1– تعریف و تبیین موضوع :
یتیم شدن برای آدمی اتفاقی است که غالباً غیر قابل پیش بینی و پیشگیری می باشد و ممکن است هر لحظه و در هر کجا ، هر فردی با واقعه فوت و از دست دادن پدر و مادرش مواجه شود و این رخداد رویه و روال زندگی او را تغییر دهد.
اما خداوند متعال که بنابر مصلحت عالیه خویش ، بعضی از بندگانش را در چنین شرایطی قرار می دهد ، علاوه بر توجه و عنایت خاص خودش نسبت به آنها ، دستورات و سفارش هایی برای سایر مردم نسبت به رفتار خردمندانه با ایتام فرموده است. امید آنکه در این تحقیق ، گوشه ای از وظایف ما مسلمانان نسبت به یتیمان با استناد به آیات شریفه قرآن بررسی و بازگو شود.
2– چکیده :
نوشتاری که پیش روی شماست متشکل از چهار فصل است و هرفصل به نوبه خود شامل
بخش هایی می شود.
فصل اول که کلیات نام دارد درباره این مطالب با شما سخن می گوید:
تعریف و تبیین موضوع – چکیده – فواید تحقیق – پیشینه موضوع – روش گردآوری اطلاعات – و در آخر تعریف مفاهیم تحقیق .
در فصل دوم تحقیق : به معرفی شرایط یتیم این گونه می پردازد:
– میزان توجه دین اسلام نسبت به پدیده یتیمی
– همچنین اینکه کودک به هنگام یتیمی چه چیزهایی را از دست می دهد.
– بیان این مطلب که یتیمی پایان همه چیز نیست بلکه می تواند فرصتی برای رشد و شکوفایی استعدادهای فرد شود. سفارش های اسلام درباره یتیمی از جنبه تربیتی و اجتماعی در سه بعد وظایف فردی، اجتماعی و حکومتی آشنا می شوید .
و اما سفارش های اسلام درباره یتیمان از جنبه مالی و حقوقی در فصل چهارم تشریح شده است که با مطالعه آن با مسایلی چون سرپرستی، ارث، اموال سیستم و احکام فقهی مربوط به آنها آشنا می شوید.
3-فواید تحقیق
توضیح علت روانشناختی حساسیت و توصیه به مراقبت اسلام درباره یتیم .
آسیب شناسی بی توجهی و رها کردن یتیمان به حال خود.
آشنایی با نوع نگاه فقهی نسبت به یتیمان جامعه.
4- پیشینه موضوع
موضوع بررسی شده در این پایان نامه یکی از نکات ظریف و بسیار مهم است که در آیات قرآن به آن توجه شده است و پیشینه آن را عمدتا در تفاسیر و روایات می توان جستجو کرد.
و نیز کتاب هایی در رابطه با مقوله بی سرپرستی نگاشته شده است ، اما تالیفاتی که از منظر قرآنی و روایی به این موضوع پرداخته اند معدود و انگشت شمار هستند .
5- روش گردآوری اطلاعات
برای انجام این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ و پس از یافتن منابع مربوط به موضوع از کتاب های تفسیری، حدیث، روان شناسی و اخلاقی با کنار هم چیدن فیش ها و دسته بندی آنها به مطالب نظم و ترتیب داده شد.
6- اهداف تحقیق:
معرفی آیه هایی که درباره یتیمان توصیه هایی داشته اند و بررسی مضمون آنها .
نگاه به وظایف مسلمانان نسبت به ایتام جامعه در بعد فردی، اجتماعی و حکومتی .
تاکید بر جامع و دقیق بودن اسلام نسبت به شرایط ضعفای جامعه.
رسیدن به این نتیجه که یتیمی هرگز مانع پیشرفت موفقیت نیست.
7- واژگان کلیدی
الیتیم: الفرد و یطلق علی کل شی ء یعّز نظیره، قاله الراغب و الجوهری .
یتیم یعنی تنها و بر هر چیز بی نظیری اطلاق می شود.
[ یتیم ] : الیتم، بالضم: الانفراد ، عن یعقوب[1]
یتم به معنی فرد و تنها بودن است. از یعقوب
یتیم آن است که پدرش قبل از بلوغ او بمیرد و در سایر حیوانات آن است که مادرش بمیرد.[2]
و الیتیم: الفرد و الیتم و الیتم: فقدان الاب .
الیتیم الذی مات ابوه فهو یتیم حتی یبلغ، فاذا بلغ زال عنه اسم الیتیم، و الجمع ایتام و یتامی و یتمه[3] .
و قال ابن بری: الیتم الذی یموت ابوه، و العجی الذی تموث امه، واللطیم الذی یموت ابواه[4]. ابن بری می گوید: کسی که پدرش مرده یتیم است و آنکه مادرش مرده عجی و آن کس که پدر و مادرش مرده اند لطیم است.
یتم: از دست دادن پدر قبل از رسیدن به سن بلوغ، یتیم:صفت مشبهه، تشبیه: یتمین[5]
یتیم در اصطلاح مفسران
محمد طاهر بن عاشور نوشته است: از نظر عربها، کودکی که تنها مانده و پدرش را که حامی و نفقه دهنده اوبوده، از دست داده یتیم است. وی یتیمی را بعد از بلوغ نمی داند زیرا شخص در آن زمان می تواند از حق خود دفاع کند و حکم شرع نیز بر همین منوال است.
فخررازی نیز معتقد است که دختر یتیم تا زمانی که تنها و منفرد است. ( ازدواج نکرده ) یتیم نامیده می شود.[6]
-یتیم در اصطلاح حقوق دانان
در کتب حقوقی از واژه یتیم، صحبتی نشده، اما درباره لفظ «صغیر» که فراتر از آن است نوشته اند صغیر کسی است که تحت ولایت پدر یا جد پدری یا وصی و یا قیم باشد و از نظر سن به نمو جسمی و روحی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد. در قانون مدنی دوران صغیری از زمان تولد شروع می شود و به هجده سال خاتمه می یابد و در طول این مدت او در حکم غیر رشید است و کسی که به سن مزبور برسد، او را بالغ می نامند مگر اینکه خلاف آن در محاکم ثابت شود. [7]
الصغر و الکبر :از اسامی متضادی است که با در نظرگرفتن بعضی به بعضی دیگر به کار می رود. و اموری است نسبی نه مطلق.
صغیر و کبیرگاهی به اعتبار زمان است .مثلا وقتی که سن یکی به اعتبار سن دیگری کمتر از او باشد و گاهی کوچکی و بزرگی به اعتبار جسم است و زمانی هم به اعتبار قدر و منزلت .[8]
صغر (برون فرس و عنب) :کوکی، مقابل کبر، و آن در مقایسه چیزی با چیز دیگر گفته می شود. خواه به اعتبار زمان باشد یا به اعتبار جثه یا قدر و مرتبه.[9]
– صغیر در اصطلاح فقها: در اصطلاح فقها صغیر به کسی گفته می شود که به بلوغ شرعی نرسیده باشد و در اینصورت او به سرپرست نیاز دارد. اما اگر به بلوغ رسیده باشد و رشد و ادراک عقلی او ثابت شده باشد از حجر خارج می شود و رشد عبارت است از حالتی که در آن شخصی، نفع و ضرر خود را در هر یک از اعمال می سنجد و آنرا مراعات نموده در حفظ دارایی خود می کوشد[10].
