بررسی راندمان تولید علوفه در کشت مخلوط سویا و ذرت علوفهای
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:69
پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی
فهرست مطالب :
1ـ مقدمه............................................................................... 1
2ـ تاریخچه کشت مخلوط در جهان و ایران ............................................. 2
فصل دوم
3ـ مزایای کشت مخلوط ............................................................... 4
4ـ معایب کشت مخلوط............................................................. 12
5ـ روشهای ارزیابی کشت مخلوط......................................................... 17
6ـ عوامل زراعی و محیطی در کشت مخلوط.......................................... 23
7ـ مشخصات گیاهشناسی ذرت............................................ 27
8ـ اکولوژی ذرت................................................................ 32
9ـ عملیات زراعی ذرت.......................................................... 34
10ـ مشخصات گیاهی سویا................................................ 36
11ـ اکولوژی سویا....................................................................... 42
12ـ عملیات زراعی............................................................ 43
13ـ آبیاری سویا........................................................... 47
14ـ تثبیت ازت در سویا.................................................. 48
فصل سوم
15ـ مواد و روشها.................................................. 52
16ـ تحقیقات به عمل آمده در مورد کشت سویا و ذرت علوفهای........... 59
17ـ تأثیر کود ازت در کشت مخلوط سویا و ذرت.................................. 60
18- اثر میزان ازت تولیدی توسط سویا در کشت مخلوط سویا و ذرت علوفهای 64
چکیده :
با نگرش عمیق به تحولات 50 ساله اخیر چنین نتیجهگیری میشود که به مسأله اکولوژی یعنی رابطه موجودات زنده با محیط توجه نشده و بشر به دخل و تصرفهای بیرویه و بیش از حد طبیعی آنرا از حالت اعتدال خارج کرده و بصورت مخاطرهانگیزی درآورده است.
روند تخریب و بهم خوردن تعادل اکولوژی در حالی ادامه دارد که جمعیت جهان رو به افزایش است و اگر چارهای برای افزایش تولیدات کشاورزی و حفظ محیط زیست نشود بروز قطعی از واقعیت درونیست، بشر تاکنون تدابیر گوناگونی اتخاذ کرده است و بوسیله بکار بردن تکنولوژی استفاده از ژنتیک، دادن کودهای شیمیایی فراوان، بصورت سموم گیاهی و... توانسته است بخشی از نیاز موادغذایی را بصورت منطقهای برآورد کند. بنابراین باید بفکر تأمین مواد غذایی بدون آلوده کردن محیط زیست طبیعی بود.
برای نیل به این هدف با الهام گرفتن از طبیعت که خود بهترین راهنماست و همچنین بکار بردن تجربیات پیشینیان و با حداکثر استفاده محیطی از قبیل نور، آب و مواد غذایی روشی اتخاذ کرد که بتوان میزان تولیدات کشاورزی را افزایش داد یکی از راههایی که ما را به این هدف نزدیک میسازد کشت گیاهان بصورت مخلوط است.
تاریخچه کشت مخلوط:
اگرچه تاریخ رونی برای زراعت چندکشتی و مخلوط وجود ندارد ولی با توجه به شواهدی که اشاره شد رویش گیاهان بصورت توأم سابقه طولانی داشته و احتمالاً تاریخ آن به نخستین دورههائیکه بشر با کشاورزی آشنا گردیده برمیگردد.
کشت گیاهان زراعی به صورت توأم از مناطق استوائی شروع شده ناحیه آمازون و حوضه رودخانههای زهکشی منطقه orinoco بعنوان یک مرکز زراعت چندکشتی مرکب از گیاهان غدهای و دانهای شناسایی شده است.
همزمان با مهاجرت بشر به نواحی مختلف و ایجاد مستعمرات کشورهای اروپایی در قرون 16 و 17 این نوع زراعت توسعه یافت ذرت از گیاهانی است که تاریخچه کشت آن بصورت مخلوط نسبت به گیاهان دیگر نسبتاً جدید است. در دوران استعمار گیاهانی شامل موز، نیشکر بصورت مخلوط در مزارع کشت میشوند.
ترکیب گیاهان در مخلوط بستگی به شرایط محیطی و نوع گیاه دارد، در آمریکای مرکزی مخلوط ذرت و لوبیا و کدو یک الگوی کشت است. که از سالیان دراز رواج داشته است. این نوع مخلوط از حدود نهصد تا هزار و پانصد سال قبل از میلاد مسیح در مکزیک مرسوم بوده و مجموعه لوبیا، ذرت و کدو به اندازهای موفق بوده که غیر از زادگاه خود (مکزیک) در کشورهای دیگر نیز، استقبال روبرو شده است.
تاریخچه کشت مخلوط در ایران:
کشاورزی سنتی ایران بر پایه استفاده از حداکثر عواملی بوده و استفاده از روابط بین گیاهان و مبارزه با آفات و بیماری به کشت مخلوط مبادرت میورزند، به چند مورد زیر اشاره نموده است.
ـ برای تولید نوعی خربزه آن را در میان ریشههای خارشتر میکاشتند، خارشتر با داشتن ریشههای عمیق آبهای تحتالارض استفاده کرده و با کمک این رطوبت خربزه نیز سبز میشود.
ـ کشاورزان ایرانی معتقدند که بین بعضی از گیاهان رابطه عاطفی خاصی وجود دارد و این گیاهان در جوار یکدیگر محصول بیشتری تولید میکنند.
* مثلاً کشت یونجه و جو و یا کشت بذر خیس شده در مزرعه باعث ازدیاد کیفی و کمی هر دو گیاه میشود.
در کشاورزی سنتی ایران برای محافظت گیاهان نیز کشت مخلوط انجام میدادند گزارش یاوری (1359) کشت نوعی پیاز زیر درختانی مثل سیب و انجیر آنها را از خطر ابتلاء به کرم میوه حفظ میکند، بعضی از زارعین معتقدند که کشت پیاز در بین گیاهان زمینی مانع حمله بیماری لکه سیاه به این گیاه میشود.
* امروزه چندکشتی در ایران بیشتر در سواحل خزر و خوزستان معمول است، چند کشتیها شامل غلات زمستانه با حبوبات، گوجهفرنگی هندوانه، برنج و همچنین کشت حبوبات پائیزه نظیر ذرت و پنبه است.
مزایای کشت مخلوط:
افزایش و بهبود کیفیت در کشت مخلوط:
در کشت مخلوط چون معمولاً از گیاهان و گونههای متفاوت استفاده میشود اختلافی بین گیاهان از لحاظ ارتفاع، سیستم ریشهای، نیاز به مواد غذایی و استفاده از محیط کشت رقابت کمتری بین آنها مشاهده میشود و همین عامل خود باعث استفاده بهینه از مواد غذایی و سایر مایحتاج گیاه شده و باعث رشد و نمو مناسبتر گیاه میشود، و معمولاً رقابت بین گیاهان متعلق به گونههای متفاوت یا رقابت برون گونهای بیشتر است. این حالت در مخلوط ذرت شیرین و خیار و مخلوط سویا و ذرت مشاهده میشود.
کنترل بیولوژیکی آفات
اصولاً سیستم کشت مخلوط به دلیل ایجاد یک اکوسیستم زراعی خاص و متنوع باعث کنترل آفات میشود گرچه امکان دارد کشت مخلوطی انتخاب شود که هیچ مزیتی بر تک کشتی آنها موجود نباشد ولی این کشت مخلوط میتواند باعث دور کردن آفات شده و به عنوان یک روش مبارزه با آفات تلقی گردد و باعث افزایش عملکرد شود.
