دانلود مقاله بررسی علل طلاق و رابطه آن با فرار دختران

مقدمه

خانواده به عنوان اصلی ترین پایگاه اجتماعی جایگاهی رفیع در زمینه پرورش استعداد و تربیت فرزندان لایق و مفید برای جامعه دارد. متأسفانه شرایط کنونی زندگی بشر در قرن حاضر، مشکلات جمعیتی و رشد روزافزون مشکلات اقتصادی اکنون بیش از هر زمان دیگری، نقش تربیتی خانواده ها را به جهت ایجاد مشغله های فکری و شغلی والدین کمرنگ تر کرده است. تا آنجا که والدین از مهمترین و اساسی ترین وظیفه خود که همانا تربیت فرزندان صالح و شایسته است باز می مانند از سوی دیگر بی مبالاتی خانواده ها در خصوص نقش تربیتی و هدایتگری خود نیز قطعاً بر حجم مشکلات موجود افزوده و باعث افزایش میزان ناهنجاریها در جامعه و به نوعی خانواده را نیز در آستانه یک بحران تربیتی قرار داده است. رواج این تفکر که می گوید برای تربیت فرزندم، وقت ندارم، یا گرفتاریها خانه و زندگی را چه کنم؟ و یا «مدرسه چه کاره است» در نزد والدین بیانگر نوعی فرار از مسئولیت می باشد.

فرزندان با افکار و آرمانهای نو در دنیایی که هر روز دستخوش تغییرات فراوان است به نام حقوق حق خود به جنگ افکار پدر و مادر می روند. پدر و مادران که دنیای آرزو و خیالات خود نقش بنیانگذاری کاخ با عظمت سعادت فرزند را می کشند با بحرانهای خانوادگی و توقعات بی منطق پیش بینی شده رو به رو می شوند.

اسارت، خانه به دوش و بالاخص فاصله عظیم بین توسعه مادیات و ترقی معنویات باعث تضاد فکری اطفال و خانواده آنان گردیده و ا عتراضات اطفال ناشی از این تضادها به عناوین مختلف با رفتار ضداجتماعی، از قبیل جرائم مختلف و اخلال در نظم و آرامش اجتماعی و حالت بی قیدی و سرکشی و پرخاشگری و ترک خانه و خانواده و اعتیاد و غیره آشکار سازد.

آرزوهای دختران فراری «کاش گناهم را می بخشیدند».

دلم برای خانه تنگ شده است. برای بالش صورتی گل سفیدم که بوی اشک و پر می داد. برای بوته گل سرخ گوشه باغچه، که فکر می کردم مثل من اسیر آن خانه شده است، اسیر خاک.

دلم برای همه چیز تنگ شده است، کاش انتقام همه نداشتن هایشان را، همه خواسته هایشان را از من نمی گرفتند، آنها دستهایشان خالی بود اما محبت توی دلشان که تمام نمی شد. توی آن دلهای خسته و غمگین هنوز مهر بود. من بودم... پس چرا ندیدند. کاش برایم راه برگشت را باز می گذاشتید. کاش دل شما برای من تنگ شده بود. اگر شما من را برای همه خطاهایم ببخشید، حتماً خدا هم می بخشد مرا.

حتماً خدا من را توی چشمه لطفش پاک می کند می گذارد که برگردم...؟!

بیان مسأله

هنگامی که طلاق زنجیره خانواده را از هم می گسلد پدر و ماد رهویت جداگانه ای می یابد ولی آن کس که دیگر نامی ندارد و بی پناه و متزلزل در اجتماع رها شده، فرزند است حتی اگر زیر چتر حمایت یکی از والدین باشد، باز جامعه به دیده یک درمانده به او می نگرد که سرپرستی ندارد. هنگامی که نفرت و اختلاف عمیق و مخاصمه به کانون راه یافت و بقای نظم خانوادگی بین افراد آن متزلزل و دشوار گردید.

چگونه می توان به حفظ این کانون ابراز نفرت موافق بوده و در این صورت است که باید چاره اندیشی کرد. تفرقه و جدائی بین زن و شوهر کاری زشت و ناپسند است زیرا مصائب آن دامنگیر دیگران می شود. طلاق احساسات تلخ و ناباوری را به همراه دارد که درک آن برای بیشتر خانواده ها مشکل است. راستی طلاق چگونه بر سرنوشت و زندگی این کودکان اثر می گذارد. مهمترین علت فرار دختران ا زخانواده ها، طلاق والدین است. طلاق باعث سست شدن روابط عاطفی و ارتباطات سالم ا نسان می شود واین خلاء عاطفی باعث می شود دختران از خانه بگریزند و بنابراین در این تحقیق قصد پاسخگویی به این سؤال را داریم که: چه عواملی منجر به فرار دختران از منزل می گردد؟

اهمیت و ضرورت مسأله

با توجه به اهمیت نوجوان در جامعه و خانواده تا جایی که اکثر متخصصان خانواده سالم را به عنوان عامل اصلی سازگاری اجتماعی و عاطفی در نظر می گیرند. آگاهی از عوارض ناسازگاری نوجوانان خصوصاً اثر آن بر فرار نوجوانان ار منزل گامی است در جهت توجه به شناسایی دقیقتر و ماهیت این مسئله اجتماعی و توجه به آن و نکته مهمتر، پیشگیری از آن، تا از هرز رفتن قابلیتهای عظیم جامعه جلوگیری شود. تزلزل نظام خانواده که تا یک دهه پیش کاملاً مستحکم می نمود. وجود شکافهای عمیق بین نسلها، مسئله زنان خیابانی که، امروز «ویژه» خوانده می شود، وجود دختران فراری گریزان از خانواده به همراه رشد روزافزون و پیش بینی روند اعتیاد بین نوجوانان از اهم این مسائل بودند. وقتی اعلام شد در ایران از هر 10 مورد ازدواج، 4 مورد آن به طلاق می انجامد و زمانی که آمار از وجود بیش از 6 هزار نفر فراری خبر دادند همه دریافتند ا بعاد فاجعه جدی تر و عمیق تر از آنی است که تا به حال تصور می کردند و مسئولان متوجه شدند با جامعه آرمانی که برای مردم تصویر کرده بودند فرسنگ ها فاصله دارند.

با توجه به اینکه از دیدگاه اجتماعی مسئله فرار به عنوان یک مشکل در سطح جامعه مطرح بوده پیامدهای مخربی را بدنبال دارد پس شناسایی و کشف روابط بین خانواده و دختران نشان خواهد داد که چرا احتمال بروز پدیده فرار دختران افزایش می یابد و عوامل تأثیرگذار درکاهش این پدیده چیست؟

اهداف تحقیق

همانطور که نمی توان هیچ یک از مشکلات اجتماعی را به طور قاطع و کلی از بیخ و بن ریشه کن نمود، از بین بردن و ریشه کن ساختن قطعی بزهکاری نوجوانان و جوانان کاری است بس مشکل و حتی غیرممکن.

با وجود این روش هایی وجود دارد که با استفاده از آن می توان احتمال بروز چنین پدیده هایی را کاهش داد و از گسترش روزافزون آن جلوگیری کرد.

هدف از انجام تحقیق

تعیین عوامل مؤثر بر فرار دختران از منزلارائه راهکار با توجه به نتایج تحقیق

طرح سؤالات

آیا جدایی والدین در فرار دختران از منزل مؤثر است؟آیا سطح درآمد خانواده در میزان گرایش دختران به فرار مؤثر است؟آیا بین وجود نامادری و گرایش دختران به فرار رابطه وجود دارد؟

فرضیه

بین جدایی والدین و فرار دختران از منزل رابطه وجود دارد.بین سطح درآمد خانواده و میزان گرایش دختران به فرار رابطه مستقیم وجود دارد.وجود نامادری عامل مؤثر به گرایش دختران به فرار است.میزان گرایش به فرار در دختران بیش از پسران است.   

منظرگاههای جامعه شناختی خانواده

- خانواده صرف نظر از نوع و شکل آن اولین هسته اجتماعی است. که در بستر آن بواسطه تفکیک نقش ها سیستم های حقوقی، تربیتی و اقتصادی ترسیم شده و به تدریج در اثر تغییرات اجتماعی منبعث از نظام اقتصادی وارد مراحل تازه تری از رشد و تکامل در عرصه جامعه و تاریخ گردید.

لوئیس مورگان مردم شناس آمریکائی

مسیر تبلور خانواده را مبتنی بر نظریه تکاملی خویش در جهار مرحله بیان می کند از نظر او خانواده همیشه و در همه حال در یک روند تکاملی از مرحله پست تر به مراحل عالی تر قرار داشته است. در ابتدا مبادلات جنسی بدون مانع مقرر بود و هر زنی به هر مردی، و هر مردی به هر زنی می توانست متعلق باشد ولی نتیجه این تجارت جنسی بدون قاعده اجباراً هر ج و مرج نبود زیرا ازدواج های فردی موقتی نفی نشده بود و از همین جا شکل های مختلف خانواده پدید آمد خانواده هم خون اولین شکل خانواده است. که در آن ازدواج والدین با فرزندان ممنوع است. شکل بعدی خانواده پونالوئن به معنای دوست و رفیق صمیمی است. که در آن ازدواج خواهران و برادران نیز منع شده است. پس از آن نوبت به خانوداده سندیاسمیکس می رسد که در آن مرد با یک زن زندگی می کند ولی چند زنی و عدم وفاداری نسبت به زن از حقوق مرد به شمار می رود و همین شکل ازدواج ریشه ازدواج یک همسری در دنیای امروز است. از این رو خانواده از تمایلات زیستی بشر نشأت گرفته و در یک پروسه مشخص سیر تکاملی در تاریخ به خود بخشید و به دنبال آن انطباقی منطقی بین فرهنگ و طبیعت به وجود آورد به این معنی که در این روند طولانی کنشهای متقابل و ضررهای ناشی از آن به زایش یک نظام حقوقی مدون در متن روابط آدمیان منجر گردید و به حسب آن «تابد و تحریم» به عنوان یک یاور عمیق ذهنی و اعتقادی در متقضیات زمانی خود شکل گرفت و در عمق جامعه و فرهنگ بشری ریشه دوانید.

امیل دورکیم

جامعه شناس بزرگ فرانسوی خانواده را یک نهاد لاینفک از جامعه به شمار می آورد که در فراگرد فعل و انفعالات اجتماعی فرم اساسی خود را باز می یابد. از این رو امیل دورکیم نیز به دنبال تبیین جامعه از مراحل رشد و تکامل خانواده، در پروسه تاریخ کیفیت و چگونگی آن را به صورت نسخه ای همگانی برای تمام جوامع بشری تجویز می نماید. از نظر او خانواده به عنوان یک پدیده اجتماعی و نه زیستی و طبیعی مراحل چهارگانه ای را به قرار زیر طی نموده است.

مرحله کلان که به زغم دورکیم مکان بی شکل بدون همسر اولین نوع خانواده است، مکان به عنوان یک واحد عمده سیاسی همچون یک خانواده بزرگ با دنیایی مشخص است که اعضای وابسته به آن همخون یکدیگر بوده و هم از این روست که ازدواج بین آنها ممنوع است این مکان می تواند مادرتبار یا پدرتبار باشد مفهوم دیگری که در این راستا مکمل مکان به شمار می آید سیب است که گروهی که خویشان را شامل می شود که برپایه بنایی مشترک و به صورت یک خطی (پدری یا مادری) دارای توتمی واحد می باشند و وجه تمایز آن با مکان در آن است که سیب فاقد بعدمکانی است مرحله مکانی به دو قسمت تقسیم می شود در آغاز مکان بی شکل و سپس بزرگ و دارای تقسیمات درونی.

خانواده پدرسالاری روم قدیم که خانواده ای است پدرمحور و مرد بودن درآن امتیاز به شمار می آید. خانواده زن و شوهری که آخرین نوع خانواده د رجهان است و ناشی از فرآیند تطوری مبتنی بر انقباض تدریجی به طور گوناگون مانند حجم و ابعاد آن که خانواده هسته ای کوچکترین واحد خانوادگی به شمار می آید و از نظر کیفی کمترین وظایف ممکن را داراست. قدر مسلم هیچ قاعده جبری بر این امر صادق باشد زیراجوامع بشری هر یک بنا برمقتضیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی درون خود کنشها و واکنشها و نیز تأثیر و تأثرات خاص خود داشتند که نسبی و غیرقابل تعمیم بوده و هستند که نهادها و سازمانهای اجتماعی به مقتضیات تغییر، تداوم، تثبیت می یابند.

مارک بلوخ

قبل از قرن نهم میلادی که دولتها قدرت کافی برای حمایت افراد در خانواده را داشته اند. خانواده کوچک زن و شوهری وجود داشته. فردپرستی در قوانین خانواده آن دور دیده می شود. مرد و زن مثل شوهر، بدون اجازه از گروه خانوادگی و اقوام می توانسته اموال خویش را بفروشد یا منتقل کند. به معنای دیگر تعیین کننده اصلی در گستردگی یا هسته ای بدون خانواده میزان احساس امنیت اجتماعی افراد وجود انسجام و نظم عمومی بوده است. از این رو چون تمام جوامع بشری در یک نگاه نظرگاه وسیعتر به دوره های شناخته شده تاریخی راه نیافته و نیز برخی دیگر در فرایند ممتاز سیر تحول و دگرگونی خویش را پی گرفتند ضرورتاً می باید در مورد هر یک به حسب مقتضیات ساختاری اش به مطالعه پرداخت اما آنچه که در یک نگاه کمی صرف نظر از فعل و انفعالات رخ داده در بطن جوامع بارز هویداست این است که خانواده از گذشته های دور تا کنون همواره مسیریی را از گسترده بودن تا هسته ای بودن در  پیش داشته و بر اساس آن و نیز بر حسب ضروریات تاریخی کارکردهای آن نیز دستخوش تغییرات عمده ای شد هاست. برخی بر این باورند که آنچه تعیین کننده اصلی در فرم و شکل خانواده طی دوران مختلف تاریخ بوده است شرایط تولید اجتماعی و چگونگی مالکیت ابراز است.

فردیس انگلس

ساتریالیست بزرگ قرن نوزدهم منظور خانواده را در سیر تحول جبری دنبال می کند و از نظر خانواده متأثر از شرایط تولید و نظام اجتماعی ناشی از آن طی تاریخ همواره نسبت به دوره های پیش و بعد از خود دارای مختصات خاصی بوده که «ازدواج یک همسری» آخرین مرحله «در حال حاضر» در مسیر تطور آن به دنبال اختلاف آزاد جنسی «کمنیسم ابتدائی» به شمار می آید ازدواج یک همسری تاریخی، منبعث از شرایطی که در آن تولید کالاهای تجارتی سرمایه ای، پولی و قشر واسط بین مالک و تولیدکننده رونق گرفته و سیمای تمدن امروزی خود را در قالب بورژوازی به تاریخ عرضه نموده است. خانواده یک همسری تاریخی از نظر انگلس مبتنی بر ازدواجی است که در آن منافع طبقاتی بیش از هر چیز دیگری به چشم می خورد و از این لحاظ اصطلاح تاریخی بر آن به کار می گیرد که این مرحله به دنبال تحولات اجتماعی ناشی از ماهیت کار و تولید پس از فئولاریسم پدیدار گردیده او معتقد است که یک همسری تاریخی فقط در شرایط اج تماعی نظام بورژوازی شکل می گیرد و آن نیز به دلیل حفظ انتقال ماکسیت خصوصی است. که عموماً مبتنی بر موقعیت اجتماعی و نظرگاه طبقاتی بوده و ماکسیت خصوصی مدار اصلی این باور است. بشر در دوران ابتدائی حیات اجتماعی اش که مقارن است با عدم مالکیت خصوصی خانواده را در قالب کمونیسم و توأم با تفکیک نقش و وظایف هر یک از اعضای آن در تولید اجتماعی به موازات نیازهای مشترک شکل خاصی بخشیده که درآن رهبری به دلیل فعالیتهای خاص آنان مانند کوزه گری، پارچه بافی و ... به عده زنان بوده و تأمین غذائی خانواده ها را مردان آن عهده دار بوده اند.

پل بوهامان:

انواع جدایی را که در جریان طلاق پیش می آید توصیف کرده است:

الف) طلاق روانی: در طلاق روانی موضوع عشقی ترک شده و واکنش سوگ در مرگ رابطه از هم گسسته به وقوع می پیوندد. در این جا طلاق موجب می شود که شخص وضعیت وابستگی خود بگسلد و مستقل شود. این جدایی ممکن است بسیار دشوار باشد مطالعات نشان داده است که رهایی از آثار روانی طلاق 2 سال به طول می انجامد در طول این مدت شخص نسبت به همسر قبلی خود بی تفاوت شده و هر یک از طرفین هویت تازه ای به عنوان فرد مجرد پیدا می کند.

ب) طلاق قانونی: این فرایند شامل مراحل قانونی و حضور در دادگاه است تا طرفین حق ازدواج مجدد را بدست آورند.

ج) طلاق اقتصادی: تقسیم دارایی زوج بین آن د رحمایت اقتصادی از زن و موضوع اساسی در طلاق است.

د) طلاق جامعه ای: شبکه ی اجتماعی زوج طلاق گرفته تغییرات قابل توجهی پیدا می کند معدودی دوستان و آشنایان از جامعه ی قبلی باقی می مانند و تعدادی نیز به جمع افزوده می شوند. در بعضی موارد نیز زن و شوهر بدون طلاق از هم جدا می شوند و طبیعی است که در زندگی پدر و مادر مجرد تجربه بسیار متفاوتی است.

   

تاریخچه

رسم همسر گزینی و تشکیل خانواده تاریخی بسیار کهن دارد و در واقع انسانها با توجه به شرایط و مقتضیات فرهنگی جامعه و امکانات اقتصادی و اجتماعی خود با پذیرش این رسم وارد دوران جدیدی از زندگی خود می گردند. تحولات تدریجی از زمانهای دور تا به حال بنا به ت کامل زندگی اقتصادی انسان از کشاورزی به صنعتی شکل قدیمی خانواده را از خانواده گسترده دستخوش گسستگی نموده و خانواده با مختصات جدید به مفهوم خانواده هسته ای را پایه گذاری کرده اند شکل کنونی خانواده تک همسری ثمره تحول تاریخی طولانی نهاد خانواده و رابطه زن و مرد است. که اشکال گوناگونی از قبیل چند همسری، چند شوهری، خانواده پدرسالاری و گسترده را از سرگذرانیده شکل خانواده و تلاش برای بقاء و پایداری آن خود پدیدها ی جهانی است و بین جوامع مشترک است و خانواده در هر جامعه تحت تأثیر فرهنگ آن جامعه است و کیفیت و شکل  آن در جوامع مختلف متفاوت است. معذالک نکته ای که واقعیت دارد این است که طلاق به عنوان عارضه ای در اجتماعات انسانی از دیرباز تاکنون معمولی است که علل عدیده ای در حدوث آن نقش داشته اند و چنانچه از بداهت امر پیداست، شناخت علل و عوامل معضل اجتماعی نیازمند کنکاش دقیق و وسیع در تمامی اجزائی است که گیتی را به نام خانواده ایجاد می نماید. مسئله طلاق یکی از غامص ترین پدیده  های اجتماعی عصر ما را از دیدگاه کسانی که بیش از همه از آن لطمه می بینند در بردارد.

پدیده طلاق راه حل رایج و قانونی عدم سازش زن و شوهر در فرو ریختن ساختمان خانواده قطع پیوند زناشوئی و اختلال در ارتباط پدر و مادر با فرزند می باشد. سابقه طلاق به 20 قرن می رسد مذاهب عمده  همانطور که در زمینه ازدواج زن و مرد رهنمودها و معیارهایی مقرر کرده است، به امکان قطع این رابطه نیز پرداخته اند اما فقط در چند دهه اخیر است که طلاق به عنوان یک مسئله جدی اجتماعی مطرح است.

تعریف فرار و انواع آن

واکنش فرار به صورتهای مختلف نیز یک رفتار غیرعادی محسوب می شود که از نظر آسیب شناسی روانی ایتولوژی مخصوص خود را داراست. فرار اکثراً به علت ترس، خشم و یا انتقال در مقابل موقعی آشفته و به هم ریخته خانواده است. به عبارتی فرارگریزی است از کشمکش و عوامل هیجان آور. (دانش، تاجزمان، اطفال و نوجوانان بزهکار (1376)، مؤسسه تهران، ص 95)

به نظر سوژه (1961) فرار عبارتست از شانه خالی کردن از زیربار مسئولیت و شرایط نامطلوب و یافتن اوقات فراغت بیشتر. این فرار گاهی به دنبال هدف که شرایط سخت زندگی اجازه اثبات وجود انسانی را به کسی نمی دهد بوجود می آید.