[1] – تاج العروس-ج 17 – ص 773
[2] – قاموس قرآن- ج 5 – ص 260
[3] – لسان العرب- ج 15-ص 435
[4] – تاج العروس- ج 17- ص 774
[5] – پژوهشی پیرامون مفردات قران. ص 304
[6] – یتیم در قرآن و حدیث- ص 23
[7] – یتیم در قرآن و حدیث- ص 24
[8] – ترجمه «المفردات فی غریب القرآن » – ج 2 – ص 561
[9] – قاموس قرآن – ج 4- ص 130
[10] -آیات الاحکام حقوقی- ص 56
متن کامل را می توانید دانلود کنید چون فقط تکه هایی از متن این پایان نامه در این صفحه درج شده است (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
مقدمه
هدف هر موسسه تولید کالا و خدمات به اقتصادیترین شیوهی ممکن است. به منظور تحقق چنین هدفی لازم است روشهای انجام کار طراحی و در عمل به اجرا درآیند. روشهایی که ضمن حفظ سلامت و ایمنی نیروی کار در محیط کار، افزایش بهرهوری و بهبود کیفیت محصول را به دنبال داشته باشند. همچنین برای برنامهریزی تولید و نیروی انسانی، برآورد هزینه تولید، نظارت بر حسن انجام کار، تعیین زمان تحویل کالا به مشتری و برقراری نظام پرداخت دستمزد و حقوق بر اساس میزان کار، ضرورت دارد زمانهای استاندارد را برای هر یک از کارها و فعالیتهایی که لازمهی تولید عملیات میباشند، مشخص شوند.
مطالعهی کار : به مجموعه روشهایی گفته میشود که با مطالعه و بررسی و تجزیه و تحلیل روشهای موجود انجام کار بهبود آنها و تعیین زمانهای استاندارد برای انجام کار بهبرهوری و کارآیی سازمان کمک میکند.
روش سنجی : به ثبت، و بررسی سیستماتیک روشهای موجود انجام کار با نگرشی انتقادی پرداخته و راهها و روشهایی موثرتر، سادهتر، و اقتصادیتر را برای انجام کار به منظور افزایش کارآیی و بهرهوری در موسسه طراحی و پیشنهاد میکند.
کار سنجی : به مجموعه روشهایی که به منظور بررسی و تعیین زمان لازم برای این که یک کارگر واجد شرایط بتواند کار خاصی را در سطح معینی از عملکرد انجام دهد گفته میشود.
دربارهی مطالعهی کار و دامنه آن گهگاه استنباطهای غلطی میشود؛ برخی از افراد فقط به یکی از جنبهی آن یعنی مطالعهی زمان توجه دارند و گاهی اوقات آن را با برنامهی دستمزد- انگیزش معدل میدانند و یا مطالعهی کار را صرفاً در بنگاههای بزرگ صنعتی که دارای تولید انبوه میباشند، قابل استفاده میدانند. در حالی که مطالعهی کار میتواند در کلیه بنگاهها اعم از کارخانهها، مزارع، ادارات، بانکها، رستورانها، هتلها، سوپر مارکتها، پمپ بنزینها و تعمیرگاهها کاربرد داشته باشد.
مطالعهی کار به مدیریت کمک میکند تا علل مشکلات و مسائل را در سازمان خود به خوبی درک کرده و بتواند در جهت بهبود روشها و تقلیل زمان انجام کار به منظور افزایش بهرهوری و کارآیی اقدامات لازم را انجام دهد.
تاریخچهی روش سنجی
روشهای مطالعهی کار در قالب دو روش مستقل از هم یعنی مطالعهی زمان ومطالعهی روش (که قبلاً به مطالعهی حرکت معروف بود) رشد کرد. به همین دلیل در گذشته و امروزه در برخی از متون، مطالعهی زمان و حرکت نیز مینامند.
استخدام فردریک تیلور در سال 1881م. در کارگاه کمپانی فولادسازی میدوال سبب شد، سیستم موجود به فرم مورد علاقهی وی تغییر جهت داده، در نتیجه او به سرعت به سمت سرپرستی کارگران رسید و تصمیم گرفت تلاشی در جهت تغییر مدیریت انجام دهد. به این ترتیب که ً به جای مغایرت منافع کارگران و مدیران، آنها را همسو کند. ً و از این رو بیان داشت که ً بزرگترین مانع بین همکاری کارگران و مدیریت در این است که مدیریت تصور درستی از مقدار کار روزانه کارگر ندارد. ً
تیلور در سال 1883 با روش سیستماتیک مطالعهی کار توانست یک کار مشخص را به عناصری تقسیم کرده و تک تک این عناصر را بررسی کند. وی هنگامیکه در کارخانهی فولادسازی رئیس گروه بود با این مسئله روبرو شد که چه روشی بهترین راه انجام کار است؟ و یا چه چیزی یک روز کاری را تشکیل میدهد؟ تیلور به کارش اهمیت میداد و انتظار داشت که افراد زیر دستش کارشان را به خوبی انجام دهند. او برای خودش مطالبی تنظیم نمود تا بتواند بهترین روش انجام کار را پیدا نماید. مجموعهی مطالب تنظیم شدهی خود را به کارگران تعلیم می داد و همهی شرایط را طوری ایجاد میکرد که کارگران بتواند کارشان را به روش پیشنهادی او انجام دهند. در ضمن تعداد محدودی زمان استاندارد برای انجام کارها تعیین کرد و سپس به کارگرانی که کار را به شکل تعریف شده انجام میدادند، جایزه و پاداش میداد.
تیلور تشخیص داد که تعیین بهترین روش انجام کار، از مهمترین کارهای مدیران است. او بیان کرد که یکی از وظایف مهم مدیریت این است که ً یک روش علمی برای تمام کارهای انسان تدوین کند. ً او در این راستا با هر مسئلهی جدیدی با روش علمی برخورد می کرد.
بر اساس نظریات تیلور، همانگونه که مدیران صنعتی امروز معتقد هستند، مطالعهی کار از یک طرف موجب افزایش کارآیی در کارخانه و از طرف دیگر موجب افزایش حقوق کارگران بوده و در عین حال کاهش قیمت تمام شده را نیز به همراه دارد.
