روش های بیوژئوشیمیایی

16 ص

روش های بیوژئوشیمیایی که در اکتشاف توده های کانساری به کار می رود بر اساس روابط ذاتی و طبیعی متقابل بین بیوسفر و محیط اطراف آن (هیدروسفر، آتمسفر و سطح لیتوسفر) بنا شده است. بیوژئوشیمی علمی است که به وسلیه ورنادسکی در اوایل قرن بیستم پایه گذاری شد و سپس به وسیله وینوگرادف و همکارانش توسعه یافت، امروزه نیز اصول علمی آن و همچنین روش های استفاده از سلسله های گیاهی و به طور خاص مطالعات فیتوژئوشیمیایی برای مقاصد اکتشافی در حد قابل قبولی توسعه یافته است (Beus, 1977).

   تمرکز عناصر موجود در گیاه بستگی به نوع بافت گیاهی، سن و شرایط رشد گیاه دارد. عناصر غیر متحرک (یعنی آن دسته از عناصری که در بافتهای گیاهی ثابت باقی می مانند) از قبیل کلسیم، در درون گیاه دستخوش جابجایی نشده و در تمامی طول زندگی گیاه در آن افزایش می یابند تا اینکه گیاه پیر شده و سپس از بین برود. عناصر متحرک مورد نیاز گیاه (مثل نیترات و پتاسیم) آن دسته از عناصری هستند که ممکن است در یک گیاه به اندامهای دیگر نقل مکان کنند. در گیاهان همیشه سبز، عناصر متحرک ممکن است تا پایان فصل رشد در گیاه تمرکز یابند (Mooney and Rundel, 1979; Chapin et al., 1980). حرکت ریشه های مجاور هم مکانیسمی را بوجود می آورد که موجب می شود در خاکهای با حاصلخیزی متفاوت نظم خاصی در توزیع عناصر دیده شود. Chapin (1988) بیان کرد که حرکت ریشه گیاهان باعث ایجاد نظم در حرکت یونهای متحرک در تمامی شرایط حاکم بر خاکها می شود و در خاکهای حاصلخیز نیز باعث ایجاد تغییر در یونهای متحرک می گردد.