فرار اختلاف رتفاری شدید نه به دلیل ماهیت بلکه به دلیل فراهم آوردن مسائل و مشکلات است که برای فرد و اجتماع به دنبال دارد. (فرجاد: 1361)

پاره ای از افراد در مواجهه با موقعیت های ناراحت کننده و شکست آسان ترین راه را که عقب نشینی یا فرار است انتخاب می کنند. (نوابی نژاد، 1371)

فرار از کانون خانواده تعابیر گوناگونی دارد، یک تعبیر همین شکست در عینیت یافتن با الگوهای رفتاری والدین است، تعبیر دیگر، ارضای تمایل شدید و استقلال طلبی است که کودک مداخله و امرونهی والدین و وابستگی خود را نسبت به آنها تحمل نمی کند. (کی نیا، 1373)

کاند (2001) معتقد است فرار به معنی ترک ارادی خانه یا محیط نظارت شده می باشد که معمولاً به منظور دوری یا اجتناب از بعضی چیزها برای یافتن و به دست آوردن برخی چیزهای دیگر صورت می پذیرد.

و حسن عمید در فرهنگ عمید فرار را گریختن معنی می کند.

الف) فرار یا گریز از مدرسه (مدرسه گریزی)

هنگامی که والدین از مدرسه گریزی کودک اطلاعی ندارد معمولاً چنین پیش می آید که کودک به همان مدتی که در خانه نبوده در مدرسه هم غیبت داشته است تصور والدین از اینکه کودک هر روز بعدازظهر در موقع مناسب به خانه بازمی گردد این است که او در مدرسه بوده است این نوع مدرسه گریزی غالباً یک واکنش طبیعی نسبت به محیط هایی است که از نظر عاطفی خنثی و فاقد محرکهای لازم است. مدرسه گریزی از این نوع علیه ناکامی و یأس که در خانه یا مدرسه احساس می کنند می شورند. زیرا نیازهای یک کودک به عنوا یک فرد نادیده گرفته شده است. به قول روانشناس معروف (کارل کریسن) در بسیاری از موارد مدارس خود عامل ارتکاب نوجوانان به بزهکاری است. طبق آمار: در شهری به وسعت بیرمنگام هر روز حدود 4000 کودک به مدرسه نمی روند که حدود 50 تا 60 درصد از این عده مدرسه گریز خواهند شد. (ندرستن، کارل، بیزاری از مدرسه حسین سلطانی فر (1368) معاونت فرهنگی آستان قدس ص 34)

تعریف دیگر: فرار از مدرسه با غیبتهای  مکرر مترقبه یا به طور غیرموجه انجام میگیرد. غیبت ممکن است اتفاقی از قبیل حاضرنکردن درس، انجام ندادن تکالیف، تماشای صحنه هایی در سر راه مدرسه و یا ملاقات با دوستان باشد.

ب) ولگردی:

به علت اینکه اکثر موارد فرار و ولگردی توأم با هم هستند در اینجا تعریفی از ولگردی ارائه می شود. اطفال و نوجوانان ولگرد مسکن و مأوایی نداشته در کوچه ها، خیابانها، پارکهای عمومی، شهرها، زیر پلها، در زیرزمینها و خرابه ها به سر می برند. اطفال و نوجوانان ولگرد افراد سرگردان اجتماع هستند که کوچه، محل زندگی آنهاست. به خانواده الفت ندارند و یا اصلاً خانواده ای را نمی شناسند و به محیط همین علاقمند نیستند. در صورت اشتغال به کار، ثبات نداشته، به گذشته فکر نکرده و غمی راجع به آینده ندارند. بدون هدف و مقصد معین در اجتماع آواره، تن به قضا و قدر می سپارند. ولگردی گاه سمبل انزوا در زندگی اجتماعی است و گاهی نیر ولگردان دور هم جمع شده، زندگی گروهی تشکیل می دهند تعیی سن ولگردی اطفال و نوجوانان نسبت به زمان و مکان فرق می کند. بعضی از آنها در سنین خیل کم به علت فقر و تهیدستی والدین در کوچه رها می شوند. در فرانسه ولگردی جرم است افرادی که ممکن است وسیله امرار معاش، حرفه و شغل معین و اطفال کمتر از 18 سال که بدون علت مشروع، محل اقامت والدین یا قیم و یا محلی که برای نگهداری سپرده شده اند ترک کنند و به طور مرتب و منظم اشتغال داشته، خوش گذرانی نموده و یا مرتکب خلاف شوند «ولگرد» محسوب می شوند.

ج) فرار از خانه:

از این تحقیق هدف پژوهشگر، بررسی فرار از خانه می باشد که گریز و فرار کودک و نوجوان از منزل یک نوع رویگردانی از مقررات خانوادگی و مسلماً قابل بررسی است. محیط و شرایط خانوادگی می تواند عامل تشویق یا بازدارنده در مراحل رشد باشد خانواده ای که افراد و اعضای آن با هم کار و تفریح می کنند و با اتفاق نظر تصمیمات مهمی می گیرند بی تردید کودکان و نوجوانانی دارای اعتماد به نفس می پرورانند. از سوی دیگر کودکان و نوجوانان که در خانه ای مملو از سوء ظن و عیب جویی و پرتنش بزرگ می شوند از یافتن هویت خویش و ایجاد روابط مطلوب با گروه همسالان دچار مشکل خواهند بود. نوجوانان متعلق به این گونه ها اغلب  فراری هستند و احتمالاً به خیابان و گروه های م ختلف از جمله بزهکاران پناه می برند.

طبق تعریف دیگر، گاهی اطفال و جوانان بدون تصمیم قبلی تحت تأثیر احساسات  آنی تصمیم به فرار گرفته خانه خود را ترک و بدون هدف و مقصد در شهر سرگردان و یا به شهر و نقاط دیگر مسافرت می کنند چون مقصد معین ندارند فوری جلب توجه نموده توسط مأمورین دستگیر می شوند. قصد فرار از منزل از سن 9 سالگی شروع می شود. اطفال و جوانانی که فرار می کنند پس از ساعتها سرگردان با حالت افسرده و پریشان با نگرانی به منزل برمیگردند. در صورت تنبیه شدید، اقدام به خودکشی یا فرار مجدد می کنند.

خانواده و فرار:

دوره نوجوانی و جوانی از دوران حساس هر انسانی در زندگی است که بدنبال آن نوجوان به تدریج از سرزمین آرام و بی خیال کودکی به دشتهای پرحادثه بلوغ قدم گذاشته است و دگرگونی در وضعیت او بوجود آمده و بنابراین تمایل دارد که خانواده او را باور کنند و موقعیت او را به رسمیت بشناسند. کوچکترین حرکت ناشیانه والدین به آنها لطمه وارد کرده و بر جریحه دار شدن غرور و عکس العمل او منجر می شود.

نوجوان به دنبال کشف خود است از ویژگی های شخصیتی او ماجراجویی، استقلال و آزادی و فرار از محدویت و کنترل است.

مارگارت مید انسان شناس معروف آمریکایی دوره جوانی را به صورت زیر تعریف می کند: «دوره جوانی را می توان دوره – اگر – آیا تعریف کرد. دوره ای که با دو ویژگی مشخص می شود. انتظارات گسترده از یک سو و ناکامی هیا عمیق از سوی دیگر، دوره ای که هنوز دستیابی های اجتماعی و روانی کامل نشده اند. (کاظمی پور به نقل از شفرز، 1383: 23)

آمار دختران فراری خود مراجعه کننده یا ارجاعی از طرف نهادهای ذیربط به مراکز مداخله در بحران های اجتماعی، بیانگر آن است که میانگین سنی این گروه به اواسط دهه دوم زندگی یعنی دوران نوجوانی کاهش یافته است. دورانی که بسیاری از نوجوانان با بحران هویت مواجه شده و بیش ازهر زمان دیگر، آمادگی ابتلاء به رفتارهای انحرافی را دارند، نوجوانان برای حل این بحران و متناسب با ویژگیها و خصوصیات شخصیتی خود نیاز به راهنمایی و هدایت والدین آگاه خود دارند و متناسب با ویژگیها و حمایت والدین با موفقیت این مرحله را پشت سر بگذارند.

به اعتقاد اکثر روانشناسان و جامعه شناسان ریشه اصلی این آسیب اجتماعی و از جمله آنها فرار دختران در خانواده است زیرا خانواده به عنوان کوچکترین اجتماع بشری ساختاری دارد که عناصر درون آن به شدت به هم وابسته اند و اگر در این سیستم شکلی ایجاد شود کل سیستم را دگرگون خواهد ساخت.

زندگی شهری و گسترش ارتباطات و رسانه ها نیز سبب شده است تا از کارکردهای فرهنگی تربیتی و اجتماعی خانواده مقداری کاسته و فرزندان علاوه بر تربیت خانواده تحت تأثیر رادیو، تلویزیون، روزنامه ، محیط آموزشی و .... دارای دیدگاههایی بشوند که تا حدودی با امکانات و فرهنگ خانواده اختلاف دارد گاهی این اختلافها به جایی می رسد که دختران احساس می کنند برای رسیدن به آرزوها و ایده آلهای خود باید زندگی مستقلی را جدا از خانواده آغاز نمایند.

در گذشته وظایف خانواده بسیار گسترده و متنوع بود وظایف اقتصادی، آموزش و پرورش درمانی، بهداشتی، فرهنگی، دینی و حتی نظامی اما به تدریج برخی از آنها به دولت واگذار شد اما مسئولیت خانواده امروز به سبب تضادها و تعارضات فرهنگی، سیاسی و تربیتی بسیار سنگین و حساس شده است.

آمار نشانگر این است که هر گاه پیوند عاطفی بین اعضای خانواده محکم باشد و حمایت از نوجوانان صورت گیرد و اعتقادات اخلاقی مناسبی بر خانواده حاکم باشد بزهکاری نوجوانان کمتر است.

فرار دختران نتیجه روابط ناسالم و یا بسیار خشن در خانه و خانواده بوده است و بازده آن نیز دامنگیر خانواده ها می شود نوجوانان معتقدند که والدین ما را درک نمی کنند و پدر و مادرها اذعان دارند که فرزندان ما پرتوقع شده اند. طی سالیان اخیر برای پیشگیری اولیه و ثانویه از این آسیب و آسیب های اجتماعی مشابه مراکز مداخله در بحران های اجتماعی بهزیستی در نیمه دوم سال 1378 ساماندهی دختران فراری قلمداد شده است آمارهای ارائه شده از سوی مسئولین نشان می دهد که تعداد دختران فراری در سال 1378 نسبت به سال 1365 بیست برابر افزایش یافته است.(صمدی راد: 1381) و با عنایت به اینکه امروزه اخبار تکان دهنده ای از وضعیت این دختران و سرگذشت دردناک آنها در جراید کشور درج می شود مبین این واقعیت تلخ است که این آسیب اجتماعی به طرز نگران کننده ای رو به فزونی است.

معاون دفتر آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی گفت: «328 دختر فراری در سال 80 به مراکز بهزیستی ارجاع شدند که این آمار با 2 برابر افزایش در سال 81 به 724 دختر فراری رسید و این در حالی است که تعداد این دختران در سال 82 به 2 هزار و 982 دختر فراری افزایش یافته است. وی با بیان اینکه 80 درصد دختران فراری از خانواده های نابسامان و یا خلاف هستند، افزود: اگر چه در سالهای گذشته در بسیاری از موارد فرار دختران از روی ناآگاهی، در پی یک اقدام عجولانه و حتی یک مشاجره لفظی بین والدین و فرزندان رخ می داد، اما متأسفانه طی یک ده سال گذشته تحقیقات بیانگر این واقعیت تلخ است که فرار دختران با برنامه ریزی قبلی و بر اساس یک تصمیم لحظه ای اتفاق نمی افتد بلکه فکر فرار از چند ماه پیش در این دختران شکل گرفته بوده است و این در حالی است که در مقابل باندهایی که این دختران را بلافاصله پس از فرار شناسایی و جذب می کنند نیز پیچیده تر و سازمان یافته تر شده اند[1].

بنابراین همیشه سازگاری و تفاهم بین همه اعضاء ضروری است چرا که جنبه های ژرف و عمیق و پنهانی شخصیت انسان ناشی از تعلیم و تربیت او در خانواده است.

انگیزه ها و علل فرار

آسیبهای اجتماعی از جمله فرار همچون امراض و ویروسهایی هستند که اخلاقیات و حیات اجتماعی را با خطر مواجه کرده و منجر به رواج بی حرمتی اخلاقی، تخطی از هنجارهای اجتماعی و ایجاد فضای مسموم در جامعه می شوند که می توانند ضمن لکه دار نمودن عفت عمومی و شکستن حریمهای اخلاقی، بهداشت روحی و روانی اعضای جامعه را تهدید نموده آسیب جدی بر سلامت جامعه وارد نماید.

عوامل فرار را می توان به سه دسته تقسیم کرد:

1- خانواده:

یکی از مهمترین علل فرار نوجوانان نابسامانی وضع موجود در خانواده هاست یک پژوهش در کانون اصلاح و تربیت مشهد نشان می دهد که 26 نفر از آنان متعلق به خانواده هایی بوده اند که در آن طلاق رخ داده است. (احمدی، 1361)

دکتر خزائی می نویسد: در کشور فرانسه هر ساله نزدیک به 2500 ولگرد کمتر از هیجده سال نزد قاضی فرستاده می شوند تا تحت حمایت و اقدامات تربیتی قرار بگیرند این افراد که اغلب از خانواده های جدا شده هستند فرار را اختیار کرده اند و ضمن ولگردی غالباً دخترها به فحشاء و پسرها به روابط جنسی مردانه می پردازند.

تحقیقات فراوانی این مطلب را تأکید نموده که بسیاری از بزهکاران نوجوان و مجرمین مسن تر از خانواده های گسسته می باشند.

بنابراین طلاق، از هم گسیختگی خانواده و زندگی با نامادری و ناپدری، اعتیاد والدین، آزار روحی و جسمی، تبعیض بین فرزندان، ازدواج اجباری، نظارت و کنترل بیش از حد والدین و یا بالعکس عدم توجه و کنترل، تعداد افراد خانواده از مهمترین علل خانوادگی فرار نوجوانان از خانه است.

2) مدرسه:

مهمترین کارکرد مدرسه تعلیم و تربیت است ولی امروزه برخورد بعضی از اولیای مدرسه نه تنها باعث جذب دانش آموزان به سمت آموزش و پرورش است بلکه عاملی است بر فرار نوجوانان، افت تحصیلی، اخراج از مدرسه و یا تعلیق بودن شسمت تحصیلی و تحقیرشدن از جانب دوستان و اولیای مدرسه مهمترین عوامل فرار دختران در این زمینه است.

3) خود:

بی تجربگی نوجوان و آشنا نبودن با خصوصیات دوره نوجوانی، حس ماجراجویی و حادثه جویی، کم عقلی و ناآگاهی، عدم سلامت فکری و روحی و پایبند نبودن به مذهب و اصول اخلاقی مهمترین علل فرار از جانب خود دختران اعلام شده است.

ماهیت فرار دختران:

همه انسانها در برابر مسائل و انواع فشارهای روحی به درجات مختلفی از خود فرار می کنند اما فرار از خانه واکنش منفی دفاع روانی است که در برخی از کودکان و بسیاری از نوجوانان و بالغان وجود دارد. (قائمی، 1371) و در حالی که به سرعت برنامه ریزی نشود عواقب ناخوشایند و غیرقابل جبرانی دارد.

فرار نوجوان نهتنها بدبختی خود او را بدنبال دارد بلکه موجب نگرانی خانواده ها نیز می شود و نوجوان به اشتباه فکر می کند که در خارج از چارچوب خانواده می تواند به اهداف خود برسد.

فرار گاهی جلوه طغیان است و هدف از آن رام کردن مربیان و والدین است.

گاهی هدف از آن مشهور شدن است و این وسوسه ای است که در نوجوانان بیشتر ملاحظه می شود.

گاهی نشانه حادثه جویی و یافتن موضع والدین در قبال خود است.

همچنین نشانه اعتراض است که فرد می خواهد بدین صورت نارضایتی خود را اعلام کند.

و یا تلاش مذبوحانه ای است برای رهائی روح و روان از هرگونه ناراحتی.

و گاهی جلوه ای از پشت پا زدن به قوانی و مقررات است و هدف از آن نشان دادن اعتراض خود به دلیل به ستوه آمدن از شرایط حاکی از درد و غم است.

ویژگی دختران خیابانی

بزهکاران تاریخچه ای از پرخاشگری و رفتار خشونت آمیز دارند.کودکان خیابانی در مقایسه با هم سن و سالانش به احتمال زیاد به بیش فعالی مشغول هستند.کودکان خیابانی در مقایسه، به هم سن و سالانش به احتمال زیاد در آزمونهای هوشی نمرات پایین می گیرند.

دکتر عبدلرسول کریمی روانشناس معتقد است هر نوع برخورد قهرآمیز با مسأله ای به نام ارتباط با جنس مخالف، نه تنها مشکل را حل نمی کند که بر آن دامن میزند. دختران فراری عاطفی اند آنها وقتی در محیط خانه احساس امنیت و آرامش و از همه مهمتر محبت و توجه نکنند. این محبت و توجه را در بیرون از خانه و امنیت در آرامش در ارتباط با افرادی غیر از اعضای خانواده خود جستجو می کنند که در سنین نوجوانی و سالهای اولیه جوانی این امر معمولاً به برقراری ارتباط با جنس مخالف می انجامد. (دانش، تاجزمان، اطفال و نوجوانان بزهکار (1367) مؤسسه تهران تایمز) (شامبیانی، هوشنگ. بزهکاری، اطفال و نوجوانان 1370- نشر پاژنگ)

بیماریهای روانی والدین، تعصبات قومی و محدودیت بیش از حد فرزندان به ویژه دختران، ازدواجهای تحمیلی و زودرس و مخالفت والدین با ازدواج دختران با فرد مورد نظر نیز می توان اشاره کرد اکثر این دختران پس از بازگردانده شدن به خانواده بار دیگر اقدام به فرار می کنند و دلیلش مشکلاتی است که همچنان در سطح  خانواده وجود دارد.

از سوی دیگر این دختران  آزادی بی حد وحصر دوران فرار را تجربه کرده اند و حاضر به پذیرش امر و نهی والدین زیستند و والدین نیز رفتار مناسبی با این فرزندان ندارند. (سیاست روز، شماره 215)

لکن آنچه این پدیده را بغرنج تر می کند عدم اتخاذ  تصمیمات اصولی و مؤثر توسط مسئولین و مجریان سازمانها و مراکز ذیربط است. لذا مشاهده می شود این پدیده در سالهای اخیر نه تنها کاهش یافته بلکه رو به فزونی نیز نهاده است.

بر اساس گزارش سازمان بهزیستی در سال 1383 ده مرکز و در سالهای 1384 ، 22 مرکز برای مراجعه دختران فراری وجود داشته است و نیز چند میلیارد برای حذف آسیبهای اجتماعی هزینه شده است. اما کاهش چشمگیری بدین لحاظ مشاهده نشده است. (ابهری، 1384)

در خاتمه این بحث بجاست اشاره ای داشته باشیم به نتایج پژوهشی که در این زمینه انجام شده است. این بررسی در خصوص دختران است که طی 7 ماه (از اسفند 83 تا شهریور 84) خانه خود را ترک کرده اند. از میان این دختران نمونه ای به حجم یکصد و بیست نفر انتخاب شده است نتایج بدست امده در خصوص مشخصات این دختران نشان می دهد که 24 درصد آنان محصل و 73 درصد بدون شغل بوده اند همچنین 3 درصد آنان بیسواد، 11 درصد ابتدایی و 51 درصد راهنمایی و 36 درصد نیز تحصیلاتی در حد متوسط داشته اند. 75 درصد دختران جامعه آماری مورد بررسی یا ترک تحصیل کرده اند بعد از پایان تحصیلات متوسط ادامه تحصیل نداده اند اکثر آنان سنینی بین 14 تا 20 سال داشته و میانگین سنی آنها 19 سال بوده است. 90 درصد پاسخگویان مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند و 47 درصد آنان دارای روابط جنسی بوده، 53 درصد پدران آنان و 63 درصد مادران آنها بی سواد یا سوادی در حد خواندن یا نوشتن داشته اند. تنها پدران 8 درصد و مادران 1درصد آنها دارای تحصیلات دانشگاهی بوده اند. 43 درصد آنها انگیزه فرار خود را داشتن دوست پسر و فرار به همراه او مطرح کرده اند. 34 درصد افراد جامعه آماری بدرفتاری والدین را انگیزه فرار خود بیان کرده اند.

