کتاب الکترونیکی جامع بررسی عوامل گرایش نوجوانان و جوانان به فرهنگ بیگانه

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 137 صفحه

چکیده

نوجوانی و جوانی یکی از پیچیده‏ترین مراحل مسیر پر تلاطم زندگی و در عین‏حال، بهترین دوران زندگی به شمار می‏رود این دوره سرشار از شور و شوق، توانایی جسمی و روانی و تلاش و نوآوری است؛ به گونه‏ای که دورنمای زندگی آینده انسان را بر اساس عملکرد او در دوره جوانی می‏توان پیش بینی کرد.

اگر نوجوانان و جوانان کشوری در مسیر سازندگی و آبادانی آن جامعه گام بردارند، آن کشور به سمت پیشرفت و بالندگی خواهد رفت. از این‏رو، دشمنان فرهنگ و تمدن اسلامی نوجوانان و جوانان کشور را هدف قرار داده و در انحراف و ابتذال آنها می‏کوشند. این موضوع با توجه به جمعیت فراوان جوانان در کشور و مخالفت ایران با سیاست و تجاوزگری‏های استکبار جهانی، ابعاد جدی‏تری به خود می‏گیرد.

این پژوهش در صدد یافتن عواملی است که سبب می‏شود نسل جوان با بی‏توجهی به باورها و رسوم دینی خود، از آنها دست بردارند و به فرهنگ بیگانه روی آورند. پرسشی که در این میان مطرح است اینکه آیا اسلام می‏تواند از گرایش جوانان به فرهنگ بیگانه جلوگیری کند. به راستی، زمینه‏های هدایت نسل جوان چیست؟

در بخش اول این کتاب، کلیاتی مثل فرهنگ و عناصر آن و تفاوت‏های تبادل فرهنگی با تهاجم بررسی شده است. در بخش دوم با عنوان آسیب‏شناسی جوان، این مطالب بیان شده است: آسیب‏شناسی نسل جوان، شیوه‏های تهاجم فرهنگی، ابزارهای تهاجم فرهنگی و روش‏های مبارزه با تهاجم فرهنگ بیگانه. در بخش سوم نیز این مباحث به چشم می‏خورد: عوامل پیدایش فرهنگ بیگانه و تبلیغات جهانی در ارتباط با رسانه به همراه نقش رسانه در گرایش جوانان به فرهنگ خودی.