تجزیه و تحلیل حرکات یا فن صرفهجویی در حرکات یکی از نتایج مکتب علمی فردریک تیلور است. با بررسیهای مداوم و علمی خود در کارخانههای صنعتی آمریکا، متوجه گردید که مقدار قابل توجهی از انرژی و وقت کارگران صرف حرکات بیهوده و تلاشهای غیر مفید میشود. به نظر وی، علت اساسی این امر آشنا نبودن با نحوهی صحیح حرکت دادن دست، پا و بدن هنگام انجام کار بود، او عقیده داشت که مدیران هر سازمان باید با بررسی و تجزیه و تحلیل حرکات دست، پا و بدن کارگر، حرکات لازم برای انجام هر کار را به حداقل تقلیل دهند و بدین ترتیب، ضمن جلوگیری از خستگی کارگر، سطح کارآیی و راندمان کار را نیز افزایش دهند.
امروزه از تجربیات تیلور در سنجش زمان به منظور بالا بردن راندمان کار یک کارخانه و تشویق کارگران با فراهم آوردن مزایا و حقوق بالاتر و بالاخره تحویل دادن محصول با تمام مشخصات لازم با هزینهی کمتر برخوردار میباشیم.
توسعهی فعالیتهای مطالعهی روش توسط گیلبرتها :
به دنبال نظریات تیلور مبنی بر لزوم تجزیه و تحلیل حرکات، فرانک گیلبرت و همسرش لیلیان گیلبرت، کوششهای فراوانی صرف پایهگذاری آن توسط روش علمی تجزیه و تحلیل حرکات کردند و در این زمینه موفقیتهای بزرگی کسب نمودند. در اثر تلاشهای تیلور، فرانک ولیلیان گیلبرت، تجزیه و تحلیل حرکات به عنوان یکی از فنون ساده کردن کار و یکی از ملزومات اندازهگیری کار شناخته شد.
اهداف مطالعهی کار :
مطالعهی کار، مطالعهی دربارهی روشها و سیستمها و زمانهای انجام کار است که به منظور اهداف زیر انجام میگیرد:
ا0 طراحی سیستمها و روشهای بهتر، کارآمدتر و کم هزینهتر و اقتصادیتر برای انجام کار.
استاندارد کردن سیستمها و روشهای علمی انجام کار.تعیین زمانهای استاندارد برای انجام کار.کمک به آموزش کارکنان جهت اجرای روشها بهتر کار.منافع ناشی از مطالعهی کار :
مطالعهی کار از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در زیر دلایل این اهمیت در سازمان ارائه شدهاند:
الف) در برنامهریزی تولید: روش استاندارد و زمان استاندارد کارها در تعیین این که:
چگونه تولید باید انجام شود؟در هر دورهی زمانی چه مقدار تولید شود؟تعیین ظرفیت تولید.و نظایر آن بسیار مهم است.ب) در متعادل کردن خط تولید: توازن تولید عبارت است از تلاش در یکسان کردن زمان استاندارد در ایستگاههای کاری بطوری که تأخیری در تولید به وجود نیاید. اساس و مبنای برقراری و ایجاد و توازن در خط تولید، روش سنجی و کار سنجی میباشد.
ج) تعیین قیمت تمام شدهی محصول: قیمت تمام شدهی محصول عبارت است از مجموعهی هزینههای مواد، نیروی انسانی، ماشینآلات، سربار و هزینههای غیرمستقیم. در این مورد نیز با دانستن زمان لازم برای انجام کار حداقل تعداد کارگران میتوان هزینهی مستقیم نیروی انسانی را به دست آورد و از اینجا با در نظر گرفتن هزینهی سایر عوامل، قیمت تمام شدهی محصول را محاسبه کرد.
د) پیش بینی ماشین آلات و نیروی انسانی مورد نیاز : برای اینکه بتوانیم در هنگام احداث هر واحد تولیدی تعداد انسانی وماشین آلات مورد نیاز را برآورد کنیم لزوماً باید اطلاعات مربوط به مجموعهی عملیات مختلف اعم از دستی و ماشینی را به همراه زمان انجام آنها در دست داشته باشیم. با داشتن زمان مفید کار روزانه و ظرفیت ماشینآلات و هدف برنامهی تولید میتوان تعداد ماشینآلات و نیروی انسانی مورد نیاز را برآورد نمود.
ه) تهیهی شاخصهایی برای نظارت و ارزیابی کارآیی نیروی انسانی وماشینآلات : بر اساس استاندارد زمان انجام کار میتوان نظام پرداخت حقوق و دستمزد را بنیان نهاده و طبق آن کارآیی افراد را سنجیده وتشویق و تنبیه را انجام داد ونظارت بر کار را اعمال نمود.
به طور کلی کارسنجی و روشسنجی کمک به برنامهریزی تولید، افزایش کارآیی نیروی انسانی و نظارت و کنترل برانجام کارها میکند. با روشسنجی اقتصادیترین روشها اننتخاب شده و یا تعیین زمان استاندارد کار میتوان تعداد نیروی انسانی و ماشینآلات مورد نیاز را برآورد کرده و قیمت تمام شدهی محصول را به دست آورد. همچنین بر اساس کارسنجی و روشسنجی میتوان شاخصهایی برای سنجش عملکرد افراد به دست آورد و نظامی برای پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان بر اساس کارآیی افراد بنیان نهاد. مطالعهی کار ابزار قوی ومفیدی دردست مدیران و مجریان و مسئولان در جهت افزایش کارآیی و بهرهوری میباشد.
کاربرد روشسنجی و کارسنجی در امور اداری و تولیدی :
اغلب بررسیها تا قبل از جنگ جهانی دوم در زمینههای روشسنجی و زمانسنجی معطوف به کارخانجات و کارگاههای تولیدی بود و به امور اداری و دفتری اهمیت کمتری داده میشد. علت این بود که سازمانهای صنعتی، هزینههای اداری و دفتری جزء کوچکی از هزینههای مربوط به تولید را تشکیل میداد. اما پس از جنگ جهانی دوم به علت وسعت امور سازمانها و افزایش حجم خدمات و اهمیت کارهای اداری که برای سازمان دادن و انجام امور تولیدی و صنعتی لازم است، مدیران متوجه شدند که هزینههای اداری و دفتری درصد قابل توجهی از هزینهها را در مقایسه با هزینههای تولیدی تشکیل میدهند. به این علت در سالهای اخیر روشسنجی و زمانسنجی در اندازهگیری کارهای اداری و دفتری مورد توجه خاص قرار گرفته و تجزیه تحلیلگران سیستمها همواره میکوشند با تجزیه و تحلیل مداوم و ابداع و بکرگیری روشهای صحیح، حجم کارها و زمان لازم برای انجام کار را تعیین نمایند.
به تدریج و با توسعهی تکنیکهای زمان و حرکتسنجی، در دههی اخیر چنین احساس شد که عبارت فوق با توجه به کاربرد وسیع آن در فعالیتهای تولیدی و غیر تولیدی غیرکافی و همین طور بسیار کوچک و محدود میباشد و نتیجتاً عبارات زمانسنجی تبدیل به ً روشسنجی ًو ً اندازه گیری کار ًً تواماً به ً مطالعه کار ً تغییر و تحول یافته است.
