بررسی استفاده از ضایعات به عنوان سوخت های جایگزین در صنعت سیمان
گزارش کارآموزی
فرمت فایل: word
تعداد صفحه:85
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
دانشکده فنی مهندسی
گروه عمران
موضوع :
کارآموزی
استاد مربوطه:
جناب آقای مهندس زمانی
تهیه و تنظیم :
محمد یعقوبی
8144215273
زمستان84
تقدیر و تشکر از مسئولین:
با تقدیر و تشکر فراوان از زحمات بی دریغ مدیر گروه عمران و همچنین اساتید مربوطه به خصوص استاد محترم جناب مهندس زمانی که در آستانه تحصیل توانسته اند با تلاش و همت سریع ما را به شاخه شاخه ی علم و معرفت هدایت کنند و در پی این دوره بدون هیچ اتلاف وقتی سر نخ های گران بهائی از علم و آگاهی را در اختیار ما قرار دهند.
امیدوارم که شمیم ذوق حضورتان در مراکز دانشگاهی جان ها را جلای علوی ببخشد.
همچنین تقدیر و تشکر فراوان داریم از مسئولین و دست اندرکاران محترم شرکت تیر لادان که با آموزش درست کارآموزان، ما را به سوی پیشرفت تجربی در جهت ساخت و ساز قرار داده و تا حدودی مشکلات ما را برطرف ساختند باشد تا در راستای علم و دانش روز به روز پله های ترقی و موفقیت را طی نمایند.
با تشکر
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 6
توضیحاتی در مورد پروژه 7
اطلاعاتی راجع به شرکت 8
پیاده کردن نقشه 12
گود برداری در ساختمان 14
آزمایشات مورد نیاز روی زمین ساختمان 16
پی سازی 17
نحوه قرار گیری صفحه زیر ستون 20
مونتاژ کردن شناژها 22
استقرار ستون روی صفحه ستون 23
طویل کردن ستون ها 27
اتصال ستون به صفحه زیرستون 29
عنوان صفحه
اتصال پل به ستون 30
اجرای اتصال بادبندها 33
پی سازی در ساختمان بتنی 36
اجرای ستون در ساختمان بتنی 38
اجرای تیرهای اصلی بتنی 44
اجرای سقف 47
ساختن دیوار زیر زمین 53
گچ و خاک کردن دیوارها با استفاده از کرم 54
اجرای قرنیز 56
کف سازی اتاق ها و طبقات 57
اجرای سرویس ها در طبقات 59
اجرای پله در ساختمان 63
عنوان صفحه
اجرای بام در ساختمان 64
نحوه اجرای سفیدکاری 69
مقدمه :
نظر به اینکه رشته عمران از ویژگی خاصی در میان تمامی رشته ها برخوردار است و مهارت و کارایی دانشجویان مستقیماٌ به نحوه صحیح و دقیق کارهای تعیین شده در کارگاه یا شرکت و یا محل کار بستگی دارد از طرف دیگر مدیریت و خلاقیت دانشجویان باید در کارگاه و محل کار شکل گرفته و تقویت شود.
برای موفق بودن در کار عملی پیشنهاد می شود نسبت به نوع نقشه – موفقیت کار عملی – کاربری ساختمان و مواردی دیگر اطلاعاتی کسب شود که ضمن علاقه مندتر نمودن شخص،دقت انسان را بالا می برد. کار آموزی دانش جویان را می توان به دو بخش تقسیم نمود:
الف) مسایل تئوری ب)مسایل عملی و فنی کار
مسایل تئوری کارگاه که بازگوکننده موارد فنی و گویای اجرایی می باشد این مبحث به وسیله نقشه که زبان کار عملی است انجام می گیرد. در نقشه مواردی مانند جزئیات و فایل ها و شرح تو ضیحات کامل کمک زیادی در اجرای صحیح کار می کند به طور کلی چنانچه یک کار عملی فاقد مسایل تئوری و نقشه و مواردمربوط به آن باشد اجرای صحیح کار غیرممکن خواهد بود از این جهت منطقی است که کار مورد نظر دارای نقشه و مشخصات کامل اجرایی باشد تا بتوان کار خواسته شده را دقیقاٌ انجام داد. باید توجه داشت پس از اجرای کار عملی تهیه گزارش کار مکمل یک کار آموزش فنی خواهدبود در این گزارش شرح مصالح مصرفی و نحوه کار و کاربری پروژه و دیگر موارد مورد نیاز گزارش برای درک بهتر مطلب الزامی است و در مواردی تهیه عکس و اسلاید و تحقیق و مطالعه نقشه ها و ترسیم های اضافی و تهیه مطالب از منابع دیگر دانش و درک فنی کارآموز را بیش از پیش بالا می برد.
