بررسی رفتار الیاف پلی پروپیلن و تأثیر آن در کنترل ترک های بتن

نویسند‌گان: [ امیر تابان ] - دکتری مهندسی عمران ژئوتکنیک[ مونا هراتی ] - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه علوم تحقیقات لرستان خرم آباد[ مسعود آزادی ] - کارشناس عمران

خلاصه مقاله:

مقاوم سازی بتن در صنعت ساختمان با استفاده از الیاف مصنوعی یکی از کاربردهای توبن الیاف مذکور در جهان می باشد امروز از جمله الیافی که به طور وسیع در امر مقاوم سازی انواع بتن و سیمان کاربرد دارد می توان به الیاف پلی پروپلین دارای ویژگی های منحصر به فردی بوده که استفاده از آن در بتن مزیتی ویژه می بخشد استفاده از الیاف در بتن سبب می شود که شکنندگی بتن تا حد قابل توجهی کاهش یابد و بتن الیافی رفتار شکل پذیری در بارهای مختلف از جمله فشار کشش ضربه و از خود نشان می دهد. در این پژوهش به بررسی اثر الیاف پلی پروپلین و ضرورت استفاده از آن بررسی برخی خواص بتن الیافی مانند خواص مکانیکی و کاربردهای بتن الیافی با توجه به نتایج پژوهش های انجام شده تاکنون پرداخته است. همچنین با توجه به پژوهش های انجام شده تاثیر الیاف پلی پروپلین و نسبت طول به عرض الیاف در کنترل ترک های بتن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت

کلمات کلیدی:الیاف پلی پروپیلن ، بتن الیافی ، مقاومت فشاری ، مقاومت کششی

پروژه نکاتی که در جوشکاری بایستی مورد توجه قرار گیرد. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 26 صفحه

مقدمه:

محل جوشکاری بایستی بدون رطوبت و خشک بوده و از تهویه مناسبی نیز برخوردار باشد .

در موقع تمیز کردن درز جوش و زدودن سرباره ها حتماً از عینک محافظ استفاده نمائید .

کابل جوشکاری انبر و اتصالات آنها بایستی کاملاً سالم بوده و عاری از هر نوعت عیب باشد .

دستگاه های جوشکاری را فقط زمانی جابجا کنید که برق آنها از شبکه قطع شده باشد .

هرگز به قسمت های عایق نشده انبر الکترود گیر ، انبر اتصال و کابلهای جوشکاری دست نزنید .

قبل از شروع به جوشکاری اطراف محیط کار خود را از مواد آتش زا و همچنین افراد غیر مسئول دور کنید .

فهرست مطالب:

لوله و اتصالات

مشخصات لوله های گالوانیزه

لوله های چدنی

افست یا دو خم

طریقه اتصال لوله های چدنی

لوله های پلاستیکی

مزایای لوله های PVC

معایب لوله های PVC

مشخصات لوله های PVC فشار ضعیف

مشخصات لوله های PVC فشار قوی

مزایای انواع لوله های PE

جدول مقایسه ای سوپر پایپ

ساختار لوله های سوپر پایپ

اتصالات

وسایل آب بندی

لوله و اتصالات

مشخصات لوله های گالوانیزه

لوله های چدنی

افست یا دو خم

طریقه اتصال لوله های چدنی

لوله های پلاستیکی

مزایای لوله های PVC

معایب لوله های PVC

مشخصات لوله های PVC فشار ضعیف

مشخصات لوله های PVC فشار قوی

مزایای انواع لوله های PE

جدول مقایسه ای سوپر پایپ

ساختار لوله های سوپر پایپ

اتصالات

وسایل آب بندی

پایان نامه ی بررسی ساختار سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک از لحاظ فرم و محتوا. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 195 صفحه

پایان‌نامه برای دریافت درجه‌ی کارشناسی‌ارشد(M.Sc.)

رشته تاریخ هنر ایران باستان

چکیده:

سکه سندی مکتوب و معتبر، کتابی کوچک و پر محتواست که ضرورت شناخت و اهمیت آن از جهات مختلف حائز اهمیت است علم سکه‌شناسی توانسته است بزرگ‌ترین خدمت را برای روشن شدن تاریخ گذشته بنماید و گوشههای تاریک و مبهم را روشن و حل کند. سکه هر دوره نماینده: عادات، آداب، خط، زبان، هنر، مذهب، تمدن، ارتقاء، انحطاط وضع اجتماعی، ثروت یا ورشکستگی، ارتباطات تجاری ملت و مملکتی است و در حقیقت منبع اطلاعات صحیح و دقیق از دنیای قدیم، یعنی از دورانی که سکه ایجاد گردیده و تا به حال باشد.

