امروزه با توجه به بالا رفتن میزان مصرف انرژی در ساختمان ها، نقش عایق کاری را باید جدی بگیرید. بر اساس مقررات ملی ساختمان، تمامی ساختانهایی که ساخته می شوند باید به اندازه کافی عایق کاری شوند و میزان عایق مورد نیاز در همین مقررات تعیین شده است.
عایق کاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنک نگه داشتن آن در فصل تابستان دارد. به کمک عایق کاری می توان یک خانه را در زمستان تا 5 درجه گرمتر و در تابستان 10 درجه خنک تر نگه داشت.
بطور کلی ذو نوع عایق کاری وجود دارد:
عایق هایی که باعث بازتابیدن حرارت می شوند. پشت این عایق ها باید حدود 2 سانتیمتر فاصله هوایی تعبیه شود.عایق هایی که باعث کاهش هدایت حرارت می شوند. در ساختار اینگونه عایق ها حبابهای هوا وجود دارند.
مهم ترین فاکتور در انتخاب عایق ها، میزان مقاومت حرارتی آن ها است. به هر میزان مقاومت بالاتر باشد، عایق حرارت را کمتر از خود عبور می دهد و در نتیجه باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود. بنابراین به جای ضخامت عایق ها باید مقاومت حراتی آن ها با هم مقایسه شوند. عایق های گوناگون با مقاومت های حرارتی برابر، از نظر میزان صرفه جویی در انرژی همانند هستند و تنها اختلاف آنها در قیمت و محل کاربرد است.
نکته بعدی در عایق بندی ساختمان ها محل عایق بندی است و دانستن اینکه چه جاهایی باید عایق کاری شوند.
قسمت هایی از ساختمان که باید عایق کاری شوند عبارتند از:
سقف ها: عایق کاری سقف ساختمان مصرف انرژی جهت گرمایش و سرمایش ساختمان را 35% تا 45% کاهش می دهد.لوله های آبگرم: برای عایق کاری لوله های آبگرم می توان از عایقهایی که به طور ویژه برای لوله ها ساخته شده و به راحتی قابل نصب هستند و یا عایق های پتویی استفاده کرد.کف: مصرف انرژی در زمستان را تا 5% کاهش می دهد.دیوارهای خارجی: عایق کاری دیوارهای خارجی مصرف انرژی جهت گرمایش و سرمایش ساختمان را حدود 15% کاهش می دهد.
نصب عایق ها
اگر عایق ها بطور صحیح نصب نشوند مسلما نمیتوانند کار خود را به درستی انجام دهند. برای اینکه عایق ها بهترین کارایی را داشته باشند به چند نکته باید توجه کرد:
عایق کاری باید به طور کامل روی کل سطح را بپوشاند. اگر تنها 5% از سطح خالی بماند، ممکن است تا 50% از کارایی عایق کاری کاسته شود.هرگز عایق را در هنگام نصب فشرده نکنید. عایق باید پس از نصب همان ضخامت اولیه خود را داشته باشد، در غیر این صورت مقدار مقاومت حرارتی آن کاهش می یابد و نمی تواند جلوی انتقال حرارت را بگیرد.مواد عایق را باید خشک نگه داشت. به استثنای پلی استایرن که نسبت به آب مقاوم است، بقیه عایق ها بر اثر رطوبت کارایی کمتری خواهند داشت. در برخی عایق های آزاد مقدار مقاومت حرارتی متناسب با تراکم عایق است نه ضخامت آن. در این عایق ها، مقدار مقاومت ممکن است بعد از مدتی تا 20% کاهش یابد.در سقف هایی که شیب زیادی دارند از عایق های آزاد استفاده نکنید.اطراف کابل های برق و لوازم الکتریکی را هرگز عایق کاری نکنید، ایمن بودن عایق کاری باید توسط یک فرد متخصص بررسی شود.در فاصله کمتر از 25 میلی متر حبابهای لامپ و سرپیچ آنها عایق کاری نکنید.در فاصله کمتر از 90 میلی متر فنهای خروجی عایق نصب نکنید.اگر از عایق های بازتابنده استفاده می کنید باید حتما پشت آنها یک لایه هوای ساکن به ضخامت 20 میلی متر وجود داشته باشد و همچنین تمام سوراخها و پارگی ها و درزها با نوار چسب پوشیده شوند.
طبق مطالعات انجام شده 9cm عایق حرارتی پشم شیشه معادل3m سیمان در کاهش مصرف سوخت و همچنین جلوگیری از اتلاف حرارت و کاهش ورود سر و صدا به داخل ساختمان عمل می کند.
همچنین با 2% هزینه اضافی در ساختمان سازی برای عایق کاری با پشم شیشه می توان 40% در مصرف انرژی صرفه جویی کرد و همچنین مانع ورود سر و صدا به داخل ساختمان شد.
کارشناسان ساختمان سازی بر این باورند هزینه عایق کاری ساختمان ها 8/1% هزینه کل ساختمان است. مزایای استفاده از عایق کاری مانند کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از اتلاف گرما و سرمای داخل ساختمان و همچنین اثرات جلوگیری از ورود آلودگی هوا و آلودگی صوتی به داخل محیط زندگی و کار بسیار بالاتر از سرمایه گذاری اولیه برای عایق کاری است.
طبق آمارهای گرفته شده از صرفه جویی در هزینه ها و کاهش مصرف سوخت در اثر عایق کاری صنایع و ساختمان ها در کشورهای مختلف، ترکیه درسال 1995 با اجباری کردن عایق کاری با ضخامت 5 سانتی متر در ساختمان ها 20 هزار تن گازسمی co2 را کاهش داد، سایرآلاینده ها نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافت. این کشورها علاوه بر کاهش آلودگی هوا از سایر مزایای عایق کاری مانند کاهش مصرف سوخت و برق، جلوگیری از ورود سر و صدا به داخل ساختمان ها و کاهش سر و صدا و اتلاف انرژی در کارخانه ها، خیابان ها و ساختمان ها، میلیارد ها دلار صرفه جویی داشته اند و محیط زندگی شهری و خانواده ها با آرامش بیشتری همراه شده است.
کارشناسان محیط زیست نیز، امروزه اجباری کردن عایق کاری و استفاده از عایق های رطوبتی و حرارتی را عاملی در کاهش ناراحتی های روحی، عصبی، اتلاف انرژی، کاهش آلودگی هوا و بیماری های مختلف معرفی کرده اند.
در شرایطی که تولید خودرو در ایران رو به افزایش است و همچنین خیابان های محدود تهران هر روز تعداد زیادی خودرو اضافه می شود، ساختمان های تک واحدی و 2 واحدی تخریب می شوند و به جای آنها آپارتمان های 20 و 10 واحدی ساخته می شود، خانوارهای شهری به صورت متراکم در نقاط مختلف شهر سکونت می کنند، تراکم جمعیت، ترافیک، مصرف سوخت، ایجاد آلودگی هوا، آلاینده سمی co2، صداهای مزاحم و ... نیز هر روز رو به افزایش است. بنابراین باید راهکارهایی نظیر استفاده از عایق های مختلف در صنایع خودرو سازی مورد توجه قرار گیرد تا علاوه بر کاهش مصرف سوخت از افزایش آلاینده ها و صدای مزاحم، از ورود آلودگی هوا و آلودگی صوتی به داخل ساختمان ها و محیط زندگی خانوارها جلوگیری و محیط زندگی برای خانوارهای شهری با آرامش و رفاه نسبی بیشتری همراه شود.
متخصصین توجه زیادی به استفاده از عایق های مختلف در صنایع و ساختمان ها ندارند و فرهنگ عمومی استفاده از پشم شیشه و عایق های رطوبتی و حرارتی و عایق های صوتی درکشور ما گسترش نیافته است. یکی از دلایل اصلی در این زمینه وجود منابع سرشار نفت و گاز درکشور و ارزانی قیمت نفت، گاز و گازوییل بوده که باعث شده استفاده از عایق های مختلف درساختمان ها مورد توجه قرار نگیرد. دولت نیز توجهی به کاهش مصرف سوخت در ساختمان ها نداشته و خانوارها هم تمایلی به پرداخت هزینه برای عایق کاری ساختمان، درها و پنجره ها نداشته اند.
رعایت استانداردهای جهانی در تولید محصولات پشم شیشه و عایق های رطوبتی و حرارتی امروزه در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته و در ایران نیز استاندارد 13162 DIN- EN- که استاندارد اروپاست برای تولید محصولات پشم شیشه و عایق های رطوبتی وحرارتی در شرکت های پشم شیشه ایران، ایزوگام و .... مورد توجه قرار گرفته است.
فرآوردههای عایقکاری حرارتی جدید
هدف از عایقکاری حرارتی، کاهش گرمای انتقال یافته یا به حداقل رساندن اثرات شیوههای جداگانه انتقال حرارت است و فرآورده های جدید سعی در تحقق بهتر این هدف دارد چندی پیش دورههای تخصصی آموزش آشنایی با مصالح ساختمانی جدید در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن برای گروهی از متخصصان و دستاندرکاران امر ساختمان برگزار شد.
بخشی از این دوره آموزشی به فرآوردههای عایقکاری حرارتی جدید در ساختمان اختصاص داشت که سهراب ویسه و ناهید خدابنده در این دورههای آموزشی به ارایه این مباحث و معرفی عایق های حرارتی جدید پرداختند. شرح این مباحث در پی می آید.
اگر عایق به درستی نصب شود، انتقال گرما که از طریق جدارهای ساختمان انجام میشود کاهش مییابد. هدف از عایقکاری حرارتی، کاهش گرمای انتقال یافته یا به حداقل رساندن اثرات شیوههای جداگانه انتقال حرارت است.
برای مثال عایق پتویی پشم شیشه یا یک تخته صلب پلی استایرن که فضای خالی دیوار دو جداره را پر میکند، انتقال حرارت را با تبدیل فضای خالی به تعداد زیادی فضاهای هوایی بسیار کوچک کم میکند. فضاهای هوایی کوچک حرکت هوا را کاهش داده و جریان همرفت را به حداقل میرساند تا از توان عایقکاری هوای ساکن استفاده شود.
به طور کلی اثربخشی یک فرآورده عایقکاری حرارتی به نوع مصالح و در نتیجه ضریب هدایت حرارتی، چگالی و ضخامت آن بستگی دارد. این موارد باید همراه با سایر مشخصات لازم از جمله شماره استاندارد ویژگی فرآورده مربوط، مقاومتهای مکانیکی و خواص انتقال بخار آب روی برچسب فرآورده عایقکاری حرارتی ثبت شود.
چند نوع عایق حرارتی تجاری برای دستیابی به مقاومت حرارتی مورد نیاز در دسترس است. انواع اصلی عایقهای موجود در کشور پشم شیشه، پشم سنگ، پشم سرباره، پلی استایرن منبسط، فوم پلی یورتان صلب و فرآوردههای پرلیت منبسط است
سایر عایقهای رایج در کشورهای صنعتی عبارتند از: فرآوردههای فوم فنولیک، فرآوردههای پشم و الیاف چوب، فرآوردههای پشم و پنبه و فرآوردههای شیشه سلولی.
در استاندارد اروپا (EN) برای فرآوردههای عایقکاری زیر استاندارد ویژگی جداگانه وجود دارد:
فرآوردههای پشم معدنی مصنوعی، فرآوردههای پلی استایرن منبسط ساخته شده در کارخانه فرآوردههای فوم پلی استایرن اکسترود شده ساخته شده در کارخانه فرآوردههای فوم پلی یورتان صلب ساخته شده در کارخانه فرآوردههای فوم فنولیک ساخته شده در کارخانه فرآوردههای پشم چوب ساخته شده در کارخانه فرآوردههای پرلیت منبسط ساخته شده در کارخانه فرآوردههای الیاف چوب ساخته شده در کارخانه فرآوردههای پشم پنبه ساخته شده در کارخانه فرآوردههای شیشه سلولی ساخته شده در کارخانه انواع مصالح و فرآورده عایق حرارتی شرح داده شده در زیر به عنوان جایگزین برای انواع متداول آنها مطرح شده است:
پشم شیشه جدید بعضی از تولیدکنندگان اخیرا فرآوردههای عایقکاری نوار پشم شیشه با چگالی متوسط و زیاد تولید میکنند که مقاومت حرارتی آنها قدری بیشتر از انواع قدیمی است. فرآوردههای سنگینتر برای قسمتهای عایقکاری با فضای خالی محدود مورد نظرند.
یکی از تولیدکنندگان، یک محصول عایق الیافی غیرسنتی را بازاریابی میکند. این محصول ترکیبی از دو نوع شیشه است که با هم ذوب میشوند. همان طور که دو ماده در طی تولید سرد میشوند پیچ و تابهای اتفاقی مواد را به وجود میآورند.
این باعث میشود که مواد، تحریک پوستی کمتری ایجاد کند. این محصول نیازی به چسباننده شیمیایی برای چسباندن الیاف به هم ندارد. همچنین در یک روکش استوانهای پلاستیکی سوراخدار عرضه میشود که حمل و نقل را آسان میسازد.
انواع مختلفی از پشم شیشه فلهای نیز وجود دارد که برای استفاده با دستگاههای دمنده عایق در نظر گرفته شدهاند. بعضی تولیدکنندگان ادعا میکنند که مواد بازیافتی بیشتری به کار میبرند تا بتوانند در رقابت با تولیدکنندگان دیگر پیشی گیرند.
تعداد صفحات: 23