در کشت مخلوط یک عامل فیزیکی و بیولوژیکی میتواند باعث دور کردن آفات شود، مثلاً اگر یک گیاه بلند را با یک گیاه کوتاه کشت کنیم همین امر باعث جلوگیری از سرایت آفاتی نظیر شتهها بر روی گیاه میزبان میشوند و یا ممکن است یک گیاه غیر میزبان با ترشح موادی با خاصیت حشرهکشی از بروز آفات در گیاه مجاور جلوگیری نماید، مثلاً در ایالات متحده آمریکا یونجه، ذرت، مورگوم را به عنوان گیاهان منحرفکننده آفات در کشت مخلوط نواری با پنبه کشت میکنند. و بدین وسیله میزان مصرف سموم دفع آفات کاهش مییابد و یا مثلاً اگر غلات به صورت توأم با لوبیا چشمبلبلی و بادامزمینی در مناطق گرمسیری کشت شود باعث کاهش خسارت و هجوم حرارت ناقل بیماری میشود و طبق تحقیقات یک محقق آمریکایی به نام کودکستون در سال 1976 در اوکلاهما اگر پنبه ولورگوم با هم به صورت توأم کشت کنیم عملکرد پنبه 24% افزایش پیدا میکند چون لورگومها برای کرم غوز پنبه میزبان بوده و از جمله بین آفت
حفاظت از باد یا ایجاد بادشکن در کشت مخلوط:
اصولاً اگر در کشت مخلوط از یک گیاه بلند استفاده شود خود این گیاه میتواند به عنوان یک بادشکن موقعی عمل نماید و گیاه کوتاهتر را در مقابل باد و سرما و سایر عوامل محیطی محافظت کند.
راک و بن رو در مینوسیتای غربی اثر نوارهای دوردینه ذرت به عنوان بادشکن موقعی در بین 121 ردیف کاشت، سویا به صورت مخلوط موقعی مورد بررسی قرار گرفتند. اگر ردیفهای سویا به علت سایهاندازی ذرت کاهش محصول نشان دادن ولی بقیه ردینهای سویا از لحاظ تعداد برگ و ماده خشک و میزان دانه تولید شده و مقدار سطح فتوسنتز کننده به قدری وضعیت مناسب پیدا کرده بود که اولاً کاهش و افت محصول ردیفهای کناری را جبران نموده و ثانیاً میزان عملکرد سویا در مخلوط نسبت به تک کشتی آن بیشتر بوده است.
تولید یکنواخت علوفه
اگرچه در کشت خالص گاهی میزان تولید علوفه نسبت به مخلوط بیشتر است. ولی گاهی اوقات احتیاج است تا در یک دوره طولانی از سال زراعی در دسترسی باشد لذا اگر انتخاب مخلوط بر یک مبنای صحیح باشد میتوان گیاهانی بار شود و نمو مختلف و مناسب انتخاب نمود تا در یک دوره طولانی از سال زراعی علوفه لازم برای چرا موجود باشد
جلوگیری از سرمازدگی گندم توسط گراین:
اصولاً اگر مخلوطهایی استفاده شود که اجزای آن شامل گراس هاوگندم باشد در نتیجه سرمازدگی جلوگیری به عمل آید چون اصولاً گراسها نسبت به سرمازدگی مقاومت بیشتری دارند و در کشت مخلوط گراس و گندم تاج پوشش مانع سرمازدگی گندمها میشود به همین دلیل در فصل بهار در مقایسه با گندمهای خالص رشد رویشی آنها زودتر شروع میشود، یخبندان باعث بالا آمدن ریشه گراسها در زمین و ایجاد پارگی میشود و چون ریشه گندم در نتیجه یخبندان جایی نمیشود مخلوط آن باعث کاهش خارت خواهد شد.
مدیریت و نگهداری خاک
الف) جلوگیری از فرسایش:
کشت مخلوط به عنوان یک عامل محافظ خاک نیز شناخته شده است. چون بوسیله پوشش انبوه و نسبتاً دائمی که در زمین ایجاد میکند از فرسایش و خاکی جلوگیری به عمل میآورد کشت مخلوط تأخیری یا امدادی و کشت مخلوط توأم و کشت را تون یک پوشش حفاظتی دائم و انبوه را ایجاد میکند ثانیاً همانطور که مشهود است اصولاً عملیات اگر و تکنیکی مثل شخم زدن و عملیات آمادهسازی زمین و... باعث جابجایی و فرسایش خاک میشود ولی کشت مخلوط خود به عنوان روشی که در آن عملیات شخم کمتر انجام میشود میتوان به عنوان یک راه مناسب جهت جلوگیری از فرسایش خاک ذکر کرد.
ب) نگهداری حاصلخیزی خاک:
در کشت مخلوط به دلیل ایجاد یک حالت تناوب باعث حفاظت از حاصلخیزی خاک میشود و اگر در کشت توام از گیاهانی مثل گلومها با ثبتکنندههای ازت ملاحظه خواهد شد که میزان مناسبی از مواد مصرف شده توسط گیاهان این سیستم توسط خود گلومها به زمین برگشت داده میشود و همچنین به علت افزایش ریشه در اعماق خاک باعث افزایش میکروریزها تثبیتکنندهها ازت خواهد شد و اصولاً در کشت خالص، مدت رسان بعد از کشت از حاصلخیزی خاک کم شده و خاک فقیر میشود ولی در کشت مخلوطی که از گیاهان مناسب استفاده شود باعث جلوگیری از خالی شدن خاک از مواد غذایی خواهد شد.
(نمودار 1)
عکسالعمل گیاه به جذب یک فاکتور محدود کننده رشد در حداکثر محصول مقدار جذب
7-1-1 جلوگیری از نفخ در نشخوارکنندگان:
8-1-1 کاهش ریسک در تولید مناسب محصول
استفاده مؤثر از آب:
عدهای از محققین مثل گوتیا و ماتو در سال 1964 متوجه شدند که در کشت مخلوط آب به طور مؤثرتری استفاده میشود و به همین دلیل کشت توأم در نواحی خشک بیشتر معمول است. و عدهای از محققین نظیر رکس (1978) معتقدند که در کشت مخلوط گیاه از میزان آبی که در کشت خالص قابل استفاده نبوده و نمیتواند جذب کند و از دسترس گیاه خارج میشود بهتر میتواند استفاده کند.
کنترل علفهای هرز:
در کشت مخلوط به دلیل شرایط خاص بیولوژیکی که ایجاد میشود گیاهان موجود باعث غالب نسبت به علفهای هرز شده و باعث از بین رفتن و حقه شدن آنها میشود.
مثلاً مجنون حسینی گزارش داد که با کاشت مخلوط ماش و لپه هندی علاوه بر تولید محصول بیشتر باعث حلقه شدن علفهای هرز مزرعه میشود و یا لوبیا چشمبلبلی در نیجریه مورد حمله آفات قرار میگیرد که اگر این گیاه در بین خطوط کشت مورگوم داران قرار گیرد نتیجه کار کشت و رضایتبخش است و پوشش وسیع لوبیا چشم بلبلی مانع از رشد علفهای هرز میگردد.
تنوع کود سبز:
کشت مخلوط ترکیبی از گیاهان متفاوت را فراهم میآورد که میتوان بعد از برداشت با زیر خاک قرار دادن بقایای گیاهی کود سبز متنوعی را به زمین برگرداند و مواد غذایی بیشتری را برای گیاه بعدی فراهم مینماید.
استفاده یکی از گیاهان کشت توأم به عنوان قیم:
در کشت مخلوط زمانی که یکی از گیاهان دارای ثبات و استحکام ساختمانی بیشتر باشد میتواند به عنوان یک مخلوط فیزیکی و به صورت قیم مورد استفاده قرار گیرد مثل کشت توأم خیار و ذرت و یا مخلوط ذرت یا لوبیا که ذرت به عنوان یک قیم برای لوبیا میباشد. همچنین میتوان به مخلوط نخود و خردل وحشی و یا نخود ریوادف اشاره کرد که در هر دو حالت یودف و خردل به عنوان قیم میتواند مورد استفاده قرار گیرد و در کشت مخلوط خردل وحشی و نخود این سیستم کاشت باعث افزایش عملکرد نخود به میزان 40% شد.
جلوگیری از آفتاب سوختگی و به عنوان یک سلهشکن برای جوانهزنی بذور:
علاوه برخصوصیات محافظتی یک گیاه بر روی گیاه دیگر میتوان به کمک کردن در جوانهزنی گیاه در مقابل خروج از خاک سله بسته اشاره کرد در این حالت گیاه قویتر مثل جو یا جولفهزنی خود باعث خروج آسانتر گیاهان حساس مثل یونجه و اسیوس در خاکهای سنگینترین شده و همین گیاه بعد از جوانهزدن میتواند به عنوان یک محافظ مناسب برای جلوگیری از صدمه نور مستقیم به جوانه و بوتههای ظریف جو و اسپوس میشود.