به طور خلاصه تکنیک مطالعهی کار (ارزیابی کار و زمان) که خود از دو تکنیک مطالعهی روش و اندازهگیری کار فراهم آمده و در واحدهای صنعتی بخشی به نام بخش مهندسی روشها و استانداردها و در سایر سازمانهای غیر صنعتی دفتری به نام تعمیم و بهبود روش را امروزه به وجود آورده است .
مطالعهی روش :
همانطور که دیدیم مطالعهی روش، ثبت سیستماتیک و بررسی دقیق و منتقدانه روش فعلی انجام کار به منظور طرح و بکار بردن روشهای سادهتر و مؤثرتر و کاهش فعلی انجام کار به منظور طرح و بکار بردن روشهای سادهتر و مؤثرتر و کاهش هزینهها میباشد. اصطلاح روشسنجی به جای (مطالعهی حرکت) به طور چشمگیری مورد استفاده قرار گرفته است اما در ترمینولوژی مهندسی صنایع تعاریفی به طور جداگانه برای مطالعهی روش و مطالعهی حرکت آمده است؛ که بنابر آنها مطالعهی حرکت بر حرکات دستی و چشمی در ایستگاههای کاری (موقع عملیات کاری) محدود میشود. اما با وجود ً مطالعهی حرکات ً بعضی مواقع در متن کتابها به همان معنی ً مطالعهی روش ً مورد استفاده قرار گرفته است.
موضوعات مطالعهی روش :
. بهبود فرآیند و روشهای کاری؛
. بهبود استقرار تجهیزات در کارگاه و ایستگاه کاری و بهبود طرح استقرار ماشینآلات و تجهیزات؛
. صرفه جوئی در بکارگیری نیروی انسانی و کاهش کارهای پر زحمت، خسته کننده و غیر ضروری؛
. ایجاد بهتر از مواد اولیه، تجهیزات و نیروی انسانی؛
. ایجاد و توسعهی محیط فیزیکی بهتر برای کار؛ و
. طراحی میز کارها و ایستگاههای کاری با توجه به اصول اقتصادی حرکات و مهندسی فاکتورهای انسانی.
اینها تعدادی از زمینههای مناسب مطالعهی روش برای مسائل و مشکلات از طرح استقرار پیچیده تا ریزترین حرکات کارگران روی اعمال تکراری، در هر محل هستند.
دستورالعمل کلی :
هنگامی که هر مشکل و مسئله بررسی شد، بایستی آنها معین شده و به طور منظم و متوالی آنالیز شوند. چنانچه یک توالی ممکن است به صورت زیر خلاصه شود:
تعریف مشکل یا مسئله؛بدست آوردن همهی عوامل مربوط به مشکل؛بررسی عوامل بحرانی اما با اهمیت؛در نظر گرفتن راههای ممکن تصمیم گیری، اینکه چه دنبال شود؛عمل روی تصمیم گیری؛ وتعقیب و توسعه دادن.مراحل مطالعهی روش :
انتخاب: انتخاب کاری که ضرورت دارد مورد تجزیه و تحلیل و مطالعه قرار گیرد.ثبت: ثبت کلیهی جزئیات روش موجود با مشاهدهی مستقیم آنها در قالب ابزار ترسیمی مناسب.بررسی: بررسی دقیق اطلاعات و منتقدانه اطلاعات جمعآوری شده.طرح و تدوین: طرح و تدوین مناسبترین روش ممکن با در نظر گرفتن شرایط واقعی نه کاذب.تعریف: تعریف روش جدید با توجه به زمان مربوط.بکارگیری: بکارگیری روش جدید بر مبنای استانداردهای تعیین شده در زمان مجاز آن.ابقاء: ابقاء استانداردهای جدید به وسیلهی روشهای صحیح کنترل.اینها هفت مرحلهی عمده و مهم در کابرد مطالعهی روش هستند که هیچ یک از مراحل را نمیتوان حذف کرد (به طور دقیق به هم پیوسته و مرتبط است). و به شرایط اینکه به طور سیستماتیک در مراحل ارزیابی مشکلات و بررسی یافتن راهحلهای آنها بکار گرفته شود، موفقیت را تثبیت خواهد کرد. با افزایش مرحلهی زمانسنجی به عملیات فوق، مراحل ارزیابی کار و زمان تکمیل میگردد و معمولاً پس از طرح و تدوین روش جدید، عملیات تعیین زمان استاندارد صورت میگیرد.
مطالعهی روش از اهمیت خاصی برخوردار است ونباید نسبت به آن بیتوجه بود و آن را کاری ساده و کم اهمیت دانست.
مطالب این پست : پایان نامه درباره ایثار
با فرمت ورد word ( دانلود متن کامل پایان نامه )
1 – مقدمه
نگاه به مقوله ایثار نگاه عمیقی است.ایثار و شهادت(که قله و اوج ایثارگری است) نهایت کمال یک انسان است که خود را در خدا ذوب کرده این کمال ومشاهده آن دید وسیعی را می طلبد. که در خور شایسته بررسی ابعاد آن باشد این یک مقوله انسانی است که در همه جوامع وجود دارد سایر ملل برای ایثارگران وکشته شدگان جنگهای خود عظمت وجایگاه خاصی قائلند وهمواره کوشیده اند آنها را با مباهات وافتخارات وذخیره ای برای پیشرفت نسلهای بعدی قرار دهند.حتی کشورهایی هم که درگیر جنگ نبوده واز این حماسه آفرینی های تاریخی بی بهره بوده اند سعی کرده اند با اسطوره معنوی هایی در فرهنگ بومی خود تجلی گاه کمال انسانیت را به مردم خود شناسانده و به نوعی روح ایشان را برای رشد و ترقی آماده تر سازند چرا که همین فضیلتهای فردی است که موجب ایجاد پیوند بین افراد مختلف اجتماع ودر نهایت برقراری ارتباط بین جوامع مختلف میشود در ایران اسلامی ما هم به دلیل استحکام مبانی دینی ونیز تمدن وپیشینه ی غنی فرهنگ این بحث یعنی ایثار است.
این فضیلت (از خود گذشتگی) زمانی در ریز علی خواجوی دهقان فداکار جلوه میکند و زمان دیگر در یک معلم فداکار تجلی می یابد و مواردی چون نوجوانان ها و دانش آموزانی چون شهید فهمیده می توان یافت.
در تاریخ ایران عزیز ما اوج این ایثار را که نمونه های فراوانی هم دارد در دوران هشت ساله دفاع مقدس به نظاره نشستیم. دفاعی که آحادملت در آن مشارکت داشته و به اتفاق در برابر دشمن ایستادند. ما درصدد هستیم این جایگاه را به صورت واقعی بازشناسی و نمایان کنیم.