در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به جمع‌آوری تاریخچه سکه، علم سکه‌شناسی اصول ضرب سکه ـ ترتیب اوزان سکه و جنس سکه‌ها بررسی ‌شده و به صورت میدانی و از نزدیک به معرفی و تاریخچه کتابخانه و موزه ملی ملک و بانی این مجموعه پرداخته شد و سپس به معرفی سکههای ایران باستان موجود در این مجموعه پرداخته و آن را توصیف کرده و در انتها نیز با توجه به تجمیع دادههای مورد بحث به پرسش مطروحه که در ابتدای امر پایه اصلی این تحقیق را شکل داده‌اند پاسخ داده می‌شود.

کلمات کلیدی:

سکه و علم سکه‌شناسی، موزه ملک، توصیف سکه‌ها و ساختار و محتوای سکه‌ها.

مقدمه:

سرزمین ایران که دارای یکی از کهنترین تمدنهاست، گذشتة پر افتخاری دارد که آثار آن در طی قرون متمادی با وجود آسیبهای زمانه و نهب و غارت و آتشسوزی و بوالهوسی افراد جاهل هنوز بر پا ایستاده و حکایت از عظمت گذشته و تاریخ و هنر و تمدن مردمان این سامان دارد. در سرزمین پهناور ایران، در اغلب نقاط در زیر تلهای خاک ویرانهها، آثار نفیس و گنجینههای متنوعی نهفته است که روزگاری دست هنرمندان و صنعتگران با نداشتن وسایل و ایزار کافی آن را ساخته و با نقش و نگار، طرح، رنگ یا کندهکاری و برجسته کاری، قدرت دست و روح هنری خود را به ثبوت رسانده و تجسم دادهاند. تحقیق و مطالعه در هر قسمت از آثار کهن مملکت ما نه تنها تاریخ گذشتة این سرزمین را روشن میسازد، بلکه به تغیر و تحول تاریخ تمدن دنیای قدیم و ارتباطی که ملل از لحاظ نژادی، هنری و اقتصادی با یکدیگر داشتهاند، کمک می-نماید. مردمان اولیه و بدوی برای زندگی و رفع حوائج روزانه همیشه در تلاش وضع بهتر و تأمین آسایش بیشتر بودهاند و همین اصل یعنی عشق به حیات بوده که تاریخ  تمدن را به وجود آورد و ملتها را به طرف روزگاران بهتر و اختراعات و اکتشافات واداشت. کشف آتش و به کار بردن فلزات هر یک مبدأ مهمی در سیر تکامل بشر بوده است. از وقتی که زندگی اولیه به صورت خانواده و قبیله درآمد و به طور کلی اجتماع شروع شد، انسانها احساس کردند که به کمک یکدیگر نیاز دارند و ناچار هر یک با سعی و عمل خود به رفع حوائج دیگری پرداخت تا توانست از دسترنج دیگری منتفع گردد. این عمل ابتدایی را باید اولین پایة نظام اجتماع و اقتصاد و اصل داد و ستد دانست. (بیانی، 1389: 1)

در مدتی که مشغول مطالعه بر موضوع پایاننامه خویش بودم متوجه شدم چنانچه به طور دقیق در مورد هر یک از اشیاء باستانی تفکر نماییم نه تنها یک پایاننامه بلکه شاید چند کتاب از درون هر یک از آنها سر درآورد.

پایاننامه حاضر به منظور کمک به دانشجویان رشتههای تاریخ هنر ایران باستان و باستانشناسی تدوین شده است. آشنایی و شناخت دورههای ایران باستان و علاقه به هنر اصیل ایرانی و اشیایی که از این دورهها در موزههای ایران بخصوص سکهها داشتهام عواملی بودند که باعث تحریر این پایان شد پایاننامه حاضر پژوهشی است بر ساخت سکههای ایران باستان موجود در موزه ملی ملک به لحاظ فرم و محتوا که به صورت تحقیق میدانی با توجه به اینکه موضوع به طور اخص در موزهی ملی ملک میباشد به بررسی و مطالعه ساختار و فرم و محتوای سکهها پرداخته شد و برای تکمیل نمودن و چگونگی پیدایش سکه و روشهای ساخت و بکارگیری آنها از کتابهای موجود و مربوط استفاده شده است.

این پایاننامه در چهار فصل مورد بررسی قرار گرفته که بیشتر به معرفی سکههای ایران باستان و بررسی ساختار آنها به لحاظ فرم و محتوا که هدف اصلی این پایاننامه میباشد پرداخته شده است.

فصل اول شامل کلیات پایاننامه میباشد که در آن بیان مسأله، اهداف تحقیق، روش تحقیق، سوال تحقیق، جنبه نوآوری سخن به میان آورده است.

فصل دوم شامل تعریف سکه، چگونگی پیدایش سکه، پیدایش سکه، آشنایی با علم سکهشناسی، معرفی جنس سکه و اصول ضرب سکه و روشهای آن، ترتیب اوزان سکه، سکه و موزه داری، تعریف موزه و تاریخچه موزه در ایران و جهان، معرفی کتابخانه و موزههای ملی ملک و شرح حال مؤسس و واقف آن مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل سوم به معرفی سکههای ایران باستان موجود در موزههای ملک پرداخته شده است.

