناران، گرینه، درود، بوران و بهارآب خروین و شورآباد میباشند. کوههای بینالود با وجود بارندگی اندک، دارای مراتع سرسبز به ویژه در ارتفاعات 1800 تا 2700 متری است و در فصل ییلاق، عشایر کوچنده مانند توپکانلوها و رانلوها به این منطقه کوچ میکنند. در کوههای بینالود معادن مختلفی وجود دارد که از آن جمله معدن طلای قدیم نزدیک طرقبه، معادن مرمر نزدیک شاندیز، زغالسنگ در حدود فریزی و مس و سرب در نزدیک ناحیهای به نام بار میباشند. همچنین ذخایر اندکی از آلومینیم در ارتفاعات شمالی نیشابور به نام مهرآباد کشف شده است. مهمترین و غنیترین معدنی که در این رشته کوه وجود دارد، معدن فیروزه است که در حوالی روستای معدن از توابع دهستان بار شهرستان نیشابور استخراج میشود.
دره شمخال در موقعیت جغرافیایی N373503 E583157 در استان خراسان رضوی واقع است. دره شمخال به طول 18 کیلومتر، از روستای شمخال در کیلومتر 70 جاده قوچان به باجگیران آغاز می شود و در سوی دیگر به اراضی درونگر در جاده قوچان به درگز ختم می شود. دره شمخال که نام خود را از روستایی کوهپایه ای به همین نام گرفته از شمال شرقی به کوه آسلمه و از جنوب شرقی به رودخانه دائمی کال شمخال محدود است . این روستا بنای تاریخی کهنی ندارد اما اقلیم مساعد، خاک مرغوب و منابع غنی آب، تاثیر فراوانی در شکل گیری روستا داشته است. چشمه های ابتدای دره در ادامه رودخانه ای را می سازند که شالیزارهای درونگر را سیراب می کند. دره شمخال با دیواره های بلند و عرض کم، طبیعتی بی نظیر دارد. در میدان فلسطین قوچان، سواری های شخصی علاقه مندان را به روستای شمخال می رسانند و در صورت هماهنگی دوباره از انتهای دره به قوچان بر می گردانند. جاده تا روستای شمخال آسفالته است و از تونل بلند باجگیران عبور می کند. طول دره در حدود 18 کیلومتر است و ارتفاع دیواره تا 200 متر برآورد شده است.
دره شمخال(Shamkhaal) یکی از زیباترین و رازآلود ترین مناطق ایران است که تا لحظه آخر چشمها را خیره به همه زیبایی های خود می کند. دره ۱۸ کیلومتری شمخال با دیواره هایی در حدود ۲۰۰ متر در شمال شرقی ایران در نزدیکی شهر مرزی باجگیران واقع شده است. این دره از روستای شمخال(۵ کیلومتری جنوب باجگیران) آغاز و در روستای محمد تقی بیگ از توابع درونگر(Dorungar) پایان می یابد.
بهترین راه برای رسیدن به شمخال، قوچان است و از قوچان تا شمخال مسافتی در حدود ۸۰ کیلومتر در پیش است.
آسمان از میان صخره های خودنمایی می کند .
رفته رفته با پیمایش مسیر چشمه ها به یکدیگر می پیوندند و یک رود تشکیل می شود و با پیوست این رود به رودی که از دربادام می آید رودخانه بزرگتری را تشکیل می دهد که زمین های پایین دست درونگر را آبیاری می کند.
صدای خروش رودخانه، صخره های بلند و آسمان در بین صخره ها برای ساعت ها شما را به یک فضای پر آرامش به دور از هیاهوی شهری، امواج موبایل و … می برد.
فاصله از روستا تا حمام اول: حدود ۷ کیلومتر(۳٫۵ ساعت)
فاصله از حمام اول تا کبوترخانه: حدود ۴ کیلومتر
فاصله ار کبوتر خانه تا دو آبی: کمتر از ۱ کیلومتر(۱۵ دقیقه)
فاصله از دو آبی دربادام(Dor badam) تا انتهای تنگه در محدوده روستای محمد تقی بیگ در کنار جاده : حدود ۶ کیلومتر
با توجه به نداشتن GPS مسافت ها تقریبی است.
دو آبی در بادام- زمانی که به این منطقه می رسید دره عریض تر و روشنایی آفتاب در انتظار شماست. آب گرم و آفتاب خورده دربادام با آب خنک شمخال پیوند می خورد.
با توجه به طول مسیر بهتر است برنامه با یک شبمانی انجام شود. در این منطقه حمام اول و کبوترخانه مناسب ترین محل ها برای کمپینگ است.
بلندای صخره ها بهترین فصل گذر از دره شمخال اواخر بهار و اوایل تابستان است رد عبور آب بروی صخره ها در نزدیکی حمام دوم
حمام اول چشمه هایی جاری دارد و زمین مسطح فراوان است. کبوترخانه نیز یک چشمه کم آب دارد که به ضرورت می توان استفاده کرد. برای برنامه هایی که از صبح آغاز میشود اقامت در کبوتر خانه بهترین گزینه است. چرا که روز اول ۱۱ کیلومتر پیموده شده و روز بعد برنامه سبکتری در پیش است.
داشتن صندل های استاندارد رودخانه ضروری است چرا که بخش زیادی از پیمایش از داخل رودخانه ای صورت میگیرد که گاهی آب تا زانو می رسد.
صبح قبل از آغاز حرکت از کبوترخانه… آب رودخانه در صبحگاه کمی سرد است ولی این زیبایی دره توقف نمی طلبد .
در طول مسیر حد فاصل حمام اول و حمام دوم چهار صخره وجود دارد که در گذشته با نردبان بهسازی شده بود، ولی در حال حاضر نردبانی وجود ندارد اما با کمی دقت و مهارتهای جزئی و دست به سنگ شدن بدون طناب می توان از آنها پایین آمد.
.! در اواخر مسیر رودخانه پر آب و مناطق سرسبز فرصتی برای گشت آخر هفته ساکنین درونگر پدید آورده. ولی کاش ورود هر گونه وسیله موتوری و آلاینده به این منطقه زیبا نا ممکن بود
به طور خلاصه سفر ما بدین صورت بود که چهارشنبه عصر ساعت ۱۸ با حرکت از ترمینال شرق تهران به سمت قوچان مسیر ۸۰۰ کیلومتری را پیمودیم و در ادامه با کرایه تاکسی از ترمینال قوچان تا روستای شمخال، ساعت ۹ صبح به روستا که آغاز پیمایش تنگ است رسیدیم. غروب به کبوتر خانه رسیدیم و صبح فردا با طی مسافت ۷ کیلومتری در حدود ۴ ساعت که با توقف های گریز ناپذیر در کنار بوته های تمشک همراه بود تنگ را به پایان رساندیم و با تاکسی های هماهنگ شده ساعت ۱۶ در قوچان بودیم و به اتوبوس برگشت تهران رسیدیم.
فایل ورد 8 ص