پایان نامه ی بررسی اختلال وسواس دربین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 112 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

هدف ازاجرای تحقیق،بررسی اختلال وسواس دربین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستراست.

وسواس عبارت است ازیک اندیشه، احساس، فکرو تکانه یا عملی است که معمولا برخلاف مقاومت  فرد آشکار می شود و گرچه او آگاه است که ازدرونش برمی خیزد ولی آنرا بیهوده تلقی می کند.

فرضیه هایی که در این تحقیق بررسی شده اند عبارتند از:

 1) بین اضطراب و وسواس رابطه وجود دارد.   2) بین جنس و وسواس رابطه وجود دارد.

 3) بین سن و وسواس رابطه وجود دارد.           4) بین وضیت تاهل ووسواس رابطه وجود دارد.

 5) بین رشته تحصیلی و وسواس رابطه وجود دارد.   

6) بین شغل و وسواس رابطه وجود دارد.

طرح تحقیق ازنوع غیرآزمایشی وروش پیمایشی بوده و جامعه آماری دانشگاه آزاد اسلامی شبستر می باشد، که به طورتصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرارگرفته اند. ابزارلازم برای گردآوری اطلاعات با استفاده ازپرسش نامه وسواس سنج مادسلی که حاوی 30 گزینه می باشد،که ازچهارزیرمقیاس وارسی، شستشو،کندی /تکرار،و وجدانی / شک و تردیدتشکیل یافته است. و همچنین ازیک پرسش نامه اضطراب که حاوی 30 گزینه می باشد استفاده شده است. هردوپرسش نامه استاندارد شده هستند.گزینه های وسواس شامل ( بله - خیر) وگزینه های اضطراب شامل ( تقریبا هیچوقت، خیلی کم، گاهی اوقات بیشتراوقات،تقریبا همیشه ) تشکیل یافته اند،که هردوپرسش نامه از روایی و اعتبارلازم برخوردارند. برای توصیف و تجزیه و تحلیل متغیرها ازروشهای آماری میانگین و انحراف معیاراستفاده شده است. وچون متغیرها ازنوع فاصله ای و اسمی می باشند، برای بدست آوردن همبستگی بین متغیرهای فاصله ای ازضریب همبستگی (r پیرسون) و برای بدست آوردن همبستگی بین متغیرهای اسمی ازآزمون تفاوت میانگین ( t استییودنت) استفاده شده است. با توجه به فرضیه های تحقیق، نتایج حاصل ازیافته های تحقیق حاضرنشان میدهد که:  

فرضیه اول ،یعنی رابطه اضطراب و وسواس کلی با مقدار31/0تائید می شود. همچنین رابطه اضطراب و وارسی بامقدار 50/0 تائید می شودو رابطه اضطراب با کندی واضطراب با وجدانی  هر کدام بامقادیر33/0 و 44/0 تائید می شوند.و فقط بین اضطراب و شستشو رابطه معنی داری بوجود نیامد. در فرضیه دوم یعنی رابطه جنس وسواس درزیرمقیاس کندی با مقدار19/4 تائید می شود. در فرضیه سوم یعنی رابطه سن وسواس رابطه معنی داری مشاهده نشد. درفرضیه چهارم که عبارت است ازرابطه وضیت تاهل وسواس ،دروسواس کلی و زیرمقیاس وارسی بین دو وضعیت تفاوت وجود  داشت و رابطه معنی داربود و فرض صفررد شد.

درفرضیه پنجم یعنی رابطه رشته تحصیلی و وسواس رابطه معنی داری وجود نداشت و فرض خلاف رد می شود. در آخرین فرضیه که رابطه شغل وسواس را بررسی می کند درزیرمقیاس وارسی بین شغل کارمند و دانشجو رابطه معنی داربود و فرض صفرردمی شود . 