1-1 بیان مساله
1- آیا ایثار تنها گذشتن از جان و مال است؟
2- آیا ایثار در جامعه ی اسلامی امروز امتیاز محسوب می شود؟
3- آیا میزان تاثیر ایثار در افراد جامعه زیاد است یا کم؟
4- آیا دانش آموزان در ایثار نقشی دارند؟
2-1 اهمیت وضرورت مسئله
فرهنگ ایثار وجانبازی بستر تحولات فرهنگی جامعه از جریان رشد وشکوفایی برای تربیت انسانها وتعالی آنها به سوی قله رفیع انسان کامل است .عزیزان جانباز، پای بندی خود را به اعتقادات اسلامی با ایثار خون وبا نثار بند بند وجودشان به اثبات رسانیدند.
ما باید جامعه را به سوی ویژگی های جانباز آرمانی ،تعالی بخشیم: نه اینکه جانبازان را از اوج ایثارگری تنزل دهیم تحولات سیاسی در کشورها وانقلاب های که منجر به تغییر ساختاری نظام ها وحکومت ها می شوند، دارای ویژگی های فرهنگی خاص خود هستند. تغییردر فرهنگ عمومی مردم وجایگزینی فرهنگ جدید به جای گذشته ،بر خلاف تغییرات سیاسی نظامی، که در مدت نسبتا کوتاهی به وقوع می پیوندند ومستلزم صرف زمانی طولانی است.
در تداوم انقلاب و در مواجه با توطئه های مختلف استکبار جهانی وپیش آمدن ابتلائات مختلف جانباختگان مکتب عشق وایثار سر از پای نشناختن وبا تعالی معنوی وعرفانی در صف مقدم مبارزه با استکبار جهانی وایادی مزدور آن پیشتاز صحنه های خون وشرف گردیدند. اوج این ایثارگریها در میدان های مبارزه حق علیه باطل و در جای جای میهن اسلامی، از کردستان تا خوزستان، در هنگامه خون و خطر وعشق وشرف نمایان گردید.
در هر جامعه مجموعه ای از نیروهای مختلف وجود دارند که در طیف بسیار وسیعی از کفر تا ایمان طبقه بندی می شوند و در مواجهه با نهضت های الهی عکس العملهای خاص خود را نشان می دهند. به گونه ای که پاره ای از مردم تا مرز شهادت وایثار وجان ومال از مبانی عقیدتی وارزشهای مکتبی آن نهضت الهی حمایت می کنند وعده ای دیگر در موضع کفر والحاد خود،سرسختانه در مقابل آن قرار می گیرند.
در تداوم انقلاب و در مواجه با توطئه های مختلف استکبار جهانی وپیش آمدن ابتلائات مختلف جانباختگان مکتب عشق وایثار سراز پای نشناختند وبا تعالی معنوی و عرفانی در صف مقدم مبارزه با استکبار جهانی وایادی مزدور آن اقدام کردند.
این جاست که وظیفه ی بس خطیر جامعه و تمام کسانی که ایثارگران به گردن آنان حق حیات دارند آشکار می گردد.و اما این مقوله نیز از دو جهت قابل توجه وبررسی است: یکی آنکه اساسا جامعه باید دین خود را نسبت به کسانی که با ایثار وجانبازی ،حیات وبقای جامعه را تضمین کرده اند ادا کردند وکوتاهی وسهل انگاری در انجام این وظیفه کفران نعمت وناسپاسی وحق ناشناسی است. از جهت دیگر قدردانی نسبت به ایثارگران نشانه ی تلاش وایثار خود قرارداده بود ونظام اسلامی ما نیز در تمام برنامه ریزی ها وجهت گیری های فرهنگی،سیاسی، اقتصادی و..
این هدف مقدس را نصب العین قرار داده است. از این دیدگاه ایثار وجان فشانی در راه تحقق آرمان ها وتثبیت ارزش های الهی، مقدم بر هر خدمت و حرکتی به شمار می آید، چه، در پرتو ایثار وفداکاری است که امنیت جامعه ی اسلامی در قبال توطئه های دشمنان تضمین شده زمینه مناسب برای ساختن یک جامعه ی نمونه ی قرآنی فراهم می گردد.
3-1 اهداف پژوهش
1- آشنایی با مفهوم ایثار
2- آشنایی و درک طبقات ایثار
3- شناخت تاثیرات ایثار در جامعه
4- بررسی نگرش های موجود به این مبحث دربرخی منابع موجود
گرداوری این تحقیق از آن جا که قشر جوان ونوجوان ما به نوعی امید آینده کشور محسوب می شوند باید برای پذیرش نقش های مختلف آینده آماده شوند و تمام جنبه های زندگی را بیاموزند.
یکی از جنبه های زندگی ایثار وفداکاری است زیرا می توان در این مورد ایثارگران واقعی وخصلت پاک و با ارزش آنها را برای عموم مردم به تصویر کشید وبرای جوامع بعدی به یادگار گذاشت.
این تحقیق نیز با هدف ارزیابی ایثار در جوامع مختلف وچگونگی آن گردآوری شده است.
به دلیل ضیق وقت امکان استفاده از بسیاری از ابزار و طرحهای اماری دقیق میسر نگردید.
4-1 بررسی تحقیقات انجام شده پیرامون مسئله ی مورد نظردر زمینه ایثار تحقیقات زیادی به عمل آمده است از جمله تحقیقات عمر وخالد ودکتر معین و..که میتوان از نظرات آنها استفاده کرد وحتی تاریخچه ای از ایثار که در تاریخ اسلام در دوره پیامبر ارائه شده استفاده کرد ولی در زمینه ی تاثیرات آن در جامعه تحقیقات زیادی به عمل نیامده و به شکل مکتوب منابع زیادی در دسترس نبوده است.حال سعی ما دانش آموزان ونوجوانان دراین تحقیق بر این است که انواع ایثار و تاثیر آن را در جامعه مورد بررسی قرار دهیم.
با توجه به اینکه موضوع اسلامی میباشد شاید نواقصی داشته باشد که از تمامی عزیزانی که این تحقیق را مورد بررسی قرار می دهند خواهانیم که مساعدت لازم را درجهت پیشبرد بیشتر تحقیق در مراحل آینده به عمل آورند قبلا از همکاری شما عزیزان متشکریم.
5-1 جامعه آماری
1- منابع چاپی شامل کتابهای تفسیر، داستانی، مفاهیم قرآنی و…
2- دانش آموزان دوره متوسطه دبیرستان شاهد عصمت
6-1 نمونه وروش نمونه گیری1- منابع چاپی با توجه به محدودیت زمان تحقیق ووسع وتوانایی پژوهشگران منابع مذکور از بین منابع انتخاب وفیش برداری شد.
2- نمونه آماری دانش آموزان تعداد 70 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان شاهد عصمت که به طور تصادفی انتخاب وپرسش نامه بین آنها توزیع شده است.از این تعداد 50 پرسش نامه کامل انتخاب واطلاعات آن استخراج شد.
7-1 روش تحقیقبنا به موضوع روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش روش تحقیق کتابخانه ای وروش همایشی میباشد.
