کربوهیدراتها

32ص

کربوهیدراتها عمده ترین منبع تامین انرژی بدن انسان می باشند. اغلب منابع تامین کربوهیدرات گیاهی هستند. کربوهیدراتها در بدن انسان یا به طور مستقیم تبدیل به انرژی می شوند و یا بدن آنها را به صورت چربی ذخیره می کند. همه کربوهیدراتها، از سه عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل می شوند و دارای فرمولی به صورت Cm(H2O)n می باشند. برای مثال مولکول یک قند ساده همچون گلوکز، C6(H2O)6، از شش اتم کربن، 12 اتم هیدروژن و 6 اتم اکسیژن تشکیل شده است و به شکل یک 6 ضلعی است. یک مولکول نشاسته بزرگ از صدها مولکول قند ساخته شده است که به شکل زنجیروار به هم متصل شده اند.

قند ساده

قندهای ساده، مولکولهای کوچکی هستند که از یک یا حداکثر دو واحد قندی تشکیل شده باشند. برای مثال گلوکز یکی از انواع قندهای ساده است که هر روزه در بدن و مغز ما انسانها به عنوان منبع تامین انرژی مصرف می شود. به قندهای ساده نظیر گلوکز، مونوساخارید نیز گفته می شود. دیگر مونوساخاریدها عبارتند از: فروکتوز، گالاکتوز و ریبوز. فروکتوز در میوه ها و سبزیجات و گالاکتوز در شیر موجود است. ریبوز در ساختار اسید ریبونوکلوئیک (قمستی از ژن) شرکت دارد. قندهای ساده، یعنی گلوکز، فروکتوز و گالاکتوز می توانند در ساختارهای ترکیبی شرکت کنند و دی-ساخاریدها را تشکیل دهند، که عبارتنداز:

لاکتوز (قند شیر) از مولکولهای گلوکز و گالاکتوز ساخته شده است. این همان ترکیبی است که لبنیات تولید شده از شیر گاو و گوسفند را برای برخی افراد غیر قابل هضم می سازد. ساکارز (قند و شکر خوراکی) از مولکولهای گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است. مالتوز (قند مالت) قند غلات پس از تولید مالت که در ماءالشعیر، سمنو و عصاره مالت وجود دارد.

قندهای ساده در آب حل می شوند و ساکارز به آسانی جذب بدن می شود. مولکولهای گلوکز و فروکتوز در روده کوچک سریعاً جذب جریان خون می شوند که می تواند برای دیابتی ها مشکل ساز شود.

کربوهیدراتهای کامپلکس

کربوهیدراتهای کامپلکس زنجیره ای طولانی از واحدهای قندی هستند. برای مثال نشاسته، از تعداد زیادی گلوکز تشکیل شده است. گاهی این زنجیره می تواند شامل چندین شاخه نیز باشد.

نشاسته: در گیاهان، به خصوص دانه ها و ریشه ها، انرژی به صورت نشاسته ذخیره می شود. نشاسته یک ترکیب زنجیره ای از مولکولهای گلوکز است. برنج، گندم، ذرت، هویج و سیب زمینی منبع ذخیره نشاسته هستند. نشاسته در آب قابل حل نیست. برای هضم نشاسته بدن از آنزیمهای آمیلاز استفاده می کند. گلیکوژن: حیوانات برای ذخیره گلوکز در بافت عضله از این فرم کربوهیدرات استفاده می کنند. سلولز: در اغلب بافتهای گیاهی یافت می شود. سلولز به عنوان اسکلت در ساختار گیاهان عمل می کند. ما انسانها قادر به هضم سلولز نیستم ولی سلولز به عنوان یکی از عمده ترین ترکیبات فیبری و به عنوان حامل مدفوع در روده بزرگ از ارزش زیادی در غذای مصرفی برخوردار است.

کربوهیدرات

کربوهیدرات‌ها
ساختار
دسته‌بندی کربوهیدرات‌ها
دوقندی‌ها
پلی‌ساکاریدها
سوخت‌وساز کربوهیدرات‌ها
کارکرد مواد قندی و نشاسته در بدن
منابع غذایی قندی و نشاسته‌ای
انرژی‌زایی کربوهیدرات‌ها
پروتئین
یادآوری ویژگیهای فیزیکو– شیمیایی پروتئین ها
متابولیسم اسیدهای آمینه
مقدار مورد نیاز پروتئینبرای یک ورزشکار
منابع غذایی پروتئین ها
ویژگیهای خاص بعضی از گوشت های قرمز
فرآورده های امعاء و احشاء، ماکیان و گوشت شکار
ماهیها
تخم مرغ
فراوردهای لبنی
دسرهای دارای شیر وبستنی
جایگزینی مواد غذایی پروتئینی
واکسها
کلسیم
اطلاعات ویتامین ها
A ویتامین
علائم و نشانه های کمبود
منابع غذائی
تداخل داروئی
ویتامین C
عملکرد
علائم و نشانه های کمبود
منابع غذائی
افراد با نیاز های خاص
تداخل داروئی
آب
ماده ای شگفت انگیز
فرمول شیمیایی آب
اشکال متغیر
اهمیت آب در زندگی
آب در زندگی روزانه
مصرف آشکار و نهان آب
منبع کمیاب
آب آشامیدنی
آب فرهنگ و مذهب
شناخت محیط رشد آب