معایب کشت مخلوط:
کشت مخلوط ضمن داشتن محسنات دارای معایبی نیز میباشد که ذیلاً اهم آنها شرح داده میشود.
آلیلویاتی:
در کشت مخلوط به خاطر رقابت و جنگ شیمیایی بین گیاهان در رابطه با انتخاب گیاهان مخلوط میبایست دقت کافی با مبذول کرد تا رقابت بین گونهای باعث کاهش محصول نشود. ریشه گیاه میتواند باعث کاهش محصول شود چون بعضی از گیاهان از ریشه خود موادی را ترشح میکنند که میتواند بر سایر گیاهان موثر باشد و در اینجا یک مدیریت صحیح زراعی میتواند طوری اعمال شود که تنها اثر ترشحات ریشه به عنوان یک عامل مخرب نشود بلکه باعث افزایش جذب مواد را نیز فراهم آورد. چون در بعضی از گیاهان ترشحات ریشه گیاه همجوار باعث افزایش جذب مواد غذایی و در نهایت زیاد شدن عملکرد گیاه خواهد شد.
محدودیت زراعت مکانیزه در کشت مخلوط:
این مسأله مخصوصاً برای گیاهان غیر علوفهای بیشتر مورد توجه است. زیرا امروزه اکثر ماشینآلات به طور اختصاصی در عملیات زراعی استفاده میشوند و در سیستمهای کشت مخلوط مسأله کاشت، داشت برداشت را دچار اشکال میکنند. چون عملیات هرکدام از گیاهان موجود در مخلوط روش خاص خود را دارد.
بنابراین در مقایسه آن با تک کشتی اذعان میشود که کشت و کار تک محصولی علاوه بر برداشتن هزینه ماشین آلات کمتر سادهتر و تخصصیتر است. البته این مسأله برای تمام کشتهای مخلوط و مطرح نیست.
چون بعضی از محصولاتی که به عنوان علوفه مورد استفاده قرار میگیرند و یا گیاهانی که هر دو از یک گونه زراعی هستند (مثل کشت مخلوط سورگوم یا کوتاه و یا بلند به منظور تأمین علوفه، مشکلات کمتری در روش مکانیزه و استفاده از ماشین آلات موجود است. چون این محصولات به صورت تودهای کشت و برداشت شده و یا اینکه مستقیماً مورد چرای دام قرار میگیرند ضمناً محققین درنظر دارند تا ماشین آلات را در آینده طراحی کرده و بسازند تا ضمن بکارگیری از سیستمهای هیدروکسی و الکترونیکی تنظیم شونده بهتر بتواند عملیات زراعی را در کشت مخلوط انجام دهد.
جذب بیشتر در نتیجه استخراج مواد غذایی از خاک در کشت مخلوط:
در کشت مخلوط چون حجم بیشتری از خاک مورد استفاده قرار میگیرد لذا مقدار مواد غذایی بیشتر از جمله ازت، فسفر، پتاسیم، و سایر مواد ماکرو و میکرو از خاک خارج میشوند و گیاهی که بعد از آن کاشته میشود دچار کمبود مواد غذایی میگردد. البته باید توجه کرد که اگر مواد غذایی مورد استفاده قرار نگیرند. ممکن است از طریق فرسایش و یا ستشو از بین بروند و چه بهتر که این مواد توسط گیاه جذب شده و دوباره از طریق بقایای همان گیاه به خاک برگردانده شود.
و...
NikoFile
مطالعاتی پراکنده در مورد حشره شناسی کشاورزی و آفات گیاهی بانضمام UAV،GPS ،GIS و نقش آنها در حفظ گیاهان
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:247
موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی
فهرست مطالب :
فصل 1: توضیح درباره موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاه
مقدمه
تاریخچه موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی
توضیح وظایف اساسی موسسه
تشکیلات موسسه
بخش تحقیقات آفت کشها
بخش تحقیقات حشرات زیان آور به گیاهان
بخش تحقیقات علفهای هرز و انگلهای گلدار
بخش تحقیقات سن گندم
بخش تحقیقات بیماریهای گیاهان
بخش تحقیقات ردهبندی حشرات
بخش تحقیقات جانور شناسی کشاورزی
بخش تحقیقات ؟ شناسی گیاهی
بخش تحقیقات مبارزه بیولوژیک
بخش تحقیقات ویروس شناسی و بیماریهای ویروسی گیاهی
بخش تحقیقات شناسایی رستنیها
بخش تحقیقات بیولوژی مولکولی و بیوتکنولوژی
نیروی انسانی
طرحهای تحقیقاتی
انتشارات
منابع فصل
فصل 2: معرفی محل کارآموزی
معرفی محل کارآموزی
فصل 3: کلیات
کلیات
فصل 4: پرپاراسیون میکروسکوپی حشرات و اقاله کردن حشرات
اقاله کردن حشرات
تهیه پرپاراسیونی از حشرات کوچک
منبع این فصل
فصل 5: آزمایشات مربوط به مگس سفیدگلخانهای و پروژه مربوط به آن
مقدمه
مراحل رشدی
مرفولوژی مراحل رشدی
دموگرافی و دنیامسیم جمعیت
پروژه مگس سفیدگلخانهای
مگس سفید
سم آندوسولفان و مبارزه شیمیایی با مگسهای سفید گلخانهای
انواع آندوسولفان
عسلک پنبه
کنه دو نقطهای
شپشک آرد آلو ساحلی
منابع این فصل
فصل6: پروژه سن گندم و تاثیر روی کاهش سنزدگی در مزرعه آسیبدیده توسط این آفت
زیرراسته ناجور بالان
کلید شناسایی خانوادههای مهم سنها
ردهبندی سنها
الف: زیرراسته سنهای آبزی
ب: زیر راسته سنهای خاکز
سن گندم
پروژه سن گندم و تاثیر سوم روی کاهش سن زدگی روی مزرعه آسیب دیده
مواد و روشها
نتایج
بحث
نتیجه این آزمایشات
منابع این فصل
فصل هفتم: پروژه مگس قهوهای جالیز و جداول مربوط به آن بعد از تاثیر سموم مربوطه
مگس قهوهای جالیز
24 SC Tracer
دپیترکس 80% SP
موسپیلان 4/20%
مگس خربزه
سرخرطومی هندوانه
منابع این فصل
فصل هشتم: آزمایشات جهت بررسی اثرات سموم بر روی درصد جوانهزنی بذور کلزا
آزمایشاتی جهت بررسی اثرات سموم بر روی درصد جوانهزنی بذور کلزا
فصل نهم: UAV،GPS،GIS و نقش آنها در حفظ نباتات
مقدمه
ابعاد کشاورزی دقیق
امکان بالقوه وجود آفات در کشت دقیق
PIPMدرون مرون مزرعه
سیستمهای حس کننده از راه دور UAV
تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به عکسهای حاصله از دستگاه UAV
PIPMدر سطوح وسیع
اطلاعات منطقهای
اطلاعات مربوط به مقیاس محلی
سیستم حمایت از تصمیم
ذخیره و بازیافت GIS
به کارگیری GIS و IPMحشرات
IPM و تکنولوژی حشرات
منابع این فصل
چکیده :
آدمی از سپیده دم ظهور بر این کره خاکی و از آن هنگام که دوران شکارگری دانهها و میوهها را پشت سر گذاشت و برای تهیه غذای کافی به کشاورزی پرداخت، هماره درگیر نبردی بیامان با عواملی بوده است که بعضی تندرستی و بقای او را با ایجاد بیماریهای گوناگون به چالش طلبیده اند و برخی با نابودسازی قوت و غذای او قطحی و مرگهای ناشی از گرسنگی و بی غذایی را باعث شدهاند.