 فهرست مطالب

# دیباچه

# پیش‏گفتار

# بخش اوّل کلیّات

    * فصل اوّل: بیان مسأله

          o اهمیت پژوهش

          o اهداف پژوهش

          o واژه‏شناسی

          o نوجوانی و جوانی

    * فصل دوّم: فرهنگ و عناصر آن

          o مقوله فرهنگ

          o ویژگی مشترک فرهنگ‏ها

          o عناصر فرهنگ

          o فرهنگ

                + الف) فرهنگ مادی

                + ب) فرهنگ الهی

          o وجه تمایز فرهنگ مادی و الهی

          o فرهنگ اسلامی

          o عناصر اصلی فرهنگ اسلامی

          o ارزش‏های دینی در فرهنگ اسلامی

    * فصل سوّم: تفاوت تبادل فرهنگی با تهاجم فرهنگی

          o پیشینه تاریخی تهاجم فرهنگی

          o پیشینه تهاجم فرهنگی غرب در ایران

          o نقش میسیونرهای مذهبی در نفوذ فرهنگی به ایران

# بخش دوّم آسیب‏شناسی جوان

    * فصل اوّل: آسیب‏شناسی نسل جوان

          o اهمیّت دوران جوانی

          o ویژگی‏های دوران نوجوانی و جوانی

                + 1. مهم و پر حادثه بودن

                + 2. دگرگونی

                + 3. هویت‏یابی

                + 4. رشد اجتماعی

                      # الف) میل به جنس مخالف

                      # ب) پیروی از همگنان

                      # ج) اعتماد به نفس

                      # د) سرکشی

                      # ه) تمسخر

                      # و) تعصب

                      # ز) رقابت

                + 5. گرایش‏های دینی

                + 6. علاقه به محیط مناسب برای رشد ذهنی

                + 7. حبّ ذات

                + 8. الگوپذیری

                + 9. افتخار به شخصیّت

                + 10. میل به آزادی

                + 11. تعادل اجتماعی

                + 12. دگرگونی در ویژگی‏های جسمانی

                      # بلوغ و دگرگونی‏های آن

                      # غریزه جنسی

          o آسیب‏های نسل نوجوان و جوان

          o عوامل ظهور ناهنجاری‏ها در نوجوانان و جوانان

                + 1. درک نکردن روحیه جوان

                + 2. الگوهای نامناسب

                + 3. تضاد در روش تربیتی

                + 4. فاصله طبقاتی

                + 5. کم توجّهی خانواده‏ها

                + 6. ناکارآمدی کانون‏های دینی

                + 7. استفاده ابزاری از دین

                + 8. تهاجم فرهنگی

                + 9. کم‏توجهی به مشکلات

                + 10. تساهل و تسامح

          o عوامل دین‏گریزی

    * فصل دوم: شیوه‏های تهاجم فرهنگی

          o 1 ـ تربیت دست آموزها

          o 2 ـ ترویج الگوهای غربی

          o 3 ـ تضعیف باورهای دینی

          o 4 ـ تخریب و ترور شخصیّت‏های خودی

          o 5 ـ طرح و تفسیر دموکراسی به شیوه غرب

          o 6 ـ به کارگیری مذهب علیه مذهب

          o 7 ـ ادعای دلسوزی برای آزادی مطبوعات

          o 8 ـ ایجاد گسست تاریخی

          o 9 ـ ارایه معیارهای فرهنگ غربی

          o 10 ـ مستشاران خارجی و شرکت‏های چند ملّیتی

          o 11 ـ گسترش بی‏بند و باری

          o 12 ـ دور کردن مردم از هویّت ملی ـ اسلامی

                + هویت ملی ما

          o 13 ـ ترویج فرقه‏های ساختگی

    * فصل سوم: ابزارهای تهاجم فرهنگی

          o 1 ـ خبرگزاری‏های بین‏المللی

          o 2 ـ مطبوعات

          o 3 ـ رادیو و تلویزیون

          o 4 ـ سینما و تئاتر

          o 5 ـ موادّ مخدّر

          o 6 ـ کالاهای صادراتی

          o 7 ـ ابزارهای ادبی

          o 8 ـ بنیادهای بین‏المللی و منطقه‏ای

          o 9 ـ ورزش و میدان‏های ورزشی

          o 10 ـ استفاده ابزاری از زنان

          o 11 ـ فن آوری برتر

          o از هیپی‏گری تا رپ‏مسلکی

          o لباس غرب‏گرا

          o رفتار جوانان غرب‏گرا

    * فصل چهارم: روش‏های مبارزه با تهاجم فرهنگ بیگانه

          o 1. تقویت بینش دینی

          o 2. شناخت فرهنگ غرب و اهداف آن

          o 3. زدودن فقر اقتصادی

          o 4. زنده گردانیدن روحیه بزرگواری

          o 5. مبارزه با تجمّل‏گرایی

          o 6. ازدواج

          o 7. پیش‏گیری از نفوذ دشمن

    * 8. به کارگیری ابزارهای دفاعی

          o 9 ـ تدوین معیارهای جدید

          o 10. گسترش امر به معروف و نهی از منکر

          o 11. بهره‏برداری مناسب از هنر

          o 12. توجه اصولی به تربیت بدنی

          o 13. کارآفرینی سازنده

          o 14. تربیت سیاسی و اجتماعی

          o 15. گسترش فرهنگ نماز

    * روش‏شناسی هدایت نسل جوان

          o فهم زبان و منطق نسل جوان

          o الگوی عملی

          o موقّتی بودن وسیله‏ها

          o روش رفتار با جوان

                + 1. اصول و قواعد شکلی

                + 2. اصول تکوینی و باطنی

                + 3. اصول رفتاری

                + 4. اصول گفت‏وگو

# بخش سوّم همراه با برنامه‏سازان

    * گفتار اوّل: رسانه و تبلیغات جهانی

          o تبلیغات در جهان معاصر

          o ابزار تبلیغات در جهان معاصر

    * گفتار دوّم: رسانه و عوامل پیدایش فرهنگ بیگانه

          o 1. عوامل روانی

          o 2. عوامل اجتماعی

          o 3. عوامل سیاسی

          o 4. عوامل فرهنگی

    * گفتار سوم: مسؤولیت‏های رسانه دینی

          o توجه به راهبردهای مورد نیاز نوجوانان و جوانان

          o نقش رسانه در گرایش جوانان به فرهنگ خودی

                + 1. نهادینه کردن باورهای دینی

                + 2. بهره‏گیری از روش‏های الگویی

                + 3. توجه دادن به فرهنگ‏های منطقه‏ای

                + 4. تبلیغ ارزش‏مندی کار برای ملت

                + 5. دقت در انتقال مفاهیم بیگانه

                + 6. گسترش فرهنگ ازدواج

    * پرسش‏ها و پاسخ‏ها

# کتاب‏نامه

دیباچه

جوان در اندیشه کشف هویت است و در برابر جاذبه‏های گوناگون، ناتوان جوان در آستانه تکوین هویت جدید خود قرار دارد، علاقه‏مند است که جامعه، شخصیت جدیدش را به رسمیت بشناسد. گذشتن از این دوره بحرانی و دست یابی به هویت راستین؛ احساسی عمیق، ارزشمند و اعتماد آفرین در او پدید می‏آورد.

باید دانست تهاجم فرهنگی نیز جوانان را هدف قرار داده است؛ زیرا این قشر از دیگر افراد جامعه آسیب‏پذیرترند. بررسی پیشینه تهاجم فرهنگی نشان می‏دهد که تهاجم، پدیده نوآمدی نیست، بلکه تهاجم کفر و استکبار به فرهنگ توصیه و توحید و عبودیت از همان ابتدای آفرینش آغاز شده است و با شیوه و ترفندهای گوناگون هم چنان ادامه دارد.

