برگرفته از سایت wikipedia
ذبیحاللّه صفا در ۱۶ اردیبهشت ۱۲۹۰ در شهمیرزاد از توابع شهرستان سنگسر دراستان سمنان زاده شد. پدرش سید علیاصغر صفای شهمیرزادی در بابل بازرگان بود. دوره آموزش ابتدایی را در سال ۱۳۰۴ در بابل به پایان رساند. آنگاه راهی تهران شد و در دبیرستانهای سیروس و دارالفنون تحصیل کرد و در سال ۱۳۱۲ تحصیلات متوسطه را به پایان رساند. سپس تحصیلات خود را در دانشسرای عالی و دانشکدهٔ ادبیات ادامه داد و در رشتههای ادبیات و تعلیم و تربیت لیسانس گرفت و سپس به تحصیل در دورهٔ دکتری پرداخت تا آنکه در سال ۱۳۲۱ با پذیرش رسالهٔ او با عنوان «حماسهسرایی در ایران» به درجهٔ دکتری نایل شد.
ذبیحاللّه صفا خدمات آموزشی خود را از سال ۱۳۱۶ با دبیری ادبیات فارسی در کلاسهای دورهٔ دوم متوسطه در دبیرستانهای تهران آغاز کرد. از سال ۱۳۲۱ به درجهٔ دانشیاری کرسی تاریخ ادبیات دانشگاه تهران ارتقا یافت و در سال ۱۳۲۷ در همان کرسی استاد شد؛ تا این که در سال ۱۳۴۰ به بالاترین رتبهٔ استادی (رتبهٔ ده) دست یافت. طی سالهای ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ با سمت استاد مهمان در دانشگاه هامبورگ به تدریس پرداخت. در بازگشت از آلمان به مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی و سپس ریاست دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران انتخاب شد و تا سال ۱۳۴۷ این سمتها را به عهده داشت. در آن سال پس از تغییرات ناگهانی در نظام اداری و آموزشی دانشگاه به درخواست خود بازنشسته شد و تدریس خود را به صورت افتخاری ادامه داد. در سال ۱۳۴۷ برای بار دوم به آلمان رفت و یک سال دیگر در دانشگاه هامبورگ به تدریس پرداخت. پس از بازگشت به تهران عنوان استادی ممتاز دانشگاه تهران را یافت و از آن پس در سالهایی که در تهران اقامت داشت به تدریس ادبیات حماسی، غنایی و دراماتیک در دورهٔ دکتری ادبیات فارسی ادامه داد. از دانشجویان و شاگردان موفق و بهنام ایشان میتوان به دکتر قدمعلی سرامی اشاره کرد.
دکتر ذبیحاللّه صفا پس از سال ۱۳۵۷ در آلمان اقامت داشت و در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۷۸ در شهر لوبک آن کشور درگذشت.[۱]
کتابهای منتشرشده[ویرایش]گاه شماری و جشنهای ملی ایرانیان، ۱۳۵۵-۱۳۱۲مرگ سقراط، لامارتین (ترجمه)، ۱۳۱۴رافائل، لامارتین (ترجمه)، ۱۳۱۷آموزشگاهها و آموزشها در ایران، ۱۳۱۵-۱۳۵۴حماسهسرایی در ایران، ۱۳۲۴دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی، ۱۳۳۱تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم، ۱۳۳۱آیین سخن در معانی و بیان، ۱۳۳۱تاریخ تحول نظم و نثر فارسی، ۱۳۳۱تاریخ ادبیات در ایران (۵ جلد در ۸ مجلد)، ۱۳۳۲-۱۳۶۲مزداپرستی در ایران قدیم، ۱۳۳۶دیوان عبدالواسع جبلی (تصحیح)، ۱۳۳۹آیین شاهنشاهی ایران، ۱۳۴۶نثر فارسی از آغاز تا عهد نظامالملک، ۱۳۴۷گنج سخن، شاعران پارسیگوی و منتخب آثار آنان (از رودکی تا بهار) ۳ جلد، ۱۳۳۹گنجینهٔ سخن، پارسینویسان بزرگ و منتخب آثار آنان، ۶ جلد، ۱۳۴۸-۱۳۶۳دیوان سیفالدین محمد فرغانی (تصحیح)، در ۳ جلد، ۱۳۴۱-۱۳۴۴بختیارنامه، دقایقی مروزی (تصحیح)، ۱۳۴۵دارابنامهٔ بیغمی (فیروزشاهنامه) (تصحیح)، ۱۳۳۹-۱۳۴۱دارابنامهٔ طرسوسی (تصحیح)، ۱۳۴۴-۱۳۴۶دورنمایی از فرهنگ ایرانی و عصر جهانی آن، ۱۳۵۰نیکینامه، ۱۳۵۰تاریخ ادبیات ایران، ۱۳۵۵تاریخ علوم و ادبیات ایرانی، ۱۳۴۷مقدمهای بر تصوف، ۱۳۵۴سیری در تاریخ زبانها و ادب ایرانی، ۱۳۵۵نظری به تاریخ حکمت و علوم در ایران، ۱۳۵۵