کشتار بی رحمانه و گسترده بیماریهای همهگیری همچون طاعون، وبا، مالاریا، تب زرد، سل و … در دورانهای گذشته گهگاه نسل بشر را حتی تا آستانه نیستی و نابودی بوده است و زیانهای وسیع آفات و بیماریهای گیاهی نظیر ملخ، سن، بیماریهای قارچی و …. با ایجاد قطحیهای هولناک، مرگهای دسته جمعی ناشی از گرسنگی را به دنبال داشته است. در تاریخ بشری تلفیق زیانهای این دو گروه کرارا دیده شد که فجایع سهمگینی آفریده است.
تا حدود یک قرن پیش، به واقع بشر پس مانده خوار سفره آفات و بیماریهای گیاهی بود که حاصل دسترنج او در کشتزارها و انبارها را نابود میساخت و تنها از اوایل قرن بیستم میلادی، بشر توانسته است به کمک دانش و فناوری، مبارزه موثری را با این عوامل آغاز کند.
تحقیقات گیاه پزشکی و جستجو برای یافتن راهحلهای موثر در مبارزه با آفات کشاورزی زمانی ممکن شد که انسان بر خلاف گذشته این عوامل را سرنوشت محکوم و گریزناپذیر ندانست بلکه عوامل طبیعی به شمار آورد که میتوان به کمک هوش و دانش بر آنها چیره شد.
به واقع تحقیقات گیاه پزشکی حاصل تفکر نوین و نگرش جدید انسان به طبیعت پیرامونی است و گیاه پزشکان امروزه بخش مهمی از مسئولیت سنگین تامین خوراک بیش از 6 میلیارد نفوس بشری را بر دوش دارند.
گیاه پزشک ایرانی باید هم فون و فلور طبیعی ایران را مد نظر داشته باشد و هم گونههای وارداتی را که اکثرا بومیشدهاند مورد بررسی قرار دهد و هم به موجودات زندهای که مداوما از مبادی ورودی رسمی و یا از مرزهای طولانی کشور به صورت غیر قانونی (از جمله آفات و بیماریها و علفهای هرز قرنطینهای) وارد میشوند در چالش باشد. در مطالعه جانوران و حشرات و گیاهان و غیره هم باید فون و فلور Afrotropical و هم با منطقه orientalو هم با منطقه پاله آرکتیک (که بخش اعظم سرزمین در آن قرار دارد) آشنا باشد که عناصر فراوانی از هر سه منطقه اصلی جغرافیایی جانوری (zoo geography) در ایران وجود دارند توجه به این پیچیدگیها، دشواری کار و مسئولیت سنگین گیاهپزشکان ایران را به خوبی نشان میدهد.
«تاریخچه موسسه»[1]
تاریخچه گیاهپزشکی در ایران در واقع تاریخچه موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی نیز هست. در ایران بررسیهای گیاهپزشکی نسبت به سایر رشتههای کشاورزی شروعی زودهنگامتر داشته است. آغازگراین بررسیها در کشور، شادروان استاد جلال افشار بود که پس از پایان تحصیلات در روسیه در1298 هجری شمسی به ایران بازگشت و شروع به تدریس در مدرسه برزگران (سلف دانشکده کشاورزی کرج) نمود.
آن شادروان در سال 1302 شمسی واحد کوچکی را در انستیتو پاستور ایران با نام «اداره تشخیص محلی- آفات و مبارزه آنها» بنیان گذاشت و تحقیق پیرامون حشرات و جانوران زیان آور کشاورزی و بعضا دامی و انسانی را آغاز نمود و این شروع رسمی تحقیقات گیاهپزشکی در ایران و نیز هسته اولیه و سنگ بنای موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی امروزی بود. شادروان افشار در چند زمینه دیگر نیز پیشگام و بنیانگذار بود. ازجمله اولین کسی بود که تدریس حشره شناسی و جانور شناسی و آفات گیاهی را پایه گذاری نمود، علاوه بر آن جمع آوری و شناسایی حشرات و جانوران از جمله عوامل بیماریزا در انسان و دام و به اصطلاح امروزی حشره شناسی و جانور شناسی پزشکی و دامپزشکی نیز با افشار آغاز شد و نیز او بر خلاف برخی مدعیات، پایهگذار تحقیقات جانور شناسی و همچنین اولین موزه جانور شناسی در ایران بود. به هر حال اداره کوچکی که در آن شادروان بنیان گذاشت، در سال 1306 از انستیتو پاستور ایران جدا شد و به اداره فلاحت در وزارت فواید عامه پیوست و در سال 1308 با احراز هر دو نقش مطالعاتی و اجرایی به «بنگاه دفع آفات» تغییر نام داد. شادروان افشار در طی این سالها همچنان در مدرسه عالی فلاحت (دانشکده کشاورزی فعلی) نیز تدریس میکرد و نیز به تحقیق و تالیف مقالات و کتابهایی میپرداخت که برای ایران جدید و بسیار سودمند بود، در همین سالها موزه جانورشناسی دانشکده کشاورزی کرج را پایهگذاری نمود. در واقع فعالیت و تلاش آن مرحوم در دو سمت و سو جریان داشت، از یک سو اداره کوچکی را در انستیتو پاستور تشکیل داد که منجر به موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی امروزی شد و از طرف دیگر فعالیتهای وی در دانشکده کشاورزی کرج، هسته اولیه گروههای گیاهپزشکی دانشگاههای ایران را پدید آورد. بنگاه دفع آفات فوق الاشاره تحت نظر افشار و به کمک شاگردان آن مرحوم که به تدریج از مدرسه عالی فلاحت فارغ التحصیل میشدند روز به روز توسعه مییافت به طوری که در سالهای 1313 و 1314 در شمال کشور اولین و شاید تنها مبارزه کاملا موفق بیولوژیک را با وارد کردن کشفدوزک Rodalia cardinalis با شپشک استرالیایی انجام داد. این بنگاه به تدریج آفات مهم کشور را جمع آوری و شناسایی نمود و تحقیقات روی آنها را آغاز کرد. در سال 1322 شادروان افشار آزمایشگاه حشره شناسی و دفع آفات نباتی» که ریاست آن را شخصا عهدهدار بود بنا نهاد، این آزمایشگاه زیر نظر مستقیم و زیر کشاورزی و در دو اطاق در محل وزارت کشاورزی آن زمان (محل فعلی فروشگاه شهر و روستا درخیابان فردوسی تهران) فعالیت میکرد.
با خاتمه جنگ جهانی دوم در سال 1324 چند متخصص سابق ازجمله آلکساندروف، چواخیم و کریوخین نیز در این آزمایشگاه مشغول به کار و تحقیق شدند. در همین سال چند نفر فارغ التحصیل جوان دانشکده کشاورزی کرج نظیر شادروان هایک میرزایانس نیز در این آزمایشگاه به فعالیت پرداختند. شادروان میرزایانس در همین زمان به جمع آوری حشرات ایران و تعیین نام آنها پرداخت و در واقع سنگ بنای اولیه، مجموعه عظیم حشرات ایران در بخش تحقیقات ردهبندی حشرات موسسه را که اکنون رسما موزه حشرات مهندس هایک میرزایانس نام دارد بنیان گذاشت. باز هم در این سال قسمت تحقیقات قارچ شناسی و بیماریهای گیاهان، با آمدن شادروان دکتر اسفندیار اسفیاری بنیانگذار این نوع تحقیقات در ایران، و همچنین قسمت علفهای هرز با انتقال شادروان مهندس عین اله بهبودی شاهسون، بنیانگذار جمع آوری و تشخیص و تحقیق در این رشته به آزمایشگاه مذکور فعال گردید. با همت این دو شادروان، کار جمع آوری و تشخیص و تحقیق در این رشته به آزمایشگاه مذکور فعال گردید. با همت این دو شادروان کار جمع آوری و تشخیص گیاهان نیز در همین سال آغاز گردید و این تلاشها به همراه تشکیل بخش شناسایی و بررسی گیاهان کشور از سال 1327 بنیان اولیه هرباریوم بسیار ارزشمند و برزگ بخش تحقیقات رسنتیهای موسسه به شمار میرود. آزمایشگاه مذکور در سال 1326 مجددا به اداره کل دفع آفات نباتی انتقال یافت. این آزمایشگاه که روز به روز بر کمیت و کیفیت آن افزوده میشد در سال 1328 «اداره بررسی آفات» نام گرفت و به اداره کل بررسیها در ساختمان آن زمان وزارت کشاورزی (واقع در نبش خیابان لالهزار نو و انقلاب) پیوست.