توضیحاتی در مورد پروژه:
پروژه های در دست ساخت شرکت در دو قسمت تقسیم می شد. یک قسمت ساختمان مسکونی بتنی 4 طبقه و قسمت دیگر پروژه ای که در دست ساخت بود یک ساختمان اسکلت فلزی 5 طبقه که زیر نظر شرکت تیرلادان با سرپرستی آقای مهندس قربانی صورت می گرفت.
کارگاه شرکت دارای یک اتاق نگهبانی و انبار سیمان . انبار مصالح ساختمانی و یک دفتر کار بود و چون شرکت بیشتر کارهای پیمانکاری را انجام می داد از نظرکامپیوتری هیچ گونه امکاناتی نداشت و از لحاظ کاری تا حدودی با اصول فنی کمی مغایرت داشت و پایه اصول فنی کامل اجرا نمی شد مثلا کاربرد آرماتورهای مصرفی برابر نقشه اجرا نمی شد و عیار سیمان نیز در مواردی به طور صحیح رعایت نمی شد.
در واقع هر شخصی در هر زمینه ای که مهارت دارد با پیشرفت در تجربه به اطلاعات بدیع تری دسترسی پیدا می کند که این اطلاعات را هیچ وقت نمی تواند در درس و دانشگاه کسب نماید و بازهم لازم به ذکر است که هر کسی در قبال درس حتما باید تجربه ای هم داشته باشد یعنی در واقع تجربه مکمل علم و دانش امروزی است تا بتوان با کمک هر دو در کارها پیشرفت روز افزونی را به دست آورد.
اطلاعاتی راجع به شرکت:
در ابتدای کار مدیریت شرکت ما را به دفتری فنی واقع در کارگاه راهنمایی کرد و برخی از خصوصیات و وظایف شرکت پیمانکاری را برای ما توضیح داد که در ذیل به آن اشاره می کنیم:
1) بررسی و آنالیز کامل پیشنهادی قبل از شرکت در مناقصه - در قیمت گذاری کارآن رقومی که نزدیکتر به هم هستند مورد توجه قرار می گیرند و اعداد خیلی بزرگ و کوچک حذف می شوند.
2) داشتن اطلاعات کافی از روش ها،مصالح و وسایل ساختمانی،تجهیزات و ماشین آلات که در واقع یک مهندس اجرا باید وسایل و روش های اجرای کار را بشناسد.
3) نظارت دقیق بر کارها و عملیات اجرایی و کنترل راندمان کار که باید روش های کنترل راندمان را بهتر بشناسد
4) برآورد دقیق بر اساس نقشه های موجود، فهرست بهاء و متره و برآورد و …
5) کنترل و نظارت دقیق برمخارج خرید و حسابداری برای اوضاع مخارج سازه و به طور کلی کنترل حسابداری دقیق شرکت با قاطعیت کامل.
6) دارا بودن سیستم دقیق جهت ارائه هزینه های واقعی.
7) دار بودن سیستم مناسب انبارداری- نگه داری ابزار و وسایل کار
8) سیستم روابط اجتماعی خوب با کارگران که از وظایف یک شرکت نیز می تواند باشد که هر هفته هزینه های کارگر پرداخت شود و سیستمی باید ایجاد شود که کارگران میل و رغبت به کار داشته باشند.
9) در نظر گرفتن حجم مناسب کار با تجهیزات و نیروی کار کافی
10) در اختیارداشتن مدیریت صحیح که باید به وسیله آن یک مدیریت دقیق و بی نقص در کارگاه صورت گیرد و از نظم خاصی برخوردار باشد.