و در انتها در فصل چهارم به بررسی ساختار سکهها به لحاظ فرم و محتوا پرداخته شده که جهت واضحتر شدن محتوای سکهها ویژگیهای پشت روی هر دوره شامل: ویژگی پیکرهها، فرم چهره و آرایش مو و ریش، پوشاک، خط و تاج شاهان بررسی شده است.

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول: کلیات

مقدمه

1-1. بیان مسأله

1-2. اهداف تحقیق

1-3. روش تحقیق

1-4. سؤال تحقیق

1-5. جنبه نوآوری

فصل دوم: ظهور و تحول سکه

2-1. تعریف سکه

2-2. قبل از پیدایش سکه

2-3. پیدایش سکه

2-4. علم سکه‌شناسی

2-5. جنس سکه

2-6. اصول ضرب سکه

2-7. انواع روش‌های ساخت یا ضرب سکه

2-7-1. قدیمی

2-7-1-1. روش چکشی یا ضربی

2-7-1-2. قالب ریزی

2-7-2. مدرن

2-8. ترتیب اوزان

2-9. سکه و موزهداری

2-9-1. تعریف موزه

2-9-2. تاریخچه موزه در جهان و ایران

2-10. کتابخانه و موزه ملی ملک

2-10-1.شرح حال مؤسس و واقف

2-10-2.کتابخانه

2-10-3. موزه

فصل سوم: سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک

3-1. سکه‌های دوران هخامنشی

3-2. نام سکه‌های دوران هخامنشی

3-2-1. سکه شاهی

3-2-2. سکه شِکِل

3-3. تصاویر سکه‌های دوره هخامنشی موجود در موزه ملی ملک

3-4. سکه‌های دوران سلوکیان

3-5.نام سکه‌های سلوکی

3-5-1. استاتر

3-5-2. چهار درهمی

3-6. تصاویر سکه‌های دوره سلوکیان موجود در موزه ملی ملک

3-7. سکه‌های دوره اشکانی

3-8. نام سکه‌های اشکانی

3-8-1. درهم

3-8-2. کالکوی

3-9. تصاویر سکه‌های دوره اشکانی موجود در موزه ملی ملک

3-10. سکه‌های دوران ساسانیان

3-11. نام سکه‌های ساسانی

3-11-1.دینار

3-11-2. درهم

3-11-3. معا

3-12. تصاویر سکه‌های دوره ساسانی موجود در موزه ملی ملک

فصل چهارم: بررسی ساختار سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک به لحاظ فرم و محتوا

4-1. ویژگی‌های سکه‌های هخامنشی

4-1-1. ویژگی‌های روی سکه

4-1-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-1-1-2. فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-1-1-3. پوشاک

4-1-1-4. خط

4-1-1-5. تاج

4-2. سکه‌های سلوکیان

4-3.ویژگی‌های سکه‌ها سلوکیان

4-3-1. روی سکه‌ها

4-3-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-3-1-2. ویژگی فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-3-1-3. پوشاک

4-3-1-4. خط

4-3-1-5. تاج

4-3-2. پشت سکه‌ها

4-3-2-1. ویژگی پیکرها

4-3-2-2.فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-3-2-3.پوشاک

4-3-2-5.تاج

4-4. سکه‌های اشکانی

4-4-1. روی سکه‌ها اشکانی

4-4-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-4-1-2.ویژگی فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-4-1-3.پوشاک

4-4-1-5.تاج

4-4-2. ویژگی پشت سکه‌ها

4-4-2-1.ویژگی پیکره‌ها

4-4-2-2. ویژگی فرم و چهره و آرایش مو و ریش

4-4-2-3. پوشاک

4-4-2-4. خط

4-4-2-5. تاج

4-5. سکه‌های ساسانی

4-5-1. ویژگی‌های روی سکه

4-5-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-5-1-2. ویژگی فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-5-1-3. پوشاک

4-5-1-4. تاج

4-5-1-5. خط

4-5-2. پشت سکه‌ها

4-6. نتیجه‌گیری

فهرست منابع و مأخذ

Abstract

فهرست جداول:

جدول (4-1) توضیح کلی نقوش سکه‌های ایران باستان از لحاظ ویژگی پیکره‌ها

جدول (4-2)  از لحاظ پیکره‌های پشت سکه‌ها

جدول (4-3) از لحاظ آرایش مو و ریش روی سکه‌ها

جدول (4-4) از لحاظ آرایش مو و ریش پشت سکه‌ها

جدول (4-5) از لحاظ خط روی سکه‌ها

جدول (4-6) از لحاظ خط پشت سکه‌ها

جدول (4-7) ویژگی تاج روی سکه‌ها

جدول (4-8) ویژگی تاج‌ها پشت سکه

جدول (4-9) ویژگی پوشاک روی سکه‌ها

جدول (4-10) ویژگی پوشاک پشت سکه‌ها

فهرست تصاویر:

تصویر (2-1) نمونه حلقه‌ها و شمش‌های یافته شده از نوشی جان تپه

تصویر (2-2) قبل از اختراع ماشین‌های منگنه برای ضرب سکه

تصویر (2-3) وزنة 5 مینه وزنة مرغابی شکل

تصویر (2-4) وزنة بیضی شکل

تصویر (2-5) سنگ وزنة موزه ایران باستان

تصویر (4-1) شاه داریوش اول

تصویر (4-2) شاه خشایار شاه

تصویر (4-3) شاه داریوش اول و خشایار شاه

تصویر (4-4) شاه اردشیر اول و شاه اردشیر دوم

تصویر (4-5) شاه اردشیر سوم

تصویر (4-6)

تصویر (4-7)

تصویر (4-8) پشت سکه‌های هخامنشی

تصویر (4-9) آنتیوخوس چهار

تصویر (4-10) دمتریوس اول

تصویر (4-11) دمتریوس دوم

تصویر (4-12) شاه آنتیوخوس ششم

تصویر (4-13) شاه کلئوپاترا و شاه آنتیخوس هشتم

تصویر (4-14) شاه آنتیوخوس چهارم

تصویر (4-15) شاه دیمتریوس اول

تصویر (4-16) شاه دیمتریوس دوم

تصویر (4-17)

تصویر (4-18) شاه آنتیوخوس هفتم

تصویر (4-19) شاه آنتیوخوس هشتم و کلئوپاترا

تصویر (4-20) شاه آنتیوخوس هشتم

تصویر (4-21) شاه آنتیوخوس نهم

تصویر (4-22)

تصویر (4-23)

تصویر (4-24)

تصویر(4-25)

تصویر (4-26)

تصویر (4-27)

تصویر (4-28)

تصویر (4-29)

تصویر (4-30)

تصویر (4-31)

تصویر (4-32)

تصویر (4-33)

تصویر (4-34)

تصویر (4-35)

تصویر (4-36)

تصویر (4-37)

تصویر (4-38)

تصویر (4-39)

تصویر (4-40)

تصویر (4-41)

تصویر (4-42)

تصویر (4-43)

تصویر (4-44)

تصویر (4-45)

تصویر (4-46)

تصویر (4-47)

تصویر (4-48)

تصویر (4-50)

تصویر (4-51)

تصویر (4-52)

تصویر (4-53)

تصویر (4-54)

تصویر (4-55)

تصویر (4-56)

تصویر (4-57)

تصویر (4-58)

تصویر (4-59)

تصویر (4-60)

تصویر (4-61)

تصویر (4-62)

تصویر (4-63)

تصویر (4-64)

تصویر (4-65)

تصویر (4-66)

تصویر (4-67)

تصویر (4-68)

تصویر (4-69)

تصویر (4-70)

تصویر (4-71)

تصویر (4-72)

تصویر (4-73)

تصویر  (4-74)

تصویر (4-75)

تصویر (4-76)

تصویر (4-77)

تصویر (4-78)

تصویر (4-79)

تصویر (4-80)

تصویر (4-81)

تصویر (4-82)

تصویر (4-83)

تصویر (4-84)

تصویر (4-85)

تصویر (4-86)

تصویر (4-87)

تصویر (4-88)

تصویر (4-89)

تصویر (4-90)

تصویر (4-91)

تصویر (4-92)

تصویر (4-93)

تصویر (4-94)

تصویر (4-95)

تصویر (4-96)

تصویر (4-97)

تصویر (4-98)

تصویر (4-99)

تصویر (4-100)

تصویر (4-101)

تصویر (4-102)

منابع و مأخذ:

ابوالقاسمی، دکتر محسن، (1388)، راهنمای زبان‌های باستانی ایران، تهران: سمت، چاپ 6، جلد اول.احسانی، محمدتقی، (1390)، هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ 4.امینی، امین، (1389)، سکه‌های ساسانی، تهران: پازینه.آستان قدس رضوی، (1375)، کتابخانه و موزه ملی ملک، تهران: روزنامه اطلاعات، چاپ اول.بابلون، ارنست، (1388)، سکه‌های ایران در دوران هخامنشی، ترجمه ملک‌زاده بیانی، دکتر خان بابا بیانی، تهران: پازینه، چاپ اول.بیانی، ملک‌زاده، (1389، چ 8)، تاریخ سکه از قدیم‌ترین ازمنه تا دوره ساسانیان، تهران: دانشگاه تهران، چاپ هشتم، جلد 1 و 2.پره، نوری، (1390)، سکه‌های عثمانی، ترجمه علیرضا بخشعلی نژاد اصل، تهران: پازینه ، چاپ اول.پوپ، آرتر آپم، (1881 -1969) میلادی، سیری در هنر ایران، تهران: علمی و فرهنگی، 1387، جلد یک و دو.سامی، علی، (1389)، تمدن ساسانی، تهران: سمت، جلد اول.سرفراز، علی‌اکبر، آورزمانی، فریدون، (1379)، سکه‌های ایران از آغاز تا دوران زندیه، تهران: سمت، چاپ 8.شریعت زاده، سید علی‌اصغر، (1390)، سکه‌های ایران‌زمین مجموعه سکه‌های موزه ملک استان قدس، تهران: پازینه، چاپ اول.عبدی ، کامیار ، (1391)، وارسی دوره ماد ؛ مجله باستان شناسی و تاریخ .فلیکس، ژایران، (1386)، اساطیر یونان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: کاروان، چاپ 4.محمدی فر، دکتر یعقوب، (1389)، باستان‌شناسی و هنر اشکانی، تهران: سمت.نفیسی، نوشین دخت، (1387)، موزه‌داری، تهران: سمت، چاپ 4.عکاسی از موزه ملی ملک، توسط نگارنده.www.coinspartin.comwww.coinsparsin.comIrancoinsAncient.com

مقایسه روش المان محدود و تفاضل محدود در حل عددی معادله انتشار حرارت یک بعدی

نویسند‌گان: [ مهین قنادی ] - دانشجوی دکتری سازه های هیدرولیکی دانشگاه شاهرود عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدسراب گروه عمران سراب ایران[ امیرعباس عابدینی ] - عضوهیئت علمی دانشگاه شاهرود گروه عمران شاهرود ایران

خلاصه مقاله:

در این تحقیق پدیده انتشار حرارت یک بعدی در صفحه به صورت کامپیوتری و به روش المان محدود و تفاضل محدود مدلسازی شده است برای حل از برنامه نویسی به زبان C++ استفاده شده است مساله برای گام های زمانی مختلف و با تعداد المانهای متفاوت حل گردیده و نتایج بررسی شده و با نتانیج حاصل از تحلیلی مقایسه شده است با انتخاب گام های زمانی مختلف پایداری روش و دقت جوابها بررسی گردیده است با انتخاب تعداد المانهای مختلف و محاسبه مقدار خطا میزان تاثیرپذیری دقت جوابها از تعداد المانها بررسی شده است و همچنین دقت روش المان محدود و تفاضل محود نیز مورد بررسی قرار گرفته است

کلمات کلیدی:

 انتشارحرارت ، گام زمانی ، المان محدود ، تفاضل محدود ، C ++

پایان نامه ی رشته معماری با موضوع عامیانه و جایگاه آن در تاریخ معماری ایران. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 200 صفحه

پایان نامه معماری:

کشور بزرگ ایران دارای گنجینه هایی غنی از معماری عامیانه می باشد که بخش بزرگی از آن تا به حال ناشناخته مانده است. هر چند که از حدود دهه 60 میلادی شناخت معماری عامیانه به عنوان بخشی از فرهنگ معماری معاصر به شکلی منظم آغاز شده و تاکنون مورد توجه گرفته است، اما این مباحث آنگونه که باید در ایران مطرح نشده است.

یکی از ویژگی های عامیانه، ناشناخته بودن و گمنام بودن آن است، تا جایی که آنرا در برابر معماری یادمانی قرار میدهد. بانگاهی به منابع نگاشته شده درباره معماری گذشته کشور های مختلف خواهیم دید که معماری نوع دوم یا یادمانی بیشتر مورد توجه تاریخ نگاران معماری بوده است، هر چند که در کشورهای غربی در سالهای اخیر درباره معماری عامیانه مشکل تاریخ گذاری بناها بوده در کنار مشکلات دیگر تغییرات و کمبود مدارک و اسناد.

در این مقاله سعی بر این است که تا به جایگاه معماری عامیانه ایران در تاریخ معماری ایران، بر اساس منابع موجود اشاره شود و به برخی سئوالات اساسی در دو زمینه ابزار و روش که باعث می شود معماری عامیانه نتواند جایگاه مناسب خود را در تاریخ معماری ایران بیابد، پرداخته شود.

برای اینکه بتوانیم تصویر روشن از جایگاه معماری عامیانه در تاریخ معماری ایران داشته باشیم در آغاز مقاله مروری بر تاریخچه بحث معماری عامیانه و تعاریف مختلف آن داریم. سپس به تاریخ معماری پرداخته و رابطه این دو با هم مقایسه می کنیم. پس از آن به مشکلات و موانع موجود خواهیم پرداخت.