در سال 1326 اداره بررسی آفات به سطح اداره کل ارتقا یافت و به «اداره کل بررسی آفات نباتی و قرنطینه» تغییر نام داد و تحت نظارت و سرپرستی مدیریت کل دفع آفات نباتی قرار گرفت و محل آن نیز تغییر یافت و به یک ساختمان استیجاری واقع در خیابان سعدی مقابل شرکت بیمه ملی ایران منتقل گردید. هم دراین زمان بعضی واحدهای شهرستانی آن در اهواز، اصفهان و تبریز و ورامین گشایش یافت.
سال 1339 را باید اولین نقطه عطف در تاریخچه موسسه و نیز گیاهپزشکی کشور دانست در این سال بر پایه تصویب نامه هیات وزیران 56000 متر مربع از زمینهای دولتی (خالصه) اوین برای ایجاد تاسیسات جدید در اختیار اداره کل بررسی آفات نباتی و قرنطینه قرار گرفت. بالاخره نقطه عطف بعدی در تاریخ موسسه پیش آمده بدین معنی که در سال 1341 باز هم با تصویب هیات وزیران اداره کل بررسی آفات نباتی و قرنطینه، به انستیتوی بررسی آفات و بیماریهای گیاهی تغییر نام داد و به صورت سازمانی وابسته به وزارت کشاورزی، از امکانات، اختیارات و استقلال ویژهای برخوردار شد، لیکن قسمت قرنطینه از آن جدا شد و به اداره کل دفع آفات نباتی (سازمان حفظ نباتات فعلی) پیوست. در این سالها کار احداث ساختمانها و آزمایشگاههای جدید در زمین واگذاری آغاز شد و ادامه یافت. در سال 1341 انستیتو توانست 15 هکتار دیگر از اراضی اوین را برای احداث تاسیسات و مزارع و باغهای آزمایشی و خانههای سازمانی محقین به دست آورد، انستیتو در سال 1342 رسما به ساختمانهای تازه افتتاح شده در محلی فعلی انتقال یافت و در سال 1343 حدود 12 هکتار دیگر از زمینهای خالصه را به دست آورد. در سال 1344 قانونی به نام «قانون تاسیس موسسه بررسی آفات و بیماریهای گیاهی» از تصویب مجلسین وقت گذشت. در این قانون واژه انستیتو حذف و به جای آن واژه موسسه رسمیت یافت. در این سالها موسسه توسط هیات 5 نفری مرکب از آقایان دکتر قوام الدین شریف، دکتر علی اکبر آگه، شادروان مهندس هایک میرزایانس، شادروان فیروز تقیزاده و دکتر مجید امیدوار اداره میشد که هر سال یکی از اعضای هیات وظیفه ریاست و یکی دیگر معاونت موسسه را به عهده میگرفت، با تصویب قانون موسسه، مدیریت چرخشی پنج نفره جای خود را به مدیریت ثابت داد و شادروان دکتر عباس دواچی ریاست موسسه را به عهده گرفت. در طول دهههای چهل و پنجاه موسسه دوران شکوفایی و پیشرفت چشمگیری را پشت سر گذاشت و موفقیتهای فراوانی را با همت و کوشش کارکنان و مدیران متعهد و دلسوزخود به دست آورد. کادر تحقیقاتی موسسه پیش از این دوران از حدود 10 نفر نفر تجاوز نمیکرد و فضای آزمایشگاههای آن محدود به 5 اطاق 3*4 متری بود. موسسه با یک برنامه منظم توفیق یافت که تحصیل کردگان جوان و مستعد را با انجام آزمونهای استخدامی بسیار دشوار به خدمت بگیرد و عدهای از آنان را برای تکمیل معلومات و تحقیقات به خارج از کشور گسیل دارد. در این دوران موسسه توانست چندین ساختمان بزرگ، گلخانههای متعدد و اطاقهای حرارت ثابت و آزمایشگاههای مجهز تاسیس نماید و همچنین تعدادی منزل مسکونی برای اسکان محققین خود احداث کند و علاوه بر این واحدهای (آزمایشگاهی) استانی و شهرستانی را به 15 واحد (تبریز، ارومیه، بندرانزلی، تنکابن، گرگان، مشهد، ورامین، کرج، اصفهان، شیراز، بندرعباس، رفسنجان، جیرفت، اهواز و کرمانشاه) برساند. از بعد تحقیقاتی نیز موسسه توانست با تلاش کادرهای تحقیقاتی و فنی جوان و هدایت پیشکسوتان خود، طرحهای بسیاری را در تمام زمینههای گیاهپزشکی و علوم وابسته اجرا کرده و به نتایج مهمی دست یابد. در این دوران ارتباطات تحقیقاتی و علمی و مبادله کتب و نشریات و اطلاعات و محقق و کارشناس، با مراکز مهم تحقیقات گیاه پزشکی و دانشگاههای کشورهای پیشرفته، رشد چشمگیری یافت. همین تلاشها موجب شد که موسسه در سطح جهان با عنوان Plant Pest and Diseasa Research Inslitute و با سر واژگان PPDRIشناسایی و اعتبار بین المللی یابد. دهههای 40 و 50 را به حق می توان دوران طلایی شکوفایی و توسعه موسسه دانست.
با تصویب «قانون تاسیس سازمان تحقیقات و کشاورزی و منابع طبیعی» در سال 1352 موسسه و کلیه واحدهای آن در استانها (و نه عملا) زیر پوشش سازمان تحقیقات درآمد و نام آن جایگزینی واژه تحقیقات به جای بررسی به «موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی» تغییر یافت، اما موسسه به دلایلی عملا پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی مستقل ماند و عاقبت در اوایل دهه 60 زیر نظارت کامل سازمان قرار گرفت و واحدهای استانی و شهرستانی آن نیز به صورت بخشهای تحقیقاتی و با نام «بخش تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی» در مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استانها ادغام شدند.
بر اساس مصوبه بهمن 1371 شورای عالی اداری، قسمت تحقیقات منابع طبیعی از سازمان تحقیقات جدا شد و این سازمان با نام «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» عملا وظایف سازمانهای ترویج و آموزش را نیز بر عهده گرفت، به تبع آن، موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی هم جزو سازمان جدید قرار گرفت. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی از بدو تاسیس تاکنون در تمامی استانهای کشور (به جز استان قم) یک یا دو (استانهای خوزستان، کرمان و سیستان و بلوچستان)مرکز تحقیقات کشاورزی ایجاد نموده و علاوه بر این مراکز، چند موسسه تحقیقات تک محصولی نیز به وجود آورده است، این موسسات تک محصولی عبارتند از: موسسه تحقیقات برنج کشور، موسسه تحقیقات پسته، موسسه تحقیقات خرما، موسسه تحقیقات پنبه کشور، موسسه تحقیقات مرکبات، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم و موسسه تحقیقات چغندرقند. هر یک از این موسسات و نیز مراکز تحقیقات کشاورزی پیش گفته دارای بخشی به نام «بخش تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی» یا«بخش تحقیقات گیاه پزشکی» هستند. موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی بر اساس شرح وظایف خود (که در ذیل خواهد آمد)موظف به هدایت و نظارت بر اجرای طرحهای تحقیقاتی بخشهای مذکور در مراکز تحقیقات کشاورزی استانها و موسسات تک محصولی است. لیکن تداخل وظایف و روشن نبودن کامل حدود اختیارات، تفاوت بودجه و عدم استقلال کافی در ارتباط با مسائلی مالی، اداری و تحقیقاتی باعث شده است که موسسه هنوز انسجام کامل دهههای چهل و پنجاه خود را به دست نیاورد.