وی همچنان اشاره کرد که ساختمان ها از لحاظ مصالح مصرفی و نوع کاربرد آن می تواند به دو دسته تقسیم شود:
الف) ساختمان ها از لحاظ مصالح مصرفی ب) ساختمان ها از لحاظ مصرف
ساختمان ها از لحاظ مصالح مصرفی خود به4 دسته تقسیم می شود که عبارتند از :
1) ساختمانهای بتنی
2) ساختمان های فلزی
3) ساختمان های آجری
4) ساختمان های خشتی و گلی که در زیر به توضیح هرکدام از این ساختمانها می پردازیم:
ساختمان های بتنی: ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه(سیمان – شن – ماسه و فولاد به صورت ساده یا آج دار) استفاده شده باشد در ساختمان های بتنی سقف ها بوسیله تاوه (دال) های بتنی پوشیده می شود و یا از سقف های تیرچه و بلوک و یا سایر سقف های پیش ساخته استفاده می گردد. برای دیوار های جداکننده(پارتیشن ها) ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغه ای،آجر ماشینی سوراخ دار،آجر معمولی در کوره ها و یا تیغه گچی استفاده شده و ممکن است از دیوار بتن آرمه هم استفاده شود.
ساختمان های فلزی: در این نوع ساختمانها برای ساختن ستون ها و پل ها از پروفیل های فولادی استفاده می شود در ایران معمولاٌ ستون ها را از تیرآهن هایI دوبل و یا بال پهن های تکی استفاده می نمایند و همچنین برای اتصالات از نبشی و تسمه برای زیر ستون ها از صفحه فو لادی استفاده می کنند و معمولا دو قطعه را به وسیله جوش به همدیگر متصل می نمایند سقف این نوع ساختمانها ممکن است تیر آهن و از نوع طاق ضربی باشد و یا از انواع سقفهای دیگر از قبیل تیرچه و بلوک و غیره استفاده می شود .
برای پارتیشن ها می توان مانند ساختمانهای مبنی بر انواع آجر و یا قطعات گچی یا سفاله ای تیغه ای استفاده نمود . در هر حال جدا کننده ها می باید از مصالح سبک انتخاب شود . در برخی از کشورها و برخی از مناطق ایران برای اتصال قطعات از پرچ و پیچ و مهره استفاده می کنند .
3- ساختمانهای آجری : در ساختمانهای کوچک که از 4 طبقه تجاوز نمی کند می توان از این نوع ساختمان استفاده کرد اسکلت اصلی این نوع ساختمان آجری بوده وبرای ساختن سقف ها در ایران معمولاٌ ازپروفیل های فولادی I و آجر به صورت طاق ضربی استفاده می گردد و یا از سقف تیرچه بلوک استفاده می شود. در این نوع ساختمانها برای مقابله با نیروهای جانبی از قبیل باد و زلزله باید حتماٌ از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقف ها استفاده شود. در ساختمانهای آجری معمولا دیوارهای حمال در طبقات مختلف روی هم قرار می گیرند و اغلب پارتیشن ها نیز همین دیوارهای حمال می باشند و حداقل عرض دیوارهای حمال نباید از 35 سانتی متر کمتر باشد.
4) ساختمانهای خشتی و گلی: این نوع ساختمانها در شهرها به علت گرانی زمین کمتر ساخته می شوند و بیشتر در روستاهای متروکه که دسترسی به مصالح ساختمانی ندارد مورد استفاده قرار می گیرند. اسکلت اصلی این نوع ساختمانها از خشت خام و گل بوده و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی کند و در برابر نیروهای جانبی به خصوص زلزله به هیچ وجه مقاومتی از خود ندارند که باید از ساختن این نوع ساختمانها در مناطقی که زلزله خیز است جداً جلوگیری به عمل آید.
- وی همچنان اشاره کرد که به جزء مواردی که در بالا ذکر شد ساختمانهای دیگری هم وجود دارد مانند ساختمان های چوبی که بیشتر در نواحی مرطوب که دارای جنگلهای فراوان بوده و در نتیجه به قیمت ارزان در دسترس قرار می گیرد ساخته می شود مانند شهرهای اتریش و … در شمال ایران نیز برخی از این ساختمانها ساخته شده است. ساختمانهای دیگر هم وجود دارد که به ساختمانهای سنگی معروفند که بیشتر در مناطق کوهستانی اند.