بیشتر فرار دختران در خانواده های کم جمعیت به چشم می خورد. حتی خانواده های تک فرزندی نیز در میان آنها وجود دارد. در میان پاسخگویان 5 درصد پدر و 8 درصد مادر خود را از دست داده اند و مابقی در حیات بوده اند.

دانلود مقاله بررسی اندیشگاه ها

تاریخچه اندیشگاه ها:
اندیشگاه ها یکی از مهمترین فعالان سیاسی در جوامع دمکراتیک هستند. می توان به اندیشگاه ها به عنوان یک مجمع عقلانی یا مکانی برای فعالیت بر اساس پایه ی علمی "Soft instructure" نگاه گرد. همچنین در این مکان فعالیت هایی نظیر، اطمینان دادن به یک گروه در مورد فعالیتشان، باز کردن و قابل توضیح کردن مراحل مختلف یک تجزیه تحلیل سیاسی، تحقیق، تصمیم سازی و ارزیابی انجام می پذیرد.
از اندیشگاه ها در اکثر موارد به عنوان بزرگترین ابتکار بشر در قرن بیستم یاد می کنند که بعد از دوران جنگ سرد و به خصوص در دهه ی آخر قرن بیستم در سر تاسر جهان گسترده شدند. برای توضیح علت افزایش شمار اندیشگاه ها در جهان جدولی بر اساس برقراری اندیشگاه ها در مناطق مختلف جهان در Table 1 (جدول شماره یک) ارائه شده است.
ما در اینجا به معرفی و بررسی چند شرکت قدیمی که در این زمینه فعالیت می کنند می پردازیم:
موسسات Ressel Sage که در کشور آمریکا در سال 1907 ، Fabain Society که در کشور انگلستان در سال 1884 و موسسه ی هامبورگ برای تحقیقات اقتصادی که در کشور آلمان در سال 1908 تاسیس شده اند از قدیمی ترین موسسات فعال در این زمینه هستند.
در آسیا به طور کلی اندیشگاه ها بعد از جنگ جهانی دوم و دهها سال بعد از کشورهای غربی به وجود آمدند. مانند
"The Pakistan Institute of International Affairs" که در کشور پاکستان در سال 1947،
Bangladesh Institute of Development Studies" " که در بنگلادش در سال 1948،
"The Institute of International Relations" که در تایوان در سال 1953 ،
"The National Institute of Development Administration" که در تایلند در سال 1955 و
"Institute of Economic Growth" که در دانشگاه دهلی هند در سال 1958 تاسیس شدند. این موسسه ها از پیشگامان این فعالیت در کشورهای خود و در آسیا هستند.
در ژاپن ، موسسه های Kokumin Keizai Research Ins (KKRI، تاسیس 1945 ) و Kyushu Economic Research Center (KERC، تاسیس 1946) پیشگامان این فعالیت در بعد از جنگ جهانی در این کشور هستند. اما موسسه های بسیاری در ژاپن وجود داشتند که قبل از جنگ جهانی نیز در ژاپن فعالیت هایی شبیه به فعالیت های اندیشگاه ها انجام می دادند. با ذپذیرش این حقیقت که اندیشگاه یک بخش درونی در دولت هر کشوری است موسسه ی تحقیقاتی «خط آهن منچوری جنوبی» SMRC، که در سال 1907 تاسیس شد به عنوان سرچشمه ی اندیشگاه های ژاپن نام برده می شود. این شرکت توانست شمار زیادی از تحقیقات خود را به صورت گزارش ارائه بدهد و متدهای سرشار از انضباط خود را عملی کند. این شرکت تیم های تحقیقاتی گوناگونی را در شاخه های مختلف تشکیل می داد تا بطور رسمی برای شرکت ها و دانشگاه ها تحقیق انجام دهند. متدهایی که توسط SMRC استفاده می شد بیشتر شبیه روشهایی بود که در اندیشگاه ها مورد استفاده قرار می گرفته هممچنین پس از گذشت پند سال موسسه هایی نظیر (1919) OISK ، (1921) ISL و (1922) TIMR در ژاپن آغاز به فعالیت کردند که فعالیت هایی نظیر SMRC داشتند.
کشور ژاپن سابقه ی بیشتر نسبت به دیگر کشورهای آسیایی در زمینه ی فعالیت های اندیشگاهی دارد. هرچند اینگونه فعالیت ها در ژاپن در سالهای نزدیک قبل یا بعد از 1970 انجام گرفته اند اما این سال به عنوان «طلوع اندیشگاههای ژاپن » نام گرفته است.
اندیشگاه ها در این مدت به یکی از فاکتور های اساسی در فرآیندهای سیاسی جوامع دموکراتیکی تبدیل شده اند. همانطور که در جدول مشاهده می کنیم این گونه موسسه ها با یک جریان بدون توقف در آسیا و اروپای غربی در نیمه دوم قرن بیشتم رشد یافته اند. نیز اگر بررسی کنیم در می یابیم که شمار اندیشگاه ها در اروپای غربی در دهه ی 80، به ویژه در دهه ی 90 افزایش چشمگیری یافته است. در این میان بسیاری از موسسه های مشهور امریکایی مانند (1916) Brookings Institution و Carnegie Endowment for Internationalpeale (1914) سرچشمه و آغاز فعالیت های اندیشگاهی خود را آغاز قرن گذشته بیان می کنند انجمن سیاسی امریکا (us policy community) با یک تحلیل آماری درست افزایش تعداد اینگونه موسسات و بسط یافتن آنها را مربوط به سالهای 70 تا 80 میلادی می داند. ابتدا در دهه ی 60 میلادی واژه ی «اندیشگاه » یا «Think Tank» برای شرکت هایی مانند Rand که فعالیت آنها بستن قراردادهای تجاری و یا تحقیقات سازمانی بود به کار برده می شد اما معنی این کلمه در دهه ی 70 میلادی به «موسسات تحقیقات همگانی سیاسی » بسط داده شد به همین دلیل سال 1970 را به عنوان اوج فعالیت ها و تغییرات اندیشگاه ها در سراسر جهان مورد توجه قرار می دهند.
اندیشگاه ها در گونه های مختلف و با ویژگی های متفاوت و متناسب با سیستم های سیاسی کشورهایشان رشد و گسترش یافته اند.
در Figure اندیشگاه ها بر اساس انواع مختلف آنها در سازمانها و بر اساس بوم و منطقه ی خود به صورت شفاف و اشکار دسته بندی شده اند.به این دلیل که این کار ابتدا برای توصیف و تحلیل Rand و موسسات سیاسی مهم و بررسی تأثیر آنها در امریکا صورت گرفت، اکثر اوقات اینگونه موسسات به عنوان مدل اولیه برای مقایسه ی اندیشگاه ها در کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد مطالعات اخیر در مورد اندیشگاه ها نشان می دهد که RAND به یک مثال استثنایی در حوزه ی موسسات تحقیقاتی سیاسی تبدیل شده است اما اینکه همه اندیشگاه ها را فقط با یک اندیشگاه مقایسه کنیم به علت تنوع در انواع اندیشگاه ها کار چندان مناسبی نیست.
اندیشگاه ها ویژگی های گوناگونی دارند و به طور گسترده از نظر سازمانی، نوع ماموریت هایشان، منبع تامین بودجه ، تعداد کارکنان (Figure 2) سبک تحقیقات ، بازده و خروجی و عملکرد با هم تفاوت دارند. هر چند بسیاری از موسسات در جهان از موسسه های سنتی در امریکا الهام گرفته اند اما آنها توانسته اند سبک ها و چهارچوب ها ی مناسبی برای رفتارهای سیاسی و عملکرد دولت در کشورهای خودشان پدید آورند.
در صنعت اندیشگاه در کشور ژاپن تعدادی موسسات سود آور تحت نظر این اندیشگاه ها فعالیت می کنند و این بدان علت است که تحقیقات همگانی سیاسی به تنهایی سودی برای این موسسه ها به ارمغان نمی آورد . به همین دلیل لین سازمانها دارای بخش های اضافه ای نظیر سیستم های اطلاعاتی و مشاوره ای هستند که این بخش ها در قبال دریافت هزینه از مشتریان خود از تحقیقات آنها پشتیبانی و کارهای آنها را تجزیه و تحلیل می کنند.از سال 1970 به بعد این سازمان های سودآور بودند که از صنعت اندیشگاه ژاپن حمایت و پشتیبانی می کردند ولی به علت اینکه هدف آنها فقط سودآوری بود دچار رکورد شدند از آن به بعد اندیشگاه ها خود فعالیت هایشان را بر روی کارهای سود آور معطوف کردند و به این ترتیب تعدادی از شرکت ها و بخش های کمکی از میان رفتند و یا به فعالیت های سازمانی دیگر پرداختند به عبارت دیگر بسیاری از موسسات فعال در حوزه ی بهسازی و بازساخت اداری وابسته به دولت منتقل شدند.
و صنعت اندیشگاه در ژاپن هدیه ای بزرگ برای پیشرفت این کشور بود.
در حالی که انجمن اندیشگاه ها دائما در حال رشد است تحولات ذکر شده در بالا فقط در کشور اتفاق نیفتاده است بلکه تحقیقات نشان می دهد که موسسات بسیاری در کسورهای دیگر نیز این تغییر ساختار را تجربه کرده اند.
The Policy studies Institute (UK) که پیشتر به صورت مستقل عمل می کرد وطرفدار Policy Studies Contering در فعالیتهای اجتماعی بود در سال 1998 به یک سازمان داخلی در دانشگاه west mister تبدیل گشت نیز در ایالات متحده(ODC ) overseas Development Council بعد از 30 سال در سال2000 میلادی از فعالیتها و تحقیقات خود بر روی «توسعه» دست کشید.
همچنین The Harvard Institue for International Development (VS) ، HIID ، پس از ربع قرن فعالیت در سال 2000 بسته شد. HIID یک مرکز بسیار منظم و فعال بود که با دانشگاه هاروارد همکاری داشت و در زمینه ی « کمک برای توسعه هماهنگ» وتحقیق در مورد پیشرفت کشورها فعالیت می کرد. نیروهای فعال در سازمان، چهار پیشنهاد برای آینده ی HIID بیان کردند و در آخر پیشنهاد کردند که این سازمان باید منحل بشود و فعالیتهای سازمان به شرط آنکه عملکردها و برنامه های سازمان حفظ شود با دانشگاه هاروارد یک پارچه شود و فعالیتهای سازمان بدوهن قطع شدن در دانشگاه ادامه پیدا کند. نیروهای فعال در سازمان همچنین پیشنهاد کردند که دانشکده ها با حفظ نظم موجود در HIID و عملکرد ممتاز آن در متدهای تحقیقاتی و پروژه های طولانی مدت نقش HIID را برعهده بگیرند. این موضوع همچنین به طور کلی با مسئولیتها و راهکارهای اصلی اندیشگاهها و اهداف آنها متناسب بود. اندیشگاهها همواره از سیاستهای کثرت گرایی حمایت می کنند. همچنین پهنای مشارکت و درگیری سیاسی فعالان، قدرت دار کردن تابعین ( Ghzen empower ment ) و گوناگونی ایده ها و پیشنهادهایی سیاسی همه از مواردی است که در اندیشگاهها مورد توجه قرار می گیرد. اما هنوز مدت بیشتری مورد نیاز است تا تعریف کاملی از اندیشگاه ا رائه شود زیرا این انجمن ها به سرعت در حال بست یافتن و گسترش پیدا کردن هستند. پیش بینی می شود که این انجمن ها در قرن بیست و یکم، دوران اطلاعات و دانش، به صورت انفجاری رشد کنند.
یکی از نقش های مهم اندیشگاهها ایجاد ارتباط میان پیشنهادهای سیاسی و علمی و محققان و مؤسسه هاست و این بدان معناست که پیوندها و شبکه های ارتباطی مناسب و قوی در این انجمن ها مورد نیاز خواهد بود زیرا شبکه های ارتباطی اندیشگاهی ماوراء حریم ملت ها و کشورها گسترش پیدا می کنند و آنها راهی برای جهانی سازی هستند.
Global think Net, Global Development Network, ASEAN-ISIS, The Trans Europeon Policy Studies A ssociation, The International Think Thank Forum (ITTF) , Transition Policy Network (TPN) مثالهایی از شبکه های اندیشگاهی هستند.
پروفسور ژوزف . ای . استیگلایتز، برنده جایزه ی نوبل اقتصاد در سال 2001 میلادی ، بر این عقیده است که ما با استفاده از شبکه اندیشگاهی GND در سراسر جهان تحقیق کنیم و آن را به چیزی که در بوم خط نیاز داریم تبدیل کنیم. همچنین این دانشمند بر اهمیت ایجاد پل بین سیاست و دانش تأکید می کند.
تحقیقات ریموند. جی. استرایک، یکی از شخصیت های بزرگ مؤسسات شهری، در مورد شبکه های اندیشگاهی نشان می دهد که هشت راه مدیریت شبکه های اندیشگاهی برای موفقیت کامل و مطمئن وجود دارد که عبارتند از :
1-الهام گرفتن، سازمان دهی، تأمین نخستین بودجه.
2-هماهنگ کردن مشاوارت با اهداف مورد نظر.
3- تأمین کردن اعتبار مورد نیاز.
4- برقرار کردن وضعیت « ساختار غیر رسمی».
5- تعیین اعضای انجمن.
6- تعیین دستور جلسات.
7- تحریکات به مشارکت در فعالیتهای Network .
8- ترفیع و بالا بردن سطح ارتباطات.
مدیریت شبکه های اندیشگاهی کار بسیار مشکلی است زیرا مدیران فعال در این زمینه باید فعالیت های بسیار زیادی را با هم هماهنگ کنند و به همین دلیل قابل پیش بینی است که این شبکه ها مزایا و معایبی را به همراه خود داشته باشند. تلاش مدیران در این عرصه موجب این خواهد شد که بعضی از شبکه ها از حالت انحصاری بیرون بیایند که این کار افق های تازه ای را برای عملکرد شبکه ها پیش روی آنها خواهد گذاشت.
با افزایش آگاهی در مورد اصول اندیشگاه ها- شفاف سازی، تنوع، کثرت گرایی- نظریه ی ایجاد شبکه های اندیشگاهی دارای قدرت و نفوذ بیشتری می شود. این شبکه ها فقط به صورت جهانی ارائه نمی شوند بلکه این مزیت را دارند که متناسب با نیازها به صورت بومی، خانگی و یا محلی در بیابند. البته اینگونه شبکه ها (شبکه های بومی) از نظر تعاون وتبادل اطلاعات ساختار ضعیفی دارند اما به نسبت از نقش های سیاسی دور هستند. شبکه های اندیشگاهی به هیچ وجه اعضای خود را محدود به فعالیت خاصی نمی کنند. این کار باعث ایجاد محیطی شفاف و متنوع می شود. همچنین با ایجاد پیوستگی بین شبکه ها کثرت گرایی هم افزایش پیدا می کند. شبکه هایی که ساختار غیر رسمی دارند این توانایی را دارند که دانش های سیاسی مورد نیاز را جمع آوری می کنند و آنها را در سطح رسمی ارائه دهند. همانطور که در بالا اشاره شد بسیاری از شبکه های جهانی همگانی که فعالیت سیاسی دارند برای پرکردن شکافهای موجود در فعالیت های سیاسی رسمی به وجود آمدند. می دانیم که فعالیت های رسمی مستلزم در گیری بسیاری از شخصیت ها و سازمانها مانند : سازمانهای بین المللی، بحث های طولانی، شرکت کننده های بسیار زیاد و تلاش های بسیار زیاد برای دستیابی به هدف نهایی یعنی « تصمیم سازی» است که مورد پسند انجمن های جهانی نیست. به همین دلیل است که پیش بینی می شود با پیشرفت های اخیر در زمینه ی ICT شانسهای بیشتری برای مردم و محققین برای مبادله ی ایده ها بدون نیاز به پروازهای طولانی و هزینه های بالا ایجاد شود. البته این شبکه های ICT وسیله ای برای دایر کردن شبکه های سیاسی مردمی هستند و علم تولید نخواهند کرد. اما به وسیله شبکه های مردمی تولید علم نیز انجام خواهد گرفت.

اندیشگاه :
اندیشگاه یک مؤسسه تحقیقاتی یا سازمانی است که برای مشکلات سیاسی، تجاری و نظامی نظر و ایده ارائه می دهد. همچنین گاهی اوقات با آزمایشگاههای نظامی، شرکتها، مؤسسات آموزشی و دیگر مؤسسات همکاری میکند. معمولا این واژه رجوع داده می شود به سازمان هایی که دارای تئوریسین هایی با سطح علمی بالا هستند که تلاش می کنند تا تجزیه و تحلیلی درست یا پیشنهادهای مصلحت اندیشانه ارائه بدهند.
تاریخچه اندیشگاه ها :
از زمانی که برای اولین بار در دهه ی 50 میلادی واژه « اندیشگاه » بکار برده شد هنوز مباحثی در مورد اینکه چه کسی اولین اندیشگاه را تأسیس کرده وجود دارد. یکی از گزینه ها Brooking Institution است که در سال 1916 در امریکا تاسیس شد . واژه ی اندیشگاه اگر چه به خودی خود به سازمانهایی که پیشنهادات و نظریه هایی برای ارتش می دادند رجوع داده می شود اما بیشترین توجه به شرکت RAND است که در سال 1945 تاسیس شده است.

ریشه یابی و کاربرد:
تا دهه ی 45 میلادی بیشتر اندیشگاهها فقط با نامهای موسساتشان شناخته می شدند در مدت جنگ جهانی دوم مفهوم این کلمه در عبارت «جعبه ی مغزها» نمود پیدا کرده بود که بیشتر واژه ی جمجمه بود عبارت اندیشگاه (Think Tank) در مدت جنگ به اتاق هایی که در آنها نقشه های جنگ را پی ریزی می کردند رجوع داده می شد. اولین استفاده از این کلمه با مفهوم جدید خود به سال 1959 بر می گردد که شرکت RAND برای معرفی خود از این واژه استفاده کرد. هم اکنون عبارت اندیشگاه به تمام سازمانهایی که ارائه کننده ی پیشنهاد هستند اتلاق می شود و هیچ تعریف دقیقی از این واژه وجود ندارد . همچنین گاهی اوقات بازاریاب ها یا سازمان های ارتباط عمومی به ویژه سازمانهای بین المللی خود را به عنوان یک اندیشگاه معرفی می کنند.
گونه های مختلف اندیشگاه:
بعضی از اندیشگاه ها به طور آشکار در ردیف سازمان های محافظ کار یا طرفدار مشی تجاری فعالیت می کنند در حالی که بقیه به ویژه آنهایی که فعالیت هایی در زمینه ی اسایش اجتماعی، تساوی اجتماعی و بررسی نتایج محیطی انجام می دهند خط مشی روشنفکرانه دارند.
گونه های مختلف اندیشگاه :
بعضی از اندیشگاه ها به طور آشکار در ردیف سازمان های محافظ کار یا طرفدار خط مشی تجاری فعالیت می کنند در حالی که بقیه به ویژه آنهایی که فعالیت هایی در زمینه ی آسایش اجتماعی، تساوی اجتماعی و بررسی نتایج محیطی انجام می دهند خط مشی روشنفکرانه دارند.
اندیشگاه های ایالت متحده امریکا :
اندیشگاه های ایالت متحده نقش مهمی را در شکل دهی به سیاست های داخلی امریکا و حتی کشورهای دیگر ایفا می کنند مثلا موضوعی مثل «سیستم های دفاع موشکی»که در داخل امریکا مورد بحث قرار گرفت و اندیشگاه ها توانستند در این مورد بر سیاست گزاران امریکا تأثیر بگذارند. اندیشگاه ها در ایالات متحده به طور عمده بودجه ی خود را از کمک کننده های شخصی دریافت می کنند که این امر باعث شده است تا اعضای این اندیشگاه ها در اظهار نظر های خود و ارائه ی پیشنهادها از آزادی بیشتری نسبت به افراد دولتی برخوردار باشند .
یک مدل جدید از اندیشگاه ها نوعی است که منحصرا بر روی شبکه ی اینترنت ارائه می شود . نمونه های بسیار زیادی در این مورد در شبکه ی اینترنت یافت می شود. این مدل جدید از شبکه ها به انجمن ها این امکان را می دهد که شانس استفاده از آراء مردم را بدون نیاز به تجمع آنها و صرف وقت زیاد داشته باشند برای بعضی از کاربران به ویژه مبتدیان این شکل از شبکه ها بسیار خوب و محرک بود. در اینجا با یک نمونه از مدل On0line اندیشگاه ها ارائه شده است:
http://www.worldthinktank.net/wttbbs
بسیاری از این فضاها برای همگان قابل استفاده می باشد البته فقط از آنها به جمع آوری اطلاعات و دانش می پردازند و بقیه بیشتر جنبه ی تفریحی دارند. به هر حال استفاده از موتورهای جستجو و جستجو کلمه ی think tank بهترین راه برای پیدا کردن آنها در اینترنت است .
اندیشگاه های چینی:
در جمهوری خلق چین اندیشگاه ها توسط دولت حمایت می شوند. اما همواره نیاز به یک محیط آزاد و غیر اداری است تا در آنجا بتوان به راحتی پیشنهادها و ایده ها را آزاده به بحثگذاشت . با این حال بیشتر فعالیت های دیپلماسی بین چین و امریکا فرم مبادله آکادمیک بین اعضای اندیشگاه ها را دارد.