در اینجا به عنوان حسن ختامی بر تاریخچه موسسه، نام مدیران آن از سال 1342 به بعد به شرح ذیل ارائه میگردد:
مرحوم مهندس فیروز تقیزادهدکتر علی اکبر آگهدکتر قوام الدین شریفمرحوم مهندس هایک میرزایانسمرحوم دکتر غلامعباس دواچیمرحوم دکتر اسفندیار اسفندیاریدکتر قوام الدین شریفدکتر محمد صفویدکتر جعفر ارشاددکتر سید محمد اشکانمهندس هوشنگ جوانقدمدکتر بهمن پارسیدکتر محمد خیریدکتر هوشنگ بیات اسدیدکتر غلامعباس عبداللهیشرح وظایف اساسی موسسه:
هدف اصلی و اساسی از تاسیس موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی در گذشته و حال را میتوان دریک جمله خلاصه نمود:
اتخاذ تدابیر و شیوههای موثر جهت حفظ و حمایت فرآوردههای کشاورزی از طریق اجرای تحقیقات دقیق روی عوامل خسارتزا به محصولات کشاورزی و به عوامل وابسته، با توجه به عوامل زیست محیطی و توسعه پایدار آخرین شرح وظایف موسسه که در سال 1376 با 12 بخش تحقیقاتی (بعدا بخش بیوتکنولوژی از موسسه جدا شد و بخشهای موسسه به 11 بخش تقلیل یافت) تصویب و ابلاغ شده است به شرح زیر ارائه میگردد:
مسئله یابی گیاهپزشکی و علوم وابسته از طریق مراجعه به مناطق و کسب اطلاعات و منابع مختلف به ویژه از طریق حوزه فعالیت معاونتهای وزارت متبوعسیاست گذاری و تعیین اولویتهای تحقیقات گیاهپزشکی و علوم وابسته کشور با هماهنگی و همکاری واحدهای مربوطهتحقیق در زمینه شناخت بیولوژی، اکولوژی و فیزیولوژی عوامل زیان آور به محصولات کشاورزی در سطوح آزمایشگاه، ناحیهای، منطقهای و ملی.اجرای پژوهشهای بنیادی مسائل گیاه پزشکی کشور با تایید بر بهرهگیری از روشهای نوین و همچنین آن دسته از پژوهشهایی که موسسات تک محصولی دیم در زمینه آن فعالیت ندارند و یا نیاز به تجهیزات و امکانات پیشرفته دارد.جمع آوری، شناسای و ردهبندی حشرات، جانوران Faunaو رستنیها Flora ایران و توسعه مجموعههای آنها و ایجاد نمایشگاه گیاه پزشکی، استفاده علمی و تحقیقاتی، آموزشی و پاسخگویی به نیازهای کشور در رابطه با مسائل کشاورزی.تحقیق در مورد وجود منابع مقاومت، مکانیسم دفاعی و ایجاد مقاومت القایی (Induced resistance) در گیاهان در مقابل عوامل زیان آور و همچنین بررسی علل مقاوم شدن این عوامل به سموم کشاورزیتحقیق در زمینه روشهای مختلف مدیریت تلفیقی IPMدر مورد عوامل زیان آور به محصولات کشاورزی و تهیه مدلهای پیش آگاهیتحقیق در زمینه شناخت، بیولوژی، اکولوژی و عصارهگیری از گیاهان برای استفاده در امر گیاهپزشکی تحقیق در زمینه ساخت، فرمولاسیون، تاثیر و باقیمانده سموم کشاورزی و تکنیکهای سمپاشی و آزمایش سموم جدیدبررسی اثرات تغییرات نظام و تحولات دائمی اکوسیستمها در پیدایش و طغیان عوامل زیان آور به محصولات کشاورزی.تحقیق در زمینه زهرابههای قارچی(مایکو توکسینها) به منظور جلوگیری از تولید آنها در محصولات کشاورزی تحقیق در زمینه تولید آنتی سرم ویروسهای گیاهی و ایجاد بانک آنتیسرم به منظور استفاده و پاسخگویی به نیازهای علمی و تحقیقاتی مربوطه درکشور.تحقیق در زمینه شناخت بررسی امکان ساخت فرمونها، هورمونها و مواردی که در اعمال فیزیولوژیک و بیولوژیک بند پایان زیان آور کشاورزی اختلال ایجاد مینماید به منظور استفاده در امر مبارزه غیر شیمیایی با آنها بررسی و تعیین آستانه زیان آور اقتصادی و مقایسه ابعاد و روشهای مختلف پیشگیری کنترل عوامل زیان آور به محصولات کشاورزی.بررسی جنبههای اقتصادی تحقیقات کشاورزیهمکاری با بخش گیاهپزشکی در موسسات تک محصولی دیم در زمینه شناسایی آفات و عوامل بیماریزا و علف های هرزهمکاری با واحدهای اصلاح نباتات به منظور معرفی ارقام مقاوم به عوامل زیان آورارتباط با دانشگاهها و سایر موسسات تحقیقاتی داخلی و خارجی از طریق مبادله اطلاعات و اجرای اهرمهای تحقیقاتی مشترکتصویب طرحهای پیشنهادی گیاه پزشکی از مراکز تحقیقات و سایر ارگانها بر اجرای آنهانظارت عالیه بر اجرای طرحهای تحقیقاتی گیاه پزشکی موسسات تک محصولی و موسسه تحقیقات کشاورزی دیمتشکیل بانک اطلاعات گیاه پزشکی و علوم وابسته و سرویس دهی به واحدهای ذیربطهمکاری و انجام آموزشهای مسائل گیاه پزشکی و علوم وابسته در سطوح مختلف تحصیلی و تخصصی و ایجاد پژوهشکده بر اساس مجوزهای قانونیانتشار نتایج به صورت نشریات و کتب و برگزاری سخنرانیها و سمینارهای علمیعندالزوم انجام سایر امور ذیربط که از سوی وزارت متبوع ارجاع میگردد.«تشکیلات موسسه»
از زمانی که هسته اولیه موسسه و به عبارت دیگر تحقیقات گیاه پزشکی بنا نهاده شد، تا به امروز به تناسب نیاز و پیشرفت این رشته، همواره تشکیلات موسسه، دستخوش تحول و تغییراتی گردیده است. در سال های قبل از دهه چهل که موضوع تشکیلات به شکلی که امروزه مرسوم است، مطرح نبود و با توجه به مسائل تحقیقاتی گیاهپزشکی موجود، افراد یا گروههایی در زمینههای مختلف به تحقیق میپرداختند. تا قبل از سال 1324به دلیل عدم وجود متخصص، افراد موجود تنها در زمینههای حشره شناسی و مبارزه با آفات خاصه آفات عمومی تحقیق میکردند. از سال مذکور گروه گیاهپزشکی و بیماریهای گیاهی به این مجموعه اضافه گردید که در زمینه شناسایی گیاهان و قارچهای ایران، بیماریهای قارچی و علفهای هرز تحقیق میکردند. در دهه سی گروه سم شناسی نیز به گروه های موسسه اضافه شد. این گروه در ابتدا و بیشتر در زمینه تجزیه سموم وارداتی فعالیت داشتند در اوایل دهه چهل با مطرح شدن بحث تشکیلات مصوب (از سوی سازمان امور اداری و استخدامی کشور) سه بخش:
بخش بررسی آفاتبخش بررسی بیماریهای گیاهیبخش بررسی آفت کشهاهر یک با تعدادی آزمایشگاه برای موسه تصویب و ابلاغ گردید و واحدهای استانی موجود نیز هر یک به عنوان آزمایشگاه نامیده شد. در سال 1345 تشکیلات موسسه مجددا تغییر کرد و تعداد بخشها به شش بخش با نام های زیر افزایش یافت:
بخش بررسی بیماریهای گیاهیبخش بررسی آفاتبخش بررسی آفت کشهابخش بررسی ردهبندی حشراتبخش بررسی ردهبندی گیاهانبخش بررسی جانور شناسی کشاورزیدر اوایل دهه پنجاه بازنگری مجدد در تشکیلات موسسه به عمل آمد و در نتیجه تعداد بخشها از شش به نه بخش و با نامهای مندرج در زیر افزایش یافت:
بخش بررسی بیماریهای قارچیبخش بررسی بیماریهای ویروسی و غیر انگلیبخش بررسی نماتدهابخش بررسی رده بندی گیاهانبخش بررسی آفات زراعیبخش بررسی آفات درختان میوهبخش بررسی جانور شناسی کشاورزیبخش بررسی ردهبندی حشراتبخش بررسی آفت کشهانظر به اینکه قانون سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در سال 1353 به تصویب رسیده بود. لذا سازمان مذکور بر اساس سیاستها و خطی مشی متخذه در تشکیلات موجود واحدهای تحت پوشش خود (از جمله موسسه) با توجه به وظایف محوله تغییراتی را به وجود آورد. و بر این اساس سال 1357 تعداد بخشها از 9 بخش به شش بخش با نامهای ذیل تقلیل یافت:
بخش تحقیقات ردهبندی حشرات و جانورانبخش تحقیقات گیاه شناسیبخش تحقیقات آفت کشهابخش تحقیقات حشرات و جانوران زیان آور به گیاهانبخش تحقیقات بیماریهای گیاهانبخش تحقیقات علفهای هرز و انگلهای گلدارتشکیلات شش بخشی مدت کوتاهی مورد عمل بود و دوباره بعضی از بخشهای ادغام شده از یکدیگر جدا شدند و تعداد بخشها به 9 بخش افزایش یافت.