نوع دیگر ساختمانها، ساختمان از نظر مصرف است. ساختمانها از لحاظ کاربرد به انواع ساختمانهای مسکونی، ادارای، بیمارستانها، انبارهاؤ مدارس و مکانهای عمومی مانند باشگاهها و سالن های ورزشی و … تقسیم می شوند که هر کدام بر اساس ضابطه خاصی مورد ساخت قرار می گیرند.
- بعد از اینکه توضیحاتی در رابطه با انواع ساختمانها برای ما شرح داده شد در روز بعد مدیر شرکت ما را به پیمانکار خود معرفی کرد تا از نزدیک با اجرای کار و نوع اتصالات بیشتر آشنا سازد بعد از آشنایی با پیمانکار و قرار گرفتن در راس کار و با توجه به اینکه ساختمان از لحاظ ساختاری شکل گرفته بود پیمانکار برای ما کیفیت کار و نوع ساخت را از اول تشریح نمود تا ما را بیشتر درگیر مسائل ساختاری و کارهای ساختمان سازد.
- وی همچنین اشاره کرد و گفت : ساختن یک ساختمان مراحل مختلفی دارد که تدریجاً به آن اشاره خواهیم کرد. برای ساختن یک ساختمان قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابان ها و جاده های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرار گرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد پستی و بلندی و سایر عوارض زمین می بایست به وسیله مهندس نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه های فاضلاب و چاه آبهای قدیمی و مسیر قنات های قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص گردد و در صورت لزوم می بایست این چاه ها با بتن و یا شفته پر شود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی آن یعنی کندن ریشه های نباتی که ممکن است در زمین روئیده باشد اقدام شود و خاکهای اضافی بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل هندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.
پیاده کردن نقشه :
بعد از اینکه مراحل بالا ترتیب اثر داده شد نوبت به پیاده کردن نقشه می رسد که پس از بازدید محل و ریشه کنی اولین اقدام در ساختمان پیاده کردن نقشه می باشد منظور از پیاده کردن نقشه یعنی انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ به روی زمین به ابعاد اصلی ( یک به یک ) می باشد، به طوریکه محل دقیق پی ها و ستون ها و دیوارها و زیر زمین و عرض پی ها روی زمین به خوبی مشخص باشد و همزمان با ریشه کنی و بازدید محل باید قسمت های مختلف نقشه ساختمان مخصوصاً نقشه پی کنی کاملاً مورد مطالعه قرار گرفته به طوری که در هیچ قسمت نقطه ابهامی باقی نماند و بعداً اقدام به پیاده کردن نقشه بشود. باید سعی شود حتماً در پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده گردد برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای مهم معمولاً از دوربین نقشه برداری استفاده می شود ولی برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای معمولی و کوچک، از متر و ریسمان بنائی که به آن ریسمان کار هم می گویند استفاده می گردد. برای پیاده کردن نقشه با متر و ریسمان کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را روی زمین مشخص نموده و بعد با کشیدن ریسمان در یکی از امتدادهای تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین می نمائیم و بعد خط دیگر ریسمان را که معمولاً عموم بر خط اول می باشد با استفاده از خاصیت فیثاغورث رسم می نمائیم.
معمولاً در اصطلاح بنائی استفاده از این روش را 3 و 4 و 5 می گویند زیرا در این طریق معمولاً اضلاع مثلث 3 متر و 4 متر و وتر مثلث 5 متر است و برای مکان های کوچکتر یا بزرگتر می توان از مضرب های این اعداد استفاده نمود مانند 30 و 40 و 50 سانتی متر و یا 6 متر و 8 متر و 10 متر. بهر حال امتداد خط دوم که عمود بر امتداد خط در جهت X ها می باشد به دست می آید آنگاه سایر خطوط را موازی با دو خط فوق الذکر رسم می نمائیم.
وی همچنان اشاره کرد و گفت در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه ها را همیشه از یک نقطه اصلی که آن را مبدا می نامیم حساب نموده و روی زمین منتقل نمائیم.
بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه و قبل از اقدام به گودبرداری یا پی کنی حتماً مجدداً اندازه های نقشه پیاده شده از کنترل نمائیم تا حتی المقدور از وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شویم زوایای به دست آمده اطاق ها قائمه می باشد باید دو قطه هر اطاق را اندازه بگیریم. چنانچه مساوی بودند آن اطاق گونیا می باشد به این کار اصطلاحاً چپ و راست می گویند.