حدود قرن است که معماری به عنوان بخشی از مباحث نظری و جزئی از تحقیقات تجربی معماری مطرح می باشد. پیش از این در سده نوزدهم نیز معماری عامیانه که کمی جلوتر به تعاریف مختلف آن خواهیم پرداخت، از طرف اشخاصی چون وی.لکحخ لئ.گ . سیدنی نه تحت عنوان نوع معماری بلکه به عنوان بخشی از یک دایره المعارف معماری و کتابی درباره تاریخ تکامل مسکن در انگلستان مورد بحث قرار گرفته بود. این دو نویسنده در کتابهای خود معماری غیر یادمانی مانند خانه های ساده با نقشه چهار گوش و مدور و یا گونه های مختلف خانه در نقاط مختلف به خصوص کوهستانی فرانسه و مناطق مختلف انگلستان را به بحث گذاشته اند. به هر حال تا پس از جنگ جهانی دوم نمی توان گفت که معماری عامیانه جایگاه ویژه ای در مباحث معماری داشته است.

با مروری به نوشته های مختلف درباره معماری عامیانه متوجه می شویم که نویسندگان مختلف واژه های گوناگونی برای این نوع معماری به کار گرفته اند. معماری بومی، مردمی، ناشناخته و عامیانه برخی از این واژه های می باشند. واژه معماری بومی یکی از واژه ه ایی است که در فارس به عنوان معادل انگلیسی آن به کار گرفته می شود.

هر چند که این واژه برگردان مناسبی می باشد، اما با مقایسه با تعاریف ارائه شده از «معماری بومی» گویای آن نمی باشد. معماری بومی یا سرزمینی می تواند به هر نوع معماری که به یک مکان خاص تعلق داشته باشد، گفته شود. این می تواند معماری ساختمانهای ساده روستایی شهری تا ساختمانهای بزرگ و حتی بناهای یادمانی را در بر می گیرد. این موضوع بخصوص در ایران که چه بناهای کوچک و چه بناهای بزرگ جوابگوی نیازهای محلی و هماهنگ با محیط اطراف بوده، کاملاً صادق است. برای نمونه می توان از معماری مساجد و امازداه آن نیز هر چند که دارای حیاط مرکزی می باشند، اما فضایی تالار مانند نیمه باز در بخش رو به قبله آن پیوند بسیار زیبایی با محیط اطراف دارد.

اما تعاریف ارائه شده برای این نوع معماری با واژه معماری بومی سازگار نیست. راپاپورت یکی از پیش کسوتان این بحث در دنیا، معماری بومی تعریفی مشخص تر ارائه می دهد. او معماری بومی را معماری می داند که در برابر معماری رسمی شاخص شناخته شده و یادمانی قرار می گیرد.به عبارت دیگر معماری مظلوم تر، ساده تر، مردمی تر و در مجموع معماری که جوابگوی نیازهای قشر عام جامعه باشد او همچنین اعتقاد دارد که معماری یادمانی یا «والا» می تواند ریشه در معماری عامیانه داشته باشد. بحث درباره ویژگیهای مختلف نظری معماری عامیانه در محافل علمی غرب بسیار گسترده تر است و مراکز و نشریات متعددی به تحقیق و ارائه نوشته های مختلف درباره آن پرداخته است.

معماری عامیانه در ایران هیچگاه نتوانسته است یک جایگاه مشخص در مباحث معماری و بخصوص بخشی از مباحث معماری سنتی داشته باشد. تا پیش از اینکه اولین کتاب در دهه 60 خورشیدی به عنوان «معماری بومی» به چاپ برسد معماری عامیانه نه تحت این عنوان بلکه به عنوان بخشی از مطالعات مسکن، تحقیقات مردم شناسی، اجتماعی و جغرافیایی مورد توجه قرار گرفته است. برای نمونه می توان تحقیقات انجام شده درباره کندهای میمند و کندوان اشاره که در نیمه اول دهه پنجاه خورشیدی ارائه شدند.

در تحقیقات مردم شناسی بالاتریم توجه به بناهای عام شده است، موضوعاتی که در این بخض به آنها توجه شده است ویژگیهای مسکن کوچ نشینان شامل چادرهای عشایر، آلاچین و کلبه ها بوده است. در یکی از تحقیقات تجربی که توسط مارسل بازن و برمبرژه انجام شده معماری روستایی گیلان از دیدگاه اجتماعی در ارتباط با ویژگیهای جغرافیایی محل مورد مطالعه قرار گرفته است. اما تا این زمان کمتر محقق یا تاریخ معماری به این نوع بناها توجه داشته و بیشتر آنها در هاله ای از گمنامی قرار می گیرند.

بحث معماری عامیانه با معماری بومی به معنای «سرزمین» آن در اواسط دهه60 خورشیدی از طرف تعدادی از متخصصین معماری به بحث گذاشته می شود. این همزمان با کارهای تحقیقاتی گروههای دیگر است که تحت عنوان «گوشه شناسی مسکن روستایی» و بیشتر برای هدف به دستیابی به الگوهای مسکن روستایی صورت می گیرد. به نظر می رسد مباحث نظری گروه اول به همانجا خاتمه یابد، اما گروه دوم که تحث حمایت مالی سازمانهای دولتی بودند کارهای متعددی در زمینه ساختمانهای مسکونی به انجام رساندند.