به این صورت که در مرحله اول با مراجعه به منابع موجود کتابخانه ای بر حسب موضوع از اطلاعات مورد نظر فیش برداری ودر تدوین مورد استفاده قرارگرفت. برای جمع آوری نظرات دانش آموزان از پرسش نامه 10 سوالی استفاده شد و نظرات دانش آموزان پیرامون هر یک از سوال ها با مقیاس تعیین شده وجمع آوری شد.
روش آماری مورد استفاده در حد آماری توصیفی (درصدگیری ورسم نمودار) میباشد.
9-1 مراحل اجرای تحقیق
پرسشنامه های تهیه شده در اختیار دانش آموزان دختر قرار گرفته بعد از پرشدن پرسشنامه کدگذاری شده واطلاعات آن استخراج شد وبعد از آن به کمک سایر افراد گروه به شکل نمودارهای درصد فراوانی ترسیم شد.
10-1 مشکلات تحقیقاز جمله مشکلات این تحقیق عدم وجودکتب وتحقیقات کافی در زمینه ایثار و تاثیر آن در فرد و خصوصا اجتماع بود.
مشکل دیگر با توجه به ضیق وقت تعداد نمونه آماری 50 پرسشنامه (بعد از حذف _ پرسشنامه های ناقص) میباشد.
برای کسب اطلاعات جدید روز، شناخت زیادی روی سایتهای اینترنتی نبود و فقط از چند سایت استفاده شده است.
10-1 ارائه پیشنهاداز عزیزانی که تحقیق را بررسی می کنند تقاضا داریم که تحقیقات را دراختیار مسئولین قرار دهند تا موجبات مطالعات گسترده تر در این زمینه و خدمت به جامعه فراهم گردد، به امید روزی که تمام افراد جامعه به خصوص جوامع اسلامی قدر ایثار و ایثارگران را بدانند خود عضوی از این گروه فداکار باشند.
متن کامل را می توانید دانلود کنید چون فقط تکه هایی از متن این پایان نامه در این صفحه درج شده است (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
تاریخچه و موقعیت جغرافیایی :
کارخانه پلاستیک سازی امواج در مرکز استان مازندران و در کیلومتر 1 جاده بابلسر به فریدونکنار با مساحت کل 1500 متر قرار گرفته است. از شمال به جاده اصلی بابلسر- فریدونکنار، از جنوب به زمینهای زراعی و از شرق به کارخانه نیشکر گل سرخ و از غرب به شرکت پلاستیک کسری ارتباط دارد.
مساحت سالن تزریق پلاستیک 300 متر
مساحت سالن قالب سازی 100 متر
مساحت انبار مواد اولیه 200 متر
مساحت انبار محصول 150 متر
مساحت انبار ضایعات 60 متر
مساحت بخشهای اداری 70 متر
تعداد پرسنل :
مهندسان 4 نفر
تکنسین 8 نفر
اپراتور 24 نفر
تعداد اداری 8 نفر
شرکت همچنین دارای رختکن – استراحتگاه و سالن غذاخوری میباشد.
قانون کار در این شرکت بصورت 12 ساعته و در 2 شیف و در تمام روزهای هفته به غیر از جمعهها میباشد.
دستورالعمل کنترل فرآیند
شرح
کنترل فرایند به منظور حصول اطمینان از مطابقت فرایند و مشخصات محصول با مشخصات تعیین شده در طرح کیفیت و خواستههای مشتری صورت میگیرد و شامل کلیه مراحل تولید، قطعات و محصولات شرکت میباشد.
مدیر تولید و مدیر تضمین کیفیت مسئولیت اجرای این دستورالعمل را به عهده دارند.
شرح دستورالعمل :
به منظور کسب اطمینان از مطابقت مشخصات و ویژگیهای محصول با خواستههای مشتریان و مدارک فنی، فرایند تولید قطعات به شرح زیر تحت نظارت و کنترل قرار میگیرد.
الف- کنترل فرایند، مرحله آغاز تولید
در هر بار شروع تولید، سرپرست تولید نسبت به وجود و معتبر بودن برگههای فرایند تولید، بازرسی اطمینان حاصل مینماید. برگههای مربوط به فرایند کنترل هر مرحله که در برگههای فرایند گنجانده شده است باید در هر یک از ایستگاههای کاری نصب شود.باتوجه به برگههای فرایند تولید و بازرسی و راهبری ماشینآلات، سرپرست خط به کمک اپراتورها تجهیزات مورد نیاز در هر ایستگاه شامل قالب و فیکسچرها، ابزار و سایر ملزومات را بر روی ماشین و یا ایستگاه کاری نصب مینماید. همچنین کلیه لوازم اندازهگیری ضروری باید در ایستگاه کاری مهیا گردد.اپراتور باید از صحت لوازم کار و کالیبره بودن تجهیزات اندازهگیری اطمینان حاصل نماید. اپراتورها باید آموزش لازم در رابطه با موارد زیر را دیده و نسبت به آنها احاطه کامل داشته باشند.در صورت وجود هرگونه اشکال در قالب، فیکسچر و سایر ملزومات تولید، موضوع باید به اطلاع مدیر تولید رسیده و اقدام مناسب جهت رفع اشکال بعمل آید.اپراتور به کمک سرپرست تولید، نسبت به تنظیم ماشینها در ایستگاههای کاری اقدام مینماید. مشخصههای مربوطه به دمای سیلندر، زمان تزریق، فشار تزریق، دمای قالب مطابق برگههای دادههای تزریق (در صورت وجود) تنظیم میگردد. در هنگام تنظیم راهاندازی ماشینآلات، اپراتور باید توجه خاص نسبت به مسائل ایمنی مبذول نماید.پس از انجام تنظیمات، نخستین قطعات هر مرحله تولید میشود. اپراتور به همراه سرپرست خط و بازرسین تضمین کیفیت قطعه تولید شده را کنترل و در صورت مطابقت مشخصات، تولید آغاز میگردد. حداقل قطعات کنترل شده توسط واحد تضمین کیفیت 2 ضرب میباشد.در صورت عدم مطابقت مشخصات اندازهگیری شده با الزامات نقشه و فرایند، اپراتور به کمک مدیر تولید نسبت به تصحیح ایستگاه کاری اقدام مینماید. ادامه تولید و آغاز مرحله تولید انبوه تنها در صورت تشخیص مطابقت کامل نمونههای اولیه با الزامات طرح کیفیت توسط مدیر بازرسین تضمین کیفیت مجاز میباشد.بازرسین کنترل کیفیت صحت نمونههای اولیه را در قسمت توضیحات فرم setup ثبت مینماید. تنها در صورت تائید مدیر تضمین کیفیت (در صورت نبود وی بازرس کنترل کفیت) شروع تولید مجاز و برگههای گزارش روزانه به اپراتورها تسلیم میگردد.متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
1-1: بحران
«مفهوم بحران درعصر حاضر گاهی باعث ایجاد سوالاتی دراذهان عمومی میگردد. چرا بحران تا این اندازه فکر بشررا مشغول کرده است. بحران درطول تاریخ مکتوب بشری همواره با انسان بوده و چه بسا که بیش از آن نیز موجود بوده باشد. نسل های بشر همواره مجبور به تحمل بحران ها و خسارت ها و صدمات ناشسی از آن بوده و پس از چندی نیزا مشقات آن رهایی یافته و بهبودی حاصل نموده اند و زندگی بشری هم چنان ادامه یافته است»با توجه به پیچیدگی ها و ابهامات این موضوع، تعاریف متعددی به دست آمده به دلیل این تنوع، رسیدن به یک تعریف همه جانبه و واحد دشوار است. که بعضی از این تعاریف به صورت زیر بیان شده اند:
«ریشه واژه ی «Crisis» از کلمه یونانی «krinein»به معنی نقطه عطف «Turning point»به خصوص درمورد بیماری است و همچنین به معنی بروز زمان خطر در مورد مسائل سیاسی – اقتصادی است، درعین حال، بحران به عنوان نقطه ی حساس «critical point» تلقی می شود که درنهایت ممکن است ناشی از یک تحول مناسب یا نامناسب باشد، مانند مرگ و زندگی – دشمنی و دوستی- تعادل یا ناپایداری درروابط بین کشورها و …»
«حادثه ای که به طور طبیعی و یاتوسط بشر به طور ناگهانی و یا به صورت فزاینده به وجود آید و سختی و مشقتی را به جامعه ی انسانی تحمیل نماید»
«اصولاٌ بحران وضعتی است که طی آن روش های معمول و متداول مواجهه با مشکلات و مسائل فاقد کارآیی باشند.»