البته چنانچه در این محل اتاق ها در حدود 3 الی 4 سانتی متر ناگونیا باشد اشکالی ندارد زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه قدری پهن تر از دیوارهای روی آن می باشند لذا در موقع چیدن دیوار می توان ناگونیائیها را برطرف نمود. به طور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساس ترین و مهم ترین قسمت اجراء یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه در آن موجب خسارتهای سنگین و فراوانی می شود.
آلودگی های زیست محیطی کارخانجات سیمان
مقاله با عنوان فوق که در پنجمین کنفرانس دانشجویی مهندسی معدن ارائه شده است، آماده دانلود می باشد.
محل برگزاری کنفرانس: اصفهان - دانشگاه صنعتی اصفهان
سال برگزاری کنفرانس: 1385
تعداد صفحات مقاله: 10
محتویات فایل: فایل zip حاوی یک pdf
چکیده
از آنجا که امروزه در کشور ما تاسیس کارخانجات سیمان که با بهره گیری از سرمایه گذاری های کلان انجام می گیرد. معمولا با اشتغال زایی و جوانب اقتصادی دیگر همراه است توسعه ی صنعت سیمان روندی رو به رشد را طی می کند. اما در راستای این منافع اقتصادی آسیبهای زیست محیطی ناشی از کارخانجات سیمان اجتناب ناپذیر است. این آسیبها شامل آلودگی هوا، آلودگی آبهای زیر زمینی منطقه، از یبن رفتن پوشش گیاهی و … می باشد.
برخی از عواملی که سبب ایجاد آلودگی می گردند عبارتند از :
1- گرد و غبار ناشی از فرایند آسیا کردن مواد اولیه
2- گازهای متصاعد شده نظیر NOx و SOx که از احتراق سوختهای مورد نیاز نظیر نفت و ذغال سنگ برای مشعل کوره حاصل می شوند.
3- عناصر سنگین موجود در مواد آهکی و رسی و همچنین سوختهای کوره که در گازهای کوره آزاد می شوند.
4- آزاد شدن یک سری مواد آلی و فلزات سمی از سوختن باطله های نفتی وارگانیکی موجود در مواد اولیه .
برای جلوگیری از آلودگی های نامبرده راهکارهایی را میتوان در نظر گرفت تا این اثرات به حداقل خود برسد . از جمله اقداماتی که می توان انجام داد عبارتند از :
1- جمع آوری و بازیابی گرد و غبار ناشی از آسیا کردن مواد اولیه
2- ایجاد سیستمهای تخلیه ی مناسب به همراه HOOD
3- جریان هیدرولیکی مناسب و سیستمهای کنترل کننده بیرون راننده برای کم کردن مقدارمواد معلقی که به بیرون حمل می شود.
4- استفاده از سوختهایی که شامل حداقل NOx و SOx باشد.
5- استفاده حتی الامکان از پروسه ی خشک به جای تر
6- استفاده از شعله ی احیایی برای کاهش مقدار NOx و سایر ترکیبات سمی
برای فراهم آوردن توجیهات اقتصادی وز یست محیطی توام در صنعت سیمان نیاز به یک ترکیب قوی از راهکارهای مناسب پیشگیری کننده از آلودگی های محیط زیست و فعالیتهایی که از نظر اقتصادی نیز توجیه پذیر باشد مورد نیاز است.