در مباحث گروه اول که شامل چند مقاله از اساتید ایرانی و ایتالیایی می شود سعی شده است تعاریف و ویژگی های متعددی برای معماری بومی ارائده شود. در اینجا معماری بومی یا عوام با دو ویژگی: ابتدا ناشناس بودن سازندگان آن و سپس بی نیازی به دانستن تاریخ تولد اثر که «دانستن آن غالباً موجب گمراهی و توهم می شود» مطرح شده است. با دقت به این دو ویژگی می بینیم که ویژگی اول یعنی ناشناس بودن سازندگان، اگرچه برای معمالی عامیانه ما صادق است، اما برای تعداد زیادی از بناهای بزرگ و حتی یادمانی نیز صدق می کند. تعداد زیادی از کاروانسراها، مساجد، مدارس و خانه های بزرگ شهری با نام سازنده آنها همراه نمی باشد. ویژگی دوم یعنی بی نیازی به تاریخ تولد اثر هر چند که در نظر اول محقق معمار را از بعضی قید و بندها آزاد نموده و او را بر روی موضوعات دیگر بخصوص نحوه شکل گیری ساختمان متمرکز می نماید، اما دانستن تاریخ نه به معماری هدف اصلی خالی از فایده نیست. درباره این موضوع در ادامه به بحث تاریخ معماری خواهیم پرداخت.

از طرف دیگر باید در نظر داشت که دیدگاههای اینچنین نسبت به معماری بومی و تضاد آن با تاریخ بنا به نحوی یک نوع مرز بین این نوع معماری و تاریخ معماری بوجود می آورد که امکان نادیده گرفتن موضوع تاریخ بنا به کلی در مطالعات معماری بومی رایج خواهد شد.

حال اگر از نگاه یک تاریخ نگار معمار به بناها توجه کنیم خواهیم دید که او به دنبال اهداف دیگری است که با آنچه که یک محقق معماری بومی به آن خواهد دست یابد، متفاوت است.

برای یک تاریخ نگار معمار یافتن دقیق و یا تقریبی زمان ساخت اثر هدف اول یا اولویت اول در کار می باشد. یافتن تاریخ خود افق های دید جدیدی را به محقق می دهد. بعد زمانی یک بنا می تواند به ما از ویژگی های اجتماعی- اقتصادی و سیاسی دوره مورد نظر، روش زندگی و از دید معمار بنایی را انتخاب نموده و سپس استاد مکتوب و غیر مکتوب که نشاندهنده تاریخ آن است را می یابد و در نهایت به نتیجه گیریها و استنتاج ختم می شود.

سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه نوع ساختمانی می تواند تاریخ نگار معماری را خرسند کند؟ اولویتهای انتخاب چه خواهند بود؟ آیا هر ساختمانی می تواند مورد انتخاب گیرد؟ شواهد نشان می دهد که در تاریخ بیش از صد ساله مطالعه آثار معماری ایران، تاریخ نگاران معماری ایران اعم از معماران وباستان شناسان موضوع ساختمانهای یادمانی، محوطه های تاریخی و ساختمانهای تاریخ دار و بعضی ساختمان های بدون تاریخ اما با ویژتگی های معماری خاص را بیشتر مدنظر قرار داده اند. نمونه های بسیار زیادی از این مطالعات را چه در دوره بیش از اسلام و چه بس از آن می تواند ارائه داد. مطالعات مستمر محوطه های تاریخی مانند تپه زاغه، تپه حسنلو، کوه خواجه، مسجد جامع اصفهان، اردستان، امام اصفهان و دهها مطالعه دیگر برخی از آنها می باشد.

در مطالعات تاریخی ابنیه شهر ها و مناطق نیز این موضوع صدق می کند. با نگاهی به مطالعات انجام شده درشهرهایی تاریخی چون اصفهان، یزد، ناحیه گیلان و دهها شهر دیگر مشاهده می کنیم. که اولویتها در شناخت بناهای مهمتر چون مساجد، مدارس، حسینیه ها، باغات، خانه های شاخص و .. می باشد و بناهای دیگر که تعداد آن از هزاران متجاوز است، نادیده گرفته شده اند.