لازم به تذکر است که تشکیلات فوق الذکر به استناد قانون تشکیل سازمان تحقیقات کشاورزی کادر علمی موسسه همانند تمامی موسسات تحت پوشش سازمان به عنوان عضو هیات علمی در نظر گرفته شد. همان گونه که در صفحات قبل آمده است تشکیلات مصوب سال 1357 حداقل در مورد این موسسه عملا از نیمه دوم 1362 به مرحله اجرا درآمد و کادر علمی موسسه از این سال تغییر وضعیت استخدامی یافته و به عضویت هیات علمی درآمدند.
و...
NikoFile
مقدمه:
برنج از گیاهان زراعی مهم قاره آسیاست . دانه برنج و فراورده های حاصل از آن نزدیک به 40 درصد غذای مورد نیاز نصف مردم جهان را تشکیل می دهد و از لحاظ تولید جهانی نیز می تواند با گندم برابری کند (1).
برنج شامل دو گروه زراعی آسیایی و افریقایی است . در برنجهای گروه آسیایی برنج معمولی یا اوریزا ساتیوا وجود دارد که بومی آسیاست (تصویر 1-1) . در گروه برنج آفریقایی اوریزا گلابریما را می توان نام برد که بومی آفریقاست (تصویر 2-1) . حدس زده میشود که زراعت برنج تقریبا 3000 سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای هندوستان و چین متداول بوده است . گونه ساتیوا از لحاظ سطح زیر کشت، تولید ، و تغذیه اهمیت جهانی دارد . ولی زراعت و مصرف برنج گونه گلابریما بسیار کم است. و عمدتا به نقاط پراکنده ای در آفریقا محدود می شود (1).
سطح زیر کشت برنج پس از گندم از سایر غلات بیشتر است . نزدیک به 90 درصد سطح زیر کشت و تولید برنج به کشورهای خاور دور اختصاص دارد . بیش از نصف محصول سالانه برنج در جهان نیز در دو کشور هندوستان و چین تولید می شود . سطح زیر کشت و تولید منطقه آن به شرح جدول (1-1) است .
کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری برمه ، تایلند ، ویتنام ، لائوس ، اندونزی ، فیلیپین ، پاکستان ، هندوستان ، ایالات متحده آمریکا ، ژاپن ، ایتالیا ، مصر ، اسپانیا ، چین ، برزیل ، کوبا ، مکزیک و استرالیا از جمله کشورهای تولید کننده برنج به شمار می رود . میزان تولید برنج در تایلند ، برمه ، ویتنام و لائوس بیش از مصرف داخلی است . نزدیک به 90 درصد برنج موجود در بازارهای بین المللی مربوط به این چهار کشور است . ایالات متحده امریکا ، برزیل ، ایتالیا و مصر از دیگر کشورهای صادر کننده برنج هستند
تعداد صفحات 60 word
فصل اول:4
مقدمه:5
منطقه6
استانها8
واژهبرنج. 10
فصل دوم:13
مشخصاتمورفولوژیکی. 13
برگ... 13
ریشه :14
برگ :14
ساقه :15
گلآذین :16
پنجهزنی :17
ساختمانگلدربرنج :17
فصل سوم:19
نقش عناصر غذایی:19
اهمیتمواد معدنی. 20
اثر متابولیکی عناصر غذایی. 20
عناصر غذایی پرمصرف:23
ازت :23
فسفر :24
گوگرد:25
پتاسیم :26
کلسیم. 28
منیزیم. 29
عناصر غذایی کم مصرف.. 29
کمبود مواد غذایی :30
علائم کمبود عناصر غذایی:31
کمبود ازت nitrogen deficiency. 31
کمبود فسفر deficiencyphosphorus. 32
کمبودپتاسیم deficiencypotassium.. 32
کمبودگوگرد sulfur deficiency. 33
کمبودسیلیس silicon deficiency. 33
کمبودروی zinc deficiency. 33
فصل چهارم:35
اثرات اقتصادی مصرف کود درشالیزار:36
بطورکلی عملکردمحصول برنج به سه عامل بستگی دارد.37
کودهای مناسب برای شالیزار37
کودسبز. 38
کود دامی. 40
کودهای شیمیایی. 41
ازت.. 42
فسفر. 43
پتاس.. 44
فصل پنجم:47
احتیاجاتکودی :47
از کاشت تا ابتدای ساقه زدن. 50
فصل ششم:56
زهکشی. 56
نقش زهکشی زیرزمینی در مزارع ماندابی. 56
حاصلخیزی خاک و پخش کود:57
حاصلخیزی خاک و فرونشست آب:57
پخش کود :58
سرعت فرونشست بهینه (Optimum percolation)60
فهرست جداول
جدول(1-1)توزیعمنطقهایسطحزیرکشتوتولیدشلتوکدرجهاندرسال 1971 برحسب درصد (1)4
جدول(2-1)سطحزیرکشتومیزانتولیدشلتوکدرسال 1366 درایران (1)7
جدول3-1سطحزیرکشتوتولیدبرنجدرایران. 8
جدول1-2مقایسهخصوصیاتسهزیرگونهبرنجهایجاوانیکا،12
برنج ایندیکا12
5)فعالیت کاتالیتیکی ، عناصر معدنی بوسیله تعیین ساختمان سه بعدی آنزیمها بر فعالیت آنها موثرند . همچنین ممکن است (بعضی ) عناصر در محلهای فعال آنزیمها مورد نیاز باشند و در واکنشهای آنزیمی بطور مستقیم شرکت کنند(4) .جدول 1-3 عناصر مورد نیاز برای رشد اغلب گیاهان عالی و میزان متداول آنها در ماده خشک (4)20
جدول (5-1) مصرفموادغذاییبرنج (Bilteanu and Birneaur 1979) (2)46
جدول 2-5 روندجذبموادغذاییدرمراحلمختلفرشدتا رسیدندربرنج (Bilteaun et al 1983) (2)49
جدول 3-5 مقادیر NPK توصیهشدهدرزراعتبرنجدرنواحیمختلفدنیا (2)54
نمودار رابطه بین کود مصرف شده و عملکرد برنج (7)57
برنج به عنوان غذای اصلی حدود نیمی از جمعیت جهان به شمار میآید و به همین دلیل این محصول یکی از مهمترین منابع اصلی تأمین کننده نیاز غذایی جهان است (56،71). طبق آمار فائو مصرف سرانه برنج در کشورهای مختلف بین 2/4 تا 1/102 کیلوگرم متغیر است و معمولاً کشورهای عمده تولید کننده برنج مصرف کنندگان عمده نیز هستند و تا حدی بین تولید و مصرف آنها موازنه وجود دارد. ولی در کشور ما متأسفانه این توازن برقرار نیست و ایران به عنوان یازدهمین کشور تولید کننده برنج، سومین وارد کننده در جهان است (11). برنج در کشور ما بعد از گندم دومین کالای مصرفی از نظر مقدار و تنها غلهای است که منحصراً برای تغذیه انسان کشت میشود و در حدود نصف جیره غذائی 1/6 میلیارد نفری از جمعیت دنیا را تشکیل میدهد (11) و در بخش عظیمی از قارة آسیا تأمین کننده بیش از 80% کالری و 75% پروتئین مصرفی مردم است. در کشور ما نیز به طور متوسط، روزانه 14% نیاز به انرژی از طریق برنج تأمین میشود (11). این گیاه در بین گیاهان عمده زراعی دارای خصوصیات منحصر به فردی از نظر مصرف آب است (رشد در شرایط غرقابی، غیرغرقابی و دیم). آب اولین و اساسیترین عامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی است. کمبود آب که به بحران قرن حاضر موسوم شده است باعث گردید دانشمندان و محققان تلاشهای وسیعی را در جهت یافتن راه حلهای مناسب برای افزایش توان تولید واحد آب مصرفی آغاز نمایند.