تحقیق در مورد مصالح (کاشی ، سیمان ، رسها )
فرمت فایل:word
تعداد صفحات:120
بخش اول :
کاشی
کاشی :
کلمه کاشی از واژه لاتین tegula مشتق شده از فعل tegere می‌باشد که معنی پوشاندن یا پوشش‌دادن است لازم به ذکر است که این واژه در زبان رومی‌ها به کاشی‌های بام اطلاق می‌شده کاشی را بعنوان قطعاتی مسطح سطحی از سفالینه پخته شده در نظر می‌گیریم که در کف‌ها و دیوارهای ساختمانها استفاده می‌شود و اغلب بخاطر ایجاد مانعی جهت نفوذ آب به بدنه کاشی و نیز جهت خلق رنگ و نقش متنوع آنها را لعاب می‌دادند معمولاً به لحاظ جنبه‌های عملی و زیباکاری از کاشی استفاده می‌گردد. یک سطح مفروش به کاشی و سطحی کاملاً بهداشتی نفوذناپذیری در برابر آب و مناسب نظافت خواهد بود. و با وجود اینکه در مقابل آتش مقاوم است لیکن بخوبی گرما را در محیط پخش می‌نماید. معمولاً تزئین کاشی‌ها به روشهای مختلفی انجام می‌گیرد. گاهی اوقات تصویری واحد گاهی منظره‌ای کامل و زمانی نیز نقوش مرموز که البته ریشه در مسائل آموزشی دارد با باورهای نمادین ملل طرح این کاشی‌ها را تشکیل می‌دهند. گاهی اوقات فقط در مورد زیبائی سطحی کاشی بحث می‌شود که البته این نکته مهم نیز حکایت از اهمیت طرح‌ها بافت‌ها، لعاب‌های رنگی دارد که همیشه چشمها را خیره ساخته است. شکلهای کاشی بسیار متنوع است و اما وجه تشابه تمامی آنها در این است که فقط مناسب پوشش سطوح هستند( که معمولاً صاف و یکدست و گاهی اوقات نیز کوژ دارند) و به همین علت میتوان به راحتی آنها را بدون ایجاد خسارت به ساختمان و از سطوح جدا ساخت. این خصوصیات سبب تمایز کاشی از دیگر پوششهای سرامیکی مانند آجرهای لعابدار، سفالینه‌های بدون لعاب، یا بلوک‌های کوچک لعابدار شده‌است. انواع مذکور معمولاً پس از نصب جزء لازم ساختمان به شمار می‌آیند و به آسانی نمی‌توان آنها را انتقال داد اساساً کاشی را جسمی دوبعدی یا دوکاره محسوب می‌کنند چرا که تمایز بین اثر ظاهری کاشی و کاربرد آن امری تقریباً محال است.1
یکی از دلائل استفاده از کاشی مسئله محکم‌بودن، مقاوم‌بودن این ماده در مقابل حوادث طبیعی مانند باد، باران، آفتاب. عناصر شیمیای و کنش‌ها و واکنش‌های فیزیکی در ساختمان می‌باشد. کاشی که پوششی از لعاب روی آن می‌نشیند بعد از انجام مراحل پخت به دلیل شیشه‌ای بسیار مقاوم سخت و در مقابل جذب آب نفوذ‌ناپذیر می‌باشد. علاوه بر استحکام مناسب این ماده عوامل دیگری نیز در بکارگیری کاشی مؤثر بوده‌اند از جمله:1- دسترسی آسان به مواد اولیه 2- همآهنگی و هم‌سنخ‌بودن کاشی با آجر
3-شرایط جغرافیایی اعم از آب و هوا ومنابع طبیعی و درست 4- تنوع رنگ و انعطاف‌پذیری کاشی.2
انواع کاشی
از آثار بدست آمده چنین برمی‌آید که کاشی‌هایی که در اندازه‌های متفاوت چهارگوش و یا به شکل دایره یا اشکال غیرهندسی که در کنار کاشی‌های کتیبه‌ای به کار رفته‌ست قبل از ق 12 میلادی ساخته‌نشده و نمونه‌های قبلی به صورت فاحشی با کاشی‌های کارگاه کاشان- که شاخص عالی‌ترین و فراوان‌ترین نمونه‌هاست- چه در کیفیت ساخت چه در مهارت نقاشی روی کاشی متفاوتند.2