موضوع عدم توجه به تاریخ و ارزشهای معماری و تأثیرات اجتماعی- فرهنگی بر معماری عامیانه از بعد تحقیقی و عدم حمایت قانونی از آنها باعث شده است که حداقل در فرهنگ عمومی جامعه و حتی در ماین متخصصین این امر ساختمانهای عامیانه بیشتر مورد هجوم، تخریب و تغییرات قرار گیرند و در بعضی ازمناطق رفته رفته نابودی کامل آنها را شاهد باشیم. برای مثالف ساختمانهای مسکونی روستایی در منطقه گیلان که در مکانهایی به گالی پوش، لت پوش و … معروف می باشند و شاید تاریخ ساخت آنها از 200 سال پیش تا دو یا سه دهه پیش باشد در حال حاضر به شدت در معرض تخریب و تغییرات اساسی می باشند. این ساختمانها بتدریج جای خود را به ساختمانهای بلوک سیمانی داده و شاید آینده ای نزدیک تعداد اندکی از آنها باقی بمانند. حال می بینیم که چه محقق تاریخ نگاری و در کجای تاریخ معماری ایران این ساختمانها جای دارند. با مروری به مطالعات انجام شده می بینیم که بیشتر محققین جغرافیا و آن هم نه محققین ایرانی بلکه افرادی جون مارسل بازن و برمبرژه به این آثار توجه دارند و تحلیلهایی از معماری آنها در ارتباط با موضوع جغرافیای محل ارائه می دهند. تحقیقات معماری انجام شده نیز با توجه به اهدافی که دارند به مسأله تاریخ ساخت آنها توجه ندارند.

مطالعه معماری آب انبارهای یزد و حومه آن نیز می تواند به عنوان نمونه دیگر از وجود آثار غنی از معماری بومی و عدم وجود جایگاهی در تاریخ معماری محل تلقی شود. در نوشته های مختلف درباره تاریخ معماری این شهر و اطراف آن مانند کتاب با ارزش یادگارهای یزد و حومه آن نیز می تواند به عنوان نمونه ای دیگر از وجود آثار غنی از معماری بومی و عدم وجود جایگاهی در تاریخ معماری محل تلقی شود. در نوشته های مختلف درباره تاریخ معماری این شهر و اطراف آن مانند کتاب با ارزش یادگارهای یزد، توجه به آب انبارهایی شده است که دارای تاریخ بوده و حداقل دارای اسم و رسمی در محلات مختلف شهر بوده اند. اما در شهر و حومه یزد صدها آب انبار کوچک و بزرگ را می توان یافت که در نوشته های درباره تاریخ این شهر ناشناخته مانده اند. برای مثال می توان از آب انباری کوچک و زیبا به نان رشید نام برد. این انبار در روبروی ساختمان اولیه دانشگاه یزد قرار داشت و با توجه به اینکه زمینهای اطراف این منطقه همگی به ادارات دولتی تبدیل شدند این آب انبار تخریب شد. همچنین در مسیره یزد به میبد و فقط در کنار جاده دهها آب انبار و ساختمان عامیانه را می توان دید که از این تعداد شاید فقط در کتب به سه یا چهار ساختمان مانند آب انبارهای نصرت آباد، حجت آباد و تا حدی آب انبار گرد فرامرز اشاره شده باشد و دیگر ساختمانها که دارای ویژگی های معماری جالب و در عین حال ساده می باشد، نایده گرفته شده و چه بسا در آینده ای نه چندان دور با تعریض جاده همه آنها از بین خواهند رفت. از آن جمله آب انبارهای حاج نصیر، حاج علیرضا ، خواجه و تعداد زیادی بی نام.

مشکلات سد راه مطالعات بومی برای یک محقق تاریخ نگار معماری را می توان در چند موضوع خلاصه کرد:

فهرست مطالب:

مقدمه

بخش دوم

تحقیق در معماری گذشته ایران

انتخاب موضوع

منابع تحقیق

منابع معاصر ایرانی

منابع خارجی

بنا

معماری عامیانه و جایگاه آن در تاریخ معماری ایران

مقدمه ای بر شیوه های و گرایش های معماری در تهران

الف: دوره قاجار

ب: دوره پهلوی اول

ج: دوره پهلوی دوم

د: دوره بعد از انقلاب

مقدمه ای بر شیوه ها و گرایش های معماران در تهران

معماری التقاطی اروپا

شیوه معماری اواخر قاجار

جنبش هنر نو و شیوه معماری اوایل مدرن

معماری سبک ملی

جنبش معماری مدرن

معماری سبک بین المللی

معماری مرحله تحول

نقش معماری در پیدایش شهر تهران

تهران پیش از قاجاریه

2. گسترش تهران در زمان قاجاریه (1307 ش /1344 ق –1193 ق)

شکل شهر

ساختمانها

کنکاشی در بقایای معماری تهران

(ریشه های فرهنگی معماری معاصر ایران)

گرایشات گوناگون هنری در طول دوران مورد مطالعه

3-موج سوم نفوذ هنر مغرب زمین

4-موج چهارم نفوذ هنر در مغرب زمین (هنر مدرن)

مینا معرفت

پیشکسوتانی که به تهران مدرن شکل دادند

5-سایر مهمانان مهم ایرانی

7-از معمار تا مهندس معمار

منابع