با توجه به محدودیت منابع آبی در کشورمان، افزایش جمعیت، نیاز روزان کشور به امنیت غذایی و پایین بودن راندمان آبیاری در مزارع، ضروری است که برنامهریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع موجود صورت گیرد. در این راستا هرگونه تلاش در بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب و بخصوص برنج به عنوان پرمصرفترین گیاه و رایجترین کشت در شمال کشور که 80 تا 85% سطح زیر کشت برنج کشور را تشکیل میدهد قابل توجه و تقدیر است.
بنابراین در کشور ما باید تولید به ازای هر واحد آب مصرفی جایگزین تولید در واحد سطح ملاک ارزیابیها قرار گیرد. در حال حاضر به ازای هر متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی معادل 7/0 کیلوگرم محصول تولید میشود که این رقم در کشورهای پیشرفته حدود 2 کیلوگرم است (18). برای رسیدن به این رکورد، کاراترین راهحل، افزایش بازده آبیاری و بهینهسازی مصرف آب میباشد.
مدیریت آبیاری به عملیات اجرایی در یک پروژه تحت بهرهبرداری گفته میشود که منتج به سود بیشتر کشاورزی گردد. این بررسی با تنظیم برنامه آبیاری جهت حصول عملکرد مناسب بر روی ارقام محلی (حسنی، بیتام) صورت گرفته است. ارقام محلی علیرغم عملکرد کم، به دلیل سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه، پخت و خوراک مطلوب و عطر و طعم مطبوع دارای بازارپسندی خوبی هستند و شناخت این ارقام و پی بردن به خصوصیات بارز آنها میتواند کمک مؤثری در تولید ارقام اصلاح شده بنماید. این تحقیق در راستای اهداف زیر به اجرا درآمد:
- کاهش تلفات آب در آبیاری برنج
- افزایش راندمان کاربرد آب
- بررسی واکنش ارقام به کم آبیاری
- بهبود مدیریت آبیاری صفات فیزیولوژیکی با توجه به اعمال تیمارها
امید است نتایج حاصل بتواند در پیشبرد برنامههای زراعی و آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.
فهرست:
مقدمه1
فصل اول – کلیات
3
1-1- سطح زیر کشت و میزان تولید در دنیا و ایران
4
1-2- سابقه کشت برنج در ایران
6
1-3- گیاهشناسی برنج
6
1-3-1- نوع ژاپونیکا
7
1-3-2- نوع ایندیکا
7
1-3-3- نوع جاوائیکا
7
1-4- سیستمهای کشت برنج
7
1-5- فیزیولوژی و مراحل رشد برنج
10
1-6- فنولوژی و مراحل رشد برنج
11
1-6-1- مرحلة رویشی
11
1-6-2- مرحلة زایشی
12
1-6-3- مرحلة رسیدگی
13
1-7- آب در گیاه
14
1-8- آبیاری در برنج
15
عنوان
صفحه
1-8-1- روش آبیاری غرقاب دائم
15
1-8-2- روش آبیاری متناوب
16
1-8-3- آبیاری برنج براساس مراحل مختلف رشد
17
1-9- اثر کمبود آب
19
فصل دوم – بررسی منابع
24
2-1- عملکرد
25
2-2- اجزای عملکرد
29
2-3- عملکرد بیولوژیکی
34
2-4- راندمان مصرف آب
34
2-5- شاخص برداشت
37
2-6- فتوسنتز
37
2-7- ماده خشک
40
2-8- سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی
41
2-9- فواصل آبیاری و مقدار آب مصرفی
43
2-10- مقاومت به خشکی
46
2-11- کیفیت و پروتئین دانه
48
2-12- شاخص سطح برگ
49
– منابع
51
PLC و کاربردهای آن
کنترل کنندههای منطقی برنامه پذیر
1- کنترل کننده منطقی برنامه پذیر :
پیشرفت های چشمگیر فن آوری نیمه هادی در زمینه ساخت ریزپردازنده و حافظه های با حجم بالا امکان ساخت کنترل کننده های منطقی الکترونیکی برنامه پذیر را فراهم آورد . در این کنترل کننده ها بر خلاف کنترل کننده های مبتنی بر قسمت های الکترومکانیکی ، برای تغییر منطق کنترل کافی است بدون تغییری در سیم کشی یا قطعات ، فقط برنامه کنترل را تغییر دهیم ، در این صورت می توانیم از یک کنترل کننده منطقی برنامه پذیر هر جا که خواسته باشیم استفاده نماییم . شکل 1-1 یک کنترل کننده منطقی برنامه پذیر را بگونه نمایشی تعریف می نماید .
مزایای استفاده از کنترل کننده های منطقی :
استفاده از PLC حجم تابلوهای فرمان را کاهش می دهد .استفاده از PLC مخصوصاً در فرآیندهای پیچیده موجب صرفه جویی فراوان در هزینه می گردد .PLC استهلاک مکانیکی ندارد ، بنابراین علاوه بر طول عمر بیشتر نیازی به سرویس و تعمیرات دوره ای ندارد .مصرف انرژی PLC بسیار کمتر از مدارهای رله ای است .PLC نویزهای صوتی و الکتریکی ایجاد نمی کند .طراحی و اجرای مدارهای کنترل منطقی با PLC آسان و سریع است .ایجاد تغییرات ( Modifications ) و تنظیمات در PLC آسان و سریع است .عیب یابی مدارات کنترل و فرمان با PLC سریع و آسان است و معمولاً PLC خود دارای برنامه عیب یابی می باشد .2- ساختمان داخلی PLC
ساختمان داخلی یک PLC کم و بیش مانند ساختمان داخلی هر سیستم ریزپردازنده دیگر است . شکل 1-2 حالت کلی مربوط به ساختمان داخلی یک PLC را بیان می نماید .
3- روش و زبان برنامه نویسی PLC
هر PLC دارای زبان برنامه نویسی خاص خود بوده که رابط مابین کاربر و سخت افزار PLC می باشد . بوسیله برنامه کنترل است که یک PLC پروسه مورد نظر را کنترل می نماید . از آنجا که مهمترین گروه علمی _ شغلی مرتبط با PLC گروههای مرتبط با مهندسی برق می باشند لذا سازندگان PLC اقدام به طراحی زبانهای برنامه نویسی خاصی نمودند که به دانسته های قبلی این گروه کاری نزدیکتر باشد . مهمترین روشهای برنامه نویسی عبارتند از :
برنامه نویسی به روش فلوچارتی CSF ( Control System Flowchart )
یا نمایش جعبه ای تابع FBD ( Function Block Diagram )
در این روش برنامه بصورت بلوکی نوشته شده که در آن هر بلوک بیانگر یک عملگر ( Operation ) می باشد .بدین ترتیب برنامه های نوشته شده به روش FBD عبارتند از یک سری جعبه که به یکدیگر متصل گردیده اند .
روشهای فوق الذکر معمولاً بطور مستقل کاربرد چندانی ندارد و اغلب برای عیب یابی و یا شناخت منطق کنترل سیستم ناشناخته بسیار مفید است . شکل پایین یک نمونه برنامه نوشته شده به روش CSF را نمایش می دهد .
تعداد صفحات :58
فرمت فایل:word