بعد از به کاربردن کاشی‌های مربع شکل کاشی معرق در سطوح داخلی و خارجی بنا که قابل استفاده بود به کار گرفته‌شد اما در روی گنبدها که در زمستان در معرق برف و یخبندان قرار می‌گرفت و در عوامل طبیعی تاب نداشت از آن استفاده نمی‌شد بلکه به جای آن کاشی‌هایی با ضخامت چند برابر کاشی معمولی استفاده می‌کردند که به کاشی نره‌ای نام داشت.[1] کلمة معرق که برای نوعی کاشی که استفاده می‌شود کلمه‌ای عربی‌ست و به معنای دژ- برج و باروری مستحکم و به معنای دیگر معقل از گره‌زدن زانوی شتر حاصل می‌شود و در کاشیکاری نقوشی که از ترکیب در خانه‌های شطرنج به شکل مربع و مربع مستطیل و از پیچش قطعات در جوار یکدیگر انجام می‌شود. حالت گره را تداعی می‌سازد که در نتیجه کلمه معقل را بوجود می‌آورد.[2] کاربرد معقلی در نی‌سازی بنا: 1- در قبال هزینه زیاد کاشی معرق بسیار کم هزینه‌ست. 2- با توجه به تهیه معرق و کاشی هفت‌رنگ که مستلزم وقت زیادست تهیه کاشی معقلی به دقت بسیار کمتر محتاج‌ست و ابعاد این کاشی بسیار کوچکترست و از قرار گرفتن آجر و کاشی در کنار هم و در قطعات جدول‌بندی به کار معقلی شکل می‌گیرد 2، 5/2و 4،5 سانتی‌متر.[3]
کاشی معقلی به سبک کمال مطلوب کاشیکاری و آجر کاری‌ست و بسیار طرحهای هندسی به روش معقلی و خط در هم پیچیده به بناها زیبایی چشمگیر بخشیده‌اند رسمی‌بندی نوع دیگر کاشی‌کاری‌ست که در آن گچبری و آجرکاری و کاشیکاری به طور مرکب در تزئین سقف استفاده می‌شود در بین اینها شیوه مقرنس‌سازی که در اجرای آن از انواع مصالح ساختمان از جمله کاشی استفاده می‌شود و به بهترین وجه زینت‌بخش سقف ایوانها و داخل گنبدهاست.1
انواع کاشی و یژگیهای آن:
کاشی‌های مورد استفاده در کارهای ساختمانی که به صورت صنعتی تولید می‌شوند به دو گروه کاشی‌های دیواری و کاشی‌های کف که به آنها اصطلاحاً سرامیک می‌گویند تقسیم می‌شوند:
الف) کاشی دیواری: این کاشی‌ها در ابعاد مختلف مانند : 10×10 ، 10×15 ، 15×15 ، 20×15 و در ضخامتهای 4 تا 12 میلی‌متری متناسب با ابعاد کاشی تولید می‌شود خاصیت جذب آب کاشی دیواری نباید بیش از 12 تا 14 درصد باشد و باید در برابر حرارت و رطوبت و سرما به اندازه کافی مقاومت کند تغییرات ناگهانی دما( 20 تا 100 درجه سانتی‌گراد) را بخوبی تحمل کند بدون آنکه هیچگونه اثر ترک در بدنه یا لعاب آن ظاهر شود. بعلاوه کاشی باید در برابر مواد شیمیایی به اندازه کافی مقاوم باشد و از نظر ترکیب و رنگ لعاب هیچگونه تغییری در آن پدید نیاید. کاشی دیواری با توجه به خصوصیات فوق برای زیبائی حفظ بهداشت و جلوگیری از رطوبت در آشپزخانه، حمام.دستشویی و سایر محیط‌های بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ب)کاشی کف( سرامیک): این کاشی نیز مانند کاشی دیواری در ابعاد مختلف تولید می‌شود که در حال حاضر مهمترین آن1× 1 سانتی‌متر و بیشترین آنها 50×50 سانتی‌متر می‌باشد. کاشی کف بسته به ابعاد کاشی در ضخامتهای مختلف از 8 تا 25 میلی‌متر تولید می‌شود. خاصیت جذب آب این کاشی نباید از 2 درصد بیشتر باشد و باید در برابر سائیدگی و فشار و ضربه مکانیکی دارای مقاومت زیادی باشد.