اندیشگاهای اروپایی:
در انگلستان اندیشگاهها همان نقشی را دارند که در امریکا ایفا می کنند، یعنی تلاش برای شکل دهی به سیاست های دولت . اما با این حال همکاری کمی بین اندیشگاه های انگلیسی و امریکایی وجود دارد.
در آلمان اکثر حزب های بزرگ همکاری ضعیفی با سارمان های تحقیقاتی که نقش شکل دهی به سیایت ها را به عهده دارند همکاری می کنند .
اندیشگاه های روسی:
اندیشگاه های روسی در پنج اخیر (2002-1997) با نشیب زیادی رشد و پیشرفت کردند. اندیشگاه های تحت نظر شوروی سابق مدل های امریکایی خود بودند و برای شکل دهی به استراتژی های سیاسی به وجود آمدند . در زمان بلادمیرپوتین بیشتر اندیشگاه های روسی دور انداخته شدند و فقط آنهایی فعالیتشان ادامه پیدا کرد که با دولت روسیه هماهنگ بودند.
موسسه ی تحقیقاتی و اطلاعاتی Mizuho:
وضعیت سازمانی: سودآور ، موسسه مستقل، تاسیس شده به سال 2004 میلادی
شرح کلی: MHIR از به هم پیوستن موسسات «سیستم های اطلاعاتی DKB» ، «موسسه ی تحقیقاتی فوجی» و «شرکت سیستم های اطلاعاتی وارد شد. اما امروزه فنائری اطلاعات فقط به عنوان یک ابزار برای مدیریت بازرگانی و تجارت استفاده نمی شود ،بلکه به عنوان یک ابزار اساسی که از تمام ف عالیت های مدیریتی یک شرکت حمایت و پشتیبانی می کند ، استفاده می شود. این اغراق نیست که بگوییم امروزه یک سازمان قوی نمی تواند بدون داشتن یک ساختار اطلاعاتی پیشرفته فعالیت می کند.
MHIR با بهره گیری از تمام فعالیت ها و قدرت سه شرکت مذکور در زمینه ی اطلاعات و با هسته ی IT توانست به تمام درخواست های متنوع مشتریان خود پاسخ مناسب بدهد و بهترین راه حل ها را در مقابل مشتریان خود قراردهد . در مقیاس وسیع تر، هدف MHIR به وجود آوردن ارزش های جدید برای جامعه ی جهانی است.
بودجه سالیانه : 2/134 میلیارد ین ژاپن از خروش در سال 2003
تعداد کارمندان : 4501 نفر (347 نفر در حوزه ی اداری و پشتیبانی تحقیقات)
مدیران اجرایی: آقای ANNEN (رئیس ، CEO)
آقای TSTSUI (مدیر اجرایی)
آقای IMAI (مدیر اجرایی)
آقای YOSHIMTO(مدیر ارشد و مدیر اجرایی)
آقای KAKEI (مدیر ارشد و مدیر اجرایی)
روابط عمومی: آقای HAYASHI (مدیر ارشد و مدیر اجرایی)

جامعه (انجمن ) IT :
پیشرفت سریع جریان مکانیزه شدن موجب شد تا فعالیت های اقتصادی، تجاری و دولتی با سرعت زیادی تغییر کنند موسسه ی تحقیقاتی و اطلاعاتی mizuho چون باید متدهای اجرایی برای یکی شدن فعالیت ها و همراه شدن آنها با دولت ارائه می داد نمایی از آینده ی جوامع اطلاعاتی را با استفاده ازتجارب گذشته ی خود پیش روی دولت قرارداد. این شرکت در برنامه های خود تشکیل DC ها (internet Data Centers) را قرار داده است تا با ارائه آنها نسل بعدی جوامع اطلاعاتی به وسیله ی فناوری اطلاعات قابل فهم شود و در همه جا ، در صنعت در اقتصاد و در پیشرفت انجمن ها و سازمان های شهری مورد استفاده قرار گیرد.
استراتژی IT :
گفته می شود که اهمیت استفاده از فناوری اطلاعات وقتی مشخص می شود که شرکتی در حال نابودی باشد موسسه ی mizuho فقط از نام IT استفاده نمی کند بلکه از آن به عنوان یک ابزار مهم برای پیشبرد استراتژی های اقتصادی بهره می برد. وقتی که استراتژی های IT قاعده مند می شوند و به اجرا در می آیند، لازم است که به افرادی که از سیستم های اطلاعاتی استفاده می کنند توجه ویژه ای شود. همچنین همواره باید استراتژی های IT با ویژگی های یک سازمان یا شرکت هماهنگ شوند. برای مثال سیستم یکپارچه سازی که ارائه شد تا بطور دقیق برای سیستم های اطلاعاتی استراتژی ارائه بدهد. این استراتژی ها بیان کننده ی وجود رابطه ی قوی بین سازمانها و سیستمهای اطلاعاتی و پشتیبانی از بهینه سازی تمام سیستم های اطلاعاتی بودند.
با به وجود آمدن تغییرات گسترده در حوزه ی سیستم های اطلاعاتی در شرکت ها مطمئن می شویم که سرمایه گذاری در حوزه ی فناوری اطلاعات افزایش چشم گیری خواهد یافت.
راه حل ها:
1- Insite (MES) : MHIR این سرویس ها را به صورت انحصاری و با استفاده از اعضای بسیار حرفه ای خود برای پوشش کشورهای ژاپن، کره شمالی، چین ، تایوان، سنگاپور، مالزی، استرالیا، ویتنام، تایلند و فیلیپین ارائه می دهد.
2- ALPS(Particular management system) :
ALPS یک بسته ی نرم افزاری است که اطلاعات را به وسیله ی سیکانداکتورهای Back-End تجزیه و تحلیل می کند.
3- management Consulting
با پیشرفت فناوری اطلاعات و جهانی شدن چشم انداز اقتصادی و صنعتی ژاپن به سرعت تغییر می کند. در نتیجه شرکت های خصوصی باید با استراتژی های قوی تری عمل کنند تا بر این محیط غالب شوند. هدف MHIR کمک کردن به مشتریان خود برای داشتن قدرت مبارزه در یک محیط رقابتی طاقت فرسا در حیطه ی تجارت در قرن حاضر است.
محیط و انرژی :
موسسه ی mizuho از گستره ی دانش – چگونگی برای برنامه ریزی فناوری پیشگیری محیط، فناوری انرژی و تشخیص سیاست استفاده می کند همچنین این موسسه تحقیقات و مشاوره هایی را در مورد تجارب مرتبط با محیط های مختلف انجام می دهد.
علم:
در زمینه ی فناوری علم، مشکلات بسیاری در انجام تست ها و آزمون تجربه ها وجود دارد. در نقطه ی مقابل درخواست ها برای شبیه سازی فناوری به سرعت در حال توسعه یافتن است. در موسسه ی mizuho به عنوان یک شرکت اطلاعاتی بسیار قوی در حوزه ی علم از طرحهای (Micro Electro Mechanical System) MEMS در زمینه فناوری نانو پشتیبانی می کند. همچنین این موسسه شبیه سازی های دارویی را که در زمینه ی فناوری بایو و شبیه سازی هایی که توانایی آنالیز مکانیزم سلولهای غذایی را دارند به مشتریان خود ارائه می دهد.
امنیت:
امروزه دسته بندی سطح های مختلف امنیتی در شرکت ها کار بسیار دشواری است. با یکی شدن استراتژی ها و مدیریت ریسک به عنوان یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در موسسه ی mizuho ما در می یابیم که سرویس های متنوعی از «تشخیص امنیت» برای قاعده مند کردن سیاست ها در شرکت ها وجود دارد. همچنین به همان نسبت مشاوره و پیشنهاد برای سیستم های نظارتی در این شرکت ها وجود دارد این موسسه مناسبترین راه حل های مورد نیاز مشتریان را به وسیله ی پیشنهادات امنیتی فناوری اطلاعات، ساختار حفظ امنیت ، مدیریت ریسک و تقویت سیستم های مدیریت بحران ارائه می دهد.

راه حل:
ارزیابی کلی ایمنی IT و سرویس های پشتیبانی:
موسسه ی mizuho تولیداتی در زمینه ی IT و سیستم های ارزیابی با عنوان و ضوابط عمومی برای ارزیابی امنیت فناوری اطلاعات تهیه کرده است. که ارزیابی سطح امنیت در آن بر پایه ی «موضوع گواهی و ارزیابی سطح امنیت فناوری اطلاعات در ژاپن » (JISEC) که از طرف وزارت اقتصاد، بازرگانی و صنعت به تایید رسیده است انجام می پذیرد. همچنین این موسسه (MHIR) سرویس های پشتیبانی را که شامل مدارک دیگر عوامل مورد نیاز هستند در دسترس مشتریان خود قرار داده است.
مشاوره ها در این موسسه همواره به اهداف خود محدود می شوند تا هم ارزیابی به سهولت انجام بگیرد و هم محیط ایمنی حاصل شود.
مرکز اطلاعات فناوری و علوم ، انجمن های علوم (STIC):
وضعیت سازمانی: موسسه ی دولتی، تاسیس به سال 1974.
شرح کلی : STIC مامور شده است تا علوم و تحقیقات تکنولوژی را به وسیله ی تسهیل انتشار اطلاعات علمی و فنی در سراسر تایوان و حتی جهان توسعه بدهد برای پاسخ دهی به تغییرات سریع در جامعه تایوان و ایجاد تقاضا برای توسعه در حوزه ی علم STIC فعالیت های خود را بر روی یکپارچه سازی اطلاعات فنی و منابع آن معطوف کرد. فعالیت های STIC فقط محدود به یکپارچه سازی اطلاعات بومی و مقدمه سازی برای ایجاد منابع اطلاعات بین المللی نبود بلکه آشنایی کاربران با شیوه های یکپارچه سازی و مشارکت با همکاران خانگی و بین المللی نیز جزئی از فعالیت های موسسه به شمار می روند. STIC اخیرا فعالیت هایی خود را برای بازسازی و گسترش سرویس های خود از یک مهیا کننده اطلاعات به سوی یک اندیشگاه به وسیله ی انجام تحقیقات بدیع و عمیق ، تحلیل های ارزش گذاری شده، بررسی های آماری و مدیریت فناوری اطلاعات آغاز کرده است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله40    صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله بررسی موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی و ارائه راهکار مناسب

بررسی موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی و ارائه راهکار مناسب (با تاکید خاص در شرکتهای کشت و صنعت)
چکیده
پیشرفت سریع و شگرف در فن آوری همواره با افزایش روز افزون رقابت در بازارهای جهانی و پیوستن به موافقت نامه های تجاری مطرح شده در دنیا نظیر سازمان تجارت جهانی ( W.T.O) مدیران واحدهای انتفاعی را ناگزیر از افزایش بهره وری و بهبود مستمر عملیات کرده است. چنین شرایطی بسیاری از واحدهای انتفاعی را وادار کرده که از دیدگاه حسابداری بهای تمام شده سنتی فاصله گرفته و به ایجاد مدیریت هزینه تمایل نشان دهند. در کشور ما به نظر می رسد عواملی چون فزونی تقاضای محصولات کشاورزی نسبت به عرضه آن و وجود سیستم تضمین قیمت محصولات کشاورزی و هزینه یابی پیچیده در بخش کشاورزی به دلیل ویژگی های خاص این صنعت، مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود. لذا در تحقیق حاضر سعی گردیده در مرحله اولیه سیستم حسابداری قیمت تمام شده محصولات کشاورزی در شرکتهای کشت و صنعت موجود در قلمرو تحقیق بررسی و نقاط ضعف سیستمهای مزبور و موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای کشت و صنعت شناسایی و در نهایت سعی در ارئه پیشنهاد و راهکار مناسب می شود. برای این کار موانع مطرح شده، در قالب فرضیات تحقیق با استفاده از ابزارهایی چون پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده و با بهره گیری از نظرات مدیران و کارشناسان مالی و حسابداری شرکتهای مذکور با استفاده از آزمونهای آماری T-test و فریدمن مورد آزمون و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آنست که عدم اجرای یکنواخت استانداردهای حسابداری به دلیل عدم همسان سازی روشهای مختلف حسابداری با شرایط بخش کشاورزی، وجود سیستم تضمین قیمت و بی توجهی به محاسبه شاخصهای عملکرد (مالی و فنی) و عدم هزینه یابی صحیح محصولات بدلیل عدم وجود مراکز هزینه متناسب با شرایط بخش کشاورزی و تخصیص نامتناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول همچنین عدم محاسبه و گزارش صحیح ضایعات عادی و غیرعادی از جمله موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای مذکور می باشند.
کلید واژه: سیستم حسابداری بهای تمام شده، همسان سازی روشهای حسابداری، ضایعات عادی و غیرعادی، محصولات کشاورزی

مقدمه :
صاحبان سرمایه و مدیران صنایع کشاورزی برخلاف کشاورزان سنتی برای امکان رقابت ،اداره روزمره واحدها،قیمت گذاری محصولات ،کنترل هزینه ها و در یک کلام تخصیص بهینه منابع، نیاز به اطلاعات دارند که بخش اعظم آن با برقراری سیستم حسابداری بهای تمام شده مناسب بدست می‌آید.
نداشتن اطلاعات قیمت تمام شده محصول منجر به نبودن مبنای اساسی برای واکنش به موقع در مقابل افزایش قیمت تمام شده، امکان بررسی توانائی رقابت با تولیدکنندگان محصولات مشابه ،ارزیابی موجودیهاو قیمت گذاری محصولات بوده و پیشنهاد قیمت برای کشت محصول خاص را غیر عملی و ارزیابی کارآیی عملیات را غیر ممکن می سازد.
بنابراین برقراری سیستم مناسب حسابداری بهای تمام شده که بتواند در قیمت گذاری محصولات کنترل هزینه‌ها ودر یک کلام تخصیص بهینه منابع ،مدیران را در اخذ تصمیمات برای واکنش به موقع در مقابل افزایش بهای تمام شده ،امکان بررسی توانائی رقابت با تولید کنندگان محصولات مشابه ،ارزیابی موجودیها و قیمت گذاری محصولات و ارزیابی کارآیی عملیات یاری دهد را ضروری می باشد.
تغییرات شگرف در فن آوری که در حال تجربه کردن آن هستیم همواره با رقابت جهانی در تجارت ،مدیران شرکتها را وادار کرده است که به تولید و عرضه محصولات و خدمات با کیفیت های بالا بپردازد . نیازهای مشتریان را به سرعت تأمین کنند. و این فعالیت ها را با حداقل هزینه ممکن ،انجام دهند.
این الزامات نیاز به تجدید نظر در سیستمهای سنتی حسابداری بهای تمام شده را به منظور اطلاعات سودمند ایجاد می کند.
اما موانعی وجود دارند که مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شوند. که به شرح زیر بیان می شوند:
- بی توجهی به اندازه گیری دقیق نتایج عملیات و محاسبه شاخصهای عملکرد
-عدم اجرای یکنواخت استانداردهای حسابداری بدلیل عدم همسان سازی روشهای - مختلف حسابداری با شرایط خاص بخش کشاورزی.
- وجود سیستم تضمین خرید و قیمت تضمینی محصولات کشاورزی
- عدم استفاده از مراکز هزینه متناسب با شرایط بخش کشاورزی
- عدم محاسبه و گزارش صحیح ضایعات عادی و غیر عادی
- تخصیص نامتناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول
- عدم ارزیابی و گزارش صحیح بهای تمام شده محصولات تولیدی