«ازدید سیستمیک یک بحران عبارتند از وضعیتی که نظم سیستم اصلی یا قسمت هایی از آن را که ما سیستم فرعی می نامیم مختل کرده و پایداری آنرا به هم می زند»«واقعه پیش بینی نشده است که به دلیل اضطراب وفوریت باید موردتوجه فوری قرارگیرد، زیرا، عدم توجه ورسیدگی بلافاصله به آن، موجب وخیم تر شدن اوضاع می شود.»«بحران را میتوان شرایطی غیرعادی دانست که درآن مشکلات ناگهانی و پیش بینی ناپذیر پدید می آیند و درچنین شرایطی ضوابط و هنجارها و قوانین مرسوم دیگر کارساز نیستند.»1-1-1: انواع بحران
کارشناسان مدیریت بحران انواع بحران ها را به صورت های زیر دسته بندی و تعریف کرده اند: یکی از این دسته بندیها به صورت نموداری است که محور افقی آن، بحران های داخلی و خارجی را ازهم متمایز می سازد و محور عمودی، بحران ها را ازحیث ماهیت فنی بودن یا اقتصادی بودن دربرابر اجتماعی یا سازمانی بودن تفکیک میکند. به این ترتیب 4 وضعیت کلی در این نمودار دیده میشود که برای هر وضعیت کلی نمونه هایی ذکر شده اند:همانطور که درنمودار فوق دیده می شود، سوانح طبیعی ازجمله زمین لرزه در وضعیت بحران های فنی – اقتصادی خارجی قرار دارند. که این نوع بحران دراین تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.
«دردسته بندی دیگری محققان چهار نوع بلایا را شناسایی نموده اند:»
الف) طبیعی : مانند زلزله – سیل –طوفان – آتشفشان – خشکسالی –موج های دریایی ناشی از زلزله – گردبادهایی استوایی-شکاف زمین – آتش سوزی طبیعی جنگل ها و بیشه ها
ب) انسانی: مانند جنگ-شورش های اجتماعی
ج)تکنولوژی : مانند انفجار نیروگاه های اتمی
د) اکولوژی : مانند آلودگی های وسیع کره زمین و آلودگی های جوی ومحیط زیست»
«با توجه به دسته بندی بالا، بلایای طبیعی همانند بحران هایی که توسط خود انسان ایجاد می شوند باعث ایجاد تلفات انسانی، خسارت های اقتصادی و اجتماعی میگردند و از این بابت صدمات قابل توجهی را –محیط زیست وارد می سازند. بشر درطول سالیان متمادی تا حدودی آموخته است که چگونه بابحران های طبیعی روبرو گردد، اماخطرات این گونه بحران ها همواره جوامع انسانی تهدید نموده و صدمات و خسارت های عمده ای را در مواقع بروز به این جوامع تحمیل می نمایند.»
+ منبع: . فریبرز ناطقی الهی: «مدیریت بحران زمین لرزه ابرشهرها با رویکرد به برنامه ی مدیریت بحران زمین لرزه شهر تهران»، تهران، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ، 1379،ص 10و 11
1-1-2: آثار وخصوصیات بحران
تجزیه و تحلیل اثرات ناشی از بحران های مختلف با توجه به شرایط محلی، دارای اهمیت بسیار زیادی برای مدیران مسئول بحران ها می باشد، زیرابا انجام چنین بررسی هایی می توان بسیاری از نیازهای لازم وضروری مطرح درمواقع بروز بحران را ازقبل مورد شناسایی قرارداده و تشریح نموده و این امر، به خصوص دررابطه با پیش بینی اقدامات اساسی مورد نیاز دربخش های «امدادرسانی» و «بهبودی» دارای اهمیت به سزایی می باشد.
«به طور کلی اثرات و خصوصیات بحران را میتوان درسه بخش زیر طبقه بندی نمود:
الف- سطح جهانی: تازمانی که پیش گیری های لازم و ضروری درموردبروز بحران ها و کاهش اثرات مخرب آن ها در سطح جهانی به حد متعادف و قابل قبولی نرسد، اثرات ناشی از بحران ها کماکان زندگی بشر و جوامع را تحت الشعاع قرار خواهد داد»
ب«سطح ملی: اثرات بحران دراین بخش – بصورت های زیر است:
ازدست رفتن دارایی های موجودملی به صورت های مختلفتخصیص دادن منابع و عزم ملی جهت بهبودی و بازسازی اوضاع و شرایط پس از وقوع بحران به جای تخصیص دادن منابع ملی جهت توسعه ی اقتصاد ملی.درواقع کشورها نیاز مبرمی جهت تهیه و تنظیم طرح های جامع مدیریت بحران درچارچوب کلی سیستم مدیریت بحران به منظور مقابله با هرگونه خطرات ناشی از بحران های مختلف را دارند»
ج- مدیریت عملی بحران : درمجموع به بررسی منابع موجود و نیازهای واقعی اجرایی مدیریت درشرایط بحرانی و در سطوح مختلف دولت پرداخته و با توجه به محدودیت منابع و همچنین به منظور جلوگیری از تشکیلات و سازماندهی اضافی، بهترین راه حل های ممکن را ارایه می نماید.»