کاشی کف به علت دارابودن خواص مذکور و واجد شرایط‌بودن و داشتن امتیازاتی از قبیل رنگ‌ناپذیری، مقاومت در برابر اسید و قلیا و بالاخره پایداری زیاد در برابر سرما و گرما برای پوشش کف حمام، آشپزخانه، کشتارگاه‌ها، انبارها و راهروها و سالنهای عمومی بکار می‌رود.1
کاشی‌سازی
کاشی‌سازی انواع مختلفی دارد اختلاف عمده‌شان از نظر رنگ و لعاب و نوع مصالح و شرایط حرارت پخت آن می‌باشد. کاشی از جنس به دو گروه تقسیم می‌شود: 1- کاشی گلی 2- کاشی جسمی و تفاوت این دو نوع کاشی در این است که کاشی گلی از خاک رس و خاکستر ساخته می‌شود در حالیکه کاشی جسمی از آسیاب سنگ چخماق، سیلس و مقداری گل سرشور می‌باشد.
- کاشی گلی: با غربال ناخالصی‌شان از بین می‌رود و به نسبت معین از خاکستر چوب یا کاه می‌ریزد چرا که مقداری از چسبندگی گل از بین رفته و کاشی به هنگام تراش راحت کار شود. سپس خاک را درون آبی ریخته میگذارند به مدت طولانی (چند روز) باقی‌بماند تا ذرات خاک بخوبی مرطوب شوند و آماده ورزدادن شود آب اضافی را گرفته و فشار می‌دهند و بعد از آن اضافه‌ها را توسط سیفی نازک برمی‌دارند و میگذارند گل قالب شده کمی خشک شود زیرا اگر لعاب بدان داده‌شود بدلیل زیادی آب به هنگام پخت لعاب آن جدا می‌شود بعد از آن لعاب داده و حرارت می‌دهند و کاشی گلی تهیه می‌شود امروزه این کار توسط ماشین صورت می‌گیرد و چون خوب ورز نمی‌شوند به هنگام قالب‌گیری تاب برمی‌دارند و دورزیر زیادی دارند.
- کاشی جسمی: مصالحی که در کار کاشی جسمی مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت است از شیشه، سنگ سیلیس یا سنگ چخماق که مقدار آنها معین و مشخص می‌باشد چرا که اگر مقدار کم و زیاد شود کاشی مورد استفاده نخواهد بود مثلاً اگر سیلیس زیاد استفاده شود کاشی بسیار شکننده خواهد بود یا اگر پودر شیشه زیاد باشد سخت و محکم می‌شود ابتدا برای کار، سنگ چخماق را با ماشین خرده کرده سپس آنرا آسیاب می‌کنند و بعد آنرا با آب مخلوط و به صورت دوغاب درمی‌آورند درون ظرفی ریخته و اجازه می‌دهند ته‌نشین شود سپس آب آنرا خالی کرده و بعد میگذارند خشک شود مجدداً آنرا آسیاب می‌کنند تا پودر نرمتری بدست آید شیشه را نیز پودر می‌کنند و به پودر چخماق اضافه می‌کنند سپس مواد درست شده را داخل قالب ریخته و فشار می‌دهند. اضافة آنرا با سیمی جدا کرده و مراحل پخت را می‌گذارنند بعد از لعاب و پخت آماده استفاده می‌شوند
1 – کتاب ماه هنر ویژه گرافیک 37-38 مهر و آبان 80 مقاله تاریخچه و هنر کاشیکاری ص 125
2 – کتاب ماه هنر ویژه هنرهای سنتی 45-46 خرداد و تیر 81 مقاله نقش تزئینات در معماری ص 68
1 – کتاب ماه هنر ویژه هنرهای سنتی 46.45 خرداد و تیر 81 مقاله نقش تزئینات ص 68
2 – کتاب ماه هنر ویژه هنرهای سنتی 46.45 مقاله نقش تزئینات ص 72
[1] – طرح و اجرای نقش کاشیکاری ایران، جلد2، محمود ماهرانتقش نشده موزه رضا عباسی 1362 ص 15
[2] – طرح و اجرای نقش کاشیکاری ایران، جلد1، محمود ماهرانتقش نشده موزه رضا عباسی1362 ص15
[3] – کاشیکاری ایران، جلد اول، گلچین معقلی حسین‌زمرشیدی ص 85
1 – ماهرانتقش،محمود، طرح و اجرای نقش کاشیکاری ایران، جلد 2، نشر موزه رضا عباسی 1362 ص15
1 – فرآشیانی،علی‌اکبر و تقی‌زاده عزت‌الله ، شناخت مواد و مصالح ص 24- 27
کاهش انرژی با استفاده از سوختهای جایگزین در صنعت سیمان