دشمن همواره می‏کوشد با مطرود دانستن امور نامحسوس و ماوراء الطبیعه، اعتباری و نسبی شمردن ارزش‏های انسانی، ناکارآمد پنداشتن دین در اداره جامعه به ویژه در عصر حاضر و تشکیک در ضروری‏ترین باورهای دینی، به هویت دینی و فرهنگی جامعه اسلامی (به ویژه نسل نوجوان و جوان)، آسیب‏های جدی وارد کند.

از دیگر سو، ناآشنایی برخی کارگزاران دین و فرهنگ با احکام و معارف اسلامی، معرفی نادرست اسلام به نسل جدید، ترک فریضه امر به معروف و نهی از منکر، کنترل نامناسب و نامتوازن بر گذرگاه‏های ادراکی به ویژه رادیو و تلویزیون، فیلم‏های سینمایی، کتاب و مطبوعات، نادیده انگاشتن توانایی‏های جوانان و بی‏توجهی به شرایط نسبی آنان، ارائه ندادن الگوی مناسب به جوانان، هم‏سویی ناخواسته بسیاری از خودباختگان با فرهنگ مهاجم در زمینه پوشش، مسکن، خوراک، آداب و رسوم و...، نارسایی‏های بسیاری پدید آورده است. گفتنی است این مسایل به دلیل دنیا گرایی و لذت‏جویی، بی‏توجهی کارگزاران فرهنگی و غفلت از داشته‏های فرهنگ خودی، به دوری از خداباوری و آخرت‏نگری، اختلاف و پراکندگی اجتماعی انجامیده است. بنابراین، شایسته است با شناخت ترفندها و شبیخون فرهنگی دشمن، با برنامه‏ریزی بهینه به رویارویی آن بپردازیم.

این اثر حاصل همکاری مشترک میان مرکز پژوهش‏های اسلامی و مؤسسه امام خمینی رحمه‏الله است که پژوهشگر ارجمند، جناب آقای فریدون موحدنیا آن را نگاشته است. با سپاس از ایشان و دست اندرکاران پژوهشی آن مرکز، امید می‏بریم درسایه تعامل علمی، شاهدشکوفایی آثار مشترک دیگری نیز باشیم.

پیش‏گفتار

هدف این پژوهش، بررسی و شناخت انگیزه‏های جوانان در گرایش به فرهنگ غرب است. از آن‏جا که جوانان در آینده جامعه و کشور، نقش حساس و سازنده‏ای دارند، استکبار جهانی برای نفوذ و سیطره بر هر کشوری، نخست به تضعیف فرهنگ ملی و اسلامی می‏پردازد. سپس با روش‏های گوناگون، در جذب جوانان به فرهنگ غرب می‏کوشد. از این رو، دستگاه‏ها و نهادهای فرهنگی ـ تربیتی کشور بایستی هوشیارانه با تمام توان به مقابله با تهاجم فرهنگی برخیزند. این پژوهش کوشیده است به سه پرسش زیر پاسخ دهد:

چه عواملی سبب می‏شود نسل جوان با بی‏توجهی به باورها و رسوم دینی خود، از آن دست بردارند و به فرهنگ بیگانه روی آورند؟ آیا اسلام می‏تواند از گرایش‏های نامناسب جوانان به فرهنگ بیگانه، جلوگیری کند؟ زمینه‏های هدایت نسل جوان کدامند؟

نوجوانی و جوانی یکی از پیچیده‏ترین مراحل مسیر پر تلاطم زندگی و در عین حال، بهترین دوران زندگی و در اصل، بهار زندگانی آدمی است. این دوره، سرشار از شور و شوق، توانایی جسمی و روانی و تلاش و نوآوری است به گونه‏ای که دورنمای زندگی آینده انسان را بر اساس عملکرد او در دوره جوانی می‏توان پیش‏بینی کرد. به همین دلیل این دوره از حیات انسان در روایت‏های امامان معصوم علیهم‏السلام و در گفتار بزرگان اندیشه، بسیار مورد توجّه و سفارش و تأکید قرار گرفته است.

اگر نوجوانان و جوانان کشوری در مسیر سازندگی و آبادانی آن جامعه گام بردارند و استعدادهای بالقوه خود را به فعلیّت برسانند آن کشور به سمت پیشرفت و بالندگی خواهد رفت و افق‏های رشد و کمال را در پیش خواهد گرفت. گفتنی است به دلیل همه این حساسیت‏هاست که دشمنان فرهنگ و تمدن اسلامی، نوجوانان و جوانان کشور را هدف گرفته و برای انحراف آنان سرمایه گذاری کرده‏اند تا اگر بتوانند با منحرف کردن این قشر توانای جامعه، به آسانی به دیگر اهداف خود برسند. این حساسیت و دغدغه در مورد ایران اسلامی چندین برابر است