سوال تحقیق
بطور کلی تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سوالات می باشد.
1- نقاط ضعف سیستم حسابداری قیمت تمام شده محصولات کشاورزی در شرکتهای کشت و صنعت چه می باشد؟
2- چه موانعی بر سر راه استقرار یک سیستم حسابداری قیمت تمام شده مناسب در شرکتهای کشت وصنعت وجود دارد؟
ضرورت تحقیق :
تجدید نظر در سیستمهای سنتی حسابداری بهای تمام شده و ایجاد یک سیستم حسابداری صنعتی متناسب با صنعت کشاورزی که بتواند نیازهای اطلاعاتی مودیران و سایر استفاده کنندگان را برآورد کند یکی از ضروریاتی است که تا کنون مطالعات منسجمی روی آن صورت نگرفته است بخصوص نحوه محاسبه قیمت تمام شده محصولات کشاورزی بدلیل نوع محاسبه و تنوع موضوعات هزینه یابی خصوصاً هزینه های سربار، فرایند خاصی را می طلبد که نیاز به مطالعه و پژوهشهای زیادی دارد.
از این نظر این تحقیق که بر خلاف سایر تحقیقات قبلی انجام شده بعد از تدوین استانداردهای حسابداری محصولات کشاورزی و همچنین بعد از راه اندازی بورس کالاهای کشاورزی در کشورمان صورت می گیرد، الگوی مناسبی برای این منظور تلقی می شود.
فرضیات تحقیق
فرضیه اهم
سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای کشت و صنعت به نحو صحیحی استقرار نیافته است.
فرضیات فرعی:
فرضیه اول
تخصیص نا متناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول سبب نامشخص بودن قیمت تمام شده محصولات کشاورزی می شود.
فرضیه دوم
عدم وجود مراکز هزینه متناسب با شرایط بخش کشاورزی مانع بکارگیری صحیح سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای کشت وصنعت می شود.
فرضیه سوم
در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی، موجودی‌ها به نحو صحیحی ارزیابی و گزارش نمی شوند.
فرضیه چهارم
در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی، بهای تمام شده محصولات فروش رفته به درستی محاسبه نمی شود.
فرضیه پنجم
در شرکتهای کشت وصنعت ضایعات عادی و غیرعادی بصورت صحیح به حساب برده نمی شوند.
فرضیه ششم
بی توجهی به محاسبه شاخصهای عملکرد (مالی و فنی) مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود.
فرضیه هفتم
عدم اجرای یکنواخت استانداردهای حسابداری بدلیل عدم همسان سازی روشهای مختلف حسابداری با شرایط خاص بخش کشاورزی مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود.
فرضیه هشتم
وجود سیستم تضمین خرید و تضمین قیمت محصولات کشاورزی باعث عدم توجه مدیریت به سیستم حسابداری بهای تمام شده محصولات کشاورزی در شرکتهای کشت وصنعت می شود.
متدولوژی و روش تحقیق :
نوع تحقیق:
با توجه به اینکه هدف از این تحقیق برخورداری از نتایج یافته ها برای رفع موانع سیستم حسابداری قیمت تمام شده در محصولات کشاورزی موجود در شرکتهای کشت وصنعت می باشد لذا از نوع تحقیق کاربردی می باشد.
روشهای گردآوری اطلاعات :
در این پژوهش با توجه به نوع مسأله جهت بیان مباحث نظری و جمع آوری اطلاعات از هر دو روش میدانی و کتابخانه ای استفاده می شود.
ابزارهای گردآوری اطلاعات
هر کدام از روشهای گرداوری اطلاعات،دارای ابزار خاص خود هستند.
در این پژوهش از پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، جدول، فرمها و غیره استفاده شده است.
قلمرو تحقیق
قلمرو تحقیق به سه بخش قلمرو موضوعی، قلمرو مکانی و قلمرو زمانی تقسیم می گردد .
الف) قلمرو موضوعی: موضوع تحقیق، مطالعه، بررسی و شناسائی نقاط ضعف و موانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده و ارائه راهکار مناسب در شرکتهای کشت و صنعتی که به تولید محصولات کشاورزی دشتی و ردیف کاشت (گندم،جو، جودوسر ذرت وسایر غلات) و گیاهان نیمه پایدار (انواع مختلف توت فرنگی، یونجه، کیوی و علوفه دام و غیره) و درختان میوه و تاکستانها می پردازند می باشد.
ب)قلمرومکانی: قلمرومکانی تحقیق،شرکتهای کشت وصنعت موجود دراستانهای آذربایجان شرقی و استان اردبیل می باشد و علاوه بر واحدهای مذکور ،تعدادی از واحدهای کشاورزی سنتی محلی نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ج) قلمرو زمانی: این پژوهش سیستم حسابداری بهای تمام شده شرکتهای موجود درقلمرو مکانی تحقیق را از ابتدای سال 83 تا زمان انجام پژوهش یعنی دوره بعد از تدوین استانداردهای حسابداری محصولات کشاورزی در کشورمان را موردمطالعه و بررسی قرار می دهد.
اهداف تحقیق
دستیابی به راهکارها و بکارگیری روشهای نوین علمی به منظور حل مشکلات و رفع موانع موجود بر سر راه استقرار سیستم حسابداری بهای تمام شده مناسب در شرکتهای کشت وصنعت هدف اصلی این تحقیق بوده و برای این کار سعی شده ابتدا سیستم حسابداری بهای تمام شده شرکتهای موجود در قلمروتحقیق مطالعه و بررسی و سپس با در نظر گرفتن مبانی نظری و استانداردهای حسابداری تدوین شده توسط سازمان محترم حسابرسی و سایر منابع ،سعی در ارائه راهکار و پیشنهادها در زمینه رفع موانع مورد بحث برای مدیریت واحدها در سطوح مختلف و سایر استفاده کنندگان می شود.
جامعه آماری و نمونه آماری
جامعه آماری
با توجه به موضوع تحقیق حاضرجامعه آماری تحقیق مدیران مالی و کارشناسان حسابداری صنعتی و روسای حسابداری صنعتی شرکت های کشت و صنعت واقع در استانهای آذربایجان شرقی و اردبیل می باشد.
حجم نمونه مورد بررسی در این پژوهش با سطح اطمینان95 درصد و حداکثر 8 درصد خطای نمونه گیری از بین 150 نفر از مدیران مالی ، روسای حسابداری صنعتی و کارشناسان حسابداری بدین صورت محاسبه گردید.
آزمونهای آماری مورد استفاده در تحقیق :
روایی و پاپائی
برای تعیین اعتبار پرسشنامه طراحی شده به تعدادی از افراد متخصص و خبره ارائه شد تا نظر آنها را در در مورد اینکه آزمون همان چیزی را که باید مورد پرسش قرار می داد، داده است، جویا می شود. لذا با توجه به مطالب فوق در این پژوهش از روش اعتبار صوری برای تعیین اعتبار پرسش نامه استفاده شده است.
برای مشخص کردن پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است که محاسبه شده برابر 871141355/0 می باشد در واقع می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه از پایایی کافی برخوردار است.
تکنیک های آماری z و فریدمن
جهت اثبات فرضیات پژوهش از تکنیک های آماری Z و فرید من استفاده می شود بدین صورت سوالات هر یک از فرضیات با استفاده از آزمون Z تک نمونه ای مورد آزمون قرار می گیرند و در ادامه برای مشخص کردن میزان تاثیر گذاری شاخص های مطرح شده در سوالات فرضیات بر متغیر وابسته از آزمون رتبه ای فریدمن استفاده شده است.
همچنین برای آزمون هر یک از فرضیات فرعی از آزمون T- Test و برای فرضیه اهم از آزمون فرید من استفاده شده است. همچنین ارتباط ویژگی های دموگرافیک پاسخ دهندگان با پاسخهای آنها با استفاده از آزمون فریدمن مورد آزمون قرار گرفته است.
آزمونهای فرضیات تحقیق
آزمون فرضیه اول :
H0: تخصیص نامتناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول سبب نامشخص بودن قیمت تمام شده محصولات کشاورزی نمی شود.
H1: تخصیص نامتناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول سبب نامشخص بودن قیمت تمام شده محصولات کشاورزی می شود.
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حدکثر واریانس از طرف معیار استاندارد
df t p نتیجه
1
2
3 75
75
75 40/3
23/3
17/3 4
4
3 1
1
1 5
5
5 95/0
31/1
39/1 97/0
15/1
18/1 11/0
13/0
14/0 3
3
3 74
74
74 56/3
71/1
27/1 00/0
09/0
21/0 Sig
n.sig
n.sig
فرضیه اول 75 27/3 67/3 33/1 67/4 94/0 97/0 11/0 3 74 38/2 02/0 Sig
با توجه به نتایج بدست آمده با 95 درصد اطمینان می توان گفت بین میزان تاثیر شاخصهای مطرح شده در سوالات مربوط به فرضیه اول تفاوت وجود دارد بدین ترتیب با مقایسه متوسط رتبه های سوالات، شاخص مطرح شده در سوال 1 بیشترین تاثیر و پس از آن شاخصهای مطرح شده در سوال 2 و 3 قرار دارد
با توجه به اینکه میزان خطای واقعی (P-value) برای سوال یک 1% می باشد و این میزان کمتر از سطح خطای مورد قبول (5%= ) می باشد بنابراین سوال یک در سطح اطمینان 95 درصد معنادار می باشد بدین معنی که پاسخ دهندگان عدم رعایت اصل تطابق درآمد با هزینه ها را در شرکت بیان نموده اند.
همچنین با توجه به اینکه میزان خطای واقعی (p-value) سوال 2 و3 بیش از سطح خطای مورد قبول می باشد(5%= α ) بنابراین این دو سوال در سطح اطمینان 95 درصد معنادار نمی باشد. بدین معنی که پاسخ دهندگان معتقدند هزینه های قبل از کاشت و بعد از برداشت محصول و هزینه تولید محصولات که طی سال مالی قبل شروع و طی سال مالی بعد خاتمه می یابند بطور نسبی بصورت صحیح به محصولات تخصیص می یابد. اما نتایج کلی حاکی از آنست که میزان خطای واقعی برای فرضیه اول 2% می باشد که در مقایسه با سطح خطای مورد قبول(5%= α ) کمتر می باشد بنابراین در سطح اطمینان 95 درصد فرض صفر آماری H0 رد وفرض مقابل آن (1 H) مبنی بر تخصیص نامتناسب مخارج انجام شده به هزینه دوره یا هزینه محصول سبب نامشخص بهای تمام شده محصولات کشاورزی می شود، تأیید می شود. توضیح اینکه حرف S مخفف کلمه Significant وبه معنی معنی دار بودن و n.sig مخفف معنی دار نبودن می باشد.
آزمون فرضیه دوم :
HO: عدم استفاده از مراکز هزینه متناسب با شرایط بخش کشاورزی مانع بکارگیری صحیح سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتهای کشت وصنعت نمی شود.
1H : عدم استفاده از مراکز هزینه متناسب باشرایط بخش کشاورزی مانع بکارگیری صحیح سیستم حسابداری بهای تمام شده در شرکتها کشت وصنعت می شود.
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف معیار خطای استاندارد df t p نتیجه
4
5
6
7
8 75
75
75
75
75 51/3
21/3
36/3
37/3
23/3 4
3
3
4
4 1
1
1
1
1 5
5
5
5
5 87/0
85/0
15/1
21/1
26/1 94%
92%
07/1
10/1
12/1 11/0
11/0
12/0
13/0
13/0 3
3
3
3
3 74
74
74
74
74 69/4
01/2
90/2
94/2
75/1 00/0
05/0
00/0
00/0
08/0 Sig
Sig
Sig
Sig
nsig
75 34/3 40/3 40/1 80/4 84/0 92/0 11/0 3 74 17/3 00/0 sig
با توجه به اینکه میانگین بدست آمده برای فرضیه 34/3 بیشتر از میانگین جامعه 3 می باشد بنابراین در سطح اطمینان 95/0 فرض صفر آماری (H0) رد و فرض مقابل آن پذیرفته می شود.
آزمون فرضیه سوم
HO: در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی ، موجودیها به نحو صحیحی ارزیابی و گزارش می شوند.
1H: در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی ، موجودیها به نحو صحیحی ارزیابی گزارش نمی شوند.
شاخص ها و نتایج آماری مربوط به فرضیه سوم
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف معیار خطای استاندارد df t p نتیجه
9
10
11
12 75
75
75
75 39/3
39/3
63/3
33/3 3
3
4
3 1
1
1
1 5
5
5
5 02/1
97/0
97/0
20/1 01/1
98/0
98/0
09/1 12/0
11/0
11/0
13/0 3
3
3
3 74
74
74
74 31/3
40/3
52/5
64/2 00/0
00/0
00/0
01/0 Sig
Sig
Sig
Sig
فرضیه سوم 75 43/3 50/3 25/1 75/4 68% 83% 10% 3 74 54/4 00/0 sig
نتایج کلی حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نیز حاکی از آن است که میزان خطای واقعی( p-value =1%) کمتر از میزان خطای قابل پذیرش است بنابراین فرض صفر آماری (H0) در سطح اطمینان 95 درصد رد وفرض مقابل آن (1H) پذیرفته می شود.
آزمون فرضیه چهارم
فرضیه چهارم:
Ho:در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی ، بهای تمام شده محصولات فروش رفته بدرستی محاسبه می شود.
1H: در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی، بهای تمام شده محصولات فروش رفته بدرستی محاسبه نمی شود.
شاخص ها و نتایج آماری فرضیه چهارم
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف معیار خطای استاندارد
df t p نتیجه
12
13
14
15
16 75
75
75
75
75 33/3
37/3
48/3
57/3
09/3 3
4
4
4
3 1
1
1
1
1 5
5
5
5
5 20/1
97/0
06/1
44/1
33/1 09/1
98/0
03/1
20/1
15/1 13/0
11/0
12/0
14/0
13/0 3
3
3
3
3 74
74
74
74
74 64/2
29/3
03/4
14/4
70/0 01/0
00/0
00/0
00/0
49/0 Sig
Sig
Sig
Sig
n.sig
فرضیه چهارم 75 37/3 4/3 60/1 80/4 95% 97% 11/0 3 74 30/3 00/0 sig
نتایج کلی حاصل از تجزیه و تحلیل نیز حاکی از آنست میزان خطای واقعی ( 1%= p- value ) کمتر از میزان خطای قابل پذیرش (5% = ) می باشد.بدین ترتیب فرض صفر آماری (Ho) در سطح اطمینان 95 درصد رد وفرضیه تحقیق (1H)مبنی بر عدم محاسبه صحیح بهای تمام شده محصولات فروش رفته در سیستم حسابداری بهای تمام شده فعلی تایید می شود.
آزمون فرضیه پنجم
فرضیه پنجم:
Ho : در شرکتهای کشت وصنعت ضایعات عادی وغیر عادی بصورت صحیح به حساب برده می شوند .

1H: در شرکت های کشت وصنعت ضایعات عادی و غیر عادی بصورت صحیح به حساب برده نمی شوند.
شاخص ها و نتایج آماری فرضیه پنجم:
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف معیار خطای استاندارد
df t p نتیجه
17
18
19 75
75
75 24/3
16/3
63/3 3
3
4 1
1
1 5
5
5 40/1
38/1
86/0 18/1
17/1
93/0 14/0
14/0
11/0 3
3
3 74
74
74 76/1
18/1
86/5 08/0
24/0
00/0 n.sig
n.sig
sig
فرضیه پنجم 75 34/3 33/3 1 5 93% 96% 11% 3 74 08/3 00/0 sig
با توجه به اینکه میزان خطای واقعی (1%=(p- valiue) کمتر از میزان خطای مورد قبول (5% = ) می باشد بنابراین در سطح اطمینان 95 درصدباعث رد فرض صفر ماری(Ho) وتأیید فرضیه (1H) مبنی بر عدم محاسبه صحیح وبه حساب بودن ضایعات عادی می شود.
آزمون فرضیه ششم
فرضیه ششم :
Ho بی توجهی به محاسبه شاخصهای عملکرد (مالی وفنی)مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی نمی شود.
1H: بی توجهی به محاسبه شاخصهای عملکرد (مالی و فنی ) مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود.
شاخص ها و نتایج آماری فرضه ششم
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف معیار خطای استاندارد
df t p نتیجه
20
21
22 75
75
75 255/3
44/3
21/3 4
4
3 1
1
1 5
5
5 22/1
11/1
28/1 10/1
06/1
13/1 13/0
12/0
13/0 3
3
3 74
74
74 99/1
61/3
63/1 05/0
00/0
11/0 n.sig
s sig
n.sig
فرضیه ششم 75 30/3 67/3 1 5 10/51 0/1 12/0 3 74 50/2 00/0 sig
با توجه به اینکه میزان خطای واقعی (1%= p- valiue) این فرضیه کمتر از میزان خطای مورد قبول می باشد بنابراین منجر به تأیید فرضیه 1H و رد فرضیه صفر آماری (Ho) در سطح اطمینان 95 در صد شده است .
بدین ترتیب 95 درصد اطمینان، می شود ادعا کرد که بی توجهی به محاسبه شاخصهای عملکرد (اعم از مالی وفنی) مانع بکارگیری با سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود.
آزمون فرضیه هفتم
فرضیه هفتم :
H.: عدم اجرای یکنواخت استاندارد های حسابداری بدلیل عدم همسان سازی روشهای مختلف حسابداری با شرایط بخش کشاورزی مانع بکارگیری سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی نمی شود .
1: H عدم اجرای یکنواخت استاندارد های حسابداری بدلیل عدم همسان سازی روشهای مختلف حسابداری با شرایط بخش کشاورزی مانع بکار گیر سیستم حسابداری بهای تمام شده در محصولات کشاورزی می شود .
شاخص ها و نتایج آماری فرضیه هفتم
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف معیار خطای استاندارد df t p نتیجه
25
26 75
75 83/3
25/3 4
3 1
1 5
5 74/0
27/1 10/0
13/0 3
3 3
3 74
74 32/8
94/1 00/0
00/0 Sig

Sig
فرضیه هفتم 75 54/3 50/3 1 5 84/0 91% 11/0 3 74 11/5 00/0 sig
با توجه به اینکه میزان خطای واقعی (1%= p- value) کمتر از میزان خطای مورد قبول (5% =) می باشد. بدین ترتیب فرض صفر آماری (Ho) در این سطح رد و فرضیه مقابل (1H)مورد تأیید قرارمی گیرد.
آزمون فرضیه هشتم:
فرضیه هشتم:
H0: وجود سیستم تضمین خرید و تضمین قیمت محصولات کشاورزی باعث عدم توجه مدیریت به سیستم حسابداری بهای تمام شده محصولات کشاورزی در شرکتهای کشت و صنعت نمی شود.
H1: وجود سیستم تضمین خرید و تضمین قیمت محصولات کشاورزی باعث عدم توجه مدیریت به سیستم حسابرسی بهای تمام شده محصولات کشاورزی در شرکتهای کشت و صنعت می شود.
شاخص ها و نتایج آماری فرضیه هشتم
سوال تعداد میانگین میانه حداقل حداکثر واریانس انحراف
معیار فضای
استاندارد m df t p نتیجه
27
28 75
75 45/3
44/3 4
4 1
1 5
5 14/1
06/1 07/1
03/1 12/0
12/0 3
3 74
74 67/
3/703 00/0
00/0 S
S
فرضیه
هشتم 75 45/3 4 1 5 03/1 02/1 12/0 3 74 81/3 00/0 S
بدین ترتیب با توجه به نتایج بدست آمده از داده های فرضیه هشتم درصد فرض صفر آماری میزان خطای واقعی (p- valiue) کمتر از میزان خطای مورد قبول (5% = ) (Ho) رد و فرضیه مقابل (1H) مورد تأیید قرار می گیرد.
آزمون فرضیه اصلی
فرضیه اهم:
H0: در شرکتهای کشت و صنعت سیستم حسابداری بهای تمام شده به نحو صحیحی استقرار یافته است
H1: در شرکتهای کشت و صنعت سیستم حسابداری بهای تمام شده به نحو صحیحی استقرار نیافته است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 12   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله فرایند تدوین استانداردهای ملی حسابداری و مقایسه استاندارد ایران با است

فرایند تدوین استانداردهای ملی حسابداری و مقایسه استاندارد ایران با استاندارد بین المللی در زمینه فعالیتهای کشاورزی
چکیده
محصولات کشاورزی و فرآورده های وابسته نقش بسزایی در تحولات اقتصادی جهان بر عهده دارند ،به همین خاطر امروزه لزوم بازنگری و تجدید نظر کلی در زمینه ایجاد و تدوین استاندارد های حسابداری برای محصولات کشاورزی بر هیچ صاحبنظری پوشیده نیست ،در این خصوص لازم است کلیه بازنگری ها بر مبنای وضعیت این استانداردها در شرایط فعلی هر کشور و لزوم دستیابی و مرتفع ساختن نقاط بحرانی در جریان تدوین استانداردهای مذکور جهت نیل به شرایط ایده ال صورت گیرد . این مقاله ضمن ارائه توضیح مختصری درباره فرآیند تدوین استانداردها در سازمان حسابرسی و هئیت استانداردهای بین المللی به مقایسه استانداردهای ایران و استانداردهای بین المللی در زمینه کشاورزی می پردازد در مقایسه ای که بین استاندارد شماره 26 ایران و استاندارد شماره 41 بین المللی به عمل آمده براساس بند 43 استاندارد حسابداری شماره 26جزء در موارد کمکهای بلاعوض دولت ، شناخت و اندازه گیری داراییهای کشاورزی در بقیه موارد هیچ گونه اختلافی بین استانداردهای حسابداری ایران و استاندارد حسابداری بین المللی وجود ندارد.
واژهای کلیدی: تدوین استانداردها، اندازه گیری دارائیها ی کشاورزی ، اندازه گیری درآمدها و هزینه ها به ارزش منصفانه