به طور ساده تر بحران ها اثرات عمومی خود را به صورت زیر نشان می دهند:
فوت، آسیب دیدگی ، خسارت وازدست دادن دارایی، خسارت و نابودی مواد و محصولات غذایی، قطع جریان تولید، قطع روند عادی زندگی، نابودی وضعیت معیشتی، قطع روند عادی ارایه ی سرویس های ضروری، خسارت دیدن تاسیسات زیربنایی و سیستم های دولتی، خسارت اقتصادی درسطح ملی، اثرات ثانویه ی روانی واجتماعی.
1-1-3:بحران زلزله
«فشارهای درونی زمین گاه با ایجاد نیروهای داخلی، با آزادسازی انرژی ناشی از فشار دو صفحه از پوسته همراه است که سبب بروز زلزله می شود.»
«زمین لرزه یک پدیده طبیعی است که به علت لرزش های شدید ناشی از حرکات صفحات تکنوتیکی رخ داده و در زمین ایجاد گسستگی و گسل می نماید»
زلزله هارا برحسب بزرگی (M) و شدت (I)آنها که دو معیار هستند، بیان می دارند. بزرگی زلزله معیاری است که قدرت یک زلزله یا انرژی یاانرژِی آزاد شده ناشی از آن راکه توسط دستگاههای لرزه نگاری اندازه گیری میشود نشان میدهد. شدت زلزله معیاری است جهت تعیین میزان یک زلزله بریک محل خاص که براساس تاثیرات مشهود زلزله برمردم، ساختمان ها و سطح زمین تعیین میگردد. معیار اخیر مبنای اصلی جهت برنامه ریزی وتصمیم گیری درامر مدیریت بحران به شمار می رود.زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی به خودی خود نتایج نامطلوبی درپی ندارد، آنچه از این پدیده یک فاجعه می سازد، عدم پیش گیری از تاثیر آن وعدم آمادگی جهت مقابله با عواقب آن و مشخصات کالبدی و عملکردی سکونت گاه است که باعث ایجاد آسب پذیری و اثرات زیانبارشده و تاثیر سوانح و جامعه را تشدید می کند. به هرصورت مادامی که عدم خسارت زا و بحران ساز آن باشیم. چنین عواقبی براثر وجود آسب پذیری درابعاد مختلف مربوط به زندگی بشر پدید می آیند که بررسی و شناسایی آن ها، مدیریت بحران را کاهش ابعاد خطر رهنمون خواهد ساخت. «اثرات ناشی از زمین لرزه خود را به صورت آسیب های جانی، مالی و اجتماعی نمایان کرده و آثار ناهنجار حاصله وعدم مقابله با آنها بحران زمین لرزه را ایجاد می کند.دراین راستا می توان به تاثیر آن برانسان ها، جامعه، برزیستگاه انسان ها وجوامع انسانی اشاره کرد»
اثرات آن برانسان و جامعه بصورت اضطراب از مرگ و تاثیر آن برروحیه کاری است که منجر به بروز واکنش های هیجانی شدید دربرابر حوادث عادی زندگی می شود. تاثیراصلی زلزله برزیستگاه انسان،شامل ابعاد فیزیکی می شود. بحران خود را به مشکل ازبین رفتن یا صدمه وارد آمدن بر تاسیسات زیر بنایی شامل گازرسانی، برق، آب، ارتباطات و حمل و نقل نشان می دهد و درنهایت اثر آن به جوامع انسانی فراتر رفته و در مشکل های مختلف عدم کارایی اقتصادی محل آسیب دیده، جابجا شدن جمعیت و افزایش مهاجرت ها وغیره ظاهر می شود.
1-1-3-1: ماهیت بحران زلزله
«به منظور شناخت ماهیت مطالعات واهداف برنامه ریزی مدیریت بحران ابتدا باید به بررسی اجمالی ماهیت بحران ناشی از وقوع زلزله و مجموعه عواملی که زلزله را ازیک لرزش طبیعی زمین به یک بحران فراگیرملی تبدیل می کند پرداخت، که بصورت مولفه هایی از زیر بیان می شود:
الف- غیر قابل پیش بینی بودن زمان وقوع و شدت زلزله ووقوع غافلگیرانه ی آن و عدم تطابق اورگانیک سازه های موجود جهت مقاومت دربرابر آن
ب- غیر مستمر بودن وقوع زلزله و عدم وجود دوره ی زمانی منظم برای وقوع آن
ج- وسعت منطقه ی آسیب پذیر و گسترش آن درفاصله زمانی بسیارکوتاه
د- تعداد و تنوع تظاهر طبیعی زلزله دراشکال مختلف: شکست زمین، لغزش زمین، سقوط سنگ درمناطق کوهستانی، آبگونی زمین و…
ه- تعداد و تنوع تظاهر بحران ناشی از وقوع زلزله به صورت های تخریب ابنیه و تاسیسات زیرساختی، آتش سوزی و انفجار، مشکلات بهداشتی، ناامنی اجتماعی و …
و- گسترش زنجیره ای بحران از وضعیت ساده به پیچیده درتمامی عرصه های حیات اجتماعی جامعه»
1-2: مدیریت بحران
بشراز ابتدا به دلیل عدم آگاهی و دانش کافی وقوع پدیده های طبیعی و به دنبال آن به وجود آمدن بحران های ناشی از آن ها را جز سرنوشت وتقدیر خود می پنداشت و درنهایت مغلوب این بحران ها (بلایا) می شد. با گذشت زمان و پابرجا بودن بحران های طبیعی و افزایش خسارت های ناشی از آنها، با پیشرفت علم و دانش بحران های که به چاره جویی درجهت کم رنگ کردن و کاهش اثرات مخرب ناشی از این مشکل برآید. و به تدریج روش های کنترل، مهار و حتی پیش بینی آن برافق ذهن انسان پدیدار گشت. به گونه که رشته وعلم نوینی درمدیریت تحت عنوان مدیریت بحران برای توسعه ی ایمنی و آمادگی درمقابل سوانح مطرح شد. تعاریف متعددی از مفهوم مدیریت بحران موجود است که هم اکنون دراین تحقیق به ذکر نمونه هایی از آنها می پردازیم:
«مدیریت بحراندروقاع عبارتندازایجاد آمادگی وفراهم نمودن تمهیدات و تدارکات لازم، سازماندهی برای رویارویی بابحران و یابه حداقل رساندن آثار تخریبی آن»«مدیریتی است که موضوع بحران را برنامه ریزی، سازماندهی و اداره نماید»«مدیریت بحران پیش بینی، تدارک آمادگی قبلی برای روبرویی و دفع رویدادهایی است که بقاء و حیات سازمان را مورد تهدید جدی قرار می دهند.»درتعریفی از وزارت کشور (1380) مدیریت بحران «تلاش سازمان یافته برای پیشگیری، آمادگی و مقابله در برابر بحران و بازسازی متعاقب آن» است.«نظام و حرفه کاربرد دانش، تکنولوژی، برنامه ریزی و مدیریت جهت مقابله باحوادث غیر مترقبه که می تواند تعداد بسیاری از انسان ها رابه قتل برساند یامجروح کند، خسارات وسیع به اموال برساند و زندگی جامعه را مختل نماید.»