مقدمه:

درطبقه بندیهای سنتی روان پزشکی، وسواسهای فکری و عملی تحت عنوان نوروزوسواس فکری- عملی قرار می گیرند. نوروزوسواس فکری- عملی، یا اختلال وسواس فکری-عملی یکی ازانواع اختلالات اضطرابی است. مطالعات همه گیرشناختی اخیرنشان می دهد که این اختلال بیش ازآنچه که پیشترتصورمی شد، شایع است. شیوع مداوم این اختلال دربیش از3درصد ازجمعیت عمومی گزارش شده است. پدیده نوروز وسواس فکری-عملی آن قدربارزاست که متخصصان آنرا به خوبی توصیف و شناسایی نموده اند.

صفاتی که وسواسی محسوب می شوند، مثل پاکیزگی مفرط ،موشکافی، کمال گرایی، نیازشدید به نظم، انعطاف پذیری و بی تصمیمی، دراشخاص بهنجارهم دیده می شوند،ولی هنگامی که این ویژگیها به صورت مجموعه ای نیرومنددرفردی بروزمی کنند، از اصطلاح " شخصیت وسواسی " استفاده میشود.

خصیصه های تعریف کننده اختلال وسواس فکری-عملی.

راهنمای بازنگری شده تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روان پزشکی آمریکا " چاپ چهارم، 1994 " ویژگیهای زیررا برای اختلال وسواس فکری-عملی برمی شمارد:

1-ویژگیهای اصلی اختلال عبارتند ازوسواسهای فکری یا عملی بازگشت کننده. فرد برای تشخیص اختلال، باید دارای وسواسهای فکری یا وسواسهای عملی و یا هردو باشد.

2-وسواسهای فکری ،عبارتند ازافکار،تصاویرذهنی، یا تکانه های بازگشت کننده پایداری که به طور مزاحم وارد هوشیاری می شوند. این پدیده ها غیرارادی اند، بی معنا یا نفرت انگیزبه نظرمی رسندو فرد برای نادیده گرفتن یا توقف آنها تلاش می کند.

3-وسواسهای عملی، شکلهای تکراری و هدفمند رفتارهستند که براساس موازین خاص و یا به شکل قالبی اجرا می شوند، و با احساس ذهنی اجبارو میل به مقاومت دربرابرآنها هستند. انجام این رفتاربه خودی خود هدف نیست، بلکه هدف اصلی، ایجاد یا جلوگیری ازرویداد یا موقعیت دیگری است. با این حال،فعالیت وسواسی با آنچه که قراراست ایجاد یا مانع وقوعش شود، ارتباطی واقع گرایانه نداشته،یا فوق العاده افراطی است. شخص معمولا به بی معنا بودن رفتارخود واقف است و لذتی ازآن نمی برد،اما این آگاهی موجب رهایی ازتنش نمی شود.

4-وسواسهای فکری یا عملی، سبب تخریب کارکرد و / یا سبب نگرانی شخص می شود.

5-وسواسهای فکری یا عملی به علت اختلال دیگری، مثل اسکیزوفرنی، نشانگان عضوی یا اختلال عاطفی اساسی نیستند.      

بیان مسئله:

وسواس یکی از شایع ترین اختلالات بشری برای انسانهاست که نه تنها درجامعه ما، بلکه درهمه  جوامع بشری، ازمتمدن و غیرمتمدن، بصورت آشکارو نهان وجود دارد. تاثیروسواس برشغل و زندگی اجتماعی شخص، رابطه مستقیم با شدت و حدت این اختلال دارد. درموارد خفیف و متوسط، بیماران معمولا می توانند به کارشان ادامه دهند و مناسبات معقولی با دیگران داشته باشند،اما درموارد شدید، تاثیرات اجتماعی و شغلی آن کنترل نشدنی است. بسیاری ازبیماران با پنهان کردن اختلال خود موفق  می شوند همچنان به شغل خود ادامه دهند. کند شدن و وارسی کردن و شک وتردیدهای مربوط به آنهاست که بیش ازهرچیزبرکارایی شغلی بیمارتاثیرمی گذارد و رفته رفته دچاراختلال می شود. 

ازنظراجتماعی وقتی کسی بیشتروقتش را صرف وارسی های مکرریا شستشوهای تکراری یا انجام دادن حرکات تشریفاتی بکند، طبعا دیگروقت و تمایلی نخواهد داشت تا به فعالیتهای اجتماعی بپردازد. اگربیماری حاد باشد طبعا زندگی اجتماعی بسیارمحدودترخواهد شد.اجتناب ازرفتن به اینجا و آنجا و پرهیزاز پاره ای آداب معاشرت ( ازجمله دست دادن با دیگران ) به خاطرترس ازآلوده شدن، به طور قابل ملاحظه ای موجب کاهش میزان مناسبات اجتماعی می شود. ترس شدید ازآلودگی موجب این نیزمیشود که به خاطرترس ازآلوده شدن ازدعوت کردن دیگران نیزپرهیزکند. و حتی زندگی زناشویی بیمارنیزامکان دارد دچارنابسامانی شود. میزان طلاق و جدایی دربین بیماران مبتلا به وسواس بسیار زیاد و بسیاربیشترازسایربیماران گرفتاراختلالهای روانشناختی و روانپزشکی است.

فهرست مطالب:

چکیده تحقیق

فصل اول :طرح تحقیق  

( 1-1) مقدمه  

( 2-1) بیان مسئله

( 3-1) اهمیت و ضرورت مسئله

( 4-1) اهداف تحقیق

فصل دوم : بررسی پیشینه تحقیق

ویژگیهای بالینی

انواع نشانه های وسواسی 

محتوای افکاروسواسی

اجبارها

رابطه افکارو اعمال وسواسی

اجتناب

ترس ازفاجعه

مقاومت

درجستجوی اطمینان آفرینی بودن

تداخل

نشخوارهای فکری

وسواسها چه هستند؟

کاربردهای واژه وسواس

وسواسها درباره چه هستند؟

وسواسهای عملی چه هستند؟

وسواسهای ناآشکار

ماهیت فعال وسواس

مقاومت

کاربردهای وسواس عملی

تشخیص اختلال وسواس

اختلال شخصیت وسواسی

وسواسهای عادی و ملاکهای غیرعادی

هیجان و وسواس

ارزیابی " دوست داشتنی بودن "

جستجوی اطمینان و شک وتردید

خود بی اعتباری مکرر

نظریه روانکاوی درمورد وسواس

نظریه یادگیری درمورد وسواس

علیت زیست شناختی وسواس

فرضیه های تحقیق

فصل سوم :روش اجرای تحقیق

متغیرهای تحقیق

متغیروابسته

متغیرمستقل

تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعاریف مفهومی یا سازنده

تعاریف عملیاتی

روش تحقیق

روش اندازه گیری متغیرها

روایی ابزارپژوهش

اعتبارابزارپژوهش

روشها و آزمونهای آماری

جامعه و نمونه آماری

روش نمونه گیری

حجم نمونه

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

توصیف متغیرها

آزمون فرضیه ها

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری کلی ازتحقیق

بحث و تفسیر

پیشنهاد

منابع و ماخذ

فهرست جدولها:

جدول (1-2)رابطه افکارو اعمال وسواسی 

جدول (1-3)سطوح اندازه گیری متغیرها  

جدول (1-4) توزیع فراوانی وسواس کلی 

جدول (2-4)توزیع فراوانی وارسی 

جدول (3-4)توزیع فراوانی شستشو

جدول (4-4)توزیع فراوانی کندی / تکرار

جدول (5-4)توزیع فراوانی وجدانی / شک و تردید

جدول (6-4)توزیع فراوانی اضطراب

جدول (7-4)توزیع فراوانی جنسیت  

جدول (8-4)توزیع فراوانی سن 

جدول (9-4)توزیع فراوانی وضیت تاهل 

جدول (10-4)توزیع فراوانی رشته تحصیلی 

جدول (11-4)توزیع فراوانی شغل 

جدول (12-4)تفاوت میانگین رابطه جنس و وسواس کلی

جدول (13-4)تفاوت میانگین رابطه جنس و وارسی 

جدول (14-4)تفاوت میانگین رابطه جنس و شستشو

جدول (15-4)تفاوت میانگین رابطه جنس و کندی 

جدول(16-4)تفاوت میانگین رابطه جنس و وجدانی 

جدول (17-4)تفاوت میانگین رابطه وضیت تاهل و وسواس کلی

جدول (18-4)تفاوت میانگین رابطه وضیت تاهل و وارسی

جدول (19-4)تفاوت میانگین رابطه وضیت تاهل و شستشو 

جدول (20-4)تفاوت میانگین رابطه وضیت تاهل و کندی 

جدول (21-4)تفاوت میانگین رابطه وضیت تاهل و وجدانی 

جدول (22-4)تفاوت میانگین رابطه رشته مشاوره و کامپیوتربا وسواس کلی

جدول (23-4)تفاوت میانگین رابطه رشته مشاوره و کامپیوترباوارسی82

جدول (24-4)تفاوت میانگین رابطه رشته مشاوره و کامپیوتربا شستشو

جدول (25-4)تفاوت میانگین رابطه رشته مشاوره و کامپیوتربا کندی

جدول (26-4)تفاوت میانگین رابطه رشته مشاوره و کامپیوتربا وجدانی 

جدول (27-4)تفاوت میانگین رابطه رشته انسانی و غیرانسانی با وسواس کلی

جدول (28-4)تفاوت میانگین رابطه رشته انسانی و غیرانسانی با وارسی 

جدول (29-4)تفاوت میانگین رابطه رشته انسانی و غیرانسانی با شستشو 

جدول (30-4)تفاوت میانگین رابطه رشته انسانی و غیر انسانی با کندی 

جدول (31-4)تفاوت میانگین رابطه رشته انسانی و غیرانسانی با وجدانی 

جدول (32-4)تفاوت میانگین رابطه شغل کارمند و دانشجو با وسواس کلی

جدول (33-4)تفاوت میانگین رابطه شغل کارمند و دانشجو با وارسی 87

جدول (34-4)تفاوت میانگین رابطه شغل کارمند و دانشجو با شستشو 

جدول (35-4)تفاوت میانگین رابطه شغل کارمند و دانشجو با کندی 

جدول (36-4)تفاوت میانگین رابطه شغل کارمند و دانشجو با وجدانی 

جدول (37-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و دانشجو با وسواس کلی 

جدول (38-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد دانشجو با وارسی  89

جدول (39-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و دانشجو با شستشو 

جدول (40-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و دانشجو با کندی 

جدول (41-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و دانشجو با وجدانی 

جدول (42-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و کارمند با وسواس کلی

جدول (43-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و کارمند با وارسی 

جدول (44-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و کارمند با شستشو 

جدول (45-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و کارمند با کندی 

جدول (46-4)تفاوت میانگین رابطه شغل آزاد و کارمند با وجدانی 

منابع و مآخذ:

آزاد،حسین( 1379)، آسیب شناسی روانی ،انتشارات بعثت،تهران.

استکتی ،گیل( 1367)، درمان رفتاری وسواس، ترجمه عباس بخشی پوررودسری و مجیدمحمود علیلو،انتشارات روان پویا، تهران.

استکتی،گیل و افنافوا ( 1373) ،وسواس، برداشتها و درمان رفتاری، ترجمه امیرهوشنگ مهریار، انتشارات رشد،تهران.

بک، آرون ( 1369)،شناخت درمانی و مشکلات روانی ، ترجمه مهدی قراچه داغی، نشروپخش ویس،تهران.

برنز،دیوید ( 1371)، شناخت درمانی، روان شناسی افسردگی، فنون شناخت شخصیت و تغییرآن، ترجمه مهدی قراچه داغی ، نشرپیکان،تهران.

بایر،لی ( 1383)، غلبه بروسواس، ترجمه مسعودمحمدی، لیلاکوهی و محمددهگان پور،انتشارات   رشد، تهران.

پی ،ریچارد ،هالچین،کراس ، یتبورن، سوزان ( 1383) آسیب روانی ، دیدگاههای بالینی اختلالهای روانی {DSM -IV- T.R  . دی اس ام - آی وی تی آر} ، ترجمه یحیی سید محمدی ،نشرروان، تهران.

جی، ایروین، ساراسون، بارباراآر،ساراسون، ( 1378) روان شناسی مرضی براساس DSMIT-R  

( دی. اس .ام. 3 – آ )، ترجمه بهمن نجاریان و محمد علی اصغرمقدم و محسن دهقانی، انتشارات  رشد، تهران.

دسیلوا، پادمال، راچمن ، استانلی ( 1384)، حقایقی درباره وسواس ، ترجمه رضا شاپوریان، انتشارات رشد، تهران.

روبرئو ، لورنتینی ، ساسارلی، ساندرا ( 1380) افکارپلید، روان درمانی شناختی، ترجمه راحله امانی، انتشارات رشد، تهران.

شاملو، سعید ( 1383)، آسیب شناسی روانی ، انتشارات رشد، تهران.

فیش، فرانک ( 1374)، علایم بیماریهای روانی ، ترجمه اصغرسجادیان، اطلاعات ، تهران.

فیلد،اندی ( 1383)،روان شناسی بالینی، ترجمه سیاوش جمالفر، نشرروان، تهران.

قائمی ،علی ( 1365)،وسواس، انتشارات امیری ، تهران.

کنرلی، هلن ( 1382)، اختلالات اضطرابی ( آموزش و درمان )، ترجمه سیروس مبینی، انتشارات رشد، تهران.

کوکرین، ریموند ( 1376)،مبانی اجتماعی بیماریهای روانی، ترجمه فرید برائی سده و بهمن نجاریان، انتشارات رشد،تهران. 

گریسون ،جاناتان ب ( 1382)، وسواس ،ترجمه امیرهوشنگ مهریار، انتشارات رشد، تهران.

گلدر، مایکل ،گات، دنیس، می یو ، ریچارد ( 1377)، مبانی روان شناسی آکسفورد،ترجمه کیانوش هاشمیان والهام ابوحمزه،موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان ، تهران.

ال ، دیوید،روزنهان، ای- پی ،مارتین، سلیگمن ( 1379)،روان شناسی ناهنجاری ، آسیب شناسی  روانی ، ترجمه یحیی سید محمدی، نشرساوالان،تهران.

لیندزی، اس،جی،ئی، پاول، جی،ئی ( 1378)، روان شناسی بالینی بزرگسال( فرآیند تشخیص و  درمان)، ترجمه محمدرضا نائینیان ، انتشارات درج ، تهران.

مونتگمری ،استوارت،زوهر،جوزف ( 1382)، وسواس ( شناخت درمانی)، ترجمه محسن معروفی واکبرفرشیدنزاد، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران،انتشارات کنکاش ،تهران.

ناد،جودیث ،می، آرتور،بوهارت ( 1379)،اصول روان شناسی بالینی و مشاوره، ترجمه مهرداد فیروزبخت،خدمات فنی رسا،تهران.

نیکجو،محمدرضا،آوارین یانس،هامایاک ( 1376)،اصول روان پزشکی بالینی راهبردهای تشخیصی   و درمانی اختلالهای روانی ( DSM-IV.ICD.10) ،نشرسخن ،تهران.

هاوتون، کرک،کیس،سالکوس، کلارک  ( 1382)،رفتاردرمانی شناختی ،ترجمه  حبیب ا... قاسم زاده، انتشارات ارجمند،تهران .