مقدمه
حسابداری فعالیتی خدماتی است. که وظیفه اصلی آن،تهیه و ارائه اطلاعاتی است که در تصمیم گیریهای اقتصادی سودمند واقع شود.
فلسفه وجودی دانش حسابداری،ارائه خدمات اطلاع رسانی به افراد و گروههایی است که از اطلاعات کمی و کیفی گوناگون برای دستیابی به اهداف خود استفاده به عمل می آورند.درا ین راستا،نظام حسابداری وظیفه ارائه اطلاعاتی را برعهده دارد که به طور معمول از ماهیت مالی برخوردار است.ایفا ی این وظیفه و پاسخگوی به نیازهای اطلاعاتی استفاده کنند گان مستلزم تهیه و ارائه اطلاعاتی است که در راستای گزینش اقدام معقول و مطلوب از میان راهکارهای مختلف موجود برای تخصیص منابع کمیاب اقتصادی در فرآیند عملیات تجاری و اقتصادی مفید باشد.
وجود اصول و ضوابط هماهنگ در حوزه حسابداری و گزارشگری مالی موجب خواهد شد تا مقایسه پذیری اطلاعات مالی واحدهای اقتصادی فعال در کشورهای مختلف تسهیل شود. برقراری این شرایط برداشتهای نادرست مربوط به قابل اعتماد بودن صورتهای مالی در جهان را تا حد زیادی کاهش می دهد و بدین ترتیب، یکی از موانع عمده در مسیر جریان بین المللی سرمایه و منابع مالی از میان برداشته می شود.بعلاوه، همگونی مبانی حسابداری،موجب صرفه جویی مالی و زمانی بسیاری می گردد.
در حال حاضر تلفیق اطلاعات مالی تهیه شده برپایه قواعد و روشهای متفاوت ملی و محلی درسطح جهان،موجب تحمل بار مالی بسیاری از سوی واحدهای اقتصادی می شود.درنهایت شاید بتوان ادعا کرد که هماهنگ سازی مبانی حسابداری،اسباب ارتقای کیفیت استانداردهای حسابداری درسطح جهان فراهم می کند. به طور کلی از اواسط قرن بیستم میلادی حرکت نوینی برای تدوین اصول و ضوابط حسابداری جهان آغاز شد و در سال 1973 میلادی به اوج خود رسید.سالی که در آن کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری پا به عرصه وجود گذاشت.از آن زمان تاکنون،بسیاری از کشورهای جهان و از آن جمله ایران،استانداردهای این مرجع را به عنوان اصول و ضوابط لازم الاجرا حسابداری پذیرفته اند . یا آنکه با استفاده از آن مبادرت به تدوین استانداردهای ملی حسابداری کرده اند اهداف اصلی تدوین استانداردها بین المللی دستیابی به مجموعه واحدی از استانداردهای هماهنگ با ثبات و برخوردار از کیفیت مناسب در سطح جهان است. تحقق این هدف مستلزم اجماع کشورهای جهان پیرامون اساسنامه هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری و پذیرش مبانی نظری این هیئت برای تدوین استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی است.
فرآیند تدوین استانداردهای حسابداری
فرآیند تدوین استانداردهای حسابداری فرآیندی مستمر و پویا ست که در واکنش به تغییر شرایط و تحولات محیط داخلی و بین المللی وبا هدف ارتقای شفافیت گزارشگری مالی ایجاد و تدوین می گردد.در فرآیند تدوین استانداردهای حسابداری یکی از سیاستهای اصلی سازمان حسابرسی استفاده از استانداردهای حسابداری مراجع حرفه ای معتبر بویژه استانداردهای بین المللی با در نظر گرفتن شرایط داخلی کشور است.
درحال حاضر فرایند تدوین استانداردهای حسابداری در سازمان حسابرسی به طور مختصر بشرح زیر است:
• تشخیص موضوع جهت انجام تحقیقات : کمیته تدوین استانداردهای حسابداری بر مبنای مسائل و موضوعات مطرح شده از سوی مدیریت تدوین استانداردها ،اعضای کمیته و کمیته فنی ، استانداردهای مورد نیاز جهت تدوین یا تجدید نظررا مشخص و به مدیریت تدوین استانداردهای حسابداری اعلام می نماید.
• بررسیهای مقدماتی : پس از تشخیص موضوع ، کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی لازم از طریق کارشناسان مدیریت تدوین استانداردها صورت می گیرد . در این مرحله ، استانداردهای سایر کشورها نظیر آمریکا ، انگلستان ، استرالیا ، کانادا و استانداردهای بین المللی ، تحقیقات انجام شده در رابطه با موضوع ، روشهای متداول در ایران و مسائل قانون مرتبط با موضوع شناسائی ، جمع آوری و بررسی می‌شود . نتیجه این مرحله ارائه گزارشهای مطالعاتی می‌باشد.
• تصمیم گیری در مورد لزوم تدوین استاندارد : پس از مشخص شدن موضوع با توجه به ارزیابی مقدماتی ، کمیته تدوین استانداردها در خصوص لزوم تدوین‌ استاندارد در رابطه با موضوع مطرح شده تصمیم گیری می نماید .
• تهیه پیش نویس مقدماتی : چنانچه تدوین استاندارد توسط کمیته تدوین استانداردهای حسابداری لازم تشخیص داده شود ، گروههای کارشناسی با توجه به گزارشهای مطالعاتی تهیه شده و مطالعات میدانی و تشکیل جلسات با صاحب نظران مرتبط با موضوع ، اقدام به تهیه پیش نویس مقدماتی می نماید . یکی ازسیاستهای اصلی تدوین استاندارد هماهنگی با استانداردهای بین المللی حسابداری است . بنا براین دررابطه با موضوعاتی که استاندارد بین المللی وجود دارد ، این استانداردها به عنوان پایه اصلی تدوین استاندارد مورد استفاده قرار می گیرد . نتیجه کار این مرحله پیش نویس مقدماتی استاندارد خواهد بود .
• تدوین پیش نویس استاندارد : در این مرحله کمیته تدوین استانداردهای حسابداری با توجه به "پیش نویس مقدماتی استاندارد " ارائه شده توسط گروههای کارشناسی بررسیهای گسترده و عمیق خود را انجام می دهد و پس از انجام اصلاحات "پیش نویس استاندارد " را نهائی می کند . برایند این مرحله پیش نویس استاندارد می‌باشد .
• نظر خواهی عمومی : برای نظر خواهی عمومی ، پیش نویس هر استاندارد از طریق کانالهای مختلف نظیر چاپ در مجلات تخصصی ، اینترنت ( سایت سازمان ) ، و نظایر آن در دسترس عموم قرار می گیرد . همچنین با توجه به ماهیت موضوع پیش نویس استاندارد برای بعضی از اشخاص صاحب نظر به صورت مجزا فرستاده می‌شود‌.نظرات دریافتی در خصوص پیش نویس استاندارد توسط مدیریت تدوین استانداردها جمع بندی و به کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ارائه می‌شود . این کمیته در صورت لزوم پیش نویس استاندارد را اصلاح می کند و پیش نویس تجدید نظر شده پس از تصویب کمیته فنی به هیئت عامل سازمان ارائه می‌گردد .
• تصویب نهائی : بیانیه نهائی زمانی منتشر می‌شود که متن نهائی استاندارد به تصویب هیئت عامل و مجمع عمومی سازمان رسیده باشد . پس از دریافت متن استاندارد هیئت عامل استانداردهای حسابداری را بررسی و پس از انجام اصلاحات احتمالی آنها را تصویب و به مجمع عمومی سازمان جهت تصویب نهائی ارسال می نماید . پس از تصویب مجمع عمومی سازمان ، متن نهائی استاندارد حسابداری منتشر و لازم الاجرا می‌گردد.

نمودار تدوین استانداردهای حسابداری در ایران و بین المللی بشرح زیر می باشد.

یکی از نارسایهایی که هم اکنون درمقایسه فرایند تدوین استانداردهای ایران با بین المللی مشاهده می شود.مشارکت محدود صاحب نظران در نظر خواهی است که البته با گذشت زمان و روشن شدن آثار اقتصادی استانداردهای حسابداری ما شاهد بهبود آن هستیم بنا براین فرایند تدوین استانداردهای حسابداری فرآیند زنده و پویا ست و امید است روز به روز بهبود یابد.
کمیته تدوین استانداردهای حسابداری در تاریخ 7/5/1380 ،کارهای تحقیقاتی لازم برای تدوین استانداردهای حسابداری فعالیتهای کشاورزی توسط کارشناسان و گروه کارشناسی مدیریت تدوین استانداردها شروع نمود . سپس دامنه کاربرد استانداردهای حسابداری فعالیتهای کشاورزی را تعیین نمود که کاربرد این استاندارد ،شامل داراییها ی زیستی و تولیدات کشاورزی در زمان برداشت می باشد .
داراییهای زیستی و تولیدات کشاورزی شامل محصولاتی از قبیل نخ ، سوسیس، محصولات غذایی ، سرکه ، کمپوت ، پارچه ، شکر ، چای خشک،الوار می باشد.
دلایل تدوین استانداردهای حسابداری فعالیتهای کشاورزی
الف)استفاده از روشهای حسابداری متفاوت توسط شرکتها برای معاملات و رویدادهای مشابه
ب)مستثنی شدن فعالیتهای کشاورزی از دامنه کاربرد بعضی از استانداردهای حسابداری موجود همانند استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان حسابداری موجودی مواد و کالا و استاندارد حسابداری شماره 3 با عنوان درآمد عملیاتی
ج)ماهیت خاص فعالیتهای کشاورزی
د)هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین المللی حسابداری و توجه به تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری شماره 41 با عنوان فعالیتهای کشاورزی
برای اندازه گیری داراییها مربوط به فعالیتهای کشاورزی دو رویکرد اصلی به نامهای ارزش منصفانه و بهای تمام شده وجود دارد که هر کدام از این رویکرد ها مبتنی بر استدلالات خاصی است.
کاربرد ارزش منصفانه برای اندازه گیری داراییها مربوط به فعالیتهای کشاورزی بر اساس استدلال های زیرمی باشد:
الف) ارزش منصفانه،آثار تغییرات ناشی از دگردیسی زیستی داراییها مربوط به فعالیتهای کشاورزی را بهتر منعکس می کند.
ب) اطلاعات مبتنی بر ارزش منصفانه مربوط تراز اطلاعات مبتنی بر بهای تمام شده تاریخی است.
ج)برای بسیاری از داراییها ی زیستی بازار فعال وجود دارد ودرنتیجه ارزش بازار قابل اتکاءی برای آنها وجود دارد.
د)به دلیل مشکلات تخصیص هزینه ها در رویکرد بهای تمام شده،در برخی از مواقع ارزش منصفانه از بهای تمام شده قابل اتکاء است.
کاربرد بهای تمام شده برای اندازه گیری داراییها زیستی مربوط به فعالیتهای کشاورزی بر اساس استدلالات زیر است:
الف)در بیشتر موارد بهای تمام شده تاریخی از ارزش منصفانه قابل اتکا تر است،زیرا بهای تمام شده حاصل معاملات واقعی و دارای شواهد کافی است.
ب)ارزشهای منصفانه محصولات دارای نوسانات زیاد است و مبنای مناسبی برای اندازه گیری نیست.
ج)استفاده از ارزشهای منصفانه در هر دوره مالی هزینه تهیه اطلاعات را افزایش می دهد.
د)رویکرد بهای تمام شده رایج تراز رویکرد ارزشهای منصفانه است .
ه)در مورد برخی داراییها زیستی بویژه داراییها ی زیستی مولد بازار فعال وجود ندارد،مانند درختهای میوه و مرغها ی تخم گذار.
فعالیتهای کشاورزی اغلب در معرض مخاطرات جوی و بیماری ها و سایر مخاطرات طبیعی است.اگر رویدادی واقع شود که به لحاظ اندازه،ماهیت یا وقوع،آگاهی از آن برای تحلیل عملکرد واحد تجاری مفید باشد.ماهیت و مبلغ درآمد و هزینه مربوط طبق استاندارد حسابداری شماره 6 با عنوان گزارش عملکرد مالی افشاء می شود. وقوع بیماری ویروسی مهلک،سیل،خشکسالی ، سرمای شدید و هجوم حشرات نمونه های بارزی از این موضوع هستند.
شناخت و اندازه گیری دارائیها یا تولیدات کشاورزی
واحد تجاری باید دارایی زیستی یا تولید کشاورزی را فقط زمانی شناسایی کند که دارایی دارای جریان منافع اقتصادی آتی باشد . و ارزش منصفانه یا بهای تمام شده دارای به گونه اتکاپذیر قابل اندازه گیری باشد و همچنین کنترل دارایی در نتیجه رویدادهای گذشته بدست آورده باشد .
دارایی زیستی مولد باید بر مبنای بهای تمام شده پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته یا مبلغ تجدید ارزیابی،منطبق با الزامات استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان حسابداری داراییها ی ثابت مشهود شناسایی و گزارش شود.
تولید کشاورزی باید در زمان برداشت به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش اندازه گیری شود.و این استاندارد منعکس کننده این دیدگاه است که ارزش منصفانه تولید کشاورزی در زمان برداشت همواره می تواند به گونه ای اتکاء پذیراندازه گیری شود. و ارزش تعیین شده به عنوان بهای تمام شده آن محصول محسوب می شود .
واحدهای تجاری باید دارایی زیستی غیر مولد را از زمان شناخت اولیه تا حذف یا واگذاری در تاریخ ترازنامه به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش اندازه گیری کنند دارایی که نمی توان ارزش منصفانه آنها را به گونه ای اتکاء پذیر اندازه گیری نمود. باید دارایی ها به بهای تمام شده پس از کسر هر گونه کاهش ارزش اندازه گیری کرد.و در هر زمانی که بتوان ارزش منصفانه چنین دارایی های را به گونه ای اتکاء پذیر اندازه گیری کرد.واحد تجاری باید آنرا به ارزش
منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش اندازه گیری کند.

شناخت و اندازه گیری درآمدها و هزینه ها به ارزش منصفانه
درآمدهای ناشی از شناخت اولیه دارایی به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش ونیز درآمد یا هزینه ناشی از تغییر در ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش دارایی،باید در سود و زیان دوره وقوع منظور شود
مخارج زمان فروش شامل هزینه محل و حق الزحمه پرداختی به واسطه مالیات و عوارض مربوط می باشد مخارج زمان فروش به این دلیل کسر می شود که مبلغ دفتری دارایی باید نشان دهنده منافع اقتصادی مورد انتظار دارایی باشد. ارزش منصفانه پس از کسر مخارج بر آوردی زمان فروش نشان دهنده منافع اقتصادی است که انتظار می رود در تاریخ ترازنامه از دارایی به دست آید.کسر نکردن مخارج برآوردی زمان فروش موجب انتقال زیان به دوره های آتی می شود. همچنین باید درآمد یا هزینه ناشی از شناخت تولید کشاورزی به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش ، باید در سود و زیان دوره وقوع منظور شود .

تفاوت استاندارد شماره 26 ایران با استانداری شماره 41 بین المللی
الف ) کمکهای بلاعوض دولت
طبق استاندارد حسابداری شماره 26 فعالیتهای کشاورزی نحوۀ عمل حسابداری کمکهای بلاعوض دولت مربوط به داراییها ی زیستی تابع الزامات استاندارد حسابداری شماره 10 با عنوان حسابداری کمکهای بلاعوض دولت است.درمواردی که دارای زیستی توسط دولت به عنوان کمک بلاعوض دراختیار واحد تجاری قرار می گیرد.کمک بلاعوض دولت معادل ارزش منصفانه دارایی زیستی پس ازکسرمخارج برآوردی زمان فروش شناسایی واندازه گیری می شود.نحوۀ عمل در مورد تغییرات ارزش منصفانه داراییها ی زیستی غیر مولد پس از شناخت اولیه بر اساس بند 23 استانداردهای حسابداری شماره 26 باید در سود و زیان دوره وقوع منظور شود.
طبق استاندارد بین المللی حسابداری شماره 41 با عنوان کشاورزی کمک بلا عوض دولتی مربوط به داراییها ی زیستی مولد که به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش شناسایی می شود.در صورتی که آن کمک مشروط نباشد در زمان قابلیت وصول و در صورتی که مشروط باشد در زمان احراز شرایط مقرر به عنوان درآمد شناسایی می شود.
با این حال در موارد ی که کمک بلا عوض دریافتی در قالب یارانه جهت جبران بخشی از بهای تمام شده محصول و یا جبران عدم النفع ناشی از فروش محصول به قیمتهای معین پرداخت گردد،این کمکها به ترتیب به صورت کسر از بهای تمام شده کالای تولید شده و افزایش مبلغ فروش در صورت سود و زیان یا در یادداشتهای توضیحی منعکس می شود .
ب ) تفاوت در شناخت و اندازه گیری داراییها ی کشاورزی
بر اساس استاندارد شماره 26 فعالیتهای کشاورزی ،داراییها ی زیستی مولد با توجه به شرایط محیطی کشور و نبود بازار فعال برای داراییها ، این داراییها باید به بهای تمام شده طبق استاندارد داراییها ی ثابت مشهود اندازه گیری شود .
اما بر اساس استاندارد بین المللی حسابداری شماره 41 با عنوان کشاورزی کلیه داراییها ی زیستی باید به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج بر آوردی زمان فروش اندازه گیری شود مگر اینکه تعیین ارزش به گونه ای اتکاء پذیر میسر نباشد که در این صورت باید به بهای تمام شده افشاء گردد .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   12 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله گزارش کار اموزی در کارخانه رنگ پودی سمند آرا

موضوع : رنگ و رزین
مقدمه
آخر نقش سمفونی تحریک آموزی را به نام رنگ تدارک دیده و چشم انسان را به گونه ای طراحی کرده است که بالغ بر یک میلیون و نیم تک ـ نت آن را دریابد
در دنیای امروزی رنگ نقش بسیار مهمی را در تمامی ارکان زندگی بشری ایفا میکند رنگ پدیده ای است که از جهات متفاوتی مورد بحث میباشد به نحوی که:
1- هنرمند ،‌به اثرات رنگ از نظر زیبا شناسی توجه نموده و نفوذ معنوی رنگ و خلاقیت آن را بررسی میکند .
2- و بالاخرع شیمیدان ها به ساختمان مولکولی رنگها و طریقه تهبه آنها از مواد اولیه ،‌توجه دارند .
بر اساس تولید منطقه ای ، اولین تولید کننده رنگ در جهان اروپا بوده که از آن میان ، آلمان با حدود 22% سهم جهانی رتبه اول را دارد .

تشکر :
از تمام کسانی که مرا همراهی و تشویق کرده اند تا بتوانم با موفقیت و سرافرازی کارشناسی را پشت سر گذارم از جمله پدر و مادر و تمام اساتیدی که با تمام وجود مرا به به تشویفق به این امر کرده اند نهایت تشکر و قدردانی را دارم .

فهرست
فصل اول: آشنایی کلی با مکان کارآموزی
فصل دوم : ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز
رنگهای تولیدی مورد مصرف در صنایع نساجی
مواد اضافه شونده
مواد یکنواخت کننده :
مواد حمل کننده :
رزین ها :
روغن ها :
رنگ جهت یخچال و فریزر
رنگدانه ها و خواص فیزیکی آنها :
فصل سوم:‌آزمون آموخته ها ،‌نتایج و پیشنهادات

فصل اول :
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
کارخانه رنگ پودری سمند علاوه بر تولید رنگ ورزین به رنگ آمیزی قطعات خودرو به صورت الکترو استاتیک می پزدازد .
این کارخانه به مساحت 2 هکتار بوده و دارای 3 واحد مجزای کنترل کیفی بوده و با سرمایه بالغ بر000/000/000/10 تومان مشغول فعالیت میباشد این سمایه شامل دستگاههای مجهز که تماماً از سوئیس وارد شده میباشد .
در بخش ورودی کارخانه و در اولین سوله دستگاهی وجود دارد که پیگفت یا همان رنگدانه را هم می زند و تبدیل میکند .
به گفته مسئول آن بخش :
رنگهای مصنوعی یا شیمیایی یا سنتزی را میتوان از نقطه نظرهای کاربردی و یا ساختمانی طبقه بندی نوده دراین مبحث ، ما به بررسی تعدادی از مهمترین رنگهای سنتزی بر اساس ساختار شیمیایی آنها می پردازیم لازم به ذکر است که هر یک از آنها میتوانند از لحاظ کاربردی به صورت یک رنگینه و با یک رنگدانه مورد مصرف قرار گیرند .
دراین بخش هدف تولید رنگهای آزوئی است .
به گفته وی :
کشف ترکیبات و.یآرو توسط گریس در انگلستان اساس توسعه بزرگترین گروه مواد رنگزا ( رنگهای آزو )را فراهم آورد و اولین ماده رنگزای به نام قهوه ای بسیمارک در سال 1863 توسط مارتیوس تهیه شد .
این رنگها عمده ترین رنگهای سنتزی هستند که تقریبا بیش از 50% تمام رنگینه ها و رنگدانه ها را تشکیل میدهند بطور کلی رنگهای آزو دارای یک یا چند کروموفور آزو ( -N=N-) در ساختار مولکولی خود میباشند و ساخت این گونه رنگه شامل دو مرحله دی آزوته کردن و کوپله کردن است .
در مرحله اول از یک آمین آروماتیک نوع اول ، یون دی آزونیوم حاصل میشود که میتواند طی مرحله دوم با ترکیبات غنی از الکترون مانند یک ترکیب خنلی و یا آریل آمین جفت ( پوکل ) شود .
در مرحله اول این واکنش یون دی آزونیوم حاصله به دلیل اتصال به یک سیستم آروماتیک و رزنانس بار مثبت در حلقه ، پایدار است ولی با کمک پایین آوردن درجه حرارت واکنش ،‌به زیر موجبات پایداری بیشتر آنرا فراهم میکنیم .
در مرحله دوم ابتدا باید ترکیبی که دارای گروههای الکترون دهنده قوی مانند –OH و –NH2 باشند بکار برد تا جهت انجام واکنش استخلاف الکتروفیلی فعالیت خوبی از خود نشان دهند زیرا کایتون دی آزونیوم الکترو فیل ضعیفی است و درنهایت عمل جفت شدن در منطقه غنی از الکترون انجام میشود .
به گفته مسئول در این قسمت از رنگدانه قرمز پارا نام می بریم که هم به عنوان یک رنگینه و هم رنگدانه بکار برده میشود قرمز پارا با ساختار شیمیایی خاص از دسته رنگهای مونوآزواست که فاقد گروههای آینونیک مانند کربو کسیلیک و یا سولفونیک اسید بوده و در نتیجه در اب نامحلول میباشد و از جفت شدن پارانیترو و آینلین در از ته شده با 2- نفتل بدست می آید و دارای سایه های زرد تا آی ( قرمز متقابل به زرد تا قرمز متقابل به آبی ) است و در صنایع نساجی برای رنگرزی پشم ، ابریشم ، نایلون ، کاغذ و چرم بکار رفته و همچنین در صنایع رنگ بدلیل مقاومت اسیدی و بازی خوب ، قدرت پوشش و ارزان قیمت بودن انرژی در ساخت رنگهای هوا خشک بیرونی کاربرد دارد
این رنگدانه برای اولین با در سال 1885 ساخته شد و کاربرد آن در روغنها و حلال ها موجب پدیده رو افتادن میشود
از انواع دیگر رنگهای آزو که در این کارخانه تولید میشود در دسته بیش آزو قرار میگیرد میتوان از قرمز کنگو نام برد که از رنگهای قدیمی و معروف است و از جفت شدن بنزیدین تترا آزوته شده با دو مول 1- نفتیل آمین -4- سولفونیم اسید بدست می آید .
این رنگها برای رنگ کردن الیاف سلولوزی مانند پنبه مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین به عنوان معرف کاربرد دارد زیرا در محیط های بازی و اسیدی به ترتیب از قرمز به آبی تغییر می دهد که فقط در نتیجه تغییر ساختار رزنانس آن میباشد . در قسمتهای دیگر نز به همین ترتیب دستگاههای مختلف مرتبط به رنگ وجود دارد که در بخش ارزیابی به آنها نیز خواهیم پرداخت ولی از جمله مهمترین بخش های این کارخانه که جزء بخش های کلیدی و قلب کارخان است بخش کنترل کیفی آن میباشد ولی به علت محدودیتهایی که در قوانین کارخانه وجود دارد نمیتوان از آنجا اطلاعات دقیقی به دست آورد .

فصل دوم :
ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز
از جمله رنگهای معروف این کارخانه طبق گفته مسئول بخش نارجی II است .
که به عنوان رنگینه و رنگدانه کاربد فراوانی دارد و از جفت شدن ترکسب سولفا ینلیک اسید دی آزوته شده و 2- نفتیل بدست میآید . و چنانچه بصورت رنگینه مورد مصرف قرار گیرد دارای ساختاری خاص است این رنگینه که در صنعت نساجی به بتانفتل اورانژ معروف است برای رنگرزی پشم ، ابریشم ، نایلون ، کاغذ و چرم بکار میرود
ولی اگر به عنوا رنگدانه مصرف شود ترکیب حاصله را درون سوسپانسیونی از هیدروکسید آلومینیوم وارد کرده و با افزودن باریم رسوب میدهند که ساختار شیمیایی نمک باریم حاصله را میتوان به صورت خاص نشان داد .
این رنگدانه که به نارنجی ایرانی معروف است یک رنگدانه بسیار شفاف درخشانی بوده که در ساخت جوهر های چاپ و رنگهای کوره ای برای تزئین فلزات بکار میرود .
مقاومت حرارتی آن خوب ولی مقاومت نوری و شیمیایی ضعیفی دارد .
در بخش دیگر کارخانه رنگهای آنترا کینونی تولید میشود طبق گفته مسئول این بخش ماده اولیه اصلی این رنگها ترکیب شیمیایی آنتراسن است که در اثر اکسیداسیون است به ماده رنگی آنتراکینون تبدیل میشود.
مشتقات آنتراکینون ماده حد وسط ، برای تولید رنگهای آنتراکینونی میباشد ساده ترنی ومتداول ترین رنگهای آنتراکینونی دارای گروههای آمینی و یا آمین اسنتحلاف شده در موقعیت های 1 و 4 هسته آنتراکینون هستند .
این مواد به دلیل داشتن رنگهای آبی مایل به قرمز و شفافیت ، ثبات نوری و همچنین مقاومت حرارتی ، اهمیت بسزایی دارند دلیل گرانی قیمت ، صرفاً برای مقاصدی که به کیفیت بسیار بالائی نیازمند بکار میروند .
تهیه رنگهای آنتراکینونی محلول شامل چندین مرحله است که عمدتاً از حد واسط خاص بدست می آید و
اما برای تهیه رنگهای آنتراکینونی نامحلول ، از یک حد وسط دیگری که همان 1و4- دی هیدروکسی آنتراکینون است استفاده میشود .
علاوه بر رنگهای ساده ، هسته آنتراکینون بعنوان یک واحد سازنده در ساختمان رنگهایی که دارای چندین حلقه نسبتاً بزرگ هستند بکار میرود که میتوان به عنوان نمونه از آبی ایندانترن نام برد که دلیل ثبات آن در ر برابر نور ، شستشو و موارد سفید کننده ، جهت رنگرزی الیاف سلولزی بویژه پنبه کاربرد داشته و همچنین بعنوان رنگدانه برای استفاده در رنگهای خارجی و نهایی اتومبیل مناسب است .
از دیگر مواردی که میتوان در بخش رنگهای آنتراکینونی میتوان نام برد رنگ معروف آلیزارین است که دارای ساختار شیمیایی فوق میباشد نوع طبیعی رنگ فوق همان قرمز روناس است که از ریشه گیاه روناس بدست می آید ونوع مصنوعی آن آلیزارین نام دارد که البته مهمترین موارد استعمال آن به عنوان یک حد واسط در ساختن رنگهایی که به صورت کمپلکس با فلزات بکار میروند مانند قرمز بوقلمون که کمپلکس مضاعفی از آلومینیوم و کلسیم است این رنگ هم به عنوان رنگینه و هم رنگدانه کاربرد داشته و در مقابل نور بسیار مقاوم است .
از دیگر رنگهای تولیدی رنگهای ایندبگوئید یا همان نیل یک زنگ معروفی است که دو روش تولید را داراست : در روش اول ابتدا با استفاده از آنیلین واکنش ترکیب فنیل گلایسین را تهیه کرده و سپس آن را با کمک هیدروکسید پتاسیم ذوب قلیایی نموده و ماده ای به نام ایندو کسیل بدست می آید که بعد از اکسیداسیون آن در محلول قلیایی ایندیگو تولید میشود .
چنانچه در مرحله های ذوب از سوی آمید استفاده شود راندمان عمل افزایش خواهد یافت .
روش بعدی هیومان نام دارد که روش خاص است .
رنگ نیل به عنوان یک رنگینه برای رنگرزی الیاف سلولوزی و ا لیاف پشمی کاربرد دارد و همچنین میتوان با جانشین کردن اتم گوگرد به جای گروه –NH- رنگهای تیوانیدیگو را بدست آورد که قرمز خام بوده و دوام نوری خوبی دارد و میتوان از آنها بعنوان رنگدانه در رنگهای نهایی اتومبیل استفاده نمود . یکی از نمونه های آن بنفش ایندیگو است که ساختار آن به صورت خاص میباشد .
طبق گفته مسئول گروه دیگر رنگها رنگهای تری آریل متان است .
این رنگها که از قدیمی ترین رنگهای سنتزی هستند بود و دسته رنگهای کاتیونی یا باری ورنگهای آینونی یا اسیدی تقسیم میشوند که د سته اول عموماً غیر قابل حل در آب بوده و بیشتر به صورت رنگدانه کاربرد دارند و برای اولین بار تحت نام رنگدانه خانال در کشور آلمان تهیه شدند همچنانکه از نام آنها مشخص است ، سیستم کروموفوری این رنگها از کربنی که به سه حلقه آروماتیک متصل است تشکیل یافته و اکسو کرومهای آن ها بیشتر از گروههای آمینی ساده یا استحلاف شده میباشد .
همان طور که اشاره شد این رنگها به صورت رنگینه در صنایع کاغذ سازی بکار میروند ، ثبات نوری آنها کم ، ولی مقاومت حرارتی یهتری دارند ویخه عنوان رنگدانه جهت تهیه جوهر های رنگی قابل استفاده هستند از انواع آینونیک این رنگها میتوان فنل فنالین را نام برد .
آنچه در این جا قابل توجه است استفاده از رزورسینول بجای فنل میباشد که چنانچه در واکنش های فوق الذکر از رزورسینول بهره ببریم در ابتدا در هیدروکسی فلوران را خواهیم داشت که سپس در محیط قلیایی بوده و به همین دلیل به رنگی به نام اورانین تبدیل میشود که دارای خاصیت فلورسانس بوده وبه همین دلیل در عملیات نجات زیر دریایی و زیر زمینی بکار میرود همچنین به عنوان رنگدانه در مرکبهای چاپ و بعضی پوششهای تزئینی فلزات کاربرد دارد .
از دیگر رنگهای تولیدی این واحد صنعتی رنگهای فتالوسیانین میباشد این رنگها که از نظر کاربردی بیشتر به صورت رنگدانه تولید و مصرف میشوند یک طیف رنگی سبز مایل به زرد تا آبی تیره را در برگرفته و از مهمترین انواع آن میتوان آبی متالوسیانین را نام برد که همان فتالوسیانین مس است و آن را به دو رش ذوبی و حلالی تهیه میکنند .
فتالوسیانین خام بدست آمده را در اسید سولفوریک سرد و غلیظ حل نموده و سپس در آب گرم رسوب گیری مینمایند زیرا این ترکیب در آب و حلالهای آلی غیر قابل حل است .
فتالوسیانین مس حداقل در چهار فرم بلوری وجود دارد که دو نوع عمده آن آنجا بازمینه قرمز و بتا با بلورهای سوزنی دراز است و فتالوسیانین خام ا زنوع بتا بوده و در فرآیند بعدی به آلفا تبدیل میشود.
جهت تهیه منالوسیانین مس ابتدا فتالایمید را تهیه نمود که یکی از روش های خاص است سپس از حد واسط بدست آمده میتوان استفاده کرد چنانچه 14 الی 16 اتم هیدروژن ساختار با اتمهای کلر جایگزین شوند فتالوسیانین سبز بوجو می آید و اگر از اتمهای برم نیز بکار روند ، فتالوسیانیون سبز با زمینه زرد ایجاد میشود و از این جهت رنگدانه فتالوسیانین سبز با دو سایه ابی زرد در دسترس است .
بطور کلی فتالوسیانین دارای قدرت رنگدهندگی بسیار بالایی هستند و با مقاومت نوری و شیمیایی بسیار خوب و همچنین قیمت مناسب نه تنها در صنایع مرکب ،‌چاپ و رنگهای نقاشی بکار میروند بلکه در رنگهای نهایی متالیک اتومبیل نیز کاربرد داشته و حتی انواع سولفونه شده آنها را که محلول در اب هستند میتوان به عنوان یک رنگینه در رنگرزی الیاف پنبه ای و کاغذ استفاده کرد .

از دیگر ر نگهای تولیدی نیترو و نیتروز هستند .
گروه نیترو در هر رنگی با هر ونه ساختار شیمیایی میتواند موجود باشد ولی در اغلب رنگهای نیترو این عامل به عنوان تنها سیستم رنگزا محسوب میشود که به کمک گروههای اکسوکروم مانند هیدروکسیل یا آمینو ، و در نتیجه رزونانس حاصله بین دو یا چند فرم توتومری رنگ نهایی ایجاد میشود .
اولین رنگ نینرو تجاری اسید پیکریک بوده که به عنوان یک رنگینه اسیدی با رنگ زرد مایل به سبز برای رنگرزی ابریشم بکار رفت ولی بتدریج به علت سمیت آن کنار گذاشته شد و همچنین از انواع دیگر این دسته می توانزرد مارتیوس را نام برد .
بطور کلی این رنگها در طی فرایند تیترو دار کردن ترکیبات آروماتیک بدست می آیند مانند زردنفتول S که تحت واکنش های خاص بدست می آید .
ولی میتوان ساختار نیتروفنیل آمین ها نیز نام برد که شمای آن به صورتی خاصی است و بر حسب گروه X رنگهای متفاوتی بدست می آید و خود آن طی واکنش های خاص تولید میشود .
مهمترین کاربرد رنگها ینیترو در رنگرزی پلی استرها و رنگهای مواست ولی رنگهای نیتروز که عمدتاً در صنایع کاغذ بکار می روند در واقع مشتقات کمپلکس فلزی هستند که مهمترین آنها کمپلکس های آهن است که به عنوان مثال میتوان از رنگ سبز نفتل Y نام برد که در صنعت چاپ کاربرد دارد .
از جمله دیگر رنگهای تولیدی این کارخانه رنگهای گوگردی است
این رنگها که بیشتر به صورت رنگینه کاربرد دارند ترکیبات بی شکل باوزن ؟ بالا هستند و به همین دلیل مطالعه ساختار و مکانیسم تشکیل آن ها امری مشکل بوده و از لحاظ رنگی طیف وسیعی از زرد تا سیاه را در بر گرفته اند که عمدتاً برای رنگرزی پنبه بکار میروند ولی آنچه بیش از همه مورد توجه است ، قیمت ارزان آن است رنگینه های گوگردی از نظر کاربردی مشابه رنگینه های حفی هستند زیرا قابل حل در آب نبوده و ابتدا باید احیا شوند تا به فرم محلول ، درآیند بطوریکه برخی از محصولات تجاری آنها شامل مخلوط رنگ و مقداری از عوامل کاهنده است که آن را در آب قابل حل مینماید .

بخش دیگر تولیدات مورد مصرف در صنایع نساجی میباشد .
یکی ازصنایع مهم در دنیای امروزی صنعت نساجی است که قدمت آن به هزاران سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد و کشورهای چین ،‌هند ، مصر و ایران دراین صنعت پیشقدم هستند .
بطوریکه کشفیات غار کمربندی بهشهر مربوط به 6000 سال قبل از میلاد مسیح نشان میدهد که ریسندگی پشم گوسفند و بوی بز آن زمان ها متداول بوده است .
صنعت نساجی از سه بخش عمده ریسندگی ، بافندگی ، و رنگرزی تشکیل شده که در مرحله ریسندگی ، الیاف خام طی عملیاتی تبدیل به نخ میشوند در مرحله بافندگی ، نخها به پارچه تبدیل میشود و در بخش رنگرزی عملیات رنگ آمیزی صورت میگیرد.
بطور کلی رنگرزی منسوجان بر اساس نفوذ و جذب سطحی انجام میشود ، بنابراین باید به شیمی فیزیک ، جذب سطحی و نفوذ ، خواص شیمیایی و فیزیکی رنگها و همچنین منسوجات و الیاف آگاهی کامل داشت .
دراین بخش ابتدا به شرح مختصری از مهمترین انواع رنگهای تولیدی مورد استفاده در صنعت نساجی می پزدازیم و سپس به ساختار آن خواهیم پرداخت .

رنگینه های اسیدی :
معمولاً محیط رنگرزی این رنگینه ها اسیدی است و شامل اسیدهایی مانند اسید سولفوریک یا استیک و یا فرمیک میباشد از نظر شیمیایی رنگینه های اسیدی شامل مشتقات آزو ، تری آریل متان ، آنتراکینون ، نیترو و... هستند.

برای رنگ کردن ابریشم ، پلی آمید و ... به کار میروند
مقاومت رنگینه های اسیدی بسیار متغیر است و به ساختمان شمیایی آنها بستگی دارد و به طور کلی برای ایجاد رنگهای روشن بکار میرود .

رنگینه بازی :
این رنگینه ها که از نظر شیمیایی به رنگهای کاتیونی معروف هستند بیشتر به عنوان رنگدانه به کار میروند ولی چنانچه به صورت ؟ در آیند ، در آب محلول بوده و برای رنگ کردن کاغذ ، چرم و .... استفاده میشود .

رنگینه های مستقیم :
رنگینه های مستقیم عمدتاً از رنگینه های پلی آزو با وزن مولکولی بالا هستند که بدون کار گیری دندانه برای رنگرزی الیاف سلولوزی ، کاغذ استفاده میشود زیرا آنها در واقع رنگهای آیفونی هستند که در محیط آبکی شامل الکترولیت ، میتوانند با مواضع قطبی الیاف متصل شوند مانند فرض کنگو.

رنگینه های حلال :
این رنگینه شامل رنگهای مونو و بیس آزو و یا مشتقات آنتراکینونی و .. میباشند ولی با این تفاوت که حاوی گروههای قابل حل در آب ، مانند گروههای سولفونیک نبوده و لذا باید آنها را با حلالهای آلی مانند الکلها بکار برند و عموماً برای رنگ کردن مواد طبیعی ، روغن ها و ... استفاده میشود.

رنگینه نارنجی سودان G و رنگینه خاص کاربرد دارد .

رنگینه دیسپرس :
رنگینه های دیسپرس مانند رنگینه های حلال ، اغلب از انواع شیمیایی آزو و آنتراکینون بوده که مانند آنها دارای گروههای قابل حل نظیر سولوفونیک اسید نمیباشند ولی در عوض گروههای آمینو یا آمینوی استخلاف شده دارند . و چنانچه در محییط های آبکی مصرف شوند حتماً باید با مواد دیسپرس کننده بکار روند زیرا در آب نامحلول بوده ولی در حلال های آلی قابل حل هستند این رنگینه ها تمایل به جذب در هیچ الیافی بجز استات ها و الیاف مصنوعی از قبیل نایلون و ... را ندارند .

رنگینه های خمی :
این رنگینه ها بیشتر از ساختار شیمیایی ایندیگوئید و تیوانیدیگوئید بوده و رنگهای نامحلولی هستند که در حضور یک ماده احیاء کننده نظیر بی سولفیت سدیم احیاء شده و به صورت لوکوی محلول در می آیند و بدین ترتیب موقتاً در محیط آبی حل شده و جذب الیاف میشوند ، که این عمل در حضور یک ماده قلیایی مانند سود سوز آور تکمیل گشته وبه اصطلاح میگویند خم رنگرزی آماده شده است .

رنگینه های دندانه ای یا کمپلکس فلزی :
رنگینه های فوق بیشتر از انواع شیمیایی آزو و آنتراکینونی بوده که عموماً دارای گروههای هیدروکسیل در موقعیتهای هستند که میتوانند با فلزاتی نظیر کروم ، کبالت ، مس ، قلع بنمایند تا سرعت رنگرزی بالا رفته و مهمتر از آن ، ثیبات رنگرزی را سبب شوند .
در این ارتباط در رنگرزی به اصطلاحی بر می خوریم به نام دندانه زدن ، مقصود از دندانه زدن یعنی هلال استفاده از املاح فلزات قابل ترکیب با آب ، که میتواند جهت تشکیل کمپلکس فلزی بکار رود .

رنگینه های راکتیو :
رنگهای راکتیو برای اولین بار در اواسط دهه 1950 توسط کمپانی ICI ابداع شدند . این رنگها با سهم کاربردی 25% بالاترین سهم کاربردی رنگها را به خود اختصاص داده اند . رنگینه های راکتیو دارای عوامل فعالی هستند بکمه میتوانند تحت شرایط قلیایی و با گروههای هیدروکسیل و یا آمینی الیافی مانند پشم ، سلولز . پلی آمیدها پیوند شیمیایی تشکیل دهند و به همین دلیل این رنگینه ها را راکتیو مینامند .رنگینه های راکتیو عمدتاً از ساختار های پشمهای آزو یا آنتراکینونی هستند که 50% آنها دارای گروه راکتیو مونو ویادی کلرو تری آزینیل هستند لازم به ذکر است که ساختارهای شیمیایی متفاوت دیگری نیز در این دسته از رنگینه ها موجود هستند که بنام به کمپانی سازنده آنها با نام های تجاری مختلفی معروف شده اند مانند رنگینه راکتیوی که دارای ساختار پریمیدین در مولکول خود هستند .

رنگینه های اینگرین :
این رنگینه ها که به آنها رنگینه های توسعه یافته نیز میگویند در داخل الیاف ساخته میشوند بدین ترتیب که اجزای سازنده رنگینه ها بقدر کافی کوچک هستند که به درون فضاهای خالی الیاف نفوذ میکنند و سپس در آن جا وارد واکنش میشوند .
زمانیکه رنگ در داخل الیاف ایجاد شد ، در همان جا حبس شده و بدلیل اینکه اندازه مولکول حاصله بزرگتر است ، دیگر قادر به بیرون آمدن نیستند یک مثال در این مورد میتواند قرمز ـ پارا باشد که یک رنگینه اینگرین برای الیاف کتان محسوب میشود و الیاف را در محلولی از بتا ـ نفتل و سپس در محلولی از پارانیتر و آینلین دی آزوته شده قرار میدهند تا واکنش تشکیل رنگ کامل گردد .

مواد اضافه شده :
در صنایع رنگ سازی یکی از مهمترین عوامل مواداضافه شونده میباشد .
آب معدنی که دارای اصلاح کلسیم و منیزیم است ، به آب سخت معروف بوده و این املاح می توانند با مولکولهای رنگینه تولید رسوبهای نامحلول کرده و رنگرزی رابا اشکال مواجه میکنند بنابراین میتوان از مواد سختی گیر آب که شامل ترکیبات معدنی و یا آلی هستند استفاده نمود تا با املاح کلسیم و منیزیم تولدی کمپلکس محلول نمایند و معیاری آنها را غیر فعال کنند .

مواد تر کننده و یا نفوذ کننده :
این مواد کشش سطحی آب را روی لیف پایین آورده و بدین ترتیب آب ، بهتر به درون آن نفوذ کرده و رنگ را به همراه خود بداخل الیاف میبرند و موجب رنگرزی یکنواخت تری میشوند ترکننده ها ، دیسپرس کننده ها شوینده ها ساختمان شیمیایی مشابهی دارند که میتوانند این عمل را انجام دهند .

مواد ضد مهاجرت :
حرکت رنگینه را هنگام خشک کردن پارچه از قسمتهای خیس به نواحی خشک شده ، جابجایی گویند .
مواد یکنواخت کننده : مواد یکنواخت کننده را جهت جلوگیری از پخش نایکنواخت رنگینه در الیاف بکار میبرند که به دلیل میل جذبی شدید بعضی از رنگینه به طرف الیاف ایجاد میشود و به دو دسته تقسیم میشوند یکنواخت کننده های الیاف دوست و رنگینه دوست .

دسته اول :
دسته اول که میل جذبی بیشتری در مقایسه با رنگینه نسبت به الیاف دارند به سرعت ، مکان های رنگینه پذیر را اشغال میکنند و در طی عملیات رنگرزی تدریجاً جای خود را به مولکول رنگینه میدهند و بدین ترتیب از تجمع مولکولهای رنگینه در یک نقطه جلوگیری میکنند .

دسته دوم :
ولی مواد یکنواخت کننده رنگینه دوست در حمام رنگرزی جذب مولکولهای رنگینه شده و میل جذبی آنها را کاهش میدهند و در طی رنگرزی به آرامی از مولکولهای رنگینه جداشده و باعث یکنواختی عمل میشوند .
یکنواخت کننده هایی که برای رنگرزی الیاف آکریلیک با رنگینه های کاتیونی به کار میروند ، کند کننده نام دارند .
این ها مولکولهای بی رنگی هستند که خواص آنها با رنگینه کاتیونی تشابه زیادی دارند .

مواد حمل کننده :
این مواد جهت رنگرزی الیاف پلی استر با رنگینه های دیسپرس بکار میبرند بدین ترتیب که الیاف پلی استر ، حتی در دمای جوش نیز به رنگینه های دیسپرس اجازه ورود نمیدهند و مواد حمل کننده باعث متورم شدن الیاف پلی استر و باز شدن ساختار آن شده و رنگینه موقعیت نفوذ به داخل آن را می یابد و بعد از اتمام رنگرزی وسرد شدن حمام ، الیاف ساختار خود را بسته و مولکولهای رنگینه در آن محبوس میشوند .

صنعت رنگ:
اصولاً رنگ در صنایع رنگ سازی وسیله ای برای پوشش اجسام است که جهت حفاظت و تزئین آنها بکار میرود و عموماً از اختلاط اجزای ذیل حاصل میشود .

رزین ـ رنگدانه ـ حلال و مواد اضافه شونده
کار اصلی این صنعت پخش کردن یکنواخت رنگدانه در رزین میباشد که پایداری آن به نیروهای چسبندگی بین سطح تماس ذرات رنگدانه و رزین بستگی دارد.

رزین ها :
رزین ها از نظر منشاء تهیه به دو دسته طبیعی و سنتزی تقسیم میشوند
رزین های طبیعی در واقع همان صمغ درختان یا گیاهان هستند و یا به نوعی مانند قیر و آسفالت از طبیعت بدست می آیند به عنوان مثال گام روزین ، نوعی صمغ است که از درخت کتاج استخراج میشود و مخلوطی از اسیدهای آبتیک و پیماریک است .
بطور کلی گام روزین باعث افزایش چسبندگی ، سختی ، مقاومت در مقابل محلولهای صابونی وبازی و از طرفی باعث کاهش رنگ نهایی ، انعطاف پذیری میشود .
رزین ها را از جهات مختلفی تقسیم بندی میکنند که یکی از آنها نحوه خشک شدن رزین ها میباشد و بر این اساس به دو دسته قابل تبدیل و غیر قابل تبدیل طبقه بندی میکنند .
مهمترین رزین های قابل تبدیل شامل رزین های آلکیدی ـ اپوکسی ـ آمینو ـ فنلی ـ پلی اورتان و سیلیکونی هستند و رزین های غیر قابل تبدیل شامل رزینهای سلولزی ـ لاستیک کلردار شده ـ و ینلیلی و آکریلیک میباشند .
رزین های غیر قابل تبدیل ، ابتدا در یک محلول ، حل یا پخش میشوند و بعد از کاربرد با تبخیر حلال ایجاد یک فیلم چسبناک میکنند .

رزین های آلکیدی :
اصولاً کلمه آکلید مخفف دو کلمه الکل و اسید است و این رزینها که از مهمترین و پر مصرف ترین رزینهای موجود هستند در واقع پلی استر ها حاصل از یک پلی اسید و یک پلی الکل می باشند که در حضور یک روغن و یا اسید چرب یک ظرفیتی تشکیل شده اند و به همین دلیل به انها رزین آلکیدی اصلاح شده گویند قابل ذکر است که رزین آلکیدها در مقایسه با رزین های دیگر از میانگین ورن مولکولی کمتری برخوردار است( 10000-1000) رزین آلکید در واقع نوعی پلیمر تراکمی است که با خروج آب به عنوان محصول جانبی همراه است .
چنانچه برای تهیه آن از اسید چرب استفاده شود یک واکنش یک مرحله ای خواهد بود و هر سه ماده اولیه آنقدر حرارت داده میشوند تا واکنش استری شدن کامل شود و رزین حاصله ، ا زرنگ و کیفیت بهتری برخوردار شود ولی عموماًٌ در تهیه زرین آلکیدها از روغن استفاده میشود و بنابراین واکنش دو مرحله ای خواهد بود زیرا استر حاصل از واکنش الکل پلی هیدروکسی با اسید چند ظرفیتی در داخل روغن که خود یک تری گلیسرید است محلول نبوده و رسوب خواهد نمود و بدین ترتیب اثرات منفی روی خواص نهایی رزین خواهد شد بنابراین باید ابتدا روغم را تحت واکنش الکلاین به مونو گلیسرید تبدیل کرد و بعد عمل استری شدن انجام داد .

روغن ها :
روغن ها با توجه به تعداد پیوندهای غیر اشباع اسیدهای چرب آنها ، عمدتاً به دو دسته خشک شونده و خشک نشونده تقسیم میشوند و ما بین اینها روغن های نیمه خشک شونده نیز هستند .
بطور کلی روغن های خشک نشونده مانند کرچک از نظر پیوند دو گانه فقیر بوده و در نتیجه توانایی بسپارش نداشته و براحتی خشک نیمی شود و علت مصرف آنها بیشتر به دلیل انعطاف پذیری لایه فیلم رنگ است ولی روغن های خشک شونده مانند بزرک بر طبق مکانیسم خاص خود خشک میشوند البته یاد آوری این نکته ضروری است که مکانیسم خشک شدن برای روغن های فردوج وغیر فردوج متفاوت است .
ابتدا روغن های فردوج را در نظر میگیریم .
در اولین مرحله ، اکسیژن هوا به پیوندهای دو گانه افزوده میشود و سپس رادیکال حاصله بر روی زنجیره کربنی میتواند به موقعیت های 4 و 6 نیز رزنانس کند و مجدداً در هر یک از این مکان ها میتواند ملکول اکسیژن بعدی اضافه شود و سپس دی رادیکال های حاصله میتوانند بر روی پیوندهای دوگانه مولکول روغن بعدی پیوند عرضی ایجاد نموده وبدین ترتیب پلی پر اکسید تولید میشود پلی پر اکسیدها در مجاورت نور و حرارت به رادیکال های آلکوکسی تبدیل شده و در واکنش با پیوند دو گانه منجر به تولید اتصال اتری میگردند و بدین ترتیب بسپارش پایان یافته و عمل خشک شدن صورت میگیرد .

رزین های اپوکسی :
رزین های اپوکسی بدلیل خصائص فراوان و متنوعی که میتوانند داشته باشند ، مورد توجه هستند و عمدتاً از واکنش تراکمی دی فنل پروپان و اپی کلروهیدرین در حضور یک قلیا بدست می آیند .
یک رزین اپوکسی میتواند ماکزیمم دو عامل اپوکسی در دو انتهای زنجیر خود داشته باشد و تعداد n عامل هیدروکسیل ، که باعث قطبی شدن این رزین و چسبندگی خوب آن بر روی سطوح فلزات میشود . همچنین اتصالات اتری ، بسیار پایدارتر از اتصالات استری هستند و بنابراین رزینهای اپوکسی دارای مقاومت شیمیایی خوبی میباشند.
وجود حلقه های بنزنی در رزینهای اپوکسی باعث سختی بیشتر و در نتیجه شکستگی پلیمر حاصله شده و بنابراین باید آنرا با ترکیبات دیگر اصلاح نمود و در واقع موجبات سه بعدی شدن آن را فراهم آورد در این عمل ، گروههای اپوکسی و یا هیدروکسیل وارد واکنش میشوند واز آنجائیکه این گروه ها با فواصل زیادی نسبت به هم قرار دارند ، لذا رزین اپوکسی نهایی انعطاف پذیری بهتری خواهد داشت .
چنانچه در فرمول تهیه رزینهای اپوکسی مقدار بیسفنل A از مقدار اپی کلروهیدرین کمتر باشد رزینهای اپوکسی با سخت کننده هایی آمینی اشاره کرد .

رزین های آمینو :
این رزین ها عمدتاً کوپلیمری از فرم آلدئید با اوره یا ملامین میباشند و از آنجائیکه فیلم حاصله ا زآن ها بسیار شکننده و دارای چسبندگی کمی بر روی سطوح فلزی است لذا با رزین هایی که محتوی گروه های فعال کربوکسیل و هیدرو کسیل هستند مانند رزین های آلکیدی و یا اپوکسی قابل امتزاج بوده و خواص مطلوبی به فیلم های حاصله میدهند .
واکنش افزایش آن به صورتی است که باید در یک محیط قلیایی صورت گیرد چون در صنایع رنگ ، بیشتر سیستمهای حلالی مورد مصرف میباشد لذا میتوان از قطبیت آن کاسته و گروههای هیدورکسیل آزاد در رزین فوق را توسط یک واکنش ترکیبی با یک الکل مناسب مانند بوتانل به گروههای اتری تبدیل کرد تا خواص حلالیتی کاملا ً متفاوتی تز خود بروز دهند .
به همیم ترتیب رزین ملامین ـ فرم آلدئید نیز از نوع مونو متیلول تا هگزا متیلول میتواند تولید شود که به عنوان مثال واکنش تشکیل هگزا متیولول ملامین ـ فرم آلدئید را در کارخانه جزء مهمترین واکنش ها میدانند این رزین ها میتوانند عمل اتری کردن را انجام دهند تا خاصیت حلالیت آنها متفاوت گردد .
رزین های اوره ای ، انحلال پذیری بیشتری نسبت به رزین های ملامینی دارند ولی رزین های ملامین اثر سخت کنندگی بارزتری از خود نشان میدهند .

رزین های فنلی :
این دسته از رزین ها از زمره رزین های سخت بوده و بر اثر بسپارش تراکمی فنل با یک آلدئید بدست می آید و بسته به PH محیط انواع متفاوتی دارند چنانچه ترکیب فنل با آلدئیدی مانند فرم آلدئید در حضور کاتالیزور قلیایی مانند آمونیاک باشد تولید موتو ، دی یا تری متیلول فنل را خواهد کرد و سپس دراثر حرارت این مولکول ها متراکم شده و پیوند های اتری را سبب میشوند که رزین حاصله رزول گویند .
همچنین مشخص است وزن ملکولی و قابلیت سخت شدن در اثر حرارت با افزایش نسبت آلدئید ، افزایش می یابد . این رزین ها در هر دو انتهای شاخه زنجیری خود منتهی به گروههای متیلولی میباشند که فعال بوده و به همین دلیل این رزین های فنلی در دراز مدت تمایل به زردگرایی یا کدر شدن بویژه در مقابل نور دارند .
ولی چنانچه واکنش فنل با فرم آلدئید در حضور یک کاتالیزور اسیدی باشد ، دی فنل متان بدست می آید که در اثر حرارت به رزینی تبدیل میشود به نام نووالاک میشود .
ا زآنجاییکه که این رزین ها به گروه های فعالی مانند متیلول ختم نمی شوند سپس فعالیت قابل ملاحظه ای نیز ندارند .
بطور کلی رزین های فنلی برای ساخت قطعات مصرفی در صنایع الکتریکی ، مانند کلید و ... استفاده میشود .

زرین های پلی اورتان :
زرین های فوق از پلیمریزاسیون یا بسپارش تراکمی ایزو سیاناتهابادی ال ها یا پلی ال ها بدست می آیند که به دو گروه یک بسته ای یا یک جزئی و دوبسته ای یا دو جزئی تفکیک میشوند .

الف ) رزین ه ای پلی اورتان یک دسته ای :
این رزیها خود به سه بخش
1) روغن های اورتانی
2) رزین های پلی اورتانی رطوبت خشک
3) رزین های بلوکه شده کوره ای

1) روغن های اورتاتی :
این سیستم از واکنش دی ایزوسیانات با روغن های خشک شونده بدست می آید بدین ترتیب که ابتدا روغن خشک شونده با کمک یک پلی هیدروکسیل تبدیل به مونو گلسیرید میشود تا عوامل هیدروکسیل بوجود آید که قادر به واکنش با گروههای ایزوسیانات باشد .
نسبت ایزوسیانات به گروه های هیدروکسیل حاصل بایستی طوری تنظیم شود که محصول نهایی فاقد هرگونه گروه فعال و آزاد ایزوسیانات باشد .

2) رزین های پلی اورتان رطوبت خشک :
خشک شدن وسخت شدن نهایی این زرین ها به کمک رطوبت موجود در هوای اطراف از طریق واکنش های ایزوسیانات موجود در انتهای زنجیر پلیمری است که با ایجاد پیوندهای رعضی فیلم حاصله را خشک و سخت میکنند ، کاربرد و استفاده از این سیستم بسیار حساس است و به محض تماس رنگ با رطوبت هوا خراب شده وبه صورت ژل در می آید وبدین ترتیب جهت افزایش پایداری سیستم از مواد جاذب رطوبت مانند اتیل اورتوفرمات استفاده میکنند .

3) رزین های بلوکه شده کوره ای :
این رزینها در واقع پیش پلیمرهایی هستند که گروههایی انتهایی ایزو سیانات آنها با ترکیباتی مانند کاپرولا کتام محافظت شده است وتحت اثر حرارت ، گروه سیانات ، آزاد شده و میتواند با گروه های هیدروکسیل موجود در محیط ترکیب وساختمان سه بعدی را تولید کند .

ب) رزین های پلی اورتان دو جزئی :
این سیستم نیز بر دو نوع است که یکی نوع سخت شونده با رطوبت به همراه کاتالیزوری مانند یک آمین نوع سوم N و –N S ی متیل اتانل آمین بوده که توضیح عملکرد داده شد .

رزین هلای سیلیکونی :
این رزین ها د ارای ساختمان معدنی بدین مفهوم که در زنجیر پلیمری اتمهای سیلیسیم و اکسیژن به صورت متناوب قرار گرفته اند که دارای ساختار خاص است .
در واقع ساختمانی شبیه سیلیس در کوارتز و شیشه دارد وبه همین دلیل در مقابل حرارت مقاوم بوده و نسبت به مواد شیمیایی بی اثر است و از این لحاظ مورد توجه میباشد گروههای R دراین ساختار میتوانند از هر نوع گروهی باشند ولی بیشتر از نوع متیل و یا فیل هستند .
این رزین ها در حلال های آلیفاتیک کم محلولند و بیشتر در حلالهای آروماتیک حل میشوند .
همچنانکه گفته شد گروه جانبی R بیشتر از نوع متیل و فنیل است
بطور کلی این گروهها باعث انحلال بیشتر رزین در حلالهای آلی ، قابلیت امتزاج پذیری بهتر با دیگر رزین ها و قابلیت دفع آب میشوند .
زمانی که از گروههای فنیل استفاده شود فیلم ترد و سختری بوجود می آید . که انعطاف پذیری کمتری دارد و همچنین عصر قانونی قابل مصرف رزین را بالا می برد ولی با گروه متیل فیلم قویتری با مقاومت بیشتری در مقابل نفوذ آب ایجاد خواهد شد ، لذا ترجیح داده میشود که از کوپلمیر متیل ـ فنیل سیلیکونی استفاده شود که مجموعه خواص بالا را دارد .

رزین های سلولزی :
سلولز که از عمده ترین پلیمرهای موجود در طبیعت است خود ، ماده ای نامحلول است ولی مشتقات آن محلولند که یکی از مهمترین مشتقات آن که در صنایع رنگ کاربرد دارد نیترات سلولز میباشد که به غلط به آن نیترو سلولز گویند و از واکنش اسید نیتریک وسولفوریک با سلولز تهیه میشود .
همچنانکه مشخص است عامل هیدروکسیل موجود در سلولز با اسید نیتریک واکنش نموده و با خروج آب ، عمل نیتراسیون صورت میگیرد و علت افزایش اسید سولفوریک به محیط واکنش ، خارج کردن مولکول آب است . پس واکنش نیتراسیون را با رقیق نمودن محیط واکنش توسط آب میتوان متوقف نمود معمولاً در صنعت نیترات سلولز را بادرصد نیتروژن 5/10 تا 3/12 درصد تهیه میکند در نتیجه همانطور که مطرح شد آب برای این سیستم مضراست لذاباید از حلال های دیگری جهت حل نمودن نیترات سلولز استفاده کرد زیرا همانطور که میدانیم نیترات سلولز خشک یک ماده منفجره بوده بطوریکه این رزین بنابه درصد حلال بکار رفته به سه صورت ویسکوزیته بالا ، متوسط و پایین عرضه میشود .

رزین های وینیل :
این رزین ها از بسپارش واحدهای کوچک تهیه میشوند که در صنعت رنگ است که به ترتیب به رزین های پلی وینیل کلراید و پلی وینیل است معروف است و معمولاً از کوپلیمر هر دو ؟ استفاده میشود که خواص بهتری نسبت به همو پلیمر خود داشته باشد به عنوان مثال :
کوپلمیر حاصله براحتی در بسیار از حلال ها حل میشود زیرا گروههای استات باعث قطبیت بیشتر و ازدیاد فواصل بین مولکولی پلیمر میگردند .
آنچه که در این واکنش رخ میدهد ، یک بسپارش افزایشی از نوع رادیکال است بدین ترتیب که مونوم های ونیلی را در مجاورت بایک آغاز کننده رادیکالی مانند پر اکسید آزو قرار میدهند که با ایجاد رادیکال روی مونوم اولیه ، واکنش افزایشی بر روی مونوم های دیگر را انجام دهد و پلیمر نهایی حاصل شود .
روشهای متعددی برای تولید رزین های وینیلی بکار میرود که به بیان مختصری از یک از آنها که کاربرد بیشتری در صنعت رنگ دارد و برای تهیه کوپلمیر وینیل کلراید بکار میرود .این روش به نام روش بسپارش محلول شهرت دارد بدین ترتیب که مونوم های مینیلی و کاتالیزور مربوطه در حلال مناسبی حل شده و بسپارش در همان محیط انجام گیرد لذا پلیمر حاصله از محیط واکنش استخراج نشده و به همان صورت ،‌جهت مصرف ارائه میشود پس به حلال محتوای رزین حاصل تیز گویند .

رزین های اکریلیک :
این رزین ها هم به دلیل تنوع بسیار توع زیادی که دارند و در نتیجه خواص متفاوتی که میتوانند ایجاد بکنند و همچنین بدلیل حقیقت کمتر مونومرهای لازمه در تولید آنها ، از رزین ها ی قابل توجه در صنایع میباشند .
بطور کلی این رزین ها محصول بسپارش اسیدهای اکریلیک ،‌متا اکریلیک و مشتقات آنان هستند .
در صنایع رنگ بیشتر از استر اسیدهای فوق الذکر استفاده میشود
حال در نظر بگیریم که هر یک از این ها هم به صورت هموپلیمر و هم کوپلمیر با یکدیگر میتوانند بکار روند و از طرفی دیگر مثلاً‌برای استری کردن اسیدهای میتوان از هر نوع الکلی استفاده کرد موجب تنوع بیش از بیش محصولات حاصله خواهد شد.
بعنوان مثال چنانچه از متانل جهت استری کردن اسید متا کریلیک استفاده شود ایجاد پلی متیل کریلات را خواهدکرد که در کشور آمریکا آن را تحت عنوان پلکسی گلاس میخوانند متوجه میشویم که میتوان تنوع بسیار زیادی در رزین های فوق ایجاد کرد .
حال اگر این رزین ها از هم پلیمر و یا کوپلیمر استرهای یاد شده ، تشکیل شده باشند با آن ها رزین های آکریلیک ترموبلاست یا گرماندم گویند که دارای وزن ملکولی نسبتاً زیادی در حدود 000/100 هستند و از کاربرد های آن ساخت رنگهای فوری در لکه گیری اتومبیل ها